Η παραβολή του Ασώτου υιού και η αγάπη του Θεού στο δημιούργημά Του.

Του π Σπυρίδωνα Ιωάννου

Εφημερίου Ιερού Ναού Αποστ Φιλίππου Γραμματικούς

      Δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου αγαπητοί αδελφοί, η σημερινή Κυριακή, και το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από το Ευαγγέλιο του Ευαγγελιστή Λουκά, μας παρουσιάζει το φοβερό δράμα της αποστασίας του ανθρώπου από τον Θεό απ τη μία, αλλά και από την άλλη το άπειρο μεγαλείο της αγάπης του Θεού και Πατέρας μας.
     Ακούσαμε λοιπόν την παραβολή να μας λέγει ότι κάποτε ζούσε ένας Πατέρας με τους 2 υιούς του, και ο ένας από αυτούς πλησίασε με αυθάδεια τον πατέρα του και ζήτησε το μερίδιο της περιουσίας που του αναλογούσε. Ήθελε να φύγει μακριά από κοντά του, να κάνει την ζωή που αυτός ήθελε, την ζωή που αυτός πίστευε ότι ήταν καλύτερη γι αυτόν. Αφού λοιπόν πήρε την περιουσία του, έφυγε από τον πατέρα του και ταξίδεψε σε μια χώρα μακρινή, όπου και έζησε μέσα στην αμαρτία, στις πρόσκαιρες ηδονές, στην ασωτία , στην ανηθικότητα με αποτέλεσμα κάποτε να του τελειώσει η περιουσία του και κατάντησε να βόσκει χοίρους και να τρώει τα ξυλοκέρατα που έτρωγαν οι χοίροι. Ζητούσε απεγνωσμένα βοήθεια από τους γύρω του, και κανείς δεν τον βοηθούσε. Σαν ζητιάνος γυρνούσε στις πόλεις και στα χωριά, μα κανένας δεν του έδινε σημασία. Κάποια στιγμή όμως συνήλθε και αποφάσισε να γυρίσει πίσω στον πατέρα του, να πέσει στα πόδια του και να του ζητήσει συγνώμη. Σηκώνεται και παίρνει τον δρόμο της επιστροφής και πριν ακόμη φθάσει στο σπίτι του, βλέπει τον πατέρα του να τρέχει κοντά του, να τον αγκαλιάζει και να τον φιλέι. Και πριν προλάβει να πει κάτι ο άσωτος νέος, φωνάζει ο πατέρας τους υποτακτικούς του να ντύσουν το παιδί του με ότι πιο πολυτιμότερο ένδυμα είχε, να του φορέσουν καινούρια υποδήματα, να ετοιμάσουν ένα μεγάλο δείπνο όπου θα έσφαζαν το καλύτερο μοσχάρι που διέθετε στο κοπάδι του. Ήθελε εν συντομία να γλεντήσει και να γιορτάσει την επιστροφή του υιού του. Ο μεγαλύτερος όμως υιός ήταν στα χωράφια και όταν γύρισε στο σπίτι, είδε τα γλέντια και τα πανηγύρια και με παράπονο είπε στον πατέρα του. Εγώ δεν είμαι σαν και αυτόν, είμαι τόσα χρόνια πιστός σε εσένα, δεν πήρα επιτακτικά την περιουσία μου, δεν την κατασπατάλησα σε ασωτείες και ανηθικότητες, δεν βουτήχτηκα μέσα στην αμαρτία, είμαι εδώ στα χωράφια σου, πιστός γιος σου, και ποτέ δεν φώναξες να μου βάλουν καινούρια υποδήματα, ποτέ δεν έκανες μεγάλο δείπνο , δεν έσφαξες το καλύτερο μοσχάρι σου για μένα. Και ο πατέρας αγαπητοί αδελφοί αναφωνεί ότι ο άσωτος γιος του ήταν χαμένος και βρέθηκε, ήταν νεκρός και έζησε.
     Την ωραία αυτή παραβολή αγαπητοί αδελφοί την είπε ο Κύριός μας για να παραστήσει την αγάπη και την ευσπλαχνία του Θεού μας , για κάθε άνθρωπο, για κάθε χαμένο πρόβατο, για κάθε αμαρτωλή ψυχή. Στο πρόσωπο του πατέρα της σημερινής μας παραβολής νοείται ο ίδιος ο Θεός μας, που σαν στοργικός Πατέρας σκέπει και φρουρεί όλα τα παιδιά του. Ο άσωτος υιός είναι ο κάθε αμαρτωλός άνθρωπος, είναι η κάθε αμαρτωλή και πονεμένη ψυχή που απομακρύνεται από την αγκαλιά του Θεού Πατέρα, ο άδικος, ο οποίος αφού κατασπατάλησε τα αγαθά που έλαβε από τον Θεό, έφθασε στην έσχατη δυστυχία, και με τη μετάνοιά του επέστρεψε στον ουράνιο Πατέρα και Εκείνος με την αγάπη του και την ευσπλαχνία τον υποδέχτηκε με δάκρυα χαράς και « έπεσεν επί τον τράχηλον αυτού και κατεφίλησεν αυτόν » όπως μας αναφέρει η σημερινή ευαγγελική περικοπή.
      Πουθενά στή παραβολή δέν γίνεται λόγος γιά τόν Πατέρα, ὅτι ζήτησε ἐξηγήσεις ἀπό τόν Ἄσωτο Υἱό Του, δέν τοῦ ἔκανε παράπονα, δέν τοῦ ἐπέβαλε κυρώσεις, δέν τόν ἐτιμώρησε που σηκώθηκε και έφυγε. Ἀντίθετα, τόν ἀγκάλιασε, τόν φίλησε, τόν ἐτίμησε, τόν ἐστόλισε καί τόν ἀποκατέστησε στήν περίοπτη θέση καί τάξη του Υἱοῦ.. Ὁ Υἱός πού ἐπέστρεψε, γύρισε ἀλλαγμένος στό σπίτι. Ἔφυγε ἀγέρωχος καί ἐπηρμένος, ἐπέστρεψε συντετριμμένος καί τεταπεινωμένος. Ἔφυγε ἀπαιτῶν, ἐπέστρεψε παρακαλῶν. Ἔφυγε ἀρνούμενος τόν Πατέρα του, ἐπέστρεψε ἀναγνωρίζοντας τό πρόσωπο τοῦ Πατέρα του καί ἱκετεύοντας νά λάβει, ὄχι θέσι Υἱοῦ, ἀλλά δούλου. Αὐτή εἶναι ἡ μετάνοια τοῦ Ἀσώτου. Τελικά αγαπητοί τόν Θεό Πατέρα νικᾶ μόνο ἡ μετάνοια καί ἡ ταπείνωση τῶν παιδιῶν Του. Κι ὅσοι ἔτσι ζοῦν, ἀπολαμβάνουν τήν πατρική εὔνοια καί ἀγάπη.
       Ας παρακολουθήσουμε όμως την πορεία του ασώτου υιού, ο οποίος απομακρύνθηκε από το πατρικό του σπίτι και όταν επιστρέφει πάλι πίσω σε αυτό, γιατί έχουμε πολλά να διδαχθούμε. Απομακρύνεται από τον πατέρα, ζει ευχάριστα για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αλλά επιστρέφει πάλι πίσω σε αυτόν, γιατί αυτός είναι το ασφαλές λιμάνι μέσα στο τρικυμισμένο πέλαγος της ζωής μας. Η απομάκρυνση από τον πατέρα, η γενικότερη απομάκρυνση από τον Θεό, είναι απομάκρυνση από την αρετή, διότι χωρίς Θεό, δεν υπάρχει ηθικός νόμος, δεν έχει ο άνθρωπος την συνείδηση για το τι λέει και τι κάνει. Δυστυχώς, όπως πολύ ωραία ο διάσημος Ρώσος λογοτέχνης Ντοστογιέφσκι είπε : όταν δεν έχουμε τον Θεό μέσα μας , όλα επιτρέπονται. Δίχως το Θεό, ο άνθρωπος είναι ικανός και τα μεγαλύτερα κακουργήματα να διαπράξει. Μόνο εκείνος που πιστεύει στο Θεό, μπορεί να υπακούει στην συνείδησή του, με την οποία μας μιλάει ο Θεός, μπορεί να αγαπήσει το καλό και να αποστραφεί το κακό. Ο ουράνιος πατέρας υποδέχεται με ανοιχτή αγκαλιά τον άσωτο υιό που ειλικρινά μετανόησε και χαίρει για την επιστροφή του. Χαίρει περισσότερο γι αυτόν, παρά για τον μεγαλύτερο υιό, του οποίου η αρετή ήταν εξωτερική και ιδιοτελής..
      Μπροστά στον Θεό, ο άνθρωπος που αμαρτάνει μεν, αλλά που η καρδιά του δεν σκληρύνθηκε μπορεί να μετανοήσει και να σωθεί και είναι ηθικά ανώτερος, παρά ο άνθρωπος που επιτελεί το καλό από συμφέρον. Και ο άσωτος υιός μετανόησε πραγματικά και γι αυτό ο ουράνιος πατέρας τον υποδέχτηκε με χαρά και σώθηκε. Και η ιστορία αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές στις μέρες μας. Διότι πολλοί χριστιανοί, ενώ ζούμε μέσα στο σπίτι του Θεού, την αγία μας Εκκλησία, ψυχικά είμαστε πολύ μακριά από τον Θεό. Δεν διαπράττουμε βέβαια ανηθικότητες, αλλά και δεν αποδεχόμαστε μέσα στον χώρο της Εκκλησίας κάθε μετανοημένο αμαρτωλό. Και σκανδαλίζουμε ψυχές όταν βλέπουμε μετανοημένους ανθρώπους, υπό το φως ενός καντηλιού ή ενός κεριού, να προσέρχονται με συντριβής καρδίας και με δάκρυα στα μάτια, στο πετραχήλι του πνευματικού, στο μυστήριο της μετανοίας ,της εξομολογήσεως και να ζητούν την μετάνοιά τους, ο Θεός να τους συγχωρεί σαν φιλεύσπλαχνος πατέρας, εμείς όμως δύσκολα να συγχωρούμε τον συνάνθρωπό μας, να τον απορρίπτουμε τόσο εύκολα, και ασυναίσθητα να πιστεύουμε ότι εμείς είμαστε άξιοι της αγάπης του Θεού, και δυστυχώς να αμαρτάνουμε. Όμως η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η περιφρόνηση του Θεού. Και περιφρονεί κανείς το Θεό όταν δεν ενδιαφέρεται να μάθει το θέλημά Του και να το εφαρμόσει στη ζωή του. Έτσι απομακρύνεται σταδιακά από το Θεό και χάνει την ουράνια βασιλεία και μακαριότητα. Αυτό είναι ο πνευματικός θάνατος. Πολλές φορές αρνούμαστε την αγάπη του Θεού, την προσπερνάμε και την περιφρονούμε. Νομίζουμε ότι κοντά στο Θεό ότι καταπιεζόμαστε και ότι μακριά του θα βρούμε χαρά στις ηδονές και θέλουμε να απολαύσουμε κάθε αμαρτία. Μα πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα αδελφοί δίχως το Θεό. Αναζητούμε ελευθερία και γινόμαστε σκλάβοι, ποθούμε ηδονές και ποτιζόμαστε με οδύνες. Οραματιζόμαστε την ελευθερία και αιχμαλωτιζόμαστε στην εξαθλίωση. Μακριά από τον Θεό αγαπητοί η ψυχή μας διαφθείρετε, λιμοκτονεί και αργοπεθαίνει. Και ταυτόχρονα η αηδία, οι τύψεις, η μοναξιά και οι πόνοι μας βοηθούν να κατανοήσουμε ότι μακριά από τον Θεό δεν υπάρχει χαρά παρά μόνο δυστυχία και θάνατος. Τότε κατανοούμε ότι δεν μας λείπει τίποτα άλλο παρά μόνο ο Θεός. Και μας περιμένει στο δρόμο της επιστροφής, αρκεί εμείς να αποδεχθούμε την ελαχιστότητά μας, την αμαρτωλότητά μας και την μικρότητά μας.
      Ἡ υἱική ζωή μας ἀποδεικνύεται μέ τήν πίστι καί τήν ἀναγνώρισι τοῦ Θεοῦ Πατέρα μας καί τήν τήρησι τῶν ἐντολῶν Του. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὡς Υἱός Ἀγαπητός τοῦ Θεοῦ Πατέρα, μᾶς ἔδειξε, ὅτι μποροῦμε κι ἐμεῖς νά γίνουμε γνήσια καί ἀληθινά παιδιά Του, ὅταν ἀναγνωρίζουμε ὅτι εἶναι Πατέρας μας καί ὅταν ἐφαρμόζουμε τίς ἐντολές Του στή ζωή μας. Γι’ αὐτό μᾶς ἐπιτρέπει νά προσφωνοῦμε μέ παρρησία καί ἀκατακρίτως τόν ἐπουράνιο Θεό Πατέρα μας καί νά λέμε τό: «Πάτερ ἡμῶν...» Ὅταν ζοῦμε μέ τόν Θεό καί τηροῦμε τό θέλημά Του εἴμαστε πραγματικά ἐλεύθεροι, ἔχουμε θέσι Υἱοῦ, ἀπολαμβάνουμε τόν πλοῦτο τῶν Θείων δωρεῶν. Ἀντίθετα, ὅταν αὐτονομηθοῦμε καί ἀρνηθοῦμε τόν Πατέρα μας γιά νά ἱκανοποιήσουμε τίς ἐμπαθεῖς ἐπιθυμίες μας τότε ὑπηρετοῦμε τούς σκληρούς ἀφέντες μας, τά πάθη μας, πού μᾶς ὑποδουλώνουν στούς δαίμονες καί δοκιμάζουμε τόν θάνατο