Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

Πρόγραμμα Λειτουργική και Λατρευτικής ζωής στην Ενορία μας το μήνα Νοέμβριο


Στον Ιερό μας Ναό για το μήνα Νοέμβριο εκτός από τα προγραμματισμένα Σάββατο και τις Κυριακές, έχουν προγραμματισθεί Θείες Λειτουργίες - Ιερές Ακολουθίες το  μήνα Νοέμβριο τις κάτωθι ημέρες:
  • Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2018, αγιασμός επί ενάρξει μηνός Νοεμβρίου
  • Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2018, επί τη εορτή της συνάξεως των Παμμεγίστων Ταξιαρχών
  • Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2018 επί τη μνήμη του Αγίου Νεκταρίου επισκόπου Πενταπολεως
  • Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018 επί τη μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Φιλίππου (ΙΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ)
  • Τετάρτη 21 Νοεμβρίου επί τη εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου
  • Παρασκευή 30 Νοεμβρίου επί τη μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου

Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2018

Παρηγοριά σ΄αυτούς που πενθούν για το θάνατο αγαπημένων τους προσώπων

  
   Όταν επιστρέφει κανείς από την ξενητιά στην πατρίδα του, είναι όλος ευφροσύνη και αγαλλίαση, επειδή έρχεται να δει τους συγγενείς και τους αγαπημένους του. Όταν βρίσκεται κανείς κλεισμένος σε σκοτεινή φυλακή και τον αφήσουν ελεύθερο, χοροπηδάει απ΄τη χαρά του, επειδή, από τον ζοφερό εκείνο τόπο της καταδίκης, βγήκε στο φως και βρήκε τη λευτεριά του. Και όταν ο ταλαιπωρημένος και θαλασσοπνιγμένος ναυτικός φτάνει στο λιμάνι, λυτρωμένος από τ΄άγρια κύματα και τους κινδύνους, νιώθει μεγάλη ανακούφιση, επειδή έφτασε στον προορισμό του και δεν φοβάται πια τίποτα.
       Πικρή ξενητιά, σκοτεινή φυλακή και άγρια θάλασσα είναι τούτη η ζωή, αδελφέ. Όσο βρισκόμαστε πάνω στη γη, έχουμε θλίψεις και βάσανα και στενοχώριες. Μόνο όταν, με του Θεού το θέλημα, πεθαίνουμε, τότε τελειώνει η ξενητιά και η εξορία μας, τότε βγαίνει από τη φυλακή του σώματος η αθάνατη ψυχή μας, τότε πηγαίνουμε στο ποθητό λιμάνι της αναπαύσεως, "ένθα ούκ έστι πόνος, ού λύπη, ού στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος". Όποιος, λοιπόν, πικραίνεται και λυπάται για τον βιολογικό θάνατο φίλου ή συγγενούς του, είναι ασύνετος. Όχι μόνο δεν πρέπει να λυπάται, αλλά και να χαίρεται, γιατί ο αγαπημένος του άφησε το χωμάτινο σώμα και αναχώρησε για τους ουρανούς, όπου θα ντυθεί ένα άλλο, αιώνιο και άφθαρτο.
     Αυτό ποθούσε ο απόστολος Παύλος, όταν έλεγε: "Ξέρουμε πώς, αν η επίγεια σκηνή πού κατοικούμε, δηλαδή το σώμα, διαλυθεί, έχουμε στους ουρανούς κατοικία αιώνια, οικοδομημένη από το Θεό κι όχι από ανθρώπινα χέρια. Γι΄αυτό τώρα στενάζουμε, περιμένοντας με λαχτάρα να ντυθούμε το ουράνιο σώμα μας"(Β΄Κορ. 5:1-2). Άλλτε πάλι διακήρυσσε ότι γι΄αυτόν "το να ζει"σήμαινε "ζωή με το Χριστό και το να πεθάνει ήταν κέρδος", και ότι φλεγόταν από την επιθυμία " να φύγει απ΄αυτόν τον κόσμο και να είναι μαζί με το Χριστό" (Φιλιπ. 1:21, 23). Έτσι αντιμετωπίζουν το θάνατο οι αληθινοί χριστιανοί: Σαν τέλος της απατηλής και αρχή της αυθεντικής ζωής, σαν τέλος του πολέμου και αρχή της ειρήνης, σαν τέλος του μόχθου και αρχή των βραβείων. Γιατί, λοιπόν, κλαίς για το θάνατο του γονιού σου ή του παιδιού σου ή του συντρόφου σου ή του φίλου σου;
     Ίσως θα πεις, ότι αυτό είναι μια φυσική εκδήλωση της ανθρώπινης ψυχής, που θλίβεται για το χωρισμό, και ότι από την αρχή του κόσμου οι άνθρωποι θρηνούσαν τους νεκρούς τους -όχι μόνο οι άπιστοι και ειδωλολάτρες, μά κι όσοι πίστευαν στον αληθινό Θεό. Πράγματι, όπως διαβάζουμε στη Γραφή, ο Αβραάμ θρήνησε το θάνατο της Σάρρας (Γεν. 23:2). Ο Ιωσήφ έκλαψε για το θάνατο του πατέρα του Ιακώβ και πένθησε μαζί μ΄όλη την Αίγυπτο για εβδομήντα ημέρες (Γεν. 5:1-3). Έκλαψαν και οι Εβραίοι για το θάνατο του Μωυσή (Δευτ. 34:8). Μα κι αυτός ο Θεάνθρωπος Ιησούς δάκρυσε για τον νεκρό φίλο Του Λάζαρο (Ιω. 11:35).

Τι σημαίνουν όλα τούτα τα περιστατικά;
      Ακουσε, αδελφέ. Δεν είναι αμαρτία να κλάψεις και να πενθήσεις για τον αγαπημένο άνθρωπο που έχασες. Να κλάψεις όμως μετρημένα, συγκρατημένα, εύλογα και εύτακτα. Αυτό είναι φυσικό και ανθρώπινο. Γιατί ο θάνατος είναι ένας πρόσκαιρος χωρισμός. Μήπως κι όταν ένας συγγενής μας φεύγει για μακρινό ταξίδι, δεν κλαίμε που χωριζόμαστε; Ανάρμοστα όμως και αδικαιολόγητα είναι τ΄αστέρευτα δάκρυα, ο υπέρμετρος θρήνος, ο απελπισμένος οδυρμός και τ΄άλλα καμώματα πολλών, γυναικών κυρίως, που χτυπιούνται και δέρονται και μοιρολογούν και τραβάνε τα μαλλιά τους ...Τι πράγματα είν΄αυτά; Χριστιανοί είμαστε ή άπιστοι;Με την απόγνωση, που τόσο πληθωρικά εκδηλώνεις, άραγε τι κερδίζεις; Μήπως οικοδομείς εκείνους που σε βλέπουν; Ή μήπως -το κυριότερο- ωφελείς το νεκρό; Όχι.
Κι εσύ αποδεικνύεσαι κενός, φιλόσαρκος, ολιγόπιστος, προσκολλημένος στη ματαιότητα. Και στους άλλους εμπνέεις τα ίδια αισθήματα, ενώ θα μπορούσες να τους διδάξεις με τη συμπεριφορά και τον καλό σου λόγο. Αλλά και στο νεκρό, που υποτίθεται ότι αγαπάς τόσο πολύ, δεν προσφέρεις τίποτα σε τούτη την κρίσιμη ώρα.
     Αν ο αγαπημένος σου, πρίν κοιμηθεί, εξομολογήθηκε με συναίσθηση και κοινώνησε με κατάνυξη, όχι μόνο δεν πρέπει να θρηνείς, αλλ΄απεναντίας να πανηγυρίζεις, γιατί σώθηκε και θ΄αναστηθεί ολόλαμπρος όταν θα ξανάρθει ο Κύριος, για να ευφραίνεται αιώνια κοντά Του. Δεν έχεις παρά ν΄αγωνιστείς κι εσύ, πρίν σ΄επισκεφθεί απρόσκλητα ο θάνατος, για να συνευφραίνεσαι μαζί του στον παράδεισο. Αν πάλι ήταν αμελής κι έφυγε πνευματικά απροετοίμαστος, τα όψιμα δάκρυά σου δεν τον βοηθούν. Ούτε να τον αναστήσουν μπορούν, για να μετανοήσει, ούτε να τον σώσουν. Και τώρα, όμως, μπορείς να παρηγορήσεις και να βοηθήσεις την ψυχή του. Γιατί κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει την κρίση του πολυεύσπλαχνου και απειράγαθου Θεού. Άφησε, λοιπόν, τα δάκρυα και κάνε κάτι ουσιαστικό για το νεκρό. Πρώτα-πρώτα, να προσεύχεσαι ακατάπαυστα για την άφεση των αμαρτιών του. Κι έπειτα, να κάνεις ελεημοσύνες και αγαθοεργίες για την ανάπαυσή του, να δίνεις προσφορές σε εκκλησίες και μοναστήρια για να μνημονεύουν τ΄όνομά του στις θείες λειτουργίες, να καλείς ιερείς για να του διαβάζουν μνημόσυνα και τρισάγια. Έτσι δεν ωφελείς μόνο την ψυχή του κεκοιμημένου, αλλά και τον εαυτό σου.
     Γατί όπως γράφει στο "Τριώδιον" ο όσιος Νικηφόρος ο Ξανθόπουλος, με πολλές πατερικές αποδείξεις, "Τα μνημόσυνα, οι ελεημοσύνες και οι λειτουργίες που γίνονται για τους κεκοιμημένους, προξενούν σ΄αυτούς μεγάλη ωφέλεια και ανάπαυση". Αλλά "κι εκείνος που κάνει τούτες τις προσφορές για τους κεκοιμημένους, έχει μισθό από το Θεό, για την αγάπη που δείχνει προς τους συνανθρώπους του, όπως ακριβώς κι εκείνος που αλείφει με άρωμα τον πλησίον του, ευωδιάζει πρώτα-πρώτα ο ίδιος";. Να, λοιπόν, τι πρέπει να κάνεις, αντί να θρηνείς ανώφελα. Και πέρα απ΄αυτά, ο θάνατος του άλλου ας γίνει αφορμή να μελετήσεις σοβαρά τη ματαιότητα του κόσμου τούτου, να σκεφτείς ότι ίσως σήμερα κιόλας θα τον αφήσεις κι εσύ για πάντα, αιφνίδια και απροσδόκητα, κι έτσι να μετανοήσεις και να διορθώσεις το φρόνημα και την πολιτεία σου.

     Επίσης, αν έχεις φίλο ή γνωστό που πλησιάζει στο θάνατο, μη διστάσεις να τον συμβουλέψεις σχετικά. Πρότρεψέ τον να εξομολογηθεί με καθαρότητα και συντριβή, να κοινωνήσει τα άχραντα Μυστήρια, να ετοιμαστεί όπως πρέπει για τη μεγάλη συνάντηση με τον Κύριο. Μ΄αυτόν τον τρόπο θα συμβάλεις στη σωτηρία ενός ανθρώπου, η αποβίωση του οποίου δεν θα είναι θάνατος αλλά ζωή, ζωή νέα και αιώνια.

Για να ζήσεις... πρέπει να πεθάνεις....

    
Παράδοξος ακούγεται ο λόγος αυτός. Κι όμως είναι τόσο αληθινός! Στην πραγματικότητα αποτελεί θεμέλιο της εν Χριστώ ζωής. Όποιος επιθυμεί να ζήσει αληθινά, πρέπει να πεθάνει! Τι μυστήριο! Πώς ο θάνατος γίνεται ζωή; Το εκπληκτικό αυτό μυστήριο αποκαλύπτεται μπροστά μας ήδη από την πρώτη ημέρα της εισόδου μας στην αγία Εκκλησία με το άγιο Βάπτισμα. Εκεί ζούμε μία νέκρωση και ταφή, και συγχρόνως μία ανάσταση σε νέα ζωή. Η τριπλή κατάδυση του βαπτιζομένου στο αγιασμένο ύδωρ της κολυμβήθρας συμβολίζει την ταφή και την τριήμερη Ανάσταση του Κυρίου. Ωστόσο, αυτή η τελετουργική πράξη, η οποία είναι απολύτως απαραίτητη για να θεωρείται έγκυρο το Μυστήριο, δεν αποτελεί έναν απλό συμβολισμό αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Εγκαινιάζει μία εντελώς διαφορετική κατάσταση και σηματοδοτεί μία νέα πορεία.
      Ο απόστολος Παύλος γράφει: «Ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν, εἰς τον θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν· συνετάφημεν οῦν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς τόν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστός ἐκ νεκρῶν διά τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω και ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (Ρωμ. ς’ 3-4). Όσοι βαπτισθήκαμε με πίστη στον Ιησού Χριστό, με το Βάπτισμά μας γίναμε συμμέτοχοι στον σταυρικό του θάνατο. Θαφτήκαμε μαζί Του με το Βάπτισμα, που μας έκανε συγκοινωνούς του θανάτου του, ώστε όπως ακριβώς αναστήθηκε ο Χριστός εκ νεκρών διά της ενδόξου δυνάμεως του Πατρός, έτσι κι εμείς να αναστηθούμε σε νέα και ενάρετη ζωή ακολουθώντας τις απαιτήσεις αυτής της καινής ζωής.
     Στο άγιο Βάπτισμα λοιπόν συντελείται μία νέκρωση και μία ανάσταση. Πεθαίνει ο παλαιός άνθρωπος της αμαρτίας και ανίσταται ο νέος αναγεννημένος άνθρωπος, για να ζήσει ενωμένος με τον Χριστό μία νέα και αναστημένη ζωή. Αυτό όμως που συνέβη μία φορά στο άγιο Βάπτισμα καλούμαστε να το επιβεβαιώνουμε καθημερινά στη ζωή μας. Πέθανε ο παλαιός άνθρωπος της αμαρτίας. Δεν πρέπει να τον αφήσουμε να ξαναζωντανέψει! «Εἰ τοίνυν ἀπέθανες ἐν τῷ βαπτίσματι, μένε νεκρός», λέει ο ιερός Χρυσόστομος (PG 60, 485). Μείνε νεκρός ως προς την αμαρτία! Ο νεκρός άνθρωπος δεν έχει δύναμη, δεν μπορεί να ενεργήσει, παραμένει σε αδράνεια και τέλεια αναισθησία. Βρίσκεται θαμμένος στον τάφο, δεν αμαρτάνει πια και είναι οριστικά αποξενωμένος από τον κόσμο. Έτσι πρέπει να ζει και καθένας από εμάς. Αποκομμένος από την αμαρτία και τον διεφθαρμένο κόσμο. Νεκρός για την αμαρτία, ζωντανός για τον Θεό. Αυτό μας παραγγέλλει και ο θείος απόστολος Παύλος: «Οὕτω καἰ ὑμεῖς λογίζεσθε ἑαυτοῦς νεκρούς μέν εἶναι τῇ ἁμαρτίᾳ, ζῶντας δἐ τῷ Θεῷ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ. ς’ 11). Έτσι κι εσείς να θεωρείτε τους εαυτούς σας πεθαμένους μεν και νεκρούς ως προς την αμαρτία, ζωντανούς δε για τον Θεό, ενωμένους με τον Ιησού Χριστό, τον Κύριό μας.

    Τι σημαίνει όμως πρακτικά το να νεκρώνει κανείς τον εαυτό του; Να πεθαίνει για την αμαρτία και να ζει για τον Θεό; Σημαίνει να μην παρασύρεται από τις αμαρτωλές συνήθειες, τα πάθη και τα ελαττώματά του και να αγωνίζεται να καλλιεργεί τις άγιες αρετές του Χριστού. Ο άνθρωπος που είναι νεκρός ως προς την αμαρτία δεν ζηλεύει, δεν χρησιμοποιεί το ψέμα και την απάτη, δεν κατακρίνει τους άλλους. Απέναντι στο κακό στέκεται σαν νεκρός· δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν λέει οτιδήποτε αμαρτωλό κι ανήθικο, ούτε αντιδρά όταν θίγουν τον εγωισμό του. Γενικά αυτός που πεθαίνει ως προς την αμαρτία δεν ακολουθεί τα εγωιστικά θελήματά του αλλά υποτάσσεται στο θέλημα του Θεού· δεν επιδιώκει να εξυπηρετεί αποκλειστικά το συμφέρον του, αλλά διακονεί με αγάπη τις ανάγκες του πλησίον· δεν τον ελκύει η ματαιότητα του κόσμου, ούτε τον συγκινεί ο πλούτος και η εφήμερη δόξα. Εκείνο που θέλγει την ψυχή του είναι η αιώνια δόξα και ζωή, το άφθαστο κάλλος του ουρανού. Αυτό σημαίνει νέκρωση του εαυτού μας, και οπωσδήποτε αυτό απαιτεί σκληρό κι επίπονο αγώνα. Αξίζει όμως τον κόπο, διότι η νέκρωση του αμαρτωλού εαυτού μας είναι θάνατος που γεννά τη ζωή. Πεθαίνεις για να ζήσεις. Να ζήσεις «ἐν καινότητι ζωῆς»· μία ζωή ενάρετη και αγία, στην οποία κέντρο είναι όχι το εγώ αλλά ο Χριστός». Πόσο αναπαύεται η ψυχή του ανθρώπου που ζει ενωμένος με τον Χριστό! Ο αναγεννημένος πνευματικά άνθρωπος απολαμβάνει πλούσιες τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος: την ειρήνη και τη χαρά ως μόνιμη κατάσταση μέσα στην ψυχή του, την πίστη για να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής, την εγκράτεια ως δυναμική αντίσταση στον πόλεμο κατά των παθών, την αγάπη προς όλους η οποία γνωρίζει να μακροθυμεί, να ανέχεται, να ελπίζει, να υπομένει.
     Αυτή είναι η νέα ζωή! Αρχίζει από τώρα εδώ στη γη και εκτείνεται στην αιωνιότητα! «Εἰ δέ ἀπεθάνομεν σύν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καί συζήσομεν αὐτῷ» (Ρωμ. ς’ 8). Αν πεθάναμε ως προς την αμαρτία μαζί με τον Χριστό, καθώς ήδη ζούμε μαζί Του τη ζωή της Χάριτος, έχουμε την πεποίθηση ότι και θα ζήσουμε μαζί Του την μακαρία ζωή της αιωνιότητας. Αυτή είναι η πνευματική ευτυχία για τον άνθρωπο: να νεκρώσει την αμαρτία μέσα του για να ζήσει τη ζωή που μας χάρισε ο Κύριος Ιησούς Χριστός με τον θάνατο, την ταφή και την Ανάστασή του.
Αν ποθούμε να ζήσουμε αυτή τη ζωή, τότε ας το πάρουμε απόφαση: ας θάψουμε τον παλαιό εαυτό μας μαζί με τις αμαρτωλές επιθυμίες και τα πάθη του. Αν θέλουμε να ζήσουμε, πρέπει να πεθάνουμε. Είναι ο μόνος τρόπος.
Από το Χριστιανικό Περιοδικό  '' Ο Σωτήρ ''

Όσο ξεχνάμε τον εαυτό μας.... τόσο μας θυμάται ο Θεός....

   
  Όποιος έχει θυσία και πίστη στον Θεό, δεν υπολογίζει τον εαυτό του. Ο άνθρωπος ,όταν δεν καλλιεργήση το πνεύμα της θυσίας, σκέφτεται μόνον τον εαυτό του και θέλει όλοι να θυσιάζωνται γι’ αυτόν. Αλλά όποιος σκέφτεται μόνο τον εαυτό του, αυτός απομονώνεται και από τους ανθρώπους, απομονώνεται και από τον Θεό – διπλή απομόνωση- , οπότε δεν δέχεται την Θεία Χάρη. Αυτός είναι άχρηστος άνθρωπος . Και να δήτε, αυτόν που σκέφτεται συνέχεια τον εαυτό του, τις δυσκολίες του κ.λπ., και ανθρωπίνως κανείς δεν θα του συμπαρασταθή σε μια ανάγκη. Καλά, θεϊκή συμπαράσταση δεν θα έχη, αλλά δε θα έχη και ανθρώπινη. Μετά θα προσπαθή από εδώ-από εκεί να βοηθηθή. Θα βασανίζεται δηλαδή, για να βοηθηθή από ανθρώπους, αλλά βοήθεια δεν θα βρίσκη. Αντίθετα, όποιος δεν σκέφτεται τον εαυτό του, αλλά σκέφτεται συνέχεια τους άλλους, με την καλή έννοια, αυτόν τον σκέφτεται συνέχεια ο Θεός, και μετά τον σκέφτονται και οι άλλοι. Όσο ξεχνάει τον εαυτό του , τόσο τον θυμάται ο Θεός. Να, μια ψυχή φιλότιμη μέσα σε ένα Κοινόβιο θυσιάζεται, δίνεται κ.λπ. Αυτό , νομίζετε, δεν έχει πέσει στην αντίληψη των άλλων; Μπορεί να μην την σκεφθούν οι άλλοι αυτήν την ψυχή που δίνεται ολόκληρη και δεν σκέφτεται τον εαυτό της; Μπορεί να μην την σκεφθή ο Θεός; Μεγάλη υπόθεση! Εδώ βλέπει κανείς την ευλογία του Θεού, πώς εργάζεται ο Θεός.
      Στις δυσκολίες δίνει εξετάσεις ο άνθρωπος. Εκεί φαίνεται αν έχη πραγματική αγάπη, θυσία. Και όταν λέμε ότι ένας έχει θυσία, εννοούμε ότι την ‘ώρα του κινδύνου δεν υπολογίζει τον εαυτό του και σκέφτεται τους άλλους. Βλέπεις, και η παροιμία λέει «ο καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται». Θεός φυλάξοι, αν λ.χ. τώρα έπεφταν βόμβες , θα φαινόταν ποιος σκέφτεται τον άλλον και ποιος σκέφτεται τον εαυτό του.  Όποιος όμως έχει μάθει να σκέφτεται μόνο τον εαυτό του, σε μια δυσκολία πάλι τον εαυτό του θα σκέφτεται ,και ο Θεός δεν θα τον σκέφτεται αυτόν τον άνθρωπο. Όταν από τώρα δεν σκέφτεται κανείς τον εαυτό του αλλά σκέφτεται τους άλλους, και στον κίνδυνο τους άλλους θα σκεφθή. Τότε ξεκαθαρίζουν ποιοί έχουν πραγματικά θυσία και ποιοι είναι φίλαυτοι.
     Αν δεν αρχίση κανείς να κάνη από τώρα καμιά θυσία , να θυσιάση καμιά επιθυμία, έναν εγωισμό, πως θα φθάση να θυσιάση την ζωή του σε μια δύσκολη στιγμή; Αν τώρα σκέφτεται τον κόπο και κοιτάη να μην κοπιάση λίγο παραπάνω από έναν άλλο σε μια δουλειά, πώς θα φθάση στην κατάσταση να τρέχη να σκοτωθή αυτός, για να μη σκοτωθή ο άλλος; Αν τώρα για μικρά πράγματα σκέφτεται τον εαυτό του, τότε που θα κινδυνεύη η ζωή του , πως θα σκεφθή τον άλλον; Τότε θα είναι πιο δύσκολα. Αν έρθουν δύσκολα χρόνια και έχη λ.χ. ο διπλανός του πυρετό και τον δη να πέση στον δρόμο, θα τον αφήση και θα φύγη. Θα πη: «Να πάω να ξαπλώσω , μην πέσω κι εγώ».
     Στον πόλεμο παλεύει η ζωή η δική σου με την ζωή του άλλου. Λεβεντιά είμαι να τρέχη ο ένας να γλυτώση τον άλλον. Όταν δεν υπάρχη θυσία, ο καθένας πάει να γλυτώση τον εαυτό του. Και είναι παρατηρημένο ∙ όποιος πάει στον πόλεμο να ξεφύγη, τον βρίσκει εκεί η οβίδα. Πάει δήθεν να γλυτώση και σπάζει τα μούτρα του. Γι’ αυτό να μην κοιτάζη κανείς να ξεφύγη, και ιδίως όταν αυτό είναι εις βάρος των άλλων. Θυμάμαι ένα περιστατικό από τον Αλβανικό πόλεμο. Ένας στρατιώτης είχε μια πλάκα, για να προστατεύη το κεφάλι του. Εν τω μεταξύ χρειάσθηκε να πάη λίγο πιο πέρα και την ακούμπησε κάτω. Πάει αμέσως ο διπλανός του και τον παίρνει. Σου λέει: «Ευκαιρία είναι, θα την πάρω εγώ τώρα». Την ίδια στιγμή, τακ, πετάει ο όλμος επάνω του, τον διέλυσε. Αυτός έβλεπε τα πυρά που έπεφταν και πήρε την πλάκα, για να γλυτώση∙ δεν υπολόγισε τον άλλον που θα γύριζε πάλι. Σκέφθηκε μόνον τον εαυτόν του και δικαιολόγησε κάπως και την πράξη του. «Αφού πήγε λίγο πιο πέρα ο άλλος, μπορώ να την πάρω την πλάκα». Ναι, έφυγε ,αλλά η πλάκα ήταν δική του. Ένας άλλος, όσο συνεχιζόταν ο πόλεμος, προσπαθούσε να γλυτώση. Κανέναν δεν υπολόγιζε. Οι άλλοι βοηθούσαν, αυτός καθόταν στο σπίτι του. Κοίταζε μέχρι την τελευταία ώρα που δυσκόλεψαν τα πράγματα να ξεφύγη. Αργότερα, όταν είχαν έρθει οι Άγγλοι, πήγε στο στρατόπεδο, παρουσιάσθηκε στον Ζέρβα και, επειδή είχε και αμερικάνικη υπηκοότητα, βρήκε ευκαιρία και έφυγε για την Αμερική. Μόλις όμως έφθασε εκεί, πέθανε! Η γυναίκα του η καημένη έλεγε: «Πήγε να ξεφύγη από τον Θεό!». Αυτό πέθανε, ενώ άλλοι που πήγαν και στον πόλεμο έζησαν.

Ο ανεξερεύνητος βυθός της Αγίας Γραφής, του Πανοσ/του αρχιμ Δανιήλ Γούβαλη

+ αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλης 
από το εκπληκτικό βιβλίο ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ 

     Σ' αυτόν τον κόσμο υπάρχουν αρκετά πράγματα που διαθέτουν βάθος, όπως η θάλασσα, όπως ο ουρανός, όπως η ψυχή του άνθρωπου «βαθεία η καρδία παρά πάντα» (Ιερμ. 17,9). Βαθύτερη όμως άπ' όλα είναι η Αγία Γραφή. Οι σοφοί του Θεού που επιδόθηκαν στην μελέτη της ομιλούν για φρέαρ με ανεξάντλητο νερό, για ατελείωτο μεταλλείο χρυσού, για ωκεανό πνευματικού πλούτου. Στους βυθούς των θαλασσών κρύβονται παραμυθένιοι κόσμοι από κοράλλια, από χρυσόψαρα, από μαργαριτάρια, από ανθόζωα. Αλλά και σε πολλά σημεία που ναυάγησαν πλοία με πολύτιμο φορτίο κρύβε­ται ανεκτίμητος πλούτος. Στα θαλάσσια βάθη υπάρχουν θησαυροί. Αλλά αυτοί οι θησαυροί ωχριούν μπροστά σ' εκείνους που κρύβει το άγιο βιβλίο του Θεού.
     Στην Βίβλο κρύβονται κατ' αρχήν θησαυροί πνευματικής δυνάμεως. Διαβάζοντας κανείς με ευλάβεια την Αγία Γραφή νοιώθει να ξεπετάγεται από μέσα της μία ενέργεια που χορηγεί ισχύ απροσμέτρητη και πρωτοφανές θάρρος.  Πόσες φορές ένας ψυχικά κουρασμένος Χριστιανός, διαβάζοντας δύο-τρεις στίχους του Ψαλτηρίου δεν αναζωογονήθηκε. Η δύναμις του θεϊκού λόγου ανορθώνει τους πεσμένους και καταβεβλημένους. Έτυχε κάποιοι άνθρωποι να βρεθούν μπροστά σε οδυνηρές δοκι­μασίες το έδαφος εσείετο κάτω από τα πόδια τους. Κατώρθωσαν ό­μως να βγουν νικητές, επειδή στηρίχθηκαν σ' ένα λόγο της Αγίας Γραφής. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωσις του ιερού Χρυσοστόμου, όταν συγκρούσθηκε με τα ανάκτορα και προετοιμαζόταν ο διωγμός του· δεν λύγισε καθόλου, γιατί άντλησε ακαταμάχητη δύναμι από το χωρίο Ματθ. 28,20, από την φράσι «ιδού εγώ μεθ' υμών είμι».
      Πολυάριθμες είναι οι περιπτώσεις που άνθρωποι βουτηγμένοι στην αμαρτία μεταμορφώθηκαν και έγιναν αγνώριστοι μελετώντας κά­ποιες σελίδες της Αγίας Γραφής. Έτυχε κάποιοι μορφωμένοι να στραφούν στην μελέτη της Γραφής με σκοπό να βρουν σ' αυτήν σφάλματα για να την πολεμήσουν, αλλά η δύναμί της τους μετέβαλε σε υπέρμαχους του Χριστιανισμού. Πρόχειρα παραδείγματα, ο φιλόσοφος Αθηναγόρας (2ος αι.), ο κατόπιν απολογητής του Χριστιανισμού· και ο Μάξ Μύλλερ (19ος αι), επιφανής Άγγλος γλωσσολόγος, μυθολόγος και θρησκειολόγος. Στην αρχή φαντάσθηκε ο Μύλλερ την Αγία Γραφή σαν κάτι παρόμοιο με τα Ιερά κεί­μενα των Ανατολικών θρησκειών που μελέτησε όσα κανείς άλλος στην εποχή του την φαντάσθηκε γεμάτη μυθολογίες, αλλά δεν άργησε να νοιώση ότι μέσα από τις σελίδες της ξεπεταγόταν ένα Ιερό φως που τον μετέστρεψε σε υπερασπιστή του Χριστιανισμού. Ο ίδιος παρο­μοίωσε αυτό το φως με εκείνο που χτύπησε τον Σαύλο στον δρόμο προς την Δαμασκό.
     Όταν ένας άνθρωπος απασχολείται με την μελέτη της Αγίας Γραφής, τότε ο νους του, ερχόμενος σε επαφή με τον άγιο λόγο του Θεού, καθαρίζει και αγιάζει. Μου διηγείτο ο σεβαστός μου γέροντας π. Πορφύριος πως, μικρός που είχε πάει στο Άγιον Όρος, στην Σκήτη των Καυσοκαλυβίων, φρόντιζε και αποστήθιζε ολόκληρα κεφάλαια από το ιερό Ευαγγέλιο. Και αυτό το έκανε δια καθαρότητα νοός, δηλαδή για να καθαρίζη ο νους από άπρεπες και άτακτες σκέψεις. Όταν το άκουσα εντυπωσιά­σθηκα, και ένοιωσα τα λόγια του Ευαγγελίου ως έχοντα θεϊκή δύναμι που καταδιώκει κάθε τι ακάθαρτο. Από το ένα μέρος εκδιώκουν κάθε τι αρνητικό, και από το άλλο έχουν σαν θετική προσφορά να απασχο­λούν το νου με ό,τι καθαρό και Ιερό και άγιο. Τα Άγια λόγια του θεού όταν κυκλοφορούν μέσα στο μυαλό μας, μοιάζουν με ηλεκτρικό ρεύμα που προκαλεί θανατηφόρο εκκένωσι στις αμαρτωλές σκέψεις. Οι αισχροί λογισμοί παθαίνουν, να το πούμε έτσι, ηλεκτροπληξία. Έτσι έχουν τα πράγματα, διότι «λόγος Θεού» θα πη «δύναμις». «Τω λόγω Κυρίου οι ουρανοί εστερεώθησαν» (Ψαλμ. 55, 55). Δηλαδή το σύμπαν προέκυψε από τον λόγο του Θεού.
     Αλλά παράλληλα προς το στοιχείο της δυνάμεως συναντούμε στα Ιερά λόγια της Βίβλου και το στοιχείο της χαράς. Αναπηγάζουν χα­ρά και ευφροσύνη. Στο χώρο της Αγίας Γραφής περικλείονται θησαυ­ροί τέρψεων. Η μελέτη της Βίβλου αποδιώκει το βαρειά σύννεφα των θλίψεων. Πολλές φορές χορηγείται τόση ποσότητα και ποιότητα χαράς που ομιλούμε για ηδονή. Η Γραφή κρύβει βάθη πνευματικής ηδονής. Όπως υπάρχουν υλικές και σαρκικές ηδονές που ξετρελαίνουν τους ανθρώπους του κόσμου τούτου, έτσι έχουμε και τις πνευματικές ηδονές που μεθούν με Αγία μέθη τους ανθρώπους του Θεού. Η Βίβλος περιέχει δυνατές πνευματικές γλυκύτητες και αγαλλιάσεις.

     Αναφέρονται στο αγιολόγιο της εκκλησίας μας περιπτώσεις ασκητών που απαγγέλλοντας το Ψαλτήριο του Δαβίδ μεθούσαν κυριο­λεκτικά. Και αν κάποιος τους έδινε όλα τα αγαθά της γης για να τους πάρη το Ψαλτήριο, θα ήταν σαν να τους προσέφερε άχυρα.  Τα ιερά λόγια της Γραφής αποστάζουν πνευματική αγαλλίασι. «Αγαλλιάσομαι εγώ επί τα λόγια σου», «ως γλυκέα τω λάρυγγί μου τα λόγια σου» (Ψαλμός 118ος). Σχετικά σημειώνει και ο ποιητικός Άγιος Γρηγόριος: «Και ηδύνθη μοι τα του Θεού λόγια, ως κηρία μέλιτος». Έ­γιναν σ' εμένα, λέει, τα λόγια του Θεού γλυκά σαν κηρύθρες μέλι. Εγ­κατέλειψε, μας λέει ο Θεολόγος, για την αγάπη του Χριστού και «κτήσιν» και «περηφάνειαν» και «ευεξίαν», δηλαδή και περιουσία και αξιώ­ματα και καλοπέρασι και άνεσι αφοσιώθηκε στην μελέτη της Γραφής και του έγιναν τα λόγια της γλυκύτατα σαν μέλι (Γρηγ. Θεολόγου, Λό­γος Απολογητικός, 77).
    Και ο ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί ότι τα λόγια του Θεού όταν τα μελετούμε διώχνουν τις στενοχώριες και φέρουν μεγάλες χαρές - «εκβάλλει σου την αθυμίαν, φυτεύει σοι την ηδονήν». Και σημειώνει ο ίδιος Πατήρ ότι μπορεί να είναι τερπνό ένα παραδεισένιο περιβόλι, αλλά πιο γλυκεία είναι η ανάγνωσις της Αγίας Γραφής - «ηδύς μεν λειμών και παράδεισος, πολύ δε ηδύτερον των θείων Γραφών η ανάγνωσις».  Μέσα στην Βίβλο, όπως και στην προσευχή και στην Ευχαριστία, υπάρχουν άφθαρτες χαρές και ηδονές, που δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Οι κοσμικοί και σαρκικοί άνθρωποι δεν τις γνωρίζουν. Γι' αυ­τούς θεωρούνται εκλεκτές τροφές τα κεράτια των χοίρων που έτρωγε ο άσωτος υιός.
      Με αξίωσε ο Κύριος, μελετώντας τις σελίδες της Γραφής να νοιώ­σω ανέκφραστα αισθήματα αγαλλιάσεως. Αισθανόμουν να αναβλύ­ζουν από μέσα της κύματα πνευματικής ηδονής. Μάλιστα έτυχε πολλές φορές να την διαβάζω κάτω από ειδυλλιακές εξωτερικές συνθήκες, ό­πως σε μια ήσυχη γραφική ακρογιαλιά, σ' ένα μάκρυνα βουνό ελατοσκέπαστο, στην κορυφή ενός υψηλού λόφου... Πόσο όμορφα ήταν ό­ταν μελετούσα τον προφήτη Σοφονία σε κάποια ακρογιαλιά της Βό­νιτσας· την προς Γαλάτας επιστολή σε αλπική ζώνη της Γκιώνας σε ύψος δύο χιλιάδων μέτρων το Δευτερονόμιο σε πυκνό δάσος από κα­στανιές στο Άγιον Όρος. Αλλά δεν ήταν μικρότερη η χαρά και η συγκίνησις, όταν διάβαζα τις δύο επιστολές του Αποστόλου Πέτρου στα σκαλοπάτια του Ναού του Αγίου Πέτρου στην Ρώμη, ή την Β' προς Τιμόθεον επιστολή στην κατανυκτική περιοχή «Τρες φοντάνε» (=τρεις πηγές), έξω από τα τείχη της Ρώμης, εκεί που αποκεφαλίσθηκε ο Απόστολος Παύλος, ή τις χριστολογικές περικοπές του προφήτου Ιεζεκιήλ σε εκκλησάκι μοναστηρίου μέσα στην βαθειά ησυχία του μεσονυκτίου. Εδώ βρίσκονται τα ανείπωτα σκιρτήματα αγαλλιάσεως. Μπροστά σ' αυτή την ευφροσύνη, οι χαρές του κόσμου μοιάζουν με ψεύτικα γλυφιτζούρια.
      Πολλές φορές αρεσκόμουν να αποστηθίζω εκλεκτά τεμάχια της Βίβλου, που τα τραγουδούσα σε κάποιο ήχο -όμοιο με τον β' ήχο της βυζαντινής μουσικής- και ένοιωθα χαρά θείου έρωτος. «Μέλος ερωτικόν». Υπάρχει και ο θεϊκός έρωτας, που δεν μπορούν να τον νοιώσουν όσοι δουλεύουν στα σαρκικά πάθη. Συγκινήθηκα ιδιαιτέρως όταν βρή­κα σε κάποιο πατέρα της Εκκλησίας αυτό που ο ίδιος είχα νοιώσει. Ση­μειώνει κάπου ο άγιος Νείλος ο Σιναΐτης: «(ο άνθρωπος που δόθηκε στην αγάπη του Θεού) μέλος ερωτικόν αναλαβόμενος τη εαυτού προσεπάδει ψυχή». Δηλαδή πιάνει στα χείλη του λόγια με ερωτική μελωδία και τα τραγουδάει στην ψυχή του.
      Να, κάποια κατάλληλα λόγια γι' αυτήν την περίπτωσι. Από το 24ο κεφάλαιο της Σοφίας Σειράχ «Ως κέρδος ανυψώθην εν τω Λιβάνω και ως κυπάρισσος εν όρεσιν Αερμών ως φοίνιξ ανυψώθην εν αιγιαλοίς και ως φυτά ρόδου εν Ιεριχώ, ως έλαια ευπρεπής εν πεδίω και ανυψώθην ως πλάτανος». Υπέροχα λόγια, και όσα ακολουθούν πιο υπέροχα. Εδώ ομιλεί η Σοφία του Θεού και με παραβολικές εικόνες εμφανίζει το πρόσωπό της. Και Σοφία του Θεού είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Τα όμορφα και μεγαλοπρεπή δένδρα εικονίζουν το θεϊκό κάλλος και μεγα­λείο του Χριστού. Όποιος αφήνει τη διάνοιά του και τα συναισθήματά του να ζουν τα ιερά αυτά λόγια στο βάθος τους, πολλές φορές κατακλύζεται από τέ­τοια έντονη χαρά που δεν την αντέχει και αναλύεται σε δάκρυα. Δά­κρυα πνευματικής αγαλλιάσεως.
     Όταν με τον παραδελφό μου π. Ιωαννίκιο συλλέγαμε στοιχεία από Αγιορείτες για την συγγραφή κάποιων βιογραφιών Αθωνιτών γε­ρόντων μάθαμε και τούτο το συγκινητικό. Κάποιος Ιερομόναχος, ασκη­τής στην περιοχή της Μεγίστης Λαύρας, ο παπα Δανιήλ, αν θυμάμαι καλά, όταν διάβαζε το τετραβάγγελο, από την άρρητη ηδονή έτρεχαν δάκρυα από τα μάτια του κι έπεφταν επάνω στις σελίδες των Ευαγγε­λίων, με αποτέλεσμα να χαλάνε τα γράμματα και να τα φθείρουν. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας έχουν κληρονομήσει αυτή την αλήθεια, που και οι ίδιοι την γεύθηκαν, ότι μέσα στον γεωγραφικό χώ­ρο της Αγίας Γραφής υπάρχουν πηγές που προσφέρουν τα ύδατα της αληθινής αγαλλιάσεως. Τόποι χλόης και ύδατα αναπαύσεως. Αυτά τα νερά δροσίζουν και αναψύχουν τους χτυπημένους από το λιοπύρι του αμαρτωλού κόσμου. Όσο πιο πολύ δίνεται κάποιον στην ανάγνωσι της Βίβλου και όσο περισσότερο μοχθεί στην μελέτη της, τόσο και βαθύτερες ηδονές ανα­καλύπτει.
      Στον ωκεανό των Αγίων Γραφών κρύβονται θησαυροί πνευματικής ωραιότητος. Η ωραιότητα πάντοτε ελκύει, διότι αποτελεί ένα αντιφέγισμα του παραδείσου. Παράλληλα προς τις γήινες ομορφιές που τόσο δελεάζουν τους ανθρώπους, έχουμε και τις πνευ­ματικές που προσελκύουν τους αγαπώντες τα ουράνια. Τα πνευματικά κάλλη δεν υποκύπτουν στην δράσι της φθοράς. Δεν μοιάζουν με λου­λούδια που ανθίζουν το πρωί και μαραίνονται το βράδυ. Δεν είναι «άν­θη εαρινά», που «παρελθόντος του έαρος άπαντα κατεμαράνθη». Η Βίβλος κρύβει υπερβολήν ωραιότητος. Γι' αυτή την γεύσι απαι­τείται καθαρότητα πνευματικής οράσεως. Ο άνθρωπος του κοσμικού φρονήματος και της αμαρτωλής ζωής δεν μπορεί να την νοιώση. Οι παραβολές της Βίβλου, οι παροιμίες, τα οράματα, οι προσευ­χές, οι αφηγήσεις, τα ποιητικά τεμάχια, η συμπεριφορά των αγίων προ­σώπων, όλα αυτά διαποτίζονται από μία θαυμαστή χάρι και μία συναρ­παστική ωραιότητα.
     Μόνο να καθήση κάποιος και να προσέξη το όραμα του χειρουβικού άρματος στον Ιεζεκιήλ, θα νοιώση αυτό που λέμε. Ένα όραμα απαράμιλλου κάλλους. Ο υπέρλαμπρος Κύριος μέσα στην ομορφιά του ουρανίου τόξου κάθεται πάνω από το άρμα των Χερουβίμ, με την πύρι­νη όψι και τις υπέροχες υμνωδίες. Και το άρμα διασχίζει ταχύτατα τα μήκη και τα πλάτη του ουρανού. Και ο ήχος των πτερύγων γεμάτος φο­βερό μεγαλείο. Και τι να πούμε για κείνο το πανέμορφο όραμα της άνω Ιερουσα­λήμ, στο βιβλίο της Αποκαλύψεως. Αλλά και ο τρόπος κατά τον οποίο πλέκονται διάφορες διηγήσεις και περιστατικά της Γραφής είναι πετυχημένος. Ωραιότατες πλοκές. Αρκεί π.χ. να παρακολουθήσουμε πως εξελίσσονται οι σκηνές στην ιστορία του Ιωσήφ, του γιου του Πατριάρχου Ιακώβ.
     Αλλά και τα ποιητικά τμήματα της Γραφής γοητεύουν. «Κάλλιστον ποιητικόν προϊόν» χαρακτηρίσθηκε η περικοπή του Ιεζεκιήλ που αναφέρεται στον θρήνο της φοινικικής πρωτεύουσας Τύρου (κεφ. 27ον). Η ωραιότης του λόγου συμβαδίζει με την ομορφιά του ρυθμού αλλά και με την αρμονική μετακίνησι των εννοιών - στην άρχή τα έν­δοξα μεγαλεία της Τύρου, («και ενεπλήσθης και εβαρύνθης σφόδρα εν καρδία θαλάσσης») και κατόπιν η μεγάλη πτώσις και στο τέλος ο αντί­κτυπος και ο θρήνος για την απώλεια της θαλασσοκράτειρας «Τώρα συντρίφθηκε στις θάλασσες, στα βάθη των υδάτων... Όλοι οι κάτοικοι των νησιών θα μείνουν κατάπληκτοι, και οι βασιλείς των θα χάσουν το μυαλό τους και θα ωχριάσουν τα πρόσωπα τους. Οι έμποροι από τα έθνη θα σφυρίζουν για σένα...»
     Αλλά και ο προφητικός λόγος κατά του βασιλέως της Τύρου σφύζει από ποιητική ομορφιά: «Συ αποσφράγισμα ομοιώσεως και στέφα­νος κάλλους, εν τη τρυφή του παραδείσου του Θεού εγενήθης». Πόσο χτυπητά περιγράφεται η αμαρτία του! Παραλληλίζεται με την πτώσι του Εωσφόρου: «Και ήμαρτες και ετραυματίσθης από όρους του Θεού, και ήγαγέ σε το χερούβ εκ μέσου λίθων πύρινων. Υψώθη η καρδία σου επί τω κάλλει σου» (28, 16-17). Αλλά τι να πούμε για την εκπληκτική ποιητική ομορφιά, λυρική ή δραματική, που συναντούμε στο βιβλίο του Ψαλτηρίου. Λογοτεχνικό κάλλος εκτός συναγωνισμού: «Οι δε υιοί των ανθρώπων εν σκέπη των πτερύγων σου ελπιούσι. Μεθυσθήσονται από πιότητος οίνου σου και τον χειμάρρουν της τρυφής σου ποτιείς αυτούς· ότι παρά σοί πηγή ζωής, εν τω φωτί σου οψόμεθα φως» (35, 8-10).
      Στον 79ο ψαλμό τι ωραία περιγράφεται η άνθησις και ακμή του Εβραϊκού λαού μετά την ταλαιπωρία της Αιγύπτου: «Άμπελον εξ Αιγύπτου μετήρας, εξέβαλες έθνη και κατεφύτευσας αυτήν ωδοποίησας έμπροσθεν αυτής και κατεφύτευσας τας ρίζας αυτής, και επλήρωσε την γην. Εκάλυψεν όρη η σκιά αυτής και αι αναδενδράδες αυτής τας κέδρους του Θεού» (9-11).  Αλλά μήπως στο βιβλίο του Ιώβ ή στο Άσμα Ασμάτων υπάρ­χουν ολιγώτερο ωραίες περικοπές; Εκείνο το 38ο κεφάλαιο του Ιώβ τι μεγαλείο, τι σπαρταριστό λυρισμό έχει! Στο Άσμα η ωραιότης της νύμ­φης του Χριστού Εκκλησίας εικονίζεται με την ομορφιά της Σουλαμίτιδος: «Εγώ άνθος του πεδίου, κρίνον των κοιλάδων. Ως κρίνον εν μέ­σω ακανθών, ούτως η πλησίον μου ανά μέσον των θυγατέρων» (2, 12). Οι άγιοι Πατέρες που είχαν τα κατάλληλα αισθητήρια να νοιώ­σουν την έκτακτη ωραιότητα των ιερών λογίων έχουν καταθέσει τις ομολογίες τους. θα αρκεσθούμε μόνο στον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκη­νό, ο οποίος βλέπει μέσα στην Βίβλο παραδεισένιες ομορφιές: «Κρούσωμεν τοίνυν εις τον κάλλιστον παράδεισον των Γραφών, τον ευώδη, τον γλυκύτατον, τον ωραιότατον, τον εν παντοίοις των νοερών θεοφόρων ορνέων κελαδήμασι περιηχούντα ημών τα ώτα, τον απτόμενον ημών της καρδίας». Κήπος ωραιότατος η Αγία Γραφή όπου μοσχο­βολούν τα άνθη και κελαηδούν τα θεοφόρα πτηνά. Οπτική, οσφρητική και ακουστική αίσθησις της ομορφιάς του ιερού κήπου.
       Αλλά η Γραφή κρύβει και βάθη σοφίας. Κάτω από το λόγια της και μέσα στις σελίδες της υπάρχουν σοφές έννοιες και ιδέες και διδα­σκαλίες. Συναντάται εκεί «βάθος σοφίας θεϊκής». Μελετώντας κανείς τα λεγόμενα σοφιολογικά βιβλία της Π. Διαθήκης, δηλ. τις Παροιμίες, τον Εκκλησιαστή, την Σοφία Σολομώντος και την Σοφία Σειράχ, μένει κατάπληκτος για τις θαυμάσιες συμβουλές και για τις σοφές παρατηρή­σεις. Κάποτε που έτυχε να κάνω απογευματινές ομιλίες επάνω στην Σοφία Σειράχ ένοιωσα έντονα μαζί με τους ακροατές την αλήθεια του πράγματος. Η σοφία της Βίβλου διαφαίνεται και σ' ένα άλλο σημείο που πρέ­πει ιδιαίτερα να προσεχθή: Κάτω από απλές διηγήσεις περιστατικών και γεγονότων υποκρύπτονται μυστικά βάθη συμβολισμών, αλληγο­ριών και προφητικών προεικονίσεων. Εκεί που βλέπεις μια απλή ιστο­ρική περιγραφή, ένα ασήμαντο περιστατικό, ένα κατάλογο ονομάτων, μία γενεαλογία, μπορεί κάτω άπ' αυτά να κρύβεται θησαυρός εννοιών. Αυτό θα το διαπίστωση ο αναγνώστης σαν μελετήση το κεφάλαιο αυ­τού του βιβλίου, «Ο Θεός να σε ευλόγηση σαν τον Εφραίμ και σαν τον Μανασσή». Πίσω από τον Εφραίμ κρύβεται η τύχη του Χριστιανικού λαού, ενώ ο Μανασσής εικονίζει τον παλαιοδιαθηκικό λαό. Και όσο πιο πολύ σκαλίζεις το ιστορικό της ευλογίας των δύο αυτών εγγόνων του Ιακώβ, τόσο και περισσότερα κρυμμένα μυστήρια ανακαλύπτεις. Επί­σης το ίδιο διαφαίνεται στο άλλο κεφάλαιο μας, «Η εορτή του εξιλα­σμού», όπου βλέπουμε κατάπληκτοι ότι πίσω από τις τελετουργίες του Ιουδαίου Αρχιερέως, κρύβονται γεγονότα που αφορούν τον Χριστό, τον Μ. Αρχιερέα της Κ. Διαθήκης.
      Οι Πατέρες της Εκκλησίας, με την καθοδήγησι του Αγίου Πνεύ­ματος ανεκάλυψαν στην Γραφή και θησαυρούς σοφίας. Ο Ιερός Χρυ­σόστομος, μεγάλος μεταλλωρύχος της Βίβλου έχει πει: «Ουδέ γαρ συλ­λαβή ουδέ κεραία μία έστιν εγκειμένη παρά τη Γραφή, η μη πολύς ενα­πόκειται θησαυρός εν τω βάθει» (21η ομιλία εις Γένεσιν). Και σε μία συλλαβή και σ' ένα μικρό γράμμα της Γραφής, αν σκαλίσης θα βρής κρυμμένους στο βάθος θησαυρούς. Ο λόγος του Θεού μας συνιστά να μη χρησιμοποιούμε μάταια και άσκοπα λόγια. Μας παραγγέλλει με έντονο ύφος να αποφεύγουμε τους «αργούς λόγους». Αφού ο Θεός δίνει σ' εμάς τέτοια εντολή, θα πρέπει κατ' αρχήν να την εφαρμόζη και ο Ίδιος. «Όχι μάταιοι λόγοι στην Γραφή». Αυτό είναι ανάγκη να αληθεύη. Ωστόσο συναντούμε κά­ποιες περικοπές στη Βίβλο που νομίζουμε ότι δεν λένε τίποτε, και θα ή­ταν καλό να μη γράφονταν. Και όμως εκεί που συναντούμε λόγια εκ πρώτης όψεως χαμένα και άσκοπα, εκεί υπάρχει ουσιώδης και χυμώ­δης λόγος, αλλά δεν μπορούμε εμείς να τον αντιληφθούμε.
     Διαβάζουμε π.χ. το 33ο κεφάλαιο των Αριθμών και βλέπουμε τον Θεό να δίνη εντολή στου Μωϋσή να γράψη όλες τις στάσεις του λαού από την Αίγυπτο προς την γη Χαναάν. Έτσι κατασκευάζεται ένα κομπολόγι από 42 χάντρες. Απαριθμούνται 42 τοποθεσίες. Και φυσικό είναι να νομίσουμε ότι αυτή η περικοπή είναι βαρετή και ανούσια. «Απήραν εκ Ραμεσσή... παρενέβαλον εις Σοκχώθ». «Ξεκίνησε το ισραηλιτικό στρατόπεδο από την Ραμεσσή και στρατοπέδευσε στην Σοκχώθ». «Και απήραν εκ Βουθάν και παρενέβαλον απέναντι Ειρώθ... Και απήραν από των ορέων Αβαρίμ και παρενέβαλον παρά τον Ιορδάνην». Συνέχεια «και ξεκίνησαν και στάθμευσαν» «και ξεκίνησαν και στρατοπέδευσαν». Και πάλι το ίδιο. Μέχρι να καταγράψουν 42 στάσεις και τοποθεσίες. Ας μη βιασθούμε όμως να χαρακτηρίσουμε σαν άχρηστο αυτόν τον κατάλογο.
     Αυτοί που είναι εξοικειωμένοι με την αγροτική ζωή, γνωρίζουν ό­τι κάποια χόρτα τρώγονται από τα ζώα, κάποια άλλο τρώγονται από τους ανθρώπους ή χρησιμοποιούνται σε κάτι, και τέλος ωρισμένα απ' αυτά δεν προσφέρουν τίποτε. Και όμως κάποιο χορταράκι που φαίνεται άχρηστο, για ένα βοτανολόγο ή φαρμακοποιό ή αρωματοποιό μπορεί να έχη ανεκτίμητη αξία. Έτσι συμβαίνει και με κάποιες περικοπές της Αγίας Γραφής. Δεν είναι αυτές ασήμαντες, αλλά το μυαλό μας είναι ασθενικό και αδυνατεί να συλλαβή το νόημά τους. Ας δούμε λίγο τις 42 στάσεις. Άχαρος και άγονος κατάλογος! Ασηρώθ, Ραθαμά, Ρεμμών, Φαρές, Λεβηνά, Ρεσσάν κλπ. Τόσο μάταιος, όσο και κουραστικός.
     Και όμως εδώ υπάρχει γονιμώτατη περιοχή. Κρύβεται τόσο βά­θος νοημάτων ώστε να δημιουργείται ίλιγγος. Ένας σοφός της αρχαίας Εκκλησίας, ο Ωριγένης και αργότερα ο σοφός και άγιος Ιερώνυμος έ­χουν γράψει μακροσκελείς ομιλίες όπου εξιχνιάζουν τα υπέροχα νοήμα­τα αυτής της περικοπής. Ας δούμε δειγματοληπτικά την 5η και την 6η στάσι. «Και παρενέ­βαλον εν Πικρίαις. Και απήραν εκ Πικριών και ήλθον εις Αϊλίμ· και εν Αϊλίμ δώδεκα πηγαί υδάτων και εβδομήκοντα στελέχη φοινίκων». Η περιοχή της Αίλίμ προσφέρει δροσιά, αναψυχή και απόλαυσι. Όασις μέσα στην έρημο. Πριν όμως από την Αϊλίμ έχουμε τις Πικρίες. Τι σημαίνουν αυτά; Εκείνος που οδοιπορεί από την Αίγυπτο προς την γη της Επαγγελίας, δηλαδή όποιος φεύγει από την αμαρτωλή ζωή και προχωρεί στην ευσέβεια, αυτός πριν φθάση στην Αϊλίμ με τους ωραίους φοίνικες και τα δροσερά νερά, θα περάση από την περιοχή των πικριών, θα γευθή δυσκολίες και θλίψεις. Να το πούμε αλλιώς πρώτα η Μ. Παρασκευή και έπειτα η χαρά του Πάσχα.
Λοιπόν, 42 στάσεις. Ας δούμε λίγο και τον αριθμό 42. Οι Ισραη­λίτες κατέκτησαν την γη της Επαγγελίας μέσω 42 στάσεων. Ας πάμε στην αρχή του Ευαγγελίου του Ματθαίου. Εκεί γίνεται λόγος για την κατά άνθρωπον γενεαλογία του Χριστού και αναφέρονται τρεις φορές, 14 γενεές. Αλλά τρεις φορές το 14 μας δίνει 42. Ο Χριστός κατέβηκε στον κόσμο μας μέσω 42 γενεαλογικών στάσεων. Ο Χριστός για να κατέβη από τον ουράνιο κόσμο στην Αίγυπτο του παρόντος κόσμου διέτρεξε τις 42 στάσεις των κατά σάρκα προγόνων του. 42 στάσεις έκαναν οι Εβραίοι για να φθάσουν άπό την σκοτεινή Αίγυπτο στην φω­τεινή γη της Επαγγελίας. Αντίστοιχα ο Χριστός διήνυσε 42 στάσεις για να φθάση από τον κόσμο του φωτός στην σκοτεινή γη. Ίση απόστασις. Αν δεν διήνυε ο Χριστός την απόστασι αυτή με την κάθοδό του, δεν θα μπορούσαν οι κατά πνεύμα Ισραηλίτες να επιτύχουν την άνοδο στην ουράνια ζωή της ευσέβειας και αρετής. Ο Κύριος κατέβηκε από τον ουρανό στην γη, ώστε να δωση την δυνατότητα στον άνθρωπο να ανέλθη από την γη στον ουρανό.
Βλέπετε, τι κρυμμένες έννοιες, τι βαθυστόχαστη θεολογία κρύβε­ται σ' ένα τμήμα της Γραφής που μόλις το πρωτοπλησιάσουμε δείχνει τόσο ανούσιο! Η άγονη περιοχή αποδείχθηκε κάτι περισσότερο από εύφορη. Αυτά τα μεγαλεία γίνονται γνωστά μέσω των θεοσόφων Πατέ­ρων της Εκκλησίας. Οι Πατέρες είναι τα τηλεσκόπια και ραδιοτηλεσκό­πια, και η Αγία Γραφή αποτελεί τον ουρανό. Οι ομορφιές και τα ανεξι­χνίαστα πλούτη του ούρανοϋ δεν γίνονται προσιτά σ' εμάς, αν δεν με­ταχειρισθούμε τηλεσκόπια. Γι' αυτό συνιστούμε στους αναγνώστες μας να προμηθεύωνται τα πατερικά συγγράμματα, για να τα μελετούν και να ανακαλύπτουν τα χρυσάφια που κρύβουν οι σελίδες της Βίβλου.
Ευτυχώς στις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνος κυκλο­φόρησαν πολυάριθμα πατερικά βιβλία, προσιτά στον καθένα. Μελε­τώντας έτσι λ.χ. τα συγγράμματα του ιερού Χρυσοστόμου ή του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, κατανοούμε άριστα την απροσμέτρητη αξία της Βίβλου. Ο γραπτός λόγος του Θεού έχει ανεκτίμητη αξία. Πρόκειται για πολυτιμότατο δώρο του Ουρανού προς την γη. Διαβάζουμε στον 147ο ψαλμό: «Ο απαγγέλλων τον λόγον αυτού τω Ιακώβ, δικαιώματα και κρίματα αυτού τω Ισραήλ. Ουκ εποίησεν ούτως παντί έθνει και τα κρίματα αυτού ουκ εδήλωσεν αυτοίς»· που σημαίνει ότι ο Θεός γνωστο­ποίησε τον λόγο του στους απογόνους του Ιακώβ, έδωσε νόμο δικαιο­σύνης στο έθνος του Ισραήλ· τέτοιο πράγμα δεν το έκανε σε άλλο έθνος ούτε φανέρωσε στους άλλους λαούς το νόμο του. Εδώ ο προ­φήτης χαρακτηρίζει σαν ειδική εύνοια προς το έθνος του Ισραήλ την φανέρωσι του θείου λόγου. «Πρώτον μεν -λέει ο Απόστολος Παύ­λος- ότι επιστεύθησαν τα λόγια του Θεού» (Ρωμ. 3, 2). Δηλαδή το πρώτο στο οποίο πλεονεκτούσαν οι Ιουδαίοι απέναντι στους εθνικούς ήταν το ότι ο Θεός εμπιστεύθηκε σ' αυτούς τα λόγια του.
Στον χριστιανικό λαό προσφέρθηκαν μαζί με την Π. Διαθήκη και τα ιερά λόγια της Κ. Διαθήκης. 49 βιβλία της Παλαιάς και 27 της Καινής αποτελούν 76 βιβλία, 76 θεοκατασκεύαστα περιβόλια για να κάνουμε περιπάτους και να απολαμβάνουμε την χάρι τους, την δροσιά τους, τις φυλλωσιές των δένδρων, τα άνθη και τα φρούτα τους, ακούοντας συγ­χρόνως και τα γλυκό κελαηδήματα των πτηνών που βρίσκονται εκεί. Μεγάλη η αξία της Γραφής. Είναι «πηγή κήπου και φρέαρ ύδατος ζώντος», κατά την διατύπωσι του Άσματος. Πρόκειται για «όρη αρω­μάτων», που όποιος τα ανεβαίνει ευωδιάζει η ύπαρξί του.
Ας εκτιμήσουμε λοιπόν την αξία της και ας επιδοθούμε με ζήλο και ενθουσιασμό στην μελέτη της. Κατακλείοντας τον εισαγωγικό αυτό λόγο θα αναφερθώ σε μία ανάμνησί μου. Κάποια καλοκαιριάτικη μέρα μαζί με δύο εν Χριστώ αδελφούς πήραμε ένα πλοίο από την Ραφήνα για την Τήνο. Θεομητορι­κό προσκύνημα. Σ' αυτό το ταξίδι είχαμε μαζί μας και τον 88ο τόμο της Πατρολογίας του Migne, που περιέχει τις επιστολές του αγίου Ισιδώ­ρου του Πηλουσιώτου. Ασκήτεψε σαν ιερεύς στο μοναστήρι του Πηλουσίου στην Αίγυπτο, στις πρώτες δεκαετίες του 5ου μ.Χ. αιώνος. Με αποστολικό λόγο αγωνιζόταν να ισιώση διάφορα στραβά της τότε μο­ναχικής και εκκλησιαστικής ζωής. Υπερασπίσθηκε αποτελεσματικά την μνήμη του Ιερού Χρυσοστόμου. Αναμείχθηκε και σε θέματα που προέ­κυψαν από τον Νεστοριανισμό.
Μας άφησε αναρίθμητες επιστολές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως υπέροχα κείμενα, και απευθύνονται σε μοναχούς, κληρικούς, αξιωμα­τούχους της πολιτείας μέχρι και τον αυτοκράτορα. Η συντομία, η κομ­ψότητα, η παρρησία, η εμμονή στο Ορθόδοξο ήθος και δόγμα αποτε­λούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Αυτές τις θαυμάσιες επιστολές μελετούσαμε στην διάρκεια του προσκυνήματος στην Μεγαλόχαρη. Ιδιαίτερα προσέξαμε μία επιστολή που απευθυνόταν στον πρεσβύτερο Ιέρακα και εξυμνούσε τις Αγίες Γραφές.
Σημειώνεται εκεί ότι μέσα στα κείμενα των Γραφών υπάρχει τέτοια χάρις που αν ο νους διείσδυση και την αντικρύση, καμμία ομορ­φιά και κανένα μεγαλείο του κόσμου δεν μπορεί πια να τον συγκινήσει. Με ωραίους χαρακτηρισμούς αναφέρεται στους θεϊκούς και ουράνιους χρησμούς, δηλαδή στα λόγια της Βίβλου. Και τονίζει ότι αποτελούν αν­θισμένα λειβάδια που προβάλλουν αμάραντα άνθη, από τα οποία στά­ζει ουράνιο νέκταρ. «Λειμώνες είσιν ευανθείς, ώσπερ εξ ουρα­νίου νέκταρος βρύοντες ακηράτοις άνθεσιν». Και σ' αυτά τα ευανθή λειβάδια, δεν ξέρει κανείς ποια περιοχή να πρωτοθαυμάση. Πριν χαρή την ωραιότητα του ενός τμήματος ελκύεται από την χάρι του επομένου, και ενώ απολαμβάνει αυτό δεν μπορεί να ξεχάση την ομορφιά του προηγουμένου, και καθώς προχωρεί σε μία τρίτη περιοχή, τα χάνει μη ξέροντας τι να πρωτοθαυμάση!
Οι μελετώντες την Αγία Γραφή, κατά τον άγιο Ισίδωρο, γεμίζουν την διάνοιά τους με πρωτοφανή θαυμασμό και χάρι, αρκεί ο νους να εισχωρήση στο βάθος των γραφομένων - «είσω του γράμματος παραπέμποντες τον νουν...». Κάτω από το γράμμα της Βίβλου, μέσα σ' αυτό, κρύβονται θησαυροί ανεκτίμητοι. Μακάριος όποιος αξιωθή να τους ανιχνεύση. Τότε όλα τα περιμάχητα μεγαλεία που εντυπωσιάζουν τους κο­σμικούς ανθρώπους, μοιάζουν με μικρές ομορφιές που νικήθηκαν και ξεχάσθηκαν όταν ξεπρόβαλε η μεγάλη ωραιότητα.
Ας ευχηθούμε να μάθουν οι Χριστιανοί να γεύωνται τα θαυμάσια της Γραφής, και αυτό να αποτελή πρόγευσι των δωρεών του μέλλοντος αιώνος. Ο δωρεοδότης Θεός ας το δώση.

π Γερβάσιος Παρασκευόπουλος. Ο παπάς της φτώχειας και των φτωχών. Το πραγματικό πρότυπο των κληρικών


Ειναι ομολογουμένως δύσκολο κανείς να ασχοληθεί με την πολυσχιδή και αγιασμένη μορφή του π.Γερβασίου Παρασκευοπούλου. Η διαδικασία και μόνο απαιτεί κόπο, ζητά ολοκληρωτικό δόσιμο αλλά και κατάθεση ψυχής για να αποτυπώσεις σε λίγες γραμμές , την απεραντοσύνη της καρδιάς του και την αγνότητα της πρόθεσής του για την Εκκλησία , τη διακονία και το παιδί.
    Σε αυτή την ταπεινή μας προσπάθεια ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και ιερού χρέους σε μια προσωπικότητα όπως αυτή του πατρός Γερβασίου που μας εμπνέει, μας διδάσκει και μας καθοδηγεί, δεν θα δούμε τη μορφή του γέροντος μέσα από τα βιογραφικά του στοιχεία όπως αυτά έχουν καταγραφεί, αλλά θα καταθέσουμε από τη δική μας καρδιά στη δική σας αγάπη απόψεις, μαρτυρίες ανθρώπων που τον γνώρισαν, έζησαν, διδάχθηκαν, εξομολογήθηκαν και γεύτηκαν τα γεμάτα χάρη πατρικά λόγια του και νουθεσίες του.
    Πρώτος στην κλίμακα των ανθρώπων που βιωματικά τον προσέγγισαν ένας άγιος της Oρθοδόξου Εκκλησίας, ο Άγιος Νεκτάριος επίσκοπος Πενταπόλεως. Ο άγιος Νεκτάριος ως σχολάρχης της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής αντιλήφθηκε αμέσως τη χαρισματική προσωπικότητα του νεαρού τότε διακόνου Γερβασίου και γι’αυτό ευθαρσώς και προφητικά διεκήρρυτε:  «Εις το πρόσωπό του βλέπω τον αυριανόν ταγόν της Εκκλησίας τον γνήσιον ποιμένα του χρηστεπωνύμου πληρώματος».
     Στη συνέχεια της κλίμακος έρχεται εμπρός μας ο αγαπητός φίλος του γέροντος αείμνηστος καθηγητής πανεπιστημίου Αθηνών Π.Τρεμπέλας με τα μεστά καρδιακής φιλικής αγάπης σχόλιά του:  «Τον ενθυμούμαι εις τον Άγιον Δημήτριον όπου ελειτούργουν τα κατηχητικά σχολεία περιστοιχιζόμενον από πλήθος παιδιών . Με ποίαν υπομονήν,με πόσην συγκατάβασην, με πόση αγάπη και γαλήνη ίστατο. Ας είναι μακαρία η ψυχή του!. Πως όμως να παραβλέψει κανείς αυτά τα λόγια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου πρώην Αυστραλίας Ιεζεκιήλ που μέσα σε λίγες λέξεις περικλείει αγώνες χρόνων ,διακονίες μαρτυρικές, για την αγάπη του Χριστού του πατρός Γερβασίου: «Ήτο πραγματικός ιερεύς,διδάσκαλος,κήρυξ και ποιμήν. Εις το πρόσωπό του εφηρμόζετο απολύτως η ρήσις του θείου Αποστόλου Παύλου: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός».
    Ωστόσο η καρδία και η ύπαρξη του αοιδίμου πλέον μητροπολίτου πρώην Ύδρας Ιεροθέου (Τσαντίλη), πνευματικού τέκνου και αχωρίστου συνεργάτου του π.Γερβασίου, φλέγεται και με όλο της το είναι φωνάζει και ομολογεί:  «Γλυκύς αλλά και προφητικός ως διδάσκαλος και κήρυξ, ουράνιος ως ιερουργός. Μεστός ελέους και στοργής ως πνευματικός...».Το ίδιο φλογερή και η μαρτυρία του νεανικού φίλου του Γέροντος Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών κυρού Διονυσίου: «Ήτο ο εγκρατής και ασκητικός μοναχός εν τω κόσμω και νικητής του κόσμου κατά την Γραφή , του τα κοσμικά φρονούντος». Ανεβαίνοντας τη νοητή κλίμακα συναντούμε τον Κ.Τριανταφύλλου, ιστορικόν της πόλεως των Πατρών που βαθιά συγκινημένος από τη λειτουργική ζωή του π.Γερβασίου, μας αφήνει ως παρακαταθήκη τα εξής: «Έβλεπες ,παρηκολούθης, ησθάνεσο έναν άγιον της Εκκλησίας του Χριστού. Κάτι περισσότερον χάρις εις τον π. Γερβάσιο εζήσαμεν ημείς και εγνωρίσαμεν ημέρας των πρώτων χριστιανών, των χριστιανών της ολοθέρμου αφοσιώσεως , της άνευ ορίων πίστεως , της ανεξαντλήτου θρησκευτικότητος.
     Ελπίζουμε κλείνοντας οι βιωματικές αυτές προσεγγίσεις ανθρώπων που γνώρισαν τον γέροντα και τα αποστάγματα καρδιάς ψυχών που ωφελήθηκαν από την ουράνια παρουσία του εδώ στη γη, να αποβούν καρπός πνευματικής αναγεννήσεως αλλά και υγιούς μιμήσεως της ζωής και της διδασκαλίας ενός συγχρόνου αγίου του αιώνος μας, του «παπά των φτωχών» όπως του αποδόθηκε ο τίτλος, του πατρός Γερβασίου Παρασκευοπούλου.

Βιογραφία του πατρός Γερβασίου
  Ο κατά κόσμον Γεώργιος Παρασκευόπουλος, υιός του Χαραλάμπους και της Βασιλικής, γεννήθηκε στη Νυμφασιά (Γρανίτσα) Γορτυνίας. Πολύ πτωχός, εστερείτο και των στοιχειωδών μέσων για τη φοίτησή του στο Δημοτικό Σχολείο. Σε ηλικία 13 ετών, κινούμενος από θείο έρωτα, κατέφυγε στη Μονή Κερνίτσης και διακονούσε εκεί. Ποθώντας όμως τη μόρφωση σε ηλικία 15 ετών ξεκίνησε με τα πόδια για το Μ. Σπήλαιο για να εγγραφεί στο Σχολαρχείο της Μονής. Επειδή δεν βρήκε την παραμικρή στοργή έφυγε για τη Μ. Ταξιαρχών Αιγιαλείας και εγράφη στο εκεί Σχολαρχείο. Η επίδοσή του στα μαθήματα προκάλεσε το φθόνο και αναγκάστηκε να φύγει και από εκεί.
     Η πνευματική ακτινοβολία του Πατρών Ιεροθέου, ο οποίος περιβαλλόταν από πλήθος εμπνευσμένων ανδρών (Ευσέβιος Ματθόπουλος, Ηλίας Βλαχόπουλος, Παν. Λουληγέρης, Γαβρ. Φραγκούλης, κ.ά.) τον προσήλωσε και "εστράφη βαθύτερον εις την αχαϊκήν γην". Ο άγιος εκείνος ιεράρχης, με τη γνωριμία του, τον επηρέασε βαθύτατα.  Μετά τη στρατιωτική του θητεία, επανήλθε θερμότερος στον εκκλησιαστικό περίβολο. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1903 από τον Μητροπολίτη Άρτης Γεννάδιο και του δόθηκε το όνομα Γερβάσιος. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στη Ριζάρειο Σχολή επί σχολαρχίας του Αγίου Νεκταρίου Κεφαλά. Ήταν ο δεύτερος μέγας ιεράρχης, ο οποίος εκτιμούσε ιδιαίτερα το νεαρό τότε διάκονο.Διακρινόμενος πάντοτε για την επίδοσή του στα γράμματα έλαβε υποτροφία και εισήλθε στο Πανεπιστήμιο. Όταν πήρε το πτυχίο του, τοποθετήθηκε από τον μητροπολίτη Αθηνών Θεόκλητο στην υπεύθυνη διακονία του πρωτεκδίκου.
     Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1912 από τον μητροπολίτη Πατρών Αντώνιο. Στη θρυλική εξόρμηση του 1912-16 συμμετείχε ως ιερεύς του Α' ευζωνικού Συντάγματος, επανειλημμένως διακριθείς και παρασημοφορηθείς από τους διοικητές του. Μετά το 1917, ο π. Γερβάσιος εισήλθε στην εποχή των ειρηνικών αγώνων του. Έμενε μόνιμα στην Πάτρα. Άρχισε εντός της πόλεως πλέον και στις φτωχότερες συνοικίες της να κρούει το "τάλαντον" και "εκ νυκτός ορθρίζων προς τον Κύριον...". Υπηρέτησε ως εφημέριος των ναών Αγ. Παρασκευής και Αγ. Δημητρίου και στη συνέχεια, χωρίς εφημερία ανέλαβε μια άλλη "πορεία" γνήσια αποστολική μέχρι το θάνατό του.
    Προ και μετά το 1930 άσκησε ευδοκίμως τα καθήκοντα του πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Πατρών. Και όταν, τέλος, το 1939 ανέλαβε τα καθήκοντα του μεγάλου πρωτοσυγκέλλου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών "διοικήσας την πρωτοσυγκελλίαν της Αρχιεπισκοπής εν δυνάμει και ζήλω Ηλιού και καταλιπών ευαγγελικώς ωραίαν, αγίαν εποχήν..." (Μητροπολίτης Πειραιώς Χρυσόστομος, Ανάπλασις, Ιούνιος 1965). Η πρώτη του μέριμνα ήταν το παιδί. Είναι ο πρώτος ιδρυτής στην Ελλάδα οργανωμένων Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Σχολείων και από το 1923 ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της συστάσεως Εκκλησιαστικών Κατηχητικών Νηπιαγωγείων.
     Δεν ασχολήθηκε συστηματικά με τη συγγραφή, "παρά το εύχυμον εις τούτο τάλαντόν του". Προτιμούσε να ομιλεί, παρά να γράφει. Εδημοσίευε ανελλιπώς σε εφημερίδες και περιοδικά -των Πατρών και των Αθηνών- άρθρα επί θεμάτων "αμέσως ενδιαφερόντων τον ευαγγελισμόν του λαού". Συλλογές τέτοιων άρθρων αποτελούν τα εκδοθέντα βιβλία του "Θρησκευτικαί μελέται" (1945), "Επίκαιρα προβλήματα" (1948) και "Ερμηνευτική επιστασία επί της Θείας Λειτουργίας" (1958). Δεν αξιώθηκε να επεξεργασθεί πλουσιώτατη ύλη κατηχητικών μαθημάτων του για την κατήχηση των Ελληνοπαίδων.
    Εις τα "παιδία του" αυτά αφιέρωσε τις ύστατες σκέψεις του και τους παλμούς των τελευταίων του ημερών. Κρατώντας το "ιστορικό" ραβδί του, με το οποίο επί 50 έτη εποίμανε τα πρόβατα του αρχιποίμενος Χριστού και το οποίο εφάνταζε στα παιδικά μάτια "ως άλλη ράβδος Μωυσέως", έλεγε λίγο πριν την αποστολική ημέρα της 30ης Ιουνίου 1964, κατά της οποίαν εξεδέμησε προς Κύριον: "Σας εμπιστεύομαι τα παιδία μου, τα νήπιά μου, το αύριον του Έθνους, τας χρυσάς ελπίδας του αιωνίου μέλλοντός μου...".


«Σημεία μετά θάνατον του γέροντος π. Γερβασίου Παρασκευοπούλου»
     Ένας εργάτης στο εργοστάσιο Β.Ε.Σ.Ο. διηγήθηκε τα εξής: Κάποια βραδιά είδε στον ύπνο του τον π. Γερβάσιο να του λέει: « Πήγαινε, παιδί μου, και αγόρασε μερικά τρόφιμα, βάλε τα σε ένα καλαθάκι μαζί με μερικά χρήματα και σπεύσε να τα δώσεις εις κάποιαν γριούλα- είπε ακριβώς την διεύθυνση που έμενε- διότι αποθνήσκει εκ πείνης, χωρίς να έχει δικό της άνθρωπον». Πράγματι, το επόμενο πρωί αγόρασε τα τρόφιμα και αφού βρήκε το σπίτι, που του είχε υποδείξει ο Γέροντας, διαπίστωσε ότι όντως υπήρχε η γερόντισσα και ήταν σε άθλια κατάσταση. Σώθηκε, όμως, χάρη στην επέμβαση του καλού ποιμένα, ο οποίος είχε κοιμηθεί προ πολλού. Ας σημειωθεί ότι σε αυτή την γριούλα έστελνε συνεχώς τρόφιμα, όσο ζούσε ο Άγιος Γέροντας.
"Το Προορατικό Χάρισμα του π. Γερβασίου"
     Είναι γεγονός ότι ο π. Γερβάσιος ζούσε και εκινείτο εν Αγίω Πνεύματι. Ο Κύριος του, τον Οποίο αγαπούσε από την μικρή του ηλικία, θέλοντας να τον βοηθήσει στο δύσκολο αλλά και σωτηριώδες έργο του, τον αξίωσε να λάβη το προορατικό χάρισμα. Οι εξομολογούμενοι σ' αυτόν έπρεπε να προσέχουν καλά τις προβλέψεις του, γιατί γνώριζαν από προηγούμενες περιπτώσεις πως είναι αληθινό ό,τι προβλέπει.
     Μια μοναχή, πνευματικό παιδί του π .Γερβασίου, μου διηγήθηκε τα εξής: «Όταν σε μια από τις εξομολογήσεις μου εξέφρασα την επιθυμία μου στον Γέροντα, όπως ακολουθήσω το μοναχικό βίο, αυτός μου απάντησε ως εξής: «Εσύ παιδί μου, θα κάνης υπομονή και θα λέγης αυτό μόνο: «Η αμνάς σου, Ιησού. Κράζει μεγάλη τη φωνή», ο δε πόθος σου θα εκπληρωθεί σύντομα. Επίσης μου είπε «Η Αγία Αικατερίνη, όπου είναι προστάτις των παρθένων, θα σου αποκαλύψει κάτι. Να την επικαλείσαι και εγώ θα κάνω προσευχή». Όντως την νύκτα βλέπω την Αγίαν στον ύπνο μου και μου λέγει: «Γιατί στενοχωριέσαι; Γνωρίζω ότι έχεις μεγάλο πόλεμο. Συ όμως θα λέγεις: «Εγώ είμαι νύμφη του Χριστού. Και για απόδειξιν σου φορώ αυτό το δαχτυλίδι». Την επομένη έσπευσα στον γεροντά μου και του ανέφερα το γεγονός. Βλέπω δε ότι αλήθευσε και η πρώτη του πρόβλεψις, ότι συντόμως θα λάβω το Αγγελικό Σχήμα, διότι δεν πέρασε πολύς καιρός και με αξίωσε ο Θεός αυτής της Χάριτος».
     Ο π. Γερβάσιος αξιώθηκε να λάβει από το Θεό το χάρισμα της θαυματουργίας. Ο ταπεινός υπηρέτης του Κυρίου, αυτός που δεν επιζήτησε αξιώματα και θέσεις, έλαβε την ιδιαίτερη εκείνη χάρη που λίγοι από αυτούς που ευαρέστησαν στον Κύριο, αξιώθηκαν και μάλιστα ελάχιστοι πριν από την κοίμηση τους. Μιλούν για πλήθος θαυμάτων που έκανε όσο ακόμη ζούσε ο Πατήρ. Μεγάλη δύναμη είχε αποκτήσει εναντίον των δαιμόνων, οι οποίοι και μόνο στο άκουσμα του ονόματός του έφριτταν και έτρεμαν, αποκαλώντας τον «Καψάλη» και «Γεράσιμο». Πολλοί μαρτυρούν ότι αρκούσε μόνο να υψώσει τα χέρια του στον ουρανό και ο ασθενής θεραπευόταν.
     Η οικογένεια Περούλη από την Πάτρα πήγε για διακοπές στο χωριό Μπεγουλάκι, όπου έμεναν οι συγγενείς τους. Κατά μια οικογενειακή παράδοση το σπίτι όπου έμεναν ήταν «κρατημένο από αερικό», όπως έλεγαν. Μια μέρα ο πατέρας της οικογένειας, Σπυρίδων Περούλης, ενώ καθόταν το μεσημέρι έξω από την αυλή αισθάνθηκε «σαν κάτι» να πέρασε από μπροστά του και τον χτύπησε στο πρόσωπο. Από εκείνη την στιγμή «κρατήθηκε» όλος. Πόνοι φοβεροί τον ταλαιπωρούσαν σε όλο του το σώμα. Το σπίτι του Σπυρίδωνος βρισκόταν στην οδό Αγίου Δημητρίου 98 στην ενορία Αγ. Δημητρίου Πατρών, όπου εφημέριος ήταν ο π. Γερβάσιος. Σαν εφημέριος τον επισκεπτόταν συχνά και άλλοτε του διάβαζε ξορκισμούς και άλλοτε έκανε αγιασμό.
     Κάποια μέρα τους επισκέφτηκε χωρίς προειδοποίηση και χωρίς να τον περιμένουν. «Φέρετε μου το καντήλι, σήμερα θα τελέσω ευχέλαιο», τους είπε. Όταν τελείωσε η ακολουθία του Ευχελαίου και ήρθε η στιγμή που θα εχρίονταν τα μέλη της οικογένειας, ο π. Γερβάσιος πλησίασε και σταύρωσε με το Άγιο έλαιο και τον άρρωστο Σπυρίδωνα. Την στιγμή εκείνη έγινε ένας δυνατός τοπικός σεισμός συνοδευμένος από μια δυνατή βοή και ο άρρωστος θεραπεύτηκε, ενώ ο π. Γερβάσιος έγινε άφαντος για να μην δεχθεί τις ευχαριστίες τους.

Οι καρποί της Θείας Κοινωνίας


Εάν ο πιστός συμμετέχει στην θεία Κοινωνία με την κατάλληλη προετοιμασία, με καθαρή εξομολόγηση, με νηστεία, με αγάπη προς τους αδελφούς, με πίστη και φόβο Θεού, τότε η συμμετοχή του είναι καρποφόρος πνευματικά. Ο άνθρωπος ενούται με τον Χριστό, ενούται με τους εν Χριστώ αδελφούς του. Δια της θείας Κοινωνίας ο πιστός γίνεται «σύσσωμος και σύναιμος» του Χριστού. Ο ίδιος ο Χριστός, όταν για πρώτη φορά μίλησε για το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, είπε: Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ.
Με την θεία Κοινωνία γινόμαστε ένα κράμα με το πανάγιον Αίμα του Χριστού, γινόμαστε ένα φύραμα με το πανάγιο Σώμα Του. «Δέχεσαι μέσα σου τον Χριστό, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, αναμιγνύεσαι με το άγιο Σώμα Του, αναφύρεσαι με το Σώμα του Κυρίου που βρίσκεται στον ουρανό». Η αγάπη του Χριστού για μας, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, δεν αρκέστηκε στο γεγονός της σαρκώσεως, στα άχραντα πάθη και στην ταφή. Προχώρησε στην προσφορά της θείας Κοινωνίας: «Δεν ήρκεσε στον Χριστό το να γίνει άνθρωπος, να ραπισθεί και να σφαγεί για μας, αλλά και συμφύρει τον εαυτό Του με μας. Και όχι μόνο με την πίστη, αλλά και στην πραγματικότητα μας κάνει σώμα δικό Του... Σκέψου ποιας τιμής αξιώθηκες! Ποια τράπεζα απολαμβάνεις! Αυτό το οποίο οι άγιοι Άγγελοι όταν το βλέπουν φρίττουν και δεν τολμούν να το κοιτάξουν χωρίς δέος, εξαιτίας της λάμψεως που εκπέμπεται από εκεί, με αυτό εμείς τρεφόμαστε, με αυτό συμφυρόμαστε και έχουμε γίνει ένα σώμα Χριστού και μία σάρκα. Τις λαλήσει τας δυναστείας Κυρίου, ακουστάς ποιήσει πάσας τας αινέσεις Αυτού;».
Σε άλλη πάλιν ομιλία του ο θεοφώτιστος Χρυσόστομος, τοποθετεί στο στόμα του Κυρίου τούτα τα λόγια: «Για σένα, άνθρωπε, εμπτύστηκα, ραπίστηκα, κενώθηκα από την δόξα, άφησα τον Πατέρα και ήλθα σε σένα που με μισείς και με αποστρέφεσαι και δεν θέλεις ούτε το όνομα μου να ακούσεις. Έτρεξα προς εσένα και σε κατεδίωξα, για να σε κάμω δικό μου. Σε ένωσα και σε συνέδεσα με τον εαυτό μου. Σου είπα: Φάγε το Σώμα μου και πιες το Αίμα μου. Και στον ουρανό σε έχω και κάτω στην γη είμαι ενωμένος μαζί σου... Όχι απλώς συνδέομαι μαζί σου, αλλά συμπλέκομαι, τρώγομαι, λεπτύνομαι λίγο-λίγο, για να γίνει μεγαλύτερη η ανάμειξη, η συμπλοκή και η ένωση. Γιατί εκείνα που ενώνονται διατηρούν τα όρια τους, εγώ όμως συνυφαίνομαι μαζί σου. Δεν θέλω δηλαδή να υπάρχει κάτι ανάμεσα μας. Θέλω να είναι ένα τα δύο, Εγώ και συ».Ανάμεσα στον Χριστό και στον πιστό που άξια κοινωνεί δεν παρεμβάλλεται πλέον τίποτε. Όλα λιώσανε μέσα στην φωτιά της αγάπης Του. «Ημείς και ο Χριστός εν εσμέν», λέει ο θεοφόρος Χρυσόστομος. Τόσο τολμηρά μόνον ένας Άγιος μπορεί να μιλήσει. Και πράγματι έτσι μίλησαν οι Άγιοι: Μέλη Χριστού γινόμεθα, μέλη Χριστός ημών δε και χειρ Χριστός και πους Χριστός εμού του παναθλίου και χειρ Χριστού και πους Χριστού ο άθλιος εγώ δε... Τις η άμετρος ευσπλαχνία σου Σώτερ;
Με την συμμετοχή μας στην θεία Κοινωνία ενούμεθα με τους αδελφούς μας και όλοι μαζί οικοδομούμε το Σώμα του Χριστού. Ο Απόστολος Παύλος γράφει: Ότι είς άρτος, εν σώμα οι πολλοί εσμέν. Οι γαρ πάντες εκ του ενός άρτου μετέχομεν. Και ο άγιος Ιωάννης παρατηρεί ότι όπως ο άγιος Άρτος που κοινωνούμε είναι Σώμα Χριστού, έτσι και όσοι κοινωνούμε γινόμαστε Σώμα Χριστού. «Όχι πολλά σώματα, άλλα ένα σώμα. Διότι όπως ο άρτος, ενώ αποτελείται από πολλούς κόκκους, είναι ένας, ώστε πουθενά να μην φαίνονται οι κόκκοι, ενώ υπάρχουν,... έτσι ενούμεθα και μεταξύ μας και με τον Χριστό. Διότι δεν τρέφεσαι από άλλο σώμα εσύ και από άλλο εκείνος, αλλά όλοι από το ίδιο σώμα τρεφόμαστε. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος προσέθεσε Οι γαρ πάντες εκ του ενός άρτου μετεχομεν».
Με το μυστήριο του αγίου Βαπτίσματος γίναμε, κατά Χάριν, παιδιά του Θεού και μέλη της αγίας οικογενείας Του, της Εκκλησίας. Με την θεία Κοινωνία τρεφόμαστε με το άγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού. Ο Χριστός, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, «αναμειγνύει τον εαυτόν Του με τον καθένα από τους πιστούς δια των αγίων Μυστηρίων, δηλαδή δια της θείας Κοινωνίας. Και εκείνους που γέννησε ο Χριστός δια του αγίου Βαπτίσματος τους τρέφει με τον εαυτόν Του». Δημιουργείται έτσι μεταξύ των πιστών ένας δεσμός πνευματικός, δεσμός αγάπης αληθινής. Αυτή η αγάπη πρέπει πάντα να διακρίνει τους πιστούς στις σχέσεις τους. Λέει σχετικά ο ιερός Χρυσόστομος: «Εγίναμε κοινωνοί της πνευματικής Τραπέζης. Ας γίνουμε κοινωνοί και της πνευματικής αγάπης. Διότι αν ληστές μοιράζοντας τα λάφυρα τους ξεχνούν τους ληστρικούς τρόπους τους, ποια δικαιολογία θα έχουμε εμείς που συνεχώς κοινωνούμε του αγίου Σώματος του Κυρίου και δεν μιμούμεθα ούτε των ληστών την ημερότητα; Αν και σε πολλούς ανθρώπους όχι μόνον η συμμετοχή στην κοινή τράπεζα, αλλά και το ότι κατάγονται από την ίδια πόλη, υπήρξε αρκετό για να συνάψουν φιλία. Εμείς όμως οι πιστοί όταν έχουμε την ίδια πόλη και το ίδιο σπίτι και την ίδια τράπεζα και οδό και θύρα και ρίζα και ζωή και κεφαλή και τον αυτό ποιμένα και βασιλέα και διδάσκαλο και κριτή και δημιουργό και πατέρα και όταν όλα τα έχουμε κοινά, ποιας συγχωρήσεως θα ήταν δυνατόν να τύχουμε, εάν διαιρούμεθα ο ένας από τον άλλο;». Για τους πιστούς που κοινωνούν το άγιο Σώμα του Χριστού τα πάντα τους ενώνουν, επειδή τους ενώνει ο Χριστός. Η αγία μας Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και ο Ναός είναι ο πατρικός μας Οίκος. Όσοι έρχονται στην θεία Λειτουργία είναι αδελφοί μας εν Χριστώ και η αγάπη πρέπει να υπάρχει πάντα ανάμεσα μας. Εάν ο Χριστός δίνει για μας το πανάγιο Σώμα Του, οφείλουμε και μείς από καρδίας να αγαπούμε τους αδελφούς μας και να τους βοηθούμε σε κάθε τους ανάγκη. Σ’ εκείνους που παρέβλεπαν τους πεινώντας αδελφούς, ο ιερός Χρυσόστομος απηύθυνε τούτα τα λόγια: «Ο Χριστός έδωσε εξίσου σε όλους το άγιο Σώμα Του και συ ούτε κοινό ψωμί δεν δίνεις ελεημοσύνη εξίσου σε όλους;». Αυτό είναι πράξη ανάξια για όσους κοινωνούν τον Χριστό.Η θεία Λειτουργία είναι η φανέρωση του μυστηρίου της Εκκλησίας. Η κοινωνία των πιστών είμαστε ο ευλογημένος λαός του Θεού, ενωμένοι μέσα στην αγάπη του Χριστού. « Ένα είμαστε όλοι και μεταξύ μας και εν Χριστώ. Διότι ο Χριστός είναι ο σύνδεσμος της ενότητας, επειδή είναι ταυτόχρονα Θεός και άνθρωπος», γράφει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Δια της σαρκώσεως Του ο Χριστός «εκκλησίας σάρκα ανέλαβε» και «ήρθε στο δικό της σπίτι. Την βρήκε λερωμένη, λιγδωμένη, γυμνή, βουτηγμένη στα αίματα και την έλουσε (με το Βάπτισμα), την άλειψε με αρώματα (με το Χρίσμα), την έθρεψε (με την θεία Κοινωνία) και την έντυσε ιμάτιο που όμοιο του δεν είναι δυνατόν να βρεθεί: Αυτός ο Ίδιος έγινε στολή της και την πήρε από το χέρι και την ανεβάζει στα ύψη». Την οδηγεί στην ουράνιο Βασιλεία όπου ιερουργείται η θεία Λειτουργία.

παπα- Εφραίμ ο Κατουνακιώτης: Υπόδειγμα ησυχαστικής και εναρέτου ζωής στο Περιβόλι της Παναγίας

Ο παπα- Εφραιμ Κατουνακιώτης γεννήθηκε το 1912 στο Αμπελοχώρι Θηβών. Ο πατέρας του ονομάζονταν Ιωάννης Παπανικήτας και η μητέρα του Βικτορία. Ο Γέροντας είχε σαν κοσμικός το όνομα Ευάγγελος. Τελείωσε το Γυμνάσιο αλλά η Χάρις του Θεού έκλεινε στον Ευάγγελο τις κοσμικές θύρες της αποκατάστασης.Στην Θήβα, όπου είχε μετακομίσει η οικογένεια του, ο Ευάγγελος γνώρισε τους γεροντάδες του τον Εφραίμ και τον Νικηφόρο.Η ζωή του Ευάγγελου ήταν καλογερική. Αγωνίζονταν πνευματικά με την ευχή του Ιησού, τις μετάνοιες, την νηστεία και κυρίως με την υπακοή.Η μητέρα του αξιώθηκε να λάβει πληροφορία από τον Όσιο Εφραίμ τον Σύρο ότι το θέλημα του υιού της να γίνει μοναχός ήταν και θέλημα Θεού και πώς ο Ευάγγελος θα τιμήσει την μοναχική ζωή.Την 14η Σεπτεμβρίου 1933 ο Ευάγγελος άφησε τον κόσμο ήλθε στην έρημο του Αγίου Όρους στα Κατουνάκια, στο ησυχαστήριο του Οσίου Εφραίμ του Σύρου και έβαλε μετάνοια στην συνοδεία των Γεροντάδων Εφραίμ και Νικηφόρου. Μετά την δοκιμασία του εκάρη μικρόσχημος μοναχός με το όνομα Λογγίνος. Το 1935 έγινε μεγαλόσχημος μοναχός από τον Γέροντα του Νικηφόρο και έλαβε το όνομα Εφραίμ. Τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε Ιερέας.
Ο παπα-Εφραίμ αξιώθηκε και γνώρισε τον πρύτανη της ησυχαστικής ζωής τον διορατικό, προορατικό και άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή (1898 -1959) και συνδέθηκε πνευματικά μαζί του με την ευλογία του Γέροντα του Νικηφόρου. Ο Γέροντας Ιωσήφ με την σειρά του είχε διδαχθεί την απλανή πνευματική ζωή από τους περίφημους ησυχαστές μοναχό Καλλίνικο και Ιερομόναχο Δανιήλ. Επομένως ο παπα-Εφραίμ μας διδάσκει την επίμονη αναζήτηση για την πνευματική ζωή και την ανεύρεση απλανούς πνευματικού οδηγού, πού θα είναι «Εκδόσεις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως». Ο απλανής πνευματικός βλέπει τις δαιμονικές πλάτες και με τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα οδηγεί τα πνευματικά παιδιά του στον Παράδεισο.
Ο μακαριστός παπα-Εφραίμ διαχώρισε την γνήσια υπακοή από την αρρωστημένη όταν συμβούλευσε κοινοβιάτη μοναχό να κάνει υπακοή στον Γέροντα του όχι σαν ζώο αλλά από αγάπη και ζήλο Θεού.Ο άγιος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής έδωσε ένα πρόγραμμα ησυχαστικής ζωής στον παπα-Εφραίμ, για να καλλιεργεί την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ του Θεού, ελέησον με», να έχει φυλακή των αισθήσεων και τον οδήγησε στην κάθαρση της καρδίας και τον θείο φωτισμό.Ο παπα-Εφραίμ με την ευλογία του Γέροντος Ιωσήφ εντρύφησε στην «Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών» και ελάμβανε τις συμβουλές των Νηπτικών Πατέρων για τον αγώνα του. Δεν διάβαζε ούτε βιβλία ψυχιατρικής, ούτε «κουλτουριάρικα» αναγνώσματα δια πνευματικές επιδείξεις στα σαλόνια, ούτε είχε τον φόβο μήπως τον αποκαλέσουν οι κοσμικοί κύκλοι «φονταμενταλιστή».


Το 1973 εκοιμήθη ο Ιερομόναχος Νικηφόρος ο Γέροντας του παπα-Εφραίμ.Ο Γέροντας μετά το 1980 είχε συγκροτήσει συνοδεία και τήρησε την εντολή του Γέροντος Ιωσήφ να αποκτήσει συνοδεία μετά τον θάνατο του παπα-Νικηφόρου. Επομένως ο παπα-Εφραίμ πρώτα έφθασε στην κάθαρση και κατόπιν έγινε ο ίδιος Γέροντας. Ο παπα-Εφραίμ πολέμησε τον μεγάλο εχθρό της πνευματικής ζωής την κενοδοξία. Οι θυσίες του γίνονταν για τον Χριστό και όχι για προσδοκώμενο έπαινο από τους ανθρώπους.Η θ. Λειτουργία για τον παπα-Εφραίμ ήταν συγκλονιστικό και βιωματικό γεγονός. Είχε εκμυστιρευθεί σε Ιερομόναχο πνευματικό φίλο του ότι από την πρώτη θεία Λειτουργία πού τέλεσε, έβλεπε αισθητά την Χάρη του Θεού να μεταβάλλει τα θεία δώρα. Μάλιστα, μετά τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, έβλεπε τον ίδιο τον Χριστό μέσα στο δισκάριο και ήταν αδύνατον να συγκρατήσει τα δάκρυα του, όταν έφθανε στο τεμαχισμό του Σώματος του Χριστού. Έβρεχε με τα δάκρυα του το αντιμήνσιο κατά την θεία Λειτουργία και έβλεπε δεξιά και αριστερά τους αγγέλους να συλλειτουργούν.
Όμως ο παπα-Εφραίμ δεν αναφέρθηκε ποτέ σε «λειτουργική αναγέννηση» και μάλιστα ζητούσε σε κοινοβιάτες, πού βρίσκονταν στα εξωτερικά διακονήματα να μη παραλείπουν το ψαλτήρι.Ο παπα- Εφραίμ ήταν κοσμημένος με το διορατικό χάρισμα και έβλεπε την πνευματική κατάσταση κάθε κληρικού ή μοναχού και έδιδε τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα για την πρόοδο στην πνευματική ζωή.Η Χάρις του Θεού είχε κοσμήσει τον παπα- Εφραίμ και με το προορατικό χάρισμα, γι ‘αυτό και έβλεπε καταστάσεις πού έρχονταν (όπως ο σεισμός του 1977 στην Θεσσαλονίκη), αλλά και πολλές φορές είχε προσφωνήσει λαϊκούς ακόμα και μικρά παιδιά με τα ονόματα πού έλαβαν μετά από χρόνια στην μοναχική τους κούρα. Μάλιστα, κάποιος φοιτητής έστειλε μία περιληπτική και χωρίς λεπτομέρειες επιστολή στον μακαριστό Γέροντα και έλαβε απάντηση από τον παπα-Εφραίμ, πού του περιέγραφε με λεπτομέρειες την πνευματική του κατάσταση ακόμα και κατασταθείς στον χώρο πού διέμενε ο φοιτητής χωρίς αυτός να τις έχει προαναφέρει.
Κάποτε άγνωστοι μεταξύ τους κληρικοί συναντήθηκαν στον δρόμο για τα Κατουνάκια και όταν έφτασαν στον παπα-Εφραίμ, ο μακαριστός άγιος Γέροντας άρχισε να επιπλήττει έναν από τους κληρικούς, πώς δεν είναι παπάς αλλά μασόνος, πού έβαλε ράσο, για να κατασκοπεύει το Άγιον Όρος. Ο μασόνος παραδέχτηκε την ραδιουργία του.ρμ έζησε εμπειρίες, πού μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί μπορούν να ζήσουν, μακριά από παπικές η προτεσταντικές πλάνες.
Κάποτε ένας ηγούμενος, δύο θεολόγοι και ένας φοιτητής ζήτησαν από τον παπα-Εφραίμ να τους εξηγήσει την ευωδιά των αγίων λειψάνων.Ο Γέροντας έσκυψε το κεφάλι του στο μέρος της καρδιάς και προσεύχονταν. Ο τόπος γέμισε ευωδιά και ο παπα-Εφραίμ τους είπε πώς επειδή δεν μπορούσε ο ίδιος να το εξηγήσει παρακάλεσε τον Θεό να απαντήσει στους συνομιλητές.
Ο παπα-Εφραίμ αισθάνονταν τις αμαρτίες σαν δυσοσμία. Κάποιος επίσκοπος μέσω τρίτου ρώτησε τον μακαριστό άγιο Γέροντα για τον οικουμενισμό. Ο Γέροντας έκανε προσευχή, για να τον πληροφορήσει ο Θεός και τότε ξεχύθηκε μία δυσωδία με γεύση ξινή, αλμυρή και πικρή, πού τον γέμισε με αποτροπιασμό.

Η παρακαταθήκη του μακαριστού παπα-Εφραίμ για την ενότητα των Ορθοδόξων ήταν σαφής «Το σχίσμα εύκολα γίνεται, η ένωση είναι δύσκολος».Άραγε, πόσο απήχηση έχουν σήμερα τα λόγια ενός θεοφόρου σύγχρονου Πατρός;
Ο παπα-Εφραίμ αναδείχθηκες με την Χάρη του Θεού και πρακτικός οδηγός στην ποιμαντική του γάμου και της οικογενείας, γιατί βοήθησε πολλούς νέους να καταλήξουν στον γάμο χωρίς να τους πιέσει γι’ αυτό αλλά και οι επιστολές του, πού σώζονται, αποτελούν πνευματική παρακαταθήκη και «σχολή γονέων» χωρίς ψυχολογικές και φιλοσοφικές θεωρίες για τις αγωνιζόμενες πνευματικά οικογένειες.Το 1996 ο παπα-Εφραίμ έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο και έπεσε σε ακινησία. Δεν γόγγυσε καθόλου αλλά δοξολογούσε τον Θεό.Μας αφήνει το άγιο παράδειγμα του για την αντιμετώπιση των ασθενειών.
Στις 14/27 Φεβρουαρίου 1998 ο παπα- Εφραίμ Κατουνακιώτης του Αγίου Όρους παρέδωσε την αγιασμένη ψυχή του στα χέρια του Δημιουργού του, πού υπηρέτησε από την νεότητα του.
Λέγουν πώς κάποτε ρωτήσανε έναν υπερήλικα, πού ζούσε τον 19ο αιώνα, να πει το συγκλονιστικότερο γεγονός στην ζωή του.Ο υπερήλικας απάντησε ότι όταν ήταν μικρός είδε και άκουσε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.Και η δική μας γενιά αξιώθηκε να γνωρίσει τα εύοσμα άνθη του Αθωνικού Μοναχισμού, τον Γέροντα Παίσιο και τον παπα-Εφραίμ τον Κατουνακιώτη, πού μας καλούν να ακολουθήσουμε την ζωή τους.

Τα τέλη του Γέροντα Εφραίμ Κατουνακιώτη

Το Νοέμβριο του ’96 ένα ισχυρό επεισόδιο τον έριξε μόνιμα στο κρεβάτι με σχεδόν τέλεια ακινησία, αφωνία, αδυναμία καταπόσεως. Φαινόταν να μην έχει καμιά επαφή με το περιβάλλον. Δεν προσπαθούσε να πει τίποτε, έστω και με χειρονομίες. Ούτε φαινόταν να ακούει ό,τι τον ρωτούσαν. Ήταν ένα μυστήριο. Μόνο όταν πονούσε πολύ, βογκούσε.
Οι αδελφοί που τον αγαπούσαν, του έγραφαν: «Και όταν η καθημερινότης με παρασύρει πολλές φορές, βλέπω νοερώς εντός μου το δικό σας βλέμμα και ιλιγγιώ ο άθλιος μπροστά στη δική σας υπομονή και στις δικές σας δοκιμασίες»…
Παρ’ όλες τις δοκιμασίες όμως έβλεπε, έστω λίγο, και άκουγε μια χαρά. Και η απόδειξη ήταν ότι ανταποκρινόταν με χαμόγελα ή και γέλια ακόμη, όταν του διηγούνταν τις αγαπημένες του χαριτωμένες ιστοριούλες που συνήθιζε και ο ίδιος να χρησιμοποιεί παλαιότερα. Ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας μαζί του στην κατάσταση τετραπληγίας που βρισκόταν. Πάντοτε ευχαριστιόταν να χαριτολογεί λέγοντας διδακτικές ιστορίες από την ελληνική μυθολογία ή την λαϊκή παράδοση, άλλοτε να αυτοσαρκάζεται ή να πειράζει τους άλλους με ευφυΐα και αγαθότητα.


Όταν κάποιος δεν έτρωγε το φαγητό του από θεληματάρικη άσκηση, διηγείτο για το γαϊδουράκι του Χότζα που δεν το τάισε μια, δεν το τάισε δύο, και χαιρόταν που δούλευε χωρίς έξοδα. Κάποια στιγμή όμως η πόρτα του στάβλου δεν άνοιγε, γιατί το γαϊδουράκι ψόφησε και έπεσε κάτω φαρδύ-πλατύ.Άλλοτε σχηματίζοντας σαν παιδική τη φωνή του προσποιούταν τη συνομιλία δύο μικρών παιδιών:- Που είναι τα σταφύλια; -Τί τα θέλεις; – Να τα δω!» για να στηλιτεύσει την παιδική πονηριά κάποιου.
Για άλλον που δεν έλεγε να μάθει στοιχειώδη τυπικά, θυμόταν τη φλάσκα του παπά. Ήταν αγράμματος και μέτρησε κουκιά μέσα σε ένα σακούλι. Τρώγοντας ένα κάθε μέρα θα ήξερε πότε να κάνει Πάσχα. Η παπαδιά το αντιλήφθηκε και πρόσθετε κουκιά, για να τον ευχαριστήσει. Και ο παπάς απαντούσε στους παραπονούμενους χωρικούς: «Όπως πάνε τα κουκιά και όπως δείχνει η φλάσκα, ούτε φέτος έχει Λαμπρή ούτε του χρόνου Πάσχα».
Αν κάποιος έκανε υπακοή για τα μάτια, κουνούσε χαμογελώντας το κεφάλι, και με βαριά προσποιητή φωνή έλεγε: «Αντώνη, Αντώνη.,.», θυμίζοντας την αποδοκιμαστική φράση και έκφραση ενός άγιου γέροντος που ο υποτακτικός του έκανε υπακοή, μόνο όταν ήταν παρόντες άλλοι.
Αυτά και άλλα παρόμοια, μικρότερα ή εκτενέστερα, ήταν που του κρατούσαν εύθυμη συντροφιά τους δεκατρείς μήνες της συνεχούς κατακλίσεώς του στο κρεβάτι του πόνου. Όταν ο πυρετός και η ασθένεια δυνάμωναν, το χαμόγελο μαραινόταν στα γεροντικά χείλη του.Δεν αναπαυόταν στην κατάκλιση. Προτιμούσε να κάθεται στο κρεβάτι με τα πόδια χαμηλά στο πάτωμα και την πλάτη στηριγμένη σε μαξιλάρια. Όπως πάντοτε πολύ σκυφτός. Η αγαπημένη του στάση προσευχής. Σ’ αυτήν τη στάση τον πήρε ήσυχα ο Θεός στις 14/27 Φεβρουαρίου 1998.
Επανειλημμένα είχε δώσει εντολές να γίνει η κηδεία του στον στενό κύκλο της γειτονιάς. Αλλά το μυστικό διέρρευσε και αρκετοί πατέρες πρόλαβαν τον τελευταίο ασπασμό του. Ένας απ’ αυτούς γράφει:«Ο Γέροντας, άνθρωπος Όσιος, με αγία ζωή, έμπλεως της χάριτος του Θεού με πληροφορίας δι όσα ο ιδικός του κόσμος χωρούσε, και όμως ζούσε με την αίσθηση του αμαρτωλού και παρακαλούσε να ευχώμεθα δι΄ αυτόν.
“Παιδί μου, σε παρακαλώ, όταν φύγω, να μου κάνεις ένα σαρανταλείτουργο και πάντοτε να με μνημονεύεις”. Είχε δώσει εντολή στη θανή του να παρευρεθούν οι γείτονες, με τους οποίους πέρασε την παρούσα ζωή. Δι’ εμέ είχε δώσει ευλογία να με καλέσουν. Τον ευχαριστώ. Τη νύκτα της θανής του τον βλέπω στον ύπνο μου ντυμένο λευκή ιερατική στολή, αστράπτοντα, χαριέστατον και λέγοντα: “Παπαδάκο μου, υπάγω να λειτουργήσω”
Παρευρέθην εις την κηδεία του. Έβλεπα κοιμώμενον έναν όσιον ανήκοντα πλέον εις την χορείαν των Αγιορειτών Πατέρων και ηυχαρίστησα τον Θεόν και τον Γέροντα που με αγάπησε και χαρακτήρισε την ζωήν μου με την ιδικήν του. Τέλος, το σώμα του εδέχθη η μητέρα γη, αγιαζομένη υπ’ αυτού, την δε αγίαν του ψυχήν υπεδέχθη χαίρουσα η χορεία πάντων των Οσίων των εν ασκήσει διαλαμψάντων, των οποίων η μνήμη την ήμερα εκείνη ήρχιζε με τον Εσπερινό, δια να εορτά­σει ούτω ο Όσιος μετά των Οσίων.
»Εις ημάς άφησε μνήμην και υπόδειγμα ενάρετου ησυχαστικής ζωής, ζωής Αγιορείτου μονάχου και νοσταλγικήν ανάμνησιν του σεπτού του προσώπου.»Εις τα τεσσαρακονθήμερα μνημόσυνα δεν ηδυνήθην να παρευρεθώ, διότι είχομεν εις το κελλίον μας κουράν, και εστενοχωρούμην που δεν ήμουν και εγώ εκεί. Εις την Λειτουργίαν μετά τον καθαγιασμόν, εις τήν μνημόνευσιν των κεκοιμημένων, λέγων “Μνήσθητι, Κύριε, του πατρός ημών Εφραίμ…” αισθάνομαι δύο χέρια να με αγκαλιάζουν στοργικά στους ώμους. Με έπιασε ρίγος. Σταμάτησα. Γύρισα πίσω. Δεν βλέπω τίποτε. Τον ηυχαρίστησα και συνέχισα την Λειτουργίαν. Η αγαπώσα καρδία του πιστεύω ότι μας παρακολουθεί. Εύχεται και το αισθανόμεθα».
(Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης, Έκδ. Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ» Κατουνάκια Αγίου Όρους).

Το άγχος στη ζωή του σύγχρονου και άστατου ανθρώπου

Πῶς μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπισθεῖ τὸ ἄγχος;
Στο ερώτημα «πως μπορεί ένας πνευματικός άνθρωπος να αντιμετώπισει και να αξιοποίηση το άγχος ως εργαλείο πνευματικής προκοπής;» μία επιγραμματική – συνοπτική απάντηση θα ήταν, στο ερώτημα αυτό η εξής·
- Να παραδώσει το άγχος και την ανασφάλεια που το συνοδεύει στο έλεος και την αγάπη του Θεού.
- Να προσπαθήσει να το ιδεί και να το κατανοήσει στην ψυχοδυναμική του ιδιαιτερότητα ως φοβίας η αόριστης αγωνίας η αναιτιολόγητης επιθετικής παρορμήσεως η τέλος ως ενοχικής φοβικής ευαισθησίας, ως παράγοντα της παιδείας του Κυρίου!
- Να εντοπίσει ενδεχομένως το ενοχικό υπόστρωμα του άγχους, που συνήθως αποτελεί την κυρία ψυχοδυναμική του αφετηρία. Απωθημένες αμαρτητικές εμπειρίες, δηλ. ανεξομολόγητες ενοχές, εκδικούνται με ασυνείδητη αγχώδη αντίδραση.
- Να συλλάβει την αφυπνιστική πνευματική σημασία του άγχους, ως ερεθίσματος μιας εργασίας αυτογνωσίας με κριτήρια αντικειμενικά και όχι αυτοδικαιωτικά.
- Να μεταποιήσει τη δυναμική της αγχωτικής αγωνίας σε νηπτικό τρόπο βιώσεως της πνευματικής ζωής, σύμφωνα με την μνημονευθείσα προτροπή του αγ. Μακαρίου του Αιγυπτίου· «Και ημείς τοίνυν βιασώμεθα και άγξωμεν εαυτούς εις την ταπεινοφροσύνην, την αγάπην και την πραότητα., ίνα αποστείλη το Πνεύμα αυτού εις τας καρδίας ημών ο Θεός»!
Όντως τα αντίρροπα του άγχους είναι η ταπεινοφροσύνη, η αγάπη και η πραότητα!

Κορναράκης 'Ιωάννης
Ὅμότιμος Καθηγητής Ποιμαντικῆς Ψυχολογίας καὶ Ἐξομολογητικῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Η αξία της υπακοής μέσα στην Εκκλησία

Αγαπημένες μου ψυχές, αισθάνομαι ως προθυμία της ψυχής μου να σας πω δύο λόγια. οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι όταν υπάρχουν ψυχές, οι όποιες πρόκειται να ακούσουν, ο Θεός ευλογεί και εκείνον ο όποιος πρόκειται να ομιλήσει. Μακάριοι οι λέγοντες εις ώτα ακουόντων.
Αυτό παρατήρησα κι’ εγώ χθες το βράδυ στην ψυχή μου: Μου κινήθηκε ή προθυμία να ομιλήσω σε σας, πράγμα το όποιον δεν συμβαίνει στα Κατουνάκια. Όταν έρχεται ένας άνθρωπος στα Κατουνάκια, ή άρρωστο θα με βρει, ή αν θα με βρει στην υγεία μου, μετά από μισή ώρα ομιλίας θα πόνεση το στήθος μου. Δεν μπορώ να ομιλήσω περισσότερο. Αυτό το πράγμα δεν το παρατήρησα εδώ στους πατέρες. Φαίνεται ότι οι ψυχές σας είναι ευνοϊκά διατεθειμένες ενώπιον του Θεού να ακούσουν λόγον άλλου Γέροντος.
Οι παλαιοί Γέροντες μας έλεγαν ότι μακάριος εκείνος ο μοναχός ο όποιος θα διατήρηση τον ζήλο, την φλόγα και την προθυμία πού είχε, όταν ήλθε στις αρχές στο Μοναστήρι, μέχρι τέλος της ζωής του. Μακαριότερος όμως είναι εκείνος ο όποιος θα αύξηση τη φλόγα, την προθυμία, την υπακοή και ότι άλλο επαγγέλλεται ο μοναχικός αγώνας. Διότι όλοι μας αυτό παρατηρούμε: Τον θησαυρό αυτόν πού πήραμε στο Άγιο Βάπτισμα, δυστυχώς πρέπει να το ομολογήσουμε, ότι τον αγνοούμε. Γι' αυτό ραθυμούμε, εύκολα αδιαφορούμε, εύκολα καταφρονούμε. Λέμε, δεν πειράζει, δεν βαριέσαι, δεν είναι τίποτες. Και φθάνουμε κατόπιν σε πτώσεις.

Όλοι μας ομολογούμε ότι ήλθαμε στο τόπο της μετανοίας μας με ζήλο, με φλόγα, με θερμότητα σαν τον Άθωνα. Όταν, όμως, παρήλθαν μερικά χρόνια 5-10, ο ζήλος αυτός, δυστυχώς από Άθωνας έγινε λεπτόκαρο. Και ή αίτια είναι γιατί λέμε, αυτό δεν πειράζει, αυτό δεν είναι τίποτες, καταφρόνησε το. Όμως το μεγάλο κακό δεν έγινε μεγάλο απότομα. Από μικρό έγινε μεγάλο.
Ένας πατέρας κοσμικός π.χ. όταν αποθνήσκει, μοιράζει την περιουσία του στα πέντε παιδιά του. Αποθνήσκοντας έχει 100 δρχ. Αντιστοιχούν λοιπόν 20 δρχ. σε κάθε παιδί του. ο πρώτος θα πάρη 20 δρχ., ο δεύτερος 20 δρχ. και ούτω καθ' εξής. Στα πνευματικά όμως δεν συμβαίνει το τοιούτον. Όση ευλάβεια έχετε, όση πίστη και αυταπάρνηση και πεποίθηση έχετε στον Γέροντα σας, τόσο και λαμβάνετε. Έχετε 10 βαθμών; 10 βαθμών θα πάρετε. Έχετε 100 βαθμών; 100 βαθμών θα πάρετε ευλογία από το Γέροντα σας. Αυτό το λόγο τον όποιο λέγει ο Χριστός ότι ο δεχόμενος υμάς εις όνομα μαθητού, μισθό μαθητού λήψεται και ο δεχόμενος υμάς εις όνομα προφήτου, μισθό προφήτου λήψεται. Αυτό συμβαίνει και σε μας τους μοναχούς. Όλη μας ή προσοχή να στραφεί στα πνευματικά μας.
Το βράδυ πού θα πάτε να κοιμηθείτε, να κάνετε μια ανασκόπηση πώς περάσατε την ημέρα σας: Μήπως λύπησα τον αδελφό μου, μήπως τον παρήκουσα; Μήπως έμεινα αργός και αδολέσχησε ο νους μου στα μάταια; Οπωσδήποτε κάτι θα βρείτε. Κοίταξε την άλλη μέρα μη το ξανά επαναλάβετε (Αυτό το λέει και ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης). Έπειτα μετά την ακολουθία: Ήμουνα στην ακολουθία ή ήμουνα δεξιά και αριστερά σε μετεωρισμό; Κοίταξε την άλλη μέρα να το διόρθωσης. Φρόντισε να μην επαναληφθεί, διότι το «δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού» λένε οι αρχαίοι ημών πατέρες.
Παρακολουθήσετε το εαυτό σας. Από τους λογισμούς θα καταλάβετε σε ποιο βαθμό βρισκόσαστε. Από την γλυκύτητα των λογισμών θα καταλάβετε ότι πορεύεσθε καλά. Αν όμως το βράδυ αισθάνεστε ότι κάτι σας απασχολεί, ψάξτε και θα το βρείτε. Ένας λογισμός μπορεί να μας χωρίσει από τον Γέροντα.
Ενθυμούμαι ότι πήγα ένα Σάββατο στον Γέροντα μου, στον Γερό-Ιωσήφ, για να λειτουργήσω. Την περασμένη Τρίτη έβαλα λογισμό στο νου μου πού ήταν αντίθετος με τον Γέροντα. Κι όμως εγώ είχα δίκιο και όχι ο Γέροντας, όπως φάνηκε στον επίλογο του θέματος. Όταν όμως πήγα, μου λέει: «Παπά, έχεις ένα λογισμό πού σε χωρίζει από μένα. Να το διόρθωσης». Εγώ από την Τρίτη μέχρι το Σάββατο το ξέχασα και ρώτησα τον Γέροντα τι είναι. Μου απήντησε: «Δεν ξέρω. Να ψάξεις σήμερα, χθες, προχθές και θα το βρεις». Πάλι όμως δεν το θυμήθηκα. Αφού έκανα τη Θεία Λειτουργία, θυμήθηκα το λογισμό, ο όποιος ήταν αντίθετος με τον Γέροντα και στον όποιον εγώ είχα δίκιο. Κι όμως ο Θεός τον Γέροντα βεβαίωσε και όχι τον υποτακτικό.
Αν έρχεται ένας υποτακτικός και σας λέει το λογισμό του, ποτέ να μη τον δικαιώσετε. Έχει βγει από τον Γέροντα. Έγινε ρίψασπις. Να του πείτε να κάνη υπακοή στο Γέροντα. Εκεί πού τον έταξε ο Θεός, εκεί θα σωθεί. Ο Άγιος της Μονής, ο Άγιος Νικόλαος, θα τον σώσει, αρκεί να κάνη υπομονή και υπακοή Προσέξτε από την αμέλεια, από τη ραθυμία, διότι θα έχουμε κακές συνέπειες. Και μη φεύγετε μακριά από τη σκέπη του Γέροντα. Ο,τι θέλεις να κάνης, να είναι εν γνώσει του Γέροντα. Μη κάνης τίποτε κρυφά.
Εχθές το βράδυ μας πρόσφεραν βερίκοκα. Ενθυμήθηκα και εγώ το δικό μου λάθος. Επειδή έχομε κήπο, είπα σε κάποιον να μου φέρει ένα δενδράκι από τη Θεσ/νίκη. Μόλις πήγα να το φυτέψω, ο Γέροντας μου μου λέει: «Έλα επάνω. Τι κάνεις εκεί; Δεν προκόπτουν έτσι πού τα φυτεύεις». Αυτό ήταν. Δεν ήταν σύμφωνος ο Γέροντας μ' αυτό το όποιον έκανα. Επτά χρόνια ένα λουλούδι έβγαλε. Γιατί ο Γέροντας δεν ήταν σύμφωνος.
Πάρτε το πνεύμα του Γέροντος. «Γέροντα να κάνω αυτό;». Κοιτάξτε ποιο είναι το πνεύμα του Γέροντος. «Κάνε το παιδί μου, έχει ευλογία». Μη φοβάσθε, θα πετύχει. Αν ο Γέροντας φέρει καμιά αντιλογία, παραιτήσου, θ' αστοχήσεις. Όπως εγώ όχι μόνο στην βερικοκιά, αλλά και στις μηλιές. Είχα φυτέψει τρεις μηλιές. Το ίδιο πνεύμα ο Γέροντας: «όλο παλεύεις με τα δένδρα. Δεν σταματάς». Δεν πρόκοψαν καθόλου και αναγκάσθηκα να τις βγάλω. Τα ίδια έπαθα και με τα κλήματα. Όταν ο Γέροντας δεν είναι σύμφωνος μ' αυτό το όποιο κάνεις, να ξέρης ότι θα έχεις αποτυχία. Θέλεις να πετύχει; Βολιδοσκόπησε, ο λογισμός και ή διάθεση του Γέροντα είναι σύμφωνος; Αν ναι, μη φοβάσαι, θα πετύχεις. Αν ο Γέροντας λιγάκι δυσκολεύεται, μη τον βιάζεις. Πατέρες, εκ πείρας σας ομιλώ. Εβίασα τον Γέροντα μου για κάποιο ζήτημα. Δύο χρόνια και πλέον τιμωρήθηκα. Έφτασα στο σημείο να πω ότι όποιος βιάζει τον Γέροντα σε οποιοδήποτε πράγμα πού θέλει ο υποτακτικός και δεν θέλει ο Γέροντας, δεύτερος Ιούδας γίνεται. Από πείρα φαρμακερή σας το λέω.
Ή εξομολόγησης πατέρες, είναι μυστήριο. Ενθυμούμαι ότι έκανα σ' ένα γείτονα ευχέλαιο και όταν γύρισα τη νύχτα με πολέμησε ο πειρασμός, ότι δεν ευλόγησα το ευχέλαιο επάνω εκεί στην ευχή. Τόσο με πολέμησε, ώστε έχασα όλη την αγρυπνία. Στο τέλος αυτής πάω στο διάδοχο του Γέροντος, γιατί ο Γέροντας έλειπε, και του λέω: «Πάτερ Προκόπιε, έχω ένα λογισμό: Νομίζω ότι το ευχέλαιο δεν το ευλόγησα». Μου άπαντα: «Μα πώς δεν το ευλόγησες; Μήπως ένα ευχέλαιο έκανες; Χιλιάδες ευχέλαια κάνουμε εμείς, διότι μας παραγγέλλουν και άπ' έξω. Και μηχανικά οπωσδήποτε θα ευλογήθηκε». Απλώς ο νους μου ήταν άλλου και μου φάνηκε ότι δεν το ευλόγησα. Μου είπε μάλιστα να περιμένω να έλθη ο Γέροντας. Φεύγοντας εγώ από τον πάτερ-Προκόπιο, πού ήταν αναπληρωτής του Γέροντος, αισθάνθηκα ότι χιλιάδες οκάδες αλυσίδες έπεσαν από πάνω μου. Αυτό μου έκανε ο πειρασμός. Κι αυτό ήταν αποτέλεσμα της εξομολογήσεως.
Πιστέψατε μου, με πείρα σας μιλώ, με ειλικρίνεια σας λέω. Όποιος υποτακτικός φθάση στην τελειότητα της υπακοής, δεν φοβάται Θεό. Ούτε την Κρίση, ούτε τη Δευτέρα Παρουσία. Φοβάται μόνο το πνεύμα του Γέροντα να μη λύπηση. ο Γέροντας είναι ο ορατός Θεός. Λύπησες τον Γέροντα, λύπησες τον Θεό. Ανέπαυσες τον Γέροντα, Ανέπαυσες τον Θεό. Γι' αυτό και οι Άγιοι Πατέρες ήξεραν τι έλεγαν: Υπακοή -ζωή, παρακοή-θάνατος. Δεν θέλει εδώ ούτε μεταλήψεις, ούτε αγώνες, ούτε φιλοξενίες, ούτε νοερές προσευχές. Όλα μπροστά στην υπακοή καταργούνται. Δέκα φορές την ήμερα να μεταλαμβάνεις, αν δεν κάνης υπακοή, προορίζεσαι για την κόλαση.
Ό Καθηγούμενος της Μονής: Συμβαίνει καμιά φορά στις μεταξύ μας σχέσεις από τα πάθη μας και από τον πειρασμό να γεννώνται ψυχρότητες μέσα μας πού συσσωρεύονται και έρχεται μια στιγμή και εκδηλώνονται. Πώς μπορούμε να αγωνισθούμε, ώστε να έχομε την τελεία αγάπη μεταξύ μας;
Παπα-Έφραίμ: οι Άγιοι Πατέρες το λύνουν το πρόβλημα ως εξής:
Έχεις εσύ τον κήπο σου. Πέταξε ο πειρασμός μια πέτρα. Προσπάθησε εσύ να την βγάλεις. Δεν είναι δύσκολο. Αυτός θα συνεχίζει να πετά δεύτερη πέτρα, τρίτη, πέμπτη, δεκάτη πέτρα. Όποτε θα είναι δύσκολο και σε σένα και στον Γέροντα κατόπιν να σου πετάξει δέκα πέτρες. Πέρασε ένας λογισμός. Αμέσως πήγαινε στον αδελφό να λυθεί. Γιατί το παραμικρό θα μεγαλώσει και θ' αυξηθεί. Για αυτό από την αρχή διόρθωσε το. Να κάνετε δε πάντοτε ταπεινούς λογισμούς μέσα σας: «Εγώ δεν είμαι άξιος ούτε στα πόδια του να προσπέσω». O Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος λέει ότι, όταν πάτε να διαβάσετε το ψαλτήρι ή τον κανόνα ή ό,τι δήποτε άλλο, να έχετε την αίσθηση ότι οι άλλοι πατέρες είναι άγγελοι και να πάτε με πολλή ευλάβεια. Και να βάζετε με επίγνωση μετάνοια έχοντας υπ' όψη σας ότι δεν είσθε άξιοι να ζείτε μεταξύ των αγγέλων αυτών. Ποτέ δεν σας πειράζει ο πειρασμός, όταν ταπεινώνεστε. και μη λέτε ποτέ: «Τώρα εσύ θα με διδάξεις;». Ήδη έτσι αρχίσατε κακό δρόμο. ο καλόγηρος αρχίζει με την υπακοή πού αυτή οδηγεί στην ταπείνωση.
Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση ν' αναπαύετε την ψυχή του Γέροντα. Έτσι αναπαύετε και την ψυχή του Χριστού. Μια φορά έκανα αντιλογία στον Γέροντα μου και το αποτέλεσμα ήταν να φυγή ο Θεός από μέσα μου. Πόση λεπτότητα έχει ο Γέροντας! Όταν ήμουν κοσμικός, μαθητής στο Γυμνάσιο, είχαμε μια μέρα διαγώνισμα στα Μαθηματικά (ήμουν καλός μαθητής στα Μαθηματικά). Το πρωί είχα μια προστριβή με τον πατέρα μου. Στο διαγώνισμα έλυσα το πρόβλημα και βρήκα το αποτέλεσμα να είναι κλάσμα. Όμως μου είπαν ότι πρέπει να βρω τον ακέραιο αριθμό (4). Προς και δύο και τρεις φορές, αλλά πάντοτε έβρισκα το κλάσμα 12/3. Όμως επειδή το πρωί λύπησα τον πατέρα μου, κάτι με εμπόδιζε να σκεφθώ ότι πρέπει να απλοποιήσω το κλάσμα. Και φαντασθείτε, ήμουν κοσμικός.
Αν έχεις ένα λογισμό, πες τον στον Γέροντα και άκουσε τι θα σου πει. Αυτό είναι από τον Θεό. Μπορεί αυτό να σου φανεί στραβό. Όμως δεν είναι στραβό. ο διάβολος τα στριφογυρίζει, για να μην έχουμε αυταπάρνηση, απόλυτη πίστη στον Γέροντα. Αλλιώς, αν επιμένουμε στο λογισμό μας, τότε κρίμα στα έξοδα πού κάναμε να έλθουμε στο Άγιο Όρος.
Ό Καθηγούμενος: ο πειρασμός πολλές φορές μας παγιώνει μέσα μας ορισμένες απόψεις για ορισμένα θέματα και μας τα παρουσιάζει έτσι ότι εμείς έχουμε δίκαιο και οι άλλο άδικο. και τον κάνουμε μέσα μας πεποίθηση ότι ο Γέροντας και οι άλλοι πατέρες μας αδικούν. Πώς μπορούνε να βγούνε τέτοιες παγιωμένες καταστάσεις από μέσα μας;
Παπα-Έφραίμ: Ολιγόστευσε ή πίστη, ή αυταπάρνηση, ή αγάπη στον Γέροντα. Γι' αυτό και βαλόμεθα άπ' αυτό τον πόλεμο. Όταν όμως πιστεύουμε ότι ο Γέροντας είναι το στόμα του Χριστού, δεν θ' αμφιβάλλουμε. Αλλιώς θα μας έρχονται λογισμοί ότι ο Γέροντας δεν ενήργησε με διάκριση κλπ. Άμα βλέπετε λάθη στον Γέροντα, να ξέρετε ότι εσείς είσθε υπεύθυνοι. Γιατί λιγόστευσε ή πίστη σας σ' Αυτόν. Αν φανερωθεί ή Παναγία και σου πει κάτι, θα Της πεις: «όχι Παναγία μου, δεν είναι έτσι;». Ε φυσικά όχι. Το ίδιο είναι και ο Γέροντας.
Θα μου πείτε: Πώς θ' αποκτήσουμε πίστη και αυταπάρνηση στο Γέροντα μας; Θέλει να βιάσουμε τον εαυτό μας. Θέλει να καλλιεργούμε τέτοιου είδους λογισμούς για τον Γέροντα μας: «Εγώ ήλθα εδώ για να σωθώ δι' ευχών του Άγιου Γέροντα μου. Όταν ο Γέροντας παύση να προσεύχεται για μένα, είμαι για την κόλαση. Ή ευχή του Γέροντα θα με σώσει». Έτσι με τέτοιους λογισμούς βασίζεσαι σε καλά θεμέλια. Επάνω σε βράχο. Αν όμως ολιγοψύχησες απέναντι του Γέροντα διότι ο Γέροντας είναι έτσι η αλλιώς δεν είσαι εντάξει. "Αν δε χρονίσει αυτό ένα, δύο, τέσσαρα, πέντε χρόνια, τότε πάει, τελείωσε. Το Γρηγορίου θα το ξεχάσεις. Θα το βλέπεις από μακριά. Για αυτό πάντοτε ν' ακούτε τον πρώτο λόγο του Γέροντα. Σ' όλα τα θέματα, είτε πνευματικά, είτε διοικητικά, είτε οτιδήποτε άλλο. Και πάντοτε, σ' οτιδήποτε κάνετε, να βάζετε και ένα Άγιο πού θα σας βοηθάει σ' αυτό.
Όμως προσοχή: όχι πρώτα τον Άγιο καν μετά τον Γέροντα. Πάντα πρώτα ο Γέροντας. Όταν δεν κάνης υπακοή ούτε ο Άγιος σε βοηθάει. Λέγε πάντοτε πρώτα: «δια ευχών του Αγίου Γέροντα μου». Πήγαινε στη Θεσ/νίκη και παντού, μη φοβάσαι. Μαγειρεύεις; Δι' ευχών του Αγίου Πατρός μου. Κι όπου πάς, να κάνης το ίδιο. Ξέρετε τι δύναμη έχει; Σύν τω χρόνο θα καταλάβετε πόση δύναμη έχει ή επίκληση της ευχής του Γέροντα. ο Γέροντας έχει δύναμη και στην άλλη ζωή. Μπορεί απ' εδώ να σώσει μια ψυχή πού δεν έζησε καλώς και έχει αμφιβολίες ο Γέροντας μήπως κολάσθηκε ή ψυχή του.
Σάς το λέω με πεποίθηση: ο μοναχός πού κάνει τελεία υπακοή, φθάνει σε κατάσταση απάθειας. όχι μόνο πνευματικός, αλλά και σωματικώς. Προσοχή όμως. όχι υπακοή με ανταλλάγματα .Όπως μια φορά ένας Γέροντας είπε σ' ένα υποτακτικό του να κάνη γλυκό, και εκείνος του απήντησε: «Δεν θα κάνω γλυκό, αν δεν μου δώσεις τα παπούτσια». Έτσι ή καλογερική πέταξε.
Πολύ μας βοηθά στην πνευματική μας ζωή αυτό πού μας παρέδωσε ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης: «Κάθε βράδυ ο μοναχός, όταν πάει να κοιμηθεί, να ελέγχει τον εαυτό του, πώς πέρασε την ημέρα του». Κι αν βρει κανένα λάθος, την άλλη μέρα να μη το επαναλάβει. Κι αν το επαναλάβει, πάλι ν' αγωνιστεί να μη το ξανακάνει. Έτσι ο ιατρός πρέπει να παρακολουθεί τον ασθενή, αλλά και ο ασθενής να παρακολουθεί τον εαυτό του. Όχι μόνο ο Γέροντας να σας παρακολουθεί, αλλά και σεις να παρακολουθείτε τον εαυτό σας Πιστέψατε με, όταν ο άνθρωπος κάνη υπακοή, τέτοια γλυκύτητα έχουν οι λογισμοί, πού λες: δεν θέλω άλλο. Αυτό να βρω στον παράδεισο.
Ό Καθηγούμενος: Σας ευχαριστούμε πολύ. Να ευχηθείτε να έχουμε μετάνοια πραγματική, ταπείνωση, πόθο Θεού, και όπως είπατε, τουλάχιστον ο ζήλος να μη μειωθεί
Παπα Eφραίμ. Αυτό είναι το κυριότερο. Τουλάχιστον προσπαθήστε να τον διατηρήσετε. Αν τον ελαττώσετε τότε είστε υπο μέμψιν. 

Συμβουλές του σεβαστού Γέροντος Ιερομόναχου Εφραίμ Κατουνακιώτου στην αδελφότητα της Ιεράς Μονής ΟΣΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ