Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2019

Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών μηνός Φεβρουαρίου 2019


Ανακοινώνουμε στο ευσεβές και χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως ότι τον μήνα Φεβρουάριο θα τελεσθούν οι κάτωθι Ιερές Ακολουθίες στην Ενορία μας:
  • Σάββατο 2 Φεβρουαρίου εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου ο Όρθρος και Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσιο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού
  • Σάββατο απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς
  • Κυριακή 3 Φεβρουαρίου Θεία Λειτουργιά στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς
  • Σάββατο 9 Φεβρουαρίου και ώρα 16:30 το απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού στο εξωκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους
  • Κυριακή 10 Φεβρουαρίου Θεία Λειτουργιά στο εξωκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους που εορτάζει και πανηγυρίζει
  • Σάββατο 16 Φεβρουαρίου το απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς
  • Κυριακή 17 Φεβρουαρίου Θεία Λειτουργιά στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς
  • Σάββατο 23 Φεβρουαρίου το απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς
  • Κυριακή 24 Φεβρουαρίου Θεία Λειτουργιά στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς


Το Μοναστήρι του Αη Συμιού στο Μεσολόγγι

                                                Γράφει ο Καθηγητής  Χρήστος  Γερ. Σιάσος

Σε λίγες ημέρες το Μεσολόγγι θα γιορτάσει για άλλη μια φορά τον Αι Συμιό. Το Ιστορικό Μοναστήρι απέχει περίπου εννέα χιλιόμετρα από την Πόλη. Είναι  Αγιορείτικου ρυθμού και άρχισε να χτίζεται το 1740 μ.Χ. από τον Ηγούμενο Αρχιμανδρίτη Ταράσιο Τσούμαρη και από τότε έγινε η πνευματική εστία της περιοχής.  Μεσολογγίτες,  Καπεταναίοι και Αρματωλοί του ζυγού, υλοτόμοι, βοσκοί και άλλοι πιστοί  πήγαιναν στο Μοναστήρι για να ανάψουν ένα κεράκι και να προσευχηθούν.
Ο Ηγούμενος Τσούμαρης, θέλησε να γιορτάζεται ο γέροντας Συμεών, ο οποίος έλαβε τη χάρη του Πανάγαθου Θεού να πάρει πρώτος στην αγκαλιά του τον Κύριο Ιησού Χρηστό μας πριν από την βάπτισή του. Αυτό βλέπουμε και στην εικόνα του Προσκυνηταρίου όπου η Θεοτόκος παραδίδει το Θείο Βρέφος στην αγκαλιά του Θεοδόχου Συμεών  μπροστά στα βλέμματα  του  Ιωσήφ  και της Άννης και ο οποίος είπε την ευχή: «Νυν απολύεις το δούλον σου, δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι  είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου…».  
Η επιβλητικότητα του τοπίου σε κάνει να αντικρίζεις τον Ιερό χώρο του Μοναστηριού με συναίσθημα ευθύνης και γι΄αυτό αιώνες τώρα δεν χάθηκε η Πνευματική του φυσιογνωμία.  Ο Ιερός αυτός τόπος εκπέμπει ζεστασιά και  ταπεινότητα στους επισκέπτες-προσκυνητές και κάθε Κυριακή και τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης πραγματοποιείται Θεία λειτουργία.
Την Μεγάλη Παρασκευή, με κατάνυξη και τον δέοντα σεβασμό, ψέλνονται τα εγκώμια από τις Μοναχές και τους Ιεροψάλτες ενώ  πλήθος πιστών προσέρχεται για να προσκυνήσει και να θαυμάσει τον Επιτάφιο που με αγάπη, πίστη και μεράκι στολίζουν, η Ηγουμένη Βερονίκη, η Μοναχή Θεοκλήτη και η κ. Μαρία Βουλβή. Ο επιτάφιος, που μοιάζει με εικόνα, είναι στολισμένος με πολύχρωμα λουλούδια τοποθετείται μπροστά στο Ιερό Βήμα του Ναού  και ξεχωρίζει από όλους τους άλλους επιταφίους.  
  Προεπαναστατικά ήταν τόπος συνάντησης των κληρικών, των πιστών, των αρματολών, των ραγιάδων. Ήταν η έκφραση για συνεχή αγώνα, για τα ιδανικά του λαού μας, έτσι και σήμερα  λειτουργεί και διατηρεί την παράδοση στην Ιστορία του. Με την Ηρωική Έξοδο της Φρουράς των Ελεύθερων Πολιορκημένων, το Σάββατο του Λαζάρου προς την Κυριακή των Βαΐων 10 Απριλίου 1826, το Μοναστήρι έγινε τόπος συνάντησης των Εξοδιτών.  Το Μοναστήρι   καταστράφηκε από τον Ιμπραήμ και τον Κιουταχή και ανοικοδομήθηκε από τον Ιερομόναχο Αρχιμανδρίτη Ιωαννίκιο Αγγελέτο το 1836. Από τότε άρχισαν οι κάτοικοι-πανηγυριστές στη μνήμη των πεσόντων Εξοδιτών, να συγκεντρώνονται την γιορτή της Υπαπαντής 2 και 3 Φεβρουαρίου, που ονομάζουν χειμωνιάτικο Αι Συμνιό, καθώς και το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, που είναι ο καλοκαιρινός Αι Συμνιός.  Οι Εορταστικές εκδηλώσεις κορυφώνονται, σύμφωνα με το πρόγραμμα του Δήμου και των Συλλόγων, με το «απόλυτο ξεφάντωμα» από όλες τις  παρέες των Πανηγυριστών.   
Οι πανηγυριστές, αρματωμένοι και καβαλαραίοι, συγκεντρώνονται κατά παρέες με ολιγομελή λαϊκή ορχήστρα, από τσιγγάνους με πίπιζες και νταούλια και αρχίζουν το γλεντοκόπι. Όλοι τους φημίζονται για τις χορευτικές τους θεαματικές αναπαραστάσεις όπως ο χορός του πεθαμένου, το τσάμικο, το χελάκι και άλλους αυτοσχέδιους σχηματισμούς. Οι φορεσιές των αρματωμένων είναι, το πουκάμισο, ο ντουλαμάς, ο σκούφος, τα τσαρούχια, φυσεκλίκι, παλάσκες και άλλα παρελκόμενα ώστε να συμπληρώνεται η αρματωσιά. Το Μεσολόγγι και η γύρο περιοχή, όλες τις ημέρες έχει πανηγυρικό χαρακτήρα. Το απόγευμα της εορτής οι πανηγυριστές συγκεντρώνονται στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου  Σπυρίδωνα  όπου προσκυνούν, παίρνουν την σημαία του Συλλόγου και κατευθύνονται προς τον Κήπο των Ηρώων όπου ψάλλετε επιμνημόσυνη δέηση. Στη συνέχεια όλες οι παρέες πηγαίνουν στο Μοναστήρι τ ΄Αι Συμνιού. Όλη τη νύχτα οι πανηγυριστές τρώνε, πίνουν και χορεύουν. Το πρωί της επόμενης ημέρας  παρακολουθούν την Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι και στο τέλος, οι Αρχές του τόπου και οι πανηγυριστές,  πηγαίνουν στον τόπο του μαρτυρίου των Εξοδιτών για το μνημόσυνο και κατάθεση στεφάνων. Στο σημείο αυτό υπάρχει μεγάλος Σταυρός που κατασκευάστηκε από τον αείμνηστο Χρήστο Ευαγγελάτο, Δήμαρχο Μεσολογγίου. Αργά  το απόγευμα  γυρίζουν στην Πόλη όπου συνεχίζουν το γλέντι. 
 Το πανηγύρι του Αι Συμνιού οι Μεσολογγίτες το αγάπησαν και το ζουν έντονα κάθε χρόνο, όλες  τις ημέρες. Μόνο μια χρονιά ακυρώθηκαν οι εκδηλώσεις, κατά την οποία το Μεσολόγγι πενθούσε το θάνατο του Μεσολογγίτη Πρωθυπουργού Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, 1879.   
Το Μοναστήρι έχει κηρυχθεί Ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Είναι τόπος ευλογημένος, εκεί υπάρχει η απόλυτη πνευματική και ψυχική ηρεμία για κάθε Χριστιανό. Από τις 18 Ιανουαρίου 1975 το Μοναστήρι πλαισιώθηκε από Μοναχές και όπως λέει η Ηγουμένη Βερονίκη, «… Η ευλογία του Προστάτη μας Αγίου Συμεών του Θεοδόχου μας δόθηκε πλούσια και εγκαταβιώσαμε στην υπηρεσία του…». 

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2019

Στην κορυφή της Αγιότητος οι Άγιοι προστάτες των γραμμάτων

Οι Τρεις Ιεράρχες πρώτευσαν σε όλους τους τομείς της πνευματικής ζωής. Κατέκτησαν με τον προσωπικό τους αγώνα και την βοήθεια της θείας Χάριτος τις κορυφές της αγιότητος και καλούσαν τους πιστούς να ανεβαίνουν στις ωραίες πνευματικές αναβάσεις. Άσκησαν στον ύψιστο βαθμό την φιλανθρωπία και ανακούφισαν τον πόνο χιλιάδων αναξιοπαθούντων.Δίδασκαν καθημερινά τους πιστούς αναλύοντάς τους τις θεόπνευστες αλήθειες της Πίστεώς μας και διαφωτίζοντάς τους για τα μεγάλα θέματα, που απασχολούν την ψυχή κάθε ανθρώπου.Καθόρισαν συστηματικά την λειτουργική ζωή της Εκκλησίας, για να μπορούν να λατρεύουν οι πιστοί θεάρεστα τον Κύριο.
Συνέγραψαν θαυμάσια συγγράμματα, τα οποία ξεπέρασαν τη φθορά του χρόνου και ισχύουν και για τις μέρες μας. Ο εθνικός μας ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος γράφει ότι με τα συγγράματά τους οι Τρεις Ιεράρχαι «απετελέσαν εποχήν λόγου νέαν, μεγάλην και ένδοξον διά το ανθρώπινον γένος» (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. 2ος, μέρος Β’ σελ. 1, 6).Πολύ εύστοχα ελέχθη γι’ αυτούς ότι ήταν «εύγλωττοι κατά τον λόγον, ευγλωττότεροι κατά τον βίον, ευγλωττότατοι κατά τον θάνατον».

Άγ. Βασίλειος ο Μέγας & Γρηγόριος ο Θεολόγος
Βασικό στοιχείο της αγιότητος και των τριών είναι ότι ήταν ασυμβίβαστοι με το κακό, την αμαρτία και την αίρεση. Δεν γνώριζαν τη γλώσσα των συμβιβασμών και της διπλωματίας. Προτιμούσαν να χάσουν τη θέση τους και αυτή τη ζωή τους, παρά να συμβιβαστούν σε θέματα αρχών και πίστεως. Δε σκέφτηκαν ποτέ εάν αντίπαλοί τους ήσαν αυτοκράτορες ή σοφοί διάφοροι ή ισχυροί κατά κόσμον. Έμειναν ακλόνητοι στην ορθή πίστη και ζωή αψηφώντας τις συνέπειες.Εμείς, έπαρχε Μόδεστε, είπε στον απεσταλμένο του αρειανού αυτοκράτορα Ουάλη ο Μ. Βασίλειος, είμαστε ήρεμοι και πράοι άνθρωποι και υποχωρούμε όταν πρόκειται για προσωπικά μας θέματα. Όταν όμως πρόκειται για την πίστη μας στον Θεό, «ὅταν Θεός ᾖ τό κινδυνευόμενον» δεν υπολογίζουμε τίποτε, αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου, χωρίς να φοβόμαστε οποιοδήποτε βασανιστήριο. «Ἀκουέτω ταῦτα καί βασιλεύς». Να τα πεις και να τ’ ακούσει αυτά κι ο βασιλιάς (PG 36, 561).
Και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, αφού νίκησε τους αρειανούς και πήρε πίσω τους Ναούς της Κωνσταντινούπολης, που τους είχαν καταπατήσει αυτοί, και ενώ είχε φίλο του τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Μέγα και μαζί του το μεγαλύτερο μέρος του πιστού λαού, όταν μερικοί ζηλόφθονες επισκόπου αμφισβήτησαν την εκλογή του, παρητήθη αμέσως. Δε θέλησε να έλθει σε συμβιβασμούς με μοχθηρούς ανθρώπους. Παρητήθη και από την προεδρία της Β’ Οικουμενικής Συνόδου και από τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Αντί της θέσεως προτίμησε την ακεραιότητα και το ασυμβίβαστο του χαρακτήρος του. Δεν γνώριζε τους διπλωματικούς ελιγμούς, αλλά γνώρισμά του ήταν όπως έγραφε, το «μή παρασυρῆναι», να μη παρασύρεται και να έχει «παρρησίαν» (PG 37, 32-33).

Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
Και ο ιερός Χρυσόστομος, όταν έγινε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως και θέλησε να καθαρίσει την Εκκλησία από αναξίους κληρικούς, οι οποίοι είχαν την προστασία της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, δεν εδίστασε να ελέγξει και την αυτοκράτειρα  για τη ζωή της. Δεν συμβιβάστηκε μαζί της. Γι’ αυτό και εξορίστηκε και πέθανε εξόριστος μέσα σε αφάνταστες κακουχίες, με πνεύμα όμως απτόητο και αδούλωτο. Χαρακτηριστικό του γενναίου και ασυμβίβαστου φρονήματός του βλέπουμε στην ομιλία, που εκφώνησε φεύγοντας για την εξορία: «Πολλά τά κύματα καί χαλεπόν τό κλυδώνιον· ἀλλ’ οὐ δεδοίκαμεν (δεν φοβόμαστε) μή καταποντισθῶμεν· ἐπί γἀρ τῆς πέτρας ἑστήκαμεν. Μαινέσθω ἡ θάλασσα, πέτραν διαλῦσαι οὐ δύναται· ἐγειρέσθω τά κύματα, τοῦ Ἰησοῦ τό πλοῖον καταποντίσαι οὐκ ἰσχύει» (PG 52, 427).Τέτοιους άγιους, γενναίους και ασυμβίβαστους με το κακό και την αίρεση εκκλησιαστικούς ηγέτες χρειαζόμαστε και σήμερα. Και ας παρακαλούμε την Ιδρυτή της Εκκλησίας μας να μας τους χαρίζει.

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019

Πρόγραμμα Θείων Λειτουργιών στον Ιερό μας Ναό τις προσεχείς ημέρες


Ανακοινώνουμε στο ευσεβές και χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως ότι στον Ιερό μας Ναό έχουν προγραμματισθεί εκτός Σαββάτων και Κυριακών να τελεσθούν τις κάτωθι ημέρες Θείες Λειτουργίες :
  • Του Αγίου Αντωνίου την Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019
  • Του Αγίου Αθανασίου την Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2019
  • Του Αγίου Αγαθαγγέλου την Τετάρτη  23 Ιανουαρίου 2019 
  • Του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου την Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2019
  • Των Τριών Ιεραρχών την Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2019

Εκ του Ιερού Ναού

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019

H ορθόδοξη φωνή της Ενορίας μας σε όλο τον κόσμο


http://apfilipposgrammatikous.blogspot.gr
Η Ορθόδοξη φωνή της ενορίας
του Iερού Ναού Αγίου ενδόξου Αποστόλου Φιλίππου
Γραμματικούς Αιτωλοακαρνανίας
στο διαδίκτυο

Το Μυστήριο της Βαπτίσεως του Κυρίου, μέσα από τον υμνολογικό πλούτο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας (Καταβασίες)

Όλες οι γιορτές της ορθόδοξης χριστιανικής λατρείας έχουν το δικό τους συμβολισμό, ιδιαίτερα οι Δεσποτικές αποκαλούμενες. Μια από αυτές είναι και η γιορτή των Θεοφανείων που αναφέρεται στη βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό. Η γιορτή αυτή, όμως, ονομάζεται και "τα Άγια Φώτα" και των "Επιφανείων", γιατί την ημέρα εκείνη, σύμφωνα και με τη μαρτυρία των Ευαγγελιστών έκανε την εμφάνισή του ολόκληρη η Αγία Τριάδα.
"Τότε παραγίνεται ο Ιησούς από της Γαλιλαίας επί του Ιορδάνην προς τον Ιωάννην του βαπτισθήναι υπ' αυτού" (Ματθ. γ' 13). Όπως συνεχίζει ο Ευαγγελιστής, την ώρα που τελείται η βάπτιση "Ιδού φωνή εκ των ουρανών λέγουσα ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα" (1) (Ματ. γ' 17). Έχουμε δηλ. την παρουσία, εκτός του Χριστού και του Θεού ο οποίος δηλώνει τη συμμετοχή του στο μυστήριο, ως δεύτερο πρόσωπο της Αγ. Τριάδος, και το πνεύμα "του Θεού καταβαίνων ωσί περιστεράν και ερχόμενον επ' αυτού". Το γεγονός της βάπτισης του Χριστού αναφέρουν όλοι οι ευαγγελιστές στα κείμενά τους.
Την ημέρα εκείνη η εκκλησία μας καθόρισε να ψάλλονται το πρωί στον όρθρο δύο κανόνες. Ο μεν πρώτος, πεζός, έργο του επισκόπου Κοσμά του Μαϊουμα σε δεύτερο ήχο και ένας Ιαμβικός, του ίδιου ήχου (δεύτερου) έργο του μεγάλου μελωδού της ορθόδοξης εκκλησίας Ιωάννη του Δαμασκηνού.Τα πρώτα τροπάρια (ειρμοί) των εννέα ωδών, (μικρών ομάδων από 4-6 τροπάρια) ψάλλονται με πανηγυρικό τρόπο λίγο πριν από το εωθινό ευαγγέλιο. Τα πρώτα αυτά τροπάρια ονομάζονται στη λειτουργική γλώσσα, "καταβασίες" γιατί τα παλιά χρόνια, οι ψάλτες κατέβαιναν από τα στασίδια τους και τα έψαλλαν στο μέσο του Ναού.
Το περιεχόμενό τους έχει σχέση με το θρησκευτικό γεγονός που γιορτάζεται την ημέρα εκείνη. Και οι δύο ποιητές της εκκλησίας έζησαν τον 7ομ.Χ. αιώνα. Είναι η εποχή της μεγάλης θρησκευτικής παραγωγής, 7ος-9ος αιώνας, που διαμορφώνεται και οριστικοποιείται ο λατρευτικός τύπος που θα ακολουθήσουν όλες οι εκκλησίες. Ο εμπλουτισμός της με τα ιερά αναγνώσματα από τα κείμενα της Αγίας Γραφής (Π. και Κ. Δ.) τους ύμνους και τις προσευχές, στους ιερούς χώρους των ναών θα καλλιεργούν το θρησκευτικό συναίσθημα και θα ενισχύσουν την πίστη των χριστιανών.
"Η ορθόδοξη λατρεία είναι αγιοστάλαχτη τη διαμόρφωσαν οι άγιοι και σοφοί πατέρες της εκκλησίας, οι κατ' εξοχήν άνθρωποι του Θεού, που είχαν βιωματική σχέση με το Θεό" γράφει πανεπιστημιακός δάσκαλος και συνεχίζει. "Οι άγιοι, πάλι, είναι οι ποιητές και υμνογράφοι και μελωδοί και ψάλτες… της ορθόδοξης εκκλησίας" (2)

Ωδή α' ήχος β' πεζή
"Βυθού ανεκάλυψε πυθμένα,
Και δια ξηράς οικείους έλκει,
Εν αυτώ κατακαλύψας αντιπάλους
Ο κραταιός εν πολέμοις Κύριος
Ότι δεδόξασται".
Το πρώτο τροπάραιο του κανόνα αναφέρεται στο θαυματουργικό τρόπο που πέρασαν οι Ισραηλίτες την Ερυθρά Θάλασσα με αρχηγό τους το Μωυσή, γύρω στα 1225π.Χ. Στέκει με θαυμασμό ο Ιερός υμνογράφος μπροστά στο συντελούμενο θαύμα. Ο πανίσχυρος Κύριος έκανε να φανεί ο πυθμένας της θαλάσσης και στον σχηματιζόμενο διάδρομο πέρασαν οι Ισραηλίτες στην απέναντι ακτή. Γρήγορα, όμως, τα νερά επανήλθαν όταν απομακρύνθηκαν όλοι μαζί με τον Μωυσή και ταυτόχρονα εισήλθαν οι Αιγύπτιοι. Ο ιερός υμνογράφος από τη μια προβάλλει την παντοδυναμία του Θεού, στις εντολές του οποίου υπακούνε και τα στοιχεία της φύσεως. Ο υμνογράφος μάλιστα χρησιμοποιεί το ρήμα "έλκει, για να τονίσει το ενδιαφέρον του Θεού για "τους υιούς Ισραήλ" αφού ο ίδιος ηγείται δια του Μωυσέως, της σωτηρίας Φάλαγγας.Από την άλλη πλευρά τονίζεται η αγάπη του Θεού προς τον περιούσιο λαό στον οποίο υποσχέθηκε να οδηγήσει στη γη Χαναάν, τη γη της επαγγελίας.

Ωδή γ'
"Ισχύν, ο διδούς, τοις βασιλεύσιν ημών Κύριος
 Και κέρας χριστών αυτού υψών παρθένου αποτίκτεται.
Μολεί δε προς το βάπτισμα, διο πιστοί βοήσωμεν
Ουκ εκ έστιν άγιος ως ο Θεός ημών
Και ουκ έστι δικαίος πλην σου, Κύριε"

Ο ποιητής εδώ παίρνει αφορμή από την τρίτη βιβλική ωδή που είναι αφιερωμένη στην προφήτιδα Άννα για να μας θυμίσει ότι είναι εκείνος που δίνει τη δύναμη και την ενίσχυση στους βασιλείς. Τώρα Χριστός έρχεται για να βαπτιστεί στον Ιορδάνη ποταμό. Η χρίση με λάδι ήταν πράξη καθιέρωσης εκ μέρους του Θεού για ανθρώπους που επρόκειτο να κυβερνήσουν ως βασιλείς είτε επρόκειτο για ιερείς για να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Αυτός, λοιπόν, που είναι πιο πάνω και από τους βασιλείς, καταδέχεται να γεννηθεί από την Μαρία και ενώ είναι αναμάρτητος, θέλει να βαπτιστεί όπως όλοι οι άνθρωποι. Να θυμίσουμε εδώ ότι πολλοί κάτοικοι που πήγαιναν, στον Ιωάννη, τον Πρόδρομο, ζητούσαν να εξομολογηθούν. Γι' αυτό και το βάπτισμα που εδέχοντο από τον Ιωάννη, ελέγετο βάπτισμα μετάνοιας. Από το βάπτισμα του Χριστού και μετά ονομάστηκε βάπτισμα σωτηρίας.

Ωδή δ'
Ακήκοα, Κύριε, φωνής σου ον είπας,
Φωνή βοώντος εν τη ερήμω,
Ότι εβρόντισαν πολλών επί υδάτων.
Τω σω μαρτυρούμενος Υιώ όλος γεγονός του παρόντος
Πνεύματος δε εβόησε: Συ ει Χριστός, Θεού σοφία και δύναμις".

Με τη βιβλική ρήση "Φωνή βοώντος εν τη ερήμω" (Ησ. 40.3) αρχίζει ο εκκλησιαστικός ποιητής τον ειρμό της δ' ωδής. Γνωρίζει το σπουδαίο ρόλο που έπαιξε στο τελετουργικό του βαπτίσματος του Χριστού. Πιο πολύ, όμως, ήταν ο άνθρωπος (ο Ιωάννης) που με τα ηθικά του κηρύγματα του έλεγχε τους άρχοντες της εποχής του για τα παραπτώματά τους για να σώσει το λαό του από την κατάπτωση και την παρακμή. Ο ιερός βαπτιστής "άκουσε τη φωνή του Θεού πατέρα", πολύ δυνατή την ώρα που τελείται η βάπτιση του Χριστού, και ακούστηκε σ' όλη την περιοχή του Ιορδάνη. Αλλά ο Ιωάννης γέμισε μέσα του από την χάρη του αγίου πνεύματος που τη στιγμή εκείνη ήταν παρόν με την μορφή ενός περιστεριού. Γι' αυτό ακριβώς είχε τη φώτιση ώστε σε λίγο να αναφωνήσει: "Συ ει ο Χριστός, Θεού Σοφία και δύναμις". Λίγα χρόνια αργότερα ο Απόστολος των εθνών Παύλος θα διατυπώσει και θα επιβεβαιώσει την αλήθεια ότι ο Χριστός είναι και "σοφία και δύναμις Θεού" (Α' Κορ. 1,24)

Ωδή ε'
Ιησούς ο ζωής αρχηγός λύσαι το κατάκριμα ήκει
Αδάμ του πρωτοπλάστου, καθαρσίων δε ως Θεός μη δεόμενος
Τω παισόντι καθαίρεται εν τω Ιορδάνη, εν ω την έχθραν κτείνας,
Υπερέχουσαν πάντα νουν ειρήνην χαρίζεται".
Στην ωδή αυτή ο ιερός υμνογράφος τονίζει με έμφαση τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο και τον σκοπό του να σώσει το ανθρώπινο γένος. Έρχεται στον κόσμο για να απαλλάξει τον πρωτόπλαστο Αδάμ από την καταδίκη του προπατορικού αμαρτήματος. Ενώ είναι Θεός και δεν έχει ανάγκη από καθαρισμό, βαπτίζεται στον Ιορδάνη ποταμό για χάρη του Αδάμ. Εκεί (στον ποταμό) αφού θανάτωσε την έχθρα που χώριζε τον άνθρωπο με το Θεό, χαρίζει την ειρήνη του σ' όλο τον κόσμο, κάτι που δεν μπορεί να συλλάβει το ανθρώπινο μυαλό. Γενικά όλη η παρουσία του Χριστού στον κόσμο με το κήρυγμα και τα θαύματα που επιτέλεσε ήταν "η καταλλαγή" και συμφιλίωση του ανθρώπου με το Θεό. Την επαναφορά του από την κατάσταση που βρέθηκε μετά από την πτώση του, στην προηγούμενη ζωή του παραδείσου.
Η ωδή στ' είναι αφιερωμένη στην κηρυκτική δράση του Προδρόμου που καλούσε από την έρημο τους λαούς να μετανοήσουν. "Μετανοείτε και καθαριστείτε" τους έλεγε, για να υποδεχτούν τον ερχομό του σωτήρος Χριστού.Η ωδή ζ' κάνει λόγο για τη θαυματουργική διάσωση των τριών νέων που ρίχτηκαν στο καμίνι επειδή δεν αρνήθηκαν την πίστη τους στον αληθινό Θεό. Ο ποιητής εμπνέεται από τα γραφόμενα του προφήτη Δανιήλ, που ζει στην εξορία, στην Βαβυλώνα, μαζί με τους συμπατριώτες του. Την ώρα της φωτιάς ένας άγγελος τους προστατεύει θαυματουργικώς.Και η ωδή η' αναφέρεται στο πυρακτωμένο καμίνι. Κάνει ένα παραλληλισμό. Όπως, εκεί στη Βαβυλώνα, ο άγγελος σώζει τους τρεις νέους, έτσι και στον Ιορδάνη ποταμό, έρχεται ο ίδιος ο Χριστός να σώσει όλους τους ανθρώπους.

Ωδή θ'
"Απορεί πάσα γλώσσα ευφημείν προς αξίαν, ιλιγγιά δε νους
Και υπερκόσμιος υμνείν σε, Θεοτόκε, όμως αγαθή υπάρχουσα
Την πίστιν δέχου, και γαρ τον πόθον οίδας τον ένθεον ημών.
Συ γαρ χριστιανών ει προστάτις, σε μεγαλύνομεν".

Πάντοτε οι ποιητές και υμνογράφοι της εκκλησίας μας, την 9η ωδή την αφιερώνουν στην Παναγία. Εδώ ο Ιερός Κοσμάς, μένει έκθαμβος από το μεγαλείο της Θεοτόκου. Πιστεύει ότι είναι πολύ δύσκολο η ανθρώπινη γλώσσα να βρει τα λόγια που αρμόζουν για τον έπαινο της. Επειδή, όμως, πιστεύει ότι εκείνη είναι αγαθή, και γνωρίζει τον πόθο και την αγάπη μας στο πρόσωπό της, την παρακαλεί να δεχτεί την ειλικρινή πίστη τους. Σε υμνούμε και σε δοξολογύμε, γιατί είναι η προστάτιδα όλων μας. (3)
Ας δεχθεί ο καθένας την ημέρα εκείνη μαζί με το αγιασμένο νερό και τα νάματα του Ιορδάνη, που χαρίζουν υγεία, ειρήνη και ευλογία.

Βιβλιογραφία
1.Ματθ. γ' 13-17 Μαρκ. α΄ 9-11, Λου. γ' 21-22, Ιωάνν. α' 31-34
2.Ομοσπ. Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλ. Πρακτ. Συνεδρίου 1995
3.Οι κατεβασίες (κειμ. Μετ. σχόλια) Αρχ. Σ. Κούτσα 1994 (εκδ. ΤΕΡΙΟΣ)
Πηγή:laosver.gr

Η Βάπτιση του Ιησού Χριστού


Στα Θεοφάνεια (ή Φώτα), που εορτάζονται στις 6 Ιανουαρίου, τιμούμε και θυμόμαστε τη Βάπτιση του Ιησού Χριστο. Η λέξη Θεοφάνεια σημαίνει φανέρωση/αποκάλυψη του Θεού και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδος που έγινε κατά τη Βάπτιση του Χριστού.Η αρχαιότερη αναφορά στη γιορτή των Θεοφανείων που έχει διασωθεί είναι από τον Κλήμη Αλεξανδρείας. Στην Πρωτοχριστιανική Εκκλησία και μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. οι χριστιανοί γιόρταζαν την ίδια μέρα τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνεια, τιμώντας επίσης την ίδια μέρα την προσκύνηση του Χριστού από τους Ποιμένες και τους Τρεις Μάγους. Μετά τον 4ο αιώνα μ.Χ. καθιερώθηκε ξεχωριστή εορτή την 25η Δεκεμβρίου για τη γέννηση του Χριστού και την 6η Ιανουαρίου για τα Θεοφάνεια ή Φώτα.
Ας δούμε τώρα τα γεγονότα που σχετίζονται με τη Βάπτιση του Χριστού. Λίγο καιρό πριν ξεκινήσει ο Ιησούς Χριστός τη διδασκαλία Του, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εγκαταλείπει την έρημο και εγκαθίσταται στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού. Εκεί συνεχίζει το κήρυγμα για την έλευση του Σωτήρα, καλεί τους ανθρώπους προς μετάνοια και συγχρόνως βαπτίζει πολλούς από αυτούς που έρχονται να τον ακούσουν. Στον Ιορδάνη πήγε και τον συνάντησε ο Χριστός και τότε είπε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής "Ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου." Ο Ιησούς Χριστός ζήτησε από τον Ιωάννη να Τον βαπτίσει, μα ο Άγιος, αναγνωρίζοντας ποιον έχει απέναντί του, αρνείται λέγοντας ότι ο ίδιος έχει ανάγκη να τον βαπτίσει ο Ιησούς Χριστός και ότι δεν τολμά αυτός να Τον βαπτίσει. Και τότε ο Ιησούς του λέει ότι έτσι πρέπει να γίνει για να εκπληρώσει κάθε εντολή του Θεού και να πληρωθεί η θεία οικονομία για τη σωτηρία του ανθρώπου.
Τότε ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε τον Ιησού Χριστό στα νερά του Ιορδάνη ποταμού. Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος όσους βάπτιζε στα νερά του Ιορδάνη, τους έβαζε όσο βρίσκονταν μέσα στον ποταμό να εξομολογούνται τις αμαρτίες τους. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει ότι ο Ιησούς Χριστός όταν βαπτίστηκε βγήκε αμέσως απ' το νερό του Ιορδάνη, για να μας θυμίσει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος αναμάρτητος, και σε αντίθεση με τους άλλους που βάπτιζε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο Χριστός δεν είχε καμία αμαρτία να εξομολογηθεί και έτσι βγήκε κατ' ευθείαν. Άνοιξαν οι ουρανοί και κατέβηκε το Άγιο Πνεύμα με μορφή περιστεράς και ακούστηκε φωνή απ' τους ουρανούς που είπε "Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός" με τον οποίο θα γίνει η σωτηρία των ανθρώπων. Φανερώνεται ο Πατήρ και δίνει μαρτυρία για τον Υιό.
Φανερώνονται λοιπόν έτσι τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος και επιπλέον με την εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος πάνω από τον Ιησού, παρατηρεί ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης, δεν αφήνεται περιθώριο σε κάποιον από τους παρευρισκομένους να θεωρήσει λάνθασμένα ότι ο Μεσσίας είναι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και όχι ο Ιησούς Χριστός. Ακόμη ο άγιος Δαμασκηνός αναφέρει ότι το Άγιο Πνεύμα εμφανίστηκε με μορφή περιστεράς επειδή όπως περιστέρι είχε δείξει στο Νώε το τέλος του κατακλυσμού, έτσι τώρα με τη Βάπτιση του Χριστού και την εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος "εν είδει περιστεράς" μπαίνει τέλος στον κατακλυσμό των αμαρτιών.
Ενας επιπλέον λοιπόν λόγος για τη Βάπτιση του Ιησού Χριστού ήταν να μάθουν οι πιστοί το μυστήριο του Βαπτίσματος και της Εξομολόγησης. Σχετικά με το Βάπτισμα διαβάζουμε επίσης στο κατά Ιωάννη ευαγγέλιο (γ:5) "Αμήν αμήν λέγω σοι, εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού" (σε βεβαιώνω πως αν κανείς δε γεννηθεί από το νερό κι από το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να μπει στη βασιλεία του Θεού) και στις Πράξεις των Αποστόλων (α:5) "ότι Ιωάννης μεν εβάπτισεν ύδατι, υμείς δε βαπτισθήσεσθε εν Πνεύματι Αγίω" (ότι δηλαδή, ενώ ο Ιωάννης βάπτιζε με νερό μόνο, εσείς θα βαπτιστείτε με το Άγιο Πνεύμα).
Μας λένε ακόμη οι Πατέρες της Εκκλησίας ότι με το Βάπτισμα ο άνθρωπος ντύνεται έναν κατάλευκο χιτώνα. Όμως με τις αμαρτίες που κάνουμε λερώνουμε αυτόν το χιτώνα, ωστόσο υπάρχει κι άλλο ένα μυστήριο - η Εξομολόγηση. Πρέπει λοιπόν με ειλικρινή εξομολόγηση στον Πνευματικό μας και με μετάνοια να προσπαθούμε να καθαρίζουμε το χιτώνα της ψυχής μας. Ό άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης σημειώνει ότι με τα Θεοφάνεια φωτίζονται οι άνθρωποι κι όπως γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, η εορτή λέγεται και Φώτα ή Φώτισμα επειδή "φωτίζει και λαμπραίνει την ψυχή του ανθρώπου και τη γλιτώνει από το σκοτάδι της αιώνιας κόλασης". Επίσης ανήμερα Θεφάνεια βαπτίζονταν και οι κατηχούμενοι, παίρνοντας κι αυτοί το φως του Χριστού.
Όλοι οι άνθρωποι όταν γεννιούνται βαρύνονται με το προπατορικό αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας. Με τη Βάπτισή Του ο Χριστός, έδειξε στους ανθρώπους πώς να ελευθερώνονται και από αυτήν και απ' τις υπόλοιπες αμαρτίες. Γράφει ο άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης "το Βάπτισμα είναι κλειδί της Βασιλείας των Ουρανών, το Βάπτισμα είναι φωτισμός της ψυχής του ανθρώπου, το Βάπτισμα είναι φωτισμός και λαμπρότης των ανθρώπων, το Βάπτισμα είναι ζωή και σωτηρία των Χριστιανών ... το Βάπτισμα είναι δεύτερη πλάση των ανθρώπων κι όταν βαπτίζεται ο άνθρωπος γίνεται αναμάρτητος όπως όταν τον είχε πλάσει ο Θεός εξ' αρχής".

Απολυτίκιο Θεοφανείων

Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου Σου Κύριε,
ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις·
τοῦ γὰρ Γεννήτορος ἡ φωνὴ προσεμαρτύρει Σοι,
ἀγαπητὸν Σε Υἱὸν ὀνομάζουσα·
καὶ τὸ Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς,
ἐβεβαίου τοῦ λόγου τὸ ἀσφαλές.
Ὁ ἐπιφανεὶς Χριστὲ ὁ Θεός,
καὶ τὸν κόσμον φωτίσας δόξα Σοι.

Σήμερον ὁ Δεσπότης πρὸς τὸ βάπτισμα ἐπείγεται, ἵνα ἀναβιβάσῃ πρὸς ὕψος τὸ ἀνθρώπινον


 Σήμερον γὰρ ὁ τῆς Ἑορτῆς ἡμῖν ἐπέστη καιρός, καὶ χορὸς ἁγίων ἐκκλησιάζει ἡμῖν, καὶ Ἄγγελοι μετὰ ἀνθρώπων συνεορτάζουσι. Σήμερον ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐν εἴδει περιστερᾶς, τοῖς ὕδασιν ἐπεφοίτησε. Σήμερον ὁ ἄδυτος Ἥλιος ἀνέτειλε, καὶ ὁ κόσμος τῷ φωτὶ Κυρίου καταυγάζεται. Σήμερον ἡ Σελήνη λαμπραῖς ταῖς ἀκτῖσι τῷ κόσμῳ συνεκλαμπρύνεται. Σήμερον οἱ φωτοειδεῖς ἀστέρες τῇ φαιδρότητι τῆς λάμψεως τὴν οἰκουμένην καλλωπίζουσι. Σήμερον αἱ νεφέλαι ὑετὸν δικαιοσύνης τῇ ἀνθρωπότητι οὐρανόθεν δροσίζουσι. Σήμερον ὁ Ἄκτιστος ὑπὸ τοῦ ἰδίου πλάσματος βουλῇ χειροθετεῖται. Σήμερον ὁ Προφήτης καὶ Πρόδρομος τῷ Δεσπότῃ προσέρχεται, ἀλλὰ τρόμῳ παρίσταται, ὁρῶν Θεοῦ πρὸς ἡμᾶς συγκατάβασιν. Σήμερον τὰ τοῦ Ἰορδάνου νάματα εἰς ἰάματα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ. Σήμερον ῥείθροις μυστικοῖς πᾶσα ἡ κτίσις ἀρδεύεται. Σήμερον τὰ τῶν ἀνθρώπων πταίσματα τοῖς ὕδασι τοῦ Ἰορδάνου ἀπαλείφονται. Σήμερον ὁ Παράδεισος ἠνέωκται τοῖς ἀνθρώποις, καὶ ὁ τῆς Δικαιοσύνης Ἥλιος καταυγάζει ἡμῖν. Σήμερον τὸ πικρὸν ὕδωρ, τὸ ἐπὶ Μωϋσέως τῷ λαῷ, εἰς γλυκύτητα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ. Σήμερον τοῦ παλαιοῦ θρήνου ἀπηλλάγημεν καὶ ὡς νέος Ἰσραὴλ διεσώθημεν. Σήμερον τοῦ σκότους ἐλυτρώθημεν, καὶ τῷ φωτὶ τῆς θεογνωσίας καταυγαζόμεθα. Σήμερον ἡ ἀχλὺς τοῦ κόσμου καθαίρεται τῇ ἐπιφανείᾳ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Σήμερον λαμπαδοφεγγεῖ πᾶσα ἡ κτίσις ἄνωθεν. Σήμερον ἡ πλάνη κατήργηται, καὶ ὁδὸν ἡμῖν σωτηρίας ἐργάζεται ἡ τοῦ Δεσπότου ἐπέλευσις. Σήμερον τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ. Σήμερον ἡ ἱερὰ καὶ μεγαλόφωνος τῶν Ὀρθοδόξων πανήγυρις ἀγάλλεται. Σήμερον ὁ Δεσπότης πρὸς τὸ βάπτισμα ἐπείγεται, ἵνα ἀναβιβάσῃ πρὸς ὕψος τὸ ἀνθρώπινον. Σήμερον ὁ ἀκλινὴς τῷ ἰδίῳ οἰκέτῃ ὑποκλίνεται, ἵνα ἡμᾶς ἐκ τῆς δουλείας ἐλευθερώσῃ. Σήμερον Βασιλείαν οὐρανῶν ὠνησάμεθα· τῆς γὰρ Βασιλείας τοῦ Κυρίου οὐκ ἔσται τέλος

Με τη ευκαιρία της μεγάλης δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και της κατ' αυτήν τελέσεως του Μεγάλου Αγιασμού, επιθυμούμε ν' αναφερθούμε στη σχέση αυτή του Μεγάλου, ως λέγεται, Αγιασμού, προς τον αποκαλούμενο Μικρό Αγιασμό, ο οποίος τελείται σε κάθε άλλη περίπτωση π.χ. Πρωτομηνιά, εγκαινισμούς οίκων, καταστημάτων κ. ά., με σκοπό να συμβάλλουμε στη αποφυγή των πολλών παρανοήσεων, αλλά και στην εξάλειψη των λανθασμένων απόψεων και εθιμικών διατάξεων σχετικά με τη σύγκριση των δύο Αγιασμών και την χρήση τους. Οδηγό σ' αυτήν την προσπάθεια θα έχομε έναν από τους κυριώτερους εκπροσώπους της Φιλοκαλικής αναγέννησης του 18ου αιώνος, του κινήματος δηλ. των Κολλυβάδων, των Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο, ο οποίος είχε ασχοληθεί με το θέμα εκτενώς. Στην "Έκθεσή" του ο Άγιος Αθανάσιος, τονίζει ότι ο Μεγάλος Αγιασμός έχει α) Δύναμη λουτρού παλιγγενεσίας και β) τελείται μία φορά το χρόνο, κατά την εορτή των Θεοφανείων, ως συμβολική ανάμνηση της δωρεάς της Θείας αναγεννήσεως από τον Χριστό. (Εδώ πρέπει να σημειώσουμε, ότι και την παραμονή των Θεοφανείων επεκράτησε από πολύ νωρίς να τελείται ο Μεγάλος Αγιασμός για πρακτικούς κυρίως λόγους, αλλά και αυτή η τέλεση εντάσσεται στην εορτή των Θεοφανείων και κατά συνέπεια δεν θεωρείται ως δεύτερη και ανεξάρτητη). Από την άλλη πλευρά ο λεγόμενος Μικρός Αγιασμός: α) τελείται στις νουμηνίες (αρχή του μήνα), αλλά και κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο, χωρίς ιδιαίτερα αυστηρές ρυθμίσεις, β) παρέχει πλούτο ιαματικής δύναμης για κάθε ασθένεια, σωματική ή ψυχική και γ) φαίνεται ότι αρχίζει να εξαπλώνεται, ως αγιασματική ακολουθία, από το θαύμα το οποίον συνέβη στο Ναό της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγής, όπως ο Άγιος Αθανάσιος αναφέρει. Επομένως, όπως γίνεται αντιληπτό, η διάκριση η οποία παρατηρείται, έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και δεν υπονοεί, αλλ' ούτε σε καμιά περίπτωση συνιστά ουσιαστική διάκριση η διαφοροποίησή τους. Αν επιχειρήσουμε μάλιστα μια ερευνητική μελέτη στις ακολουθίες του Μικρού και του Μεγάλου Αγιασμού, θα διαπιστώσουμε, ότι όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, επιβεβαιώνονται πλήρως. Κατ' αρχήν πρέπει να σημειώσουμε, ότι υπάρχει εμφανής ομοιότητα στις δύο Ακολουθίες αφού και στις δύο τελείται Αγιασμός ύδατος. Στον Μεγάλο Αγιασμό παρατηρούμε, πως τόσο τα τροπάρια, που τον συνοδεύουν ("Φωνή Κυρίου επί των υδάτων..." ), όσο και τα αναγνώσματα από τις Προφητείες του Ησαΐου, έχουν έντονο συμβολικό χαρακτήρα της τέλεσής του σε ανάμνηση του Βαπτίσματος του Χριστού και εξ' αυτού παρουσιάζουν έντονο τον χαρακτήρα της Δεσποτικής εορτής. Σε αντίθεση ο Μικρός Αγιασμός διαφέρει σ' αυτό το σημείο, αφού η συνοδευτική υμνογραφία, περιέχει τροπάρια αφιερωμένα στη Θεομήτορα. Στην μεγάλη εκτενή Δέηση και των δύο ακολουθιών δίδεται η πνευματική έννοια του λουτρού της παλιγγενεσίας ("υπέρ του αγιασθήναι το ύδωρ τούτο τη επιφοιτήσει και δυνάμει και ενεργεία του Αγίου Πνεύματος ..., του καταφοιτήσαι εν τοις ύδασι τούτοις την καθαρτικήν της υπερουσίου Τριάδος ενέργεια, ..., του δωρηθήναι αυτοίς την χάριν της απολυτρώσεως, την ευλογίαν του Ιορδάνου, ...., του γενηθήναι το ύδωρ τούτο αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, εις ίασιν ψυχής τε και σώματος και προς πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον..." κ. α.), αλλά από τη Ιστορία της λατρείας μας είναι γνωστό ότι ο Αγιασμός των Θεοφανείων επηρέασε μορφολογικά, την ακολουθία του Μικρού Αγιασμού και κατά συνέπειαν θεωρούμε αυτές τις ομοιότητες αυθεντικά στοιχεία της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού, τα οποία συμπλήρωσαν, αργότερα την ακολουθία που επιβλήθηκε από την ανάγκη τελέσεως Αγιασμού εκτός της εορτής των Θεοφανείων. Στο ίδιο συμπέρασμα οδηγούμαστε και από το περιεχόμενο των ευχών του καθαγιασμού του ύδατος, που ακολουθούν. Στο μεγάλο Αγιασμό έχομε μια νοηματική συνέχεια με την εκτενή Δέηση, που προηγείται, αφού ο Ιερεύς αιτείται επευχόμενος τον καθαγιασμόν του ύδατος, ώστε αυτό να γίνει: "Αφθαρσίας πηγή, αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων αλεξιτήριον, δαίμοσιν ολέθριον, ταις εναντίαις δυνάμεσιν απρόσητον, αγγελικής ισχύος πεπληρωμένον. ΄Ινα απάντες οι αρυόμενοι και μεταλαμβάνοντες έχοιεν αυτό προς καθαρισμόν ψυχών και σωμάτων, προς ιατρείαν παθών, προς αγιασμόν οίκων, προς πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον". Και μετά τη δεύτερη επίκληση το αγιασμένο ύδωρ, θα παρέχει "τοις τε απτομένοις, τοις τε χριομένοις, τοις τε μεταλαμβάνουσιν τον αγιασμόν, την ευλογίαν, την κάθαρσιν, την υγείαν". Στις καθαγιαστικές ευχές του Μικρού Αγιασμού, η Θεία Χάρη δια της μεταλήψεως και του ραντισμού του αγιασμένου ύδατος χορηγεί την ευλογία που αποσμήχει τους ρύπους των παθών και θεραπεύει τις ασθένειες της ψυχής και του σώματος και καταπέμπεται σ' αυτό η ευλογία και η χάρη των ιαμάτων, ώστε να καταξιωνόμαστε να δεχόμαστε την απολύτρωση των ψυχικών και σωματικών πόνων. Κατά συνέπειαν, αντιλαμβανόμαστε ότι ενώ στο Μικρό Αγιασμό δίδεται έμφαση στην ίαση των ψυχικών και σωματικών ασθενειών, στον Μεγάλο Αγιασμό, καίτοι υπάρχει και αυτό το αίτημα με παρόμοια άλλα, κυριαρχεί πλήρως η ευλογία της φύσεως των υδάτων με το βάπτισμα του Κυρίου, με όλο το βάρος και τις συνέπειες που έχει αυτή η αναμνηστική λειτουργική παρουσία ενός τέτοιου πραγματικού και σωτηριώδους γεγονότος για τη ζωή του όλου σώματος της Εκκλησίας, αλλά και του κάθε πιστού χωριστά. Αποτελεί την αναδημιουργία της ύλης και δι' αυτής του κόσμου εν Χριστώ. Γι' αυτό και επαξίως ονομάζεται λουτρόν παλιγγενεσίας. Γιατί το αγιασμένο ύδωρ των Θεοφανίων δεν είναι τίποτε άλλο, παρά το αγιασμένο νερό του βαπτίσματος, στο οποίο βαπτίζεται ο Τίμιος Σταυρός σε αναπαράσταση του βαπτίσματος του Χριστού και το οποίο αντλούσαν οι πιστοί πριν το βάπτισμα των κατηχουμένων, ως ευλογία, λόγος για τον οποίον θεσπίστηκε η τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού. Μάλιστα ο Μεγάλος Αγιασμός διατήρησε την τέλεσή του μέσα στη Θεία λειτουργία, όπως τελούνταν τόσο το Βάπτισμα, όσο και τα άλλα μυστήρια στους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες, ενώ ο Μικρός Αγιασμός τελείται καθ' οιανδήποτε στιγμή και περίσταση, χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Η σύντομη αυτή αναδρομή στο περιεχόμενο των δύο Ακολουθιών, κάνει εμφανή μια τιμητική και καθαρά και μόνον συμβολικήν υπεροχή του Μεγάλου Αγιασμού έναντι του Μικρού, αφού υπερέχει η συμβολική ανάμνηση του αγιασμού της υλικής κτίσεως από τον Κύριο και θεωρείται ως αφετηρία αγιασμού των πάντων σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δικαιολογείται ο παραδοσιακός χαρακτηρισμός του μεν ως Μεγάλου του δε ως Μικρού Αγιασμού. Εξ άλλου, όπως παρατηρήσαμε, η ακολουθία του Μικρού Αγιασμού είναι φανερά επηρεασμένη από την ακολουθία του Μεγάλου και ως μεταγενέστερη αυτής, χωρίς να υπονοείται σε καμία περίπτωση διαφοροποίηση της αγιαστικής χάριτος των δύο Αγιασμών ή της μετοχής τους από τους πιστούς. Αρχιμανδρίτης ΣΩΤΗΡΙΟΣ Ν. ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ, ιεροκήρυξ ------------------------------------------------------ Βλ. Ι Μ. Φουντούλη,, Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας Δ΄, Αθήναι 1994, σ.200 Του ιδίου Κείμενα Λειτουργικής, τ. Β΄Θέματα Ευχολογίου, Θεσσαλονίκη 1984, σσ. 92, 105-106. Του ιδίου, Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας Δ΄, Αθήναι 1994, σ. 203


Με τη ευκαιρία της μεγάλης δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και της κατ' αυτήν τελέσεως του Μεγάλου Αγιασμού, επιθυμούμε ν' αναφερθούμε στη σχέση αυτή του Μεγάλου, ως λέγεται, Αγιασμού, προς τον αποκαλούμενο Μικρό Αγιασμό, ο οποίος τελείται σε κάθε άλλη περίπτωση π.χ. Πρωτομηνιά, εγκαινισμούς οίκων, καταστημάτων κ. ά., με σκοπό να συμβάλλουμε στη αποφυγή των πολλών παρανοήσεων, αλλά και στην εξάλειψη των λανθασμένων απόψεων και εθιμικών διατάξεων σχετικά με τη σύγκριση των δύο Αγιασμών και την χρήση τους.
Οδηγό σ' αυτήν την προσπάθεια θα έχομε έναν από τους κυριώτερους εκπροσώπους της Φιλοκαλικής αναγέννησης του 18ου αιώνος, του κινήματος δηλ. των Κολλυβάδων, των Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο, ο οποίος είχε ασχοληθεί με το θέμα εκτενώς.
Στην "Έκθεσή" του ο Άγιος Αθανάσιος, τονίζει ότι ο Μεγάλος Αγιασμός έχει α) Δύναμη λουτρού παλιγγενεσίας και β) τελείται μία φορά το χρόνο, κατά την εορτή των Θεοφανείων, ως συμβολική ανάμνηση της δωρεάς της Θείας αναγεννήσεως από τον Χριστό. (Εδώ πρέπει να σημειώσουμε, ότι και την παραμονή των Θεοφανείων επεκράτησε από πολύ νωρίς να τελείται ο Μεγάλος Αγιασμός για πρακτικούς κυρίως λόγους, αλλά και αυτή η τέλεση εντάσσεται στην εορτή των Θεοφανείων και κατά συνέπεια δεν θεωρείται ως δεύτερη και ανεξάρτητη).
Από την άλλη πλευρά ο λεγόμενος Μικρός Αγιασμός: α) τελείται στις νουμηνίες (αρχή του μήνα), αλλά και κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο, χωρίς ιδιαίτερα αυστηρές ρυθμίσεις, β) παρέχει πλούτο ιαματικής δύναμης για κάθε ασθένεια, σωματική ή ψυχική και γ) φαίνεται ότι αρχίζει να εξαπλώνεται, ως αγιασματική ακολουθία, από το θαύμα το οποίον συνέβη στο Ναό της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγής, όπως ο Άγιος Αθανάσιος αναφέρει.
Επομένως, όπως γίνεται αντιληπτό, η διάκριση η οποία παρατηρείται, έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και δεν υπονοεί, αλλ' ούτε σε καμιά περίπτωση συνιστά ουσιαστική διάκριση η διαφοροποίησή τους. Αν επιχειρήσουμε μάλιστα μια ερευνητική μελέτη στις ακολουθίες του Μικρού και του Μεγάλου Αγιασμού, θα διαπιστώσουμε, ότι όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, επιβεβαιώνονται πλήρως. Κατ' αρχήν πρέπει να σημειώσουμε, ότι υπάρχει εμφανής ομοιότητα στις δύο Ακολουθίες αφού και στις δύο τελείται Αγιασμός ύδατος.
Στον Μεγάλο Αγιασμό παρατηρούμε, πως τόσο τα τροπάρια, που τον συνοδεύουν ("Φωνή Κυρίου επί των υδάτων..." ), όσο και τα αναγνώσματα από τις Προφητείες του Ησαΐου, έχουν έντονο συμβολικό χαρακτήρα της τέλεσής του σε ανάμνηση του Βαπτίσματος του Χριστού και εξ' αυτού παρουσιάζουν έντονο τον χαρακτήρα της Δεσποτικής εορτής. Σε αντίθεση ο Μικρός Αγιασμός διαφέρει σ' αυτό το σημείο, αφού η συνοδευτική υμνογραφία, περιέχει τροπάρια αφιερωμένα στη Θεομήτορα.
Στην μεγάλη εκτενή Δέηση και των δύο ακολουθιών δίδεται η πνευματική έννοια του λουτρού της παλιγγενεσίας ("υπέρ του αγιασθήναι το ύδωρ τούτο τη επιφοιτήσει και δυνάμει και ενεργεία του Αγίου Πνεύματος ..., του καταφοιτήσαι εν τοις ύδασι τούτοις την καθαρτικήν της υπερουσίου Τριάδος ενέργεια, ..., του δωρηθήναι αυτοίς την χάριν της απολυτρώσεως, την ευλογίαν του Ιορδάνου, ...., του γενηθήναι το ύδωρ τούτο αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, εις ίασιν ψυχής τε και σώματος και προς πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον..." κ. α.), αλλά από τη Ιστορία της λατρείας μας είναι γνωστό ότι ο Αγιασμός των Θεοφανείων επηρέασε μορφολογικά, την ακολουθία του Μικρού Αγιασμού και κατά συνέπειαν θεωρούμε αυτές τις ομοιότητες αυθεντικά στοιχεία της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού, τα οποία συμπλήρωσαν, αργότερα την ακολουθία που επιβλήθηκε από την ανάγκη τελέσεως Αγιασμού εκτός της εορτής των Θεοφανείων.
Στο ίδιο συμπέρασμα οδηγούμαστε και από το περιεχόμενο των ευχών του καθαγιασμού του ύδατος, που ακολουθούν.
Στο μεγάλο Αγιασμό έχομε μια νοηματική συνέχεια με την εκτενή Δέηση, που προηγείται, αφού ο Ιερεύς αιτείται επευχόμενος τον καθαγιασμόν του ύδατος, ώστε αυτό να γίνει: "Αφθαρσίας πηγή, αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων αλεξιτήριον, δαίμοσιν ολέθριον, ταις εναντίαις δυνάμεσιν απρόσητον, αγγελικής ισχύος πεπληρωμένον. ΄Ινα απάντες οι αρυόμενοι και μεταλαμβάνοντες έχοιεν αυτό προς καθαρισμόν ψυχών και σωμάτων, προς ιατρείαν παθών, προς αγιασμόν οίκων, προς πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον". Και μετά τη δεύτερη επίκληση το αγιασμένο ύδωρ, θα παρέχει "τοις τε απτομένοις, τοις τε χριομένοις, τοις τε μεταλαμβάνουσιν τον αγιασμόν, την ευλογίαν, την κάθαρσιν, την υγείαν".
Στις καθαγιαστικές ευχές του Μικρού Αγιασμού, η Θεία Χάρη δια της μεταλήψεως και του ραντισμού του αγιασμένου ύδατος χορηγεί την ευλογία που αποσμήχει τους ρύπους των παθών και θεραπεύει τις ασθένειες της ψυχής και του σώματος και καταπέμπεται σ' αυτό η ευλογία και η χάρη των ιαμάτων, ώστε να καταξιωνόμαστε να δεχόμαστε την απολύτρωση των ψυχικών και σωματικών πόνων.
Κατά συνέπειαν, αντιλαμβανόμαστε ότι ενώ στο Μικρό Αγιασμό δίδεται έμφαση στην ίαση των ψυχικών και σωματικών ασθενειών, στον Μεγάλο Αγιασμό, καίτοι υπάρχει και αυτό το αίτημα με παρόμοια άλλα, κυριαρχεί πλήρως η ευλογία της φύσεως των υδάτων με το βάπτισμα του Κυρίου, με όλο το βάρος και τις συνέπειες που έχει αυτή η αναμνηστική λειτουργική παρουσία ενός τέτοιου πραγματικού και σωτηριώδους γεγονότος για τη ζωή του όλου σώματος της Εκκλησίας, αλλά και του κάθε πιστού χωριστά. Αποτελεί την αναδημιουργία της ύλης και δι' αυτής του κόσμου εν Χριστώ. Γι' αυτό και επαξίως ονομάζεται λουτρόν παλιγγενεσίας. Γιατί το αγιασμένο ύδωρ των Θεοφανίων δεν είναι τίποτε άλλο, παρά το αγιασμένο νερό του βαπτίσματος, στο οποίο βαπτίζεται ο Τίμιος Σταυρός σε αναπαράσταση του βαπτίσματος του Χριστού και το οποίο αντλούσαν οι πιστοί πριν το βάπτισμα των κατηχουμένων, ως ευλογία, λόγος για τον οποίον θεσπίστηκε η τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού. Μάλιστα ο Μεγάλος Αγιασμός διατήρησε την τέλεσή του μέσα στη Θεία λειτουργία, όπως τελούνταν τόσο το Βάπτισμα, όσο και τα άλλα μυστήρια στους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες, ενώ ο Μικρός Αγιασμός τελείται καθ' οιανδήποτε στιγμή και περίσταση, χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.
Η σύντομη αυτή αναδρομή στο περιεχόμενο των δύο Ακολουθιών, κάνει εμφανή μια τιμητική και καθαρά και μόνον συμβολικήν υπεροχή του Μεγάλου Αγιασμού έναντι του Μικρού, αφού υπερέχει η συμβολική ανάμνηση του αγιασμού της υλικής κτίσεως από τον Κύριο και θεωρείται ως αφετηρία αγιασμού των πάντων σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δικαιολογείται ο παραδοσιακός χαρακτηρισμός του μεν ως Μεγάλου του δε ως Μικρού Αγιασμού. Εξ άλλου, όπως παρατηρήσαμε, η ακολουθία του Μικρού Αγιασμού είναι φανερά επηρεασμένη από την ακολουθία του Μεγάλου και ως μεταγενέστερη αυτής, χωρίς να υπονοείται σε καμία περίπτωση διαφοροποίηση της αγιαστικής χάριτος των δύο Αγιασμών ή της μετοχής τους από τους πιστούς.
Αρχιμανδρίτης
ΣΩΤΗΡΙΟΣ Ν. ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ, ιεροκήρυξ
------------------------------------------------------

Βλ. Ι Μ. Φουντούλη,, Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας Δ΄, Αθήναι 1994, σ.200
Του ιδίου Κείμενα Λειτουργικής, τ. Β΄Θέματα Ευχολογίου, Θεσσαλονίκη 1984, σσ. 92, 105-106.
Του ιδίου, Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας Δ΄, Αθήναι 1994, σ. 203

Ἐπεφάνης ἐν τῷ κόσμῳ, ὁ τὸν κόσμον ποιήσας, ἵνα φωτίσῃς τοὺς ἐν σκότει καθημένους· Φιλάνθρωπε δόξα σοι


Ὅτε τῇ Ἐπιφανείᾳ σου ἐφώτισας τὰ σύμπαντα,
τότε ἡ ἁλμυρὰ τῆς ἀπιστίας θάλασσα ἔφυγε,
καὶ ὁ Ἰορδάνης κάτω ῥέων ἐστράφη,
πρὸς οὐρανὸν ἀνυψῶν ἡμᾶς,
ἀλλὰ τῷ ὕψει τῶν θείων ἐντολῶν σου,
συντήρησον Χριστὲ ὁ Θεός,
πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου,
καὶ ἐλέησον ἡμας

Η βάπτιση του Κυρίου. μέσα από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη


Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος καὶ Βαπτιστής, ὅστις ἔμβρυον ἐν τῇ μήτρᾳ εἶχεν ἀναγνωρίσει τὸν Λυτρωτὴν καὶ ἐσκίρτησεν, ἀνὴρ γενόμενος ὑπῆρξε καὶ ὁ πρῶτος πιστεύσας, ὑποδείξας καὶ κηρύξας τὸν Χριστόν.«Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», εἶπεν ὅτε εἶδε τὸν Ἰησοῦν περιπατοῦντα
«Ἔρχεται ἄλλος ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς λύσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ», ἔλεγε πρὸς τοὺς μαθητᾶς του. Τινὲς δὲ τῶν μαθητῶν τούτων, ἐγκαταλιπόντες αὐτόν, ἠκολούθησαν τὸν Ἰησοῦν, ὅθεν ὁ Ἰωάννης ἐγκαρτερῶν καὶ ὑποτασσόμενος ἔλεγεν, «Ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι».εκ τῶν μαθητῶν τούτων τοῦ Ἰωάννου λέγεται ὅτι ἦσαν ὁ Ἀνδρέας ὁ πρωτόκλητος καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Σίμων Πέτρος, ὅστις καὶ πρῶτος ἐκ τῶν ἄλλων ἀποστόλων ὠμολόγησε τὸν Χριστόν, «Ραββί, σὺ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἰ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Πρὸς τοῦτον λοιπὸν τὸν Ἰωάννην, τὸν κηρύττοντα καὶ βαπτίζοντα βάπτισμα μετανοίας, προσῆλθεν ὁ Χριστὸς ὡς ἄνθρωπος καὶ ἐβαπτίσθη θέλων νὰ δώσῃ τὸ παράδειγμα.
επειδὴ περὶ βαπτίσματος ὁ λόγος, καλὸν νομίζω ἐνταύθα νὰ ὑποβάλω πρακτικάς τινας παρατηρήσεις περὶ τοῦ τρόπου καθ᾿ ὃν τελεῖται παρ᾿ ἡμῖν τὸ Βάπτισμα.Οἱ παλαιοὶ πρακτικώτατοι καὶ μεμορφωμένοι ἱερεῖς, καίτοι ἀγράμματοι λεγόμενοι, εἴξευρον νὰ ἐκτελῶσι κανονικώτατα τὰς τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις, κρατοῦντες τὸν βαπτιζόμενον ὄρθιον πρὸς ἀνατολὰς βλέποντα, ἐφαρμόζοντες τὴν δεξιὰν ἐπὶ τῆς μασχάλης τοῦ βρέφους ἀβρῶς ἅμα καὶ ἀσφαλῶς, φράττοντες δὲ διὰ τῆς ἀριστερᾶς τὸ στόμα αὐτοῦ.Ἐφρόντιζον περὶ τῆς θερμοκρασίας τοῦ ὕδατος καὶ ἑκάστη κατάδυσις ἐγίνετο ἀκαριαία, τὸ δὲ διάλειμμα μεταξὺ τῶν καταδύσεων ἐγίνετο ἀρκετόν, ὥστε ν᾿ ἀναπνεύση τὸ βρέφος.
Τοιούτῳ τρόπῳ οὐδεὶς βαπτιζόμενος ἔπαθε ποτέ τι ἐν τῇ κολυμβήθρᾳΤὸ σημερινὸν ὅμως σμῆνος τῶν ἱερέων, τοὺς ὁποίους ἡ διεφθαρμένη πολιτικὴ ἐπιβάλλει πολλάκις ἀξέστους καὶ ἀκαλλιεργήτους εἰς τοὺς Σ. Σ. ἱεράρχας νὰ τοὺς χειροτονῶσιν, ἀφοῦ κακῶς ἐκτελεῖ, ἢ μᾶλλον κακῶς παραλείπει τοσούτους ἄλλους τύπους, ὀφείλει τουλάχιστον νὰ σεβασθῇ αὐτὸ τὸ θεμέλιον τῆς πίστεως ἡμῶν, τὸ ἅγιον βάπτισμα.Γράφομεν ταῦτα, διότι ἔχομεν λόγους νὰ πιστεύωμεν ὅτι πολλοὶ τῶν ἱερέων, χαριζόμενοι εἰς τὴν τυφλὴν καὶ μωρὰν πολλάκις φιλοστοργίαν ἀμαθῶν καὶ προληπτικῶν γονέων, οἵτινες νομίζουν, ὅτι κάτι θὰ πάθη τὸ χαϊδευμένον νεογνόν των ἐν τῇ ἱερᾷ κολυμβήθρᾳ, ἐκτελοῦσι σχεδὸν ράντισμα, καὶ ὄχι βάπτισμα.
Οἱ τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας εἶναι συγγνωστοί, διότι ἠγνόησαν τὴν ἔννοιαν τοῦ ἑλληνικοῦ ρήματος βαπτίζω, baptizo, ὅτι δηλ. σημαίνει βάπτω, βυθίζω, βουτῶ, οἱ Ἕλληνες ὅμως δὲν πρέπει ποτὲ νὰ τὴν ἁγνοήσωσιν.Εἶναι καιρὸς νὰ φυλαχθῆ ὁ ἱερὸς οὖτος τύπος, διότι ἂν ἐξακολουθήση ἡ ἀμάθεια τοῦ κλήρου, καὶ πληθυνθῆ ἡ ἀθεΐα καὶ ἡ ἀσέβεια, μετὰ μίαν γενεάν, ὅτε θὰ εἴμεθα μισοβαφτισμένοι ὅλοι, θὰ δεήση νὰ διαταχθῆ γενικὸς ἀναβαπτισμὸς ὅλων τῶν κατοίκων τοῦ Ἑλληνικοῦ Βασιλείου, ἀρρένων καὶ θηλέων.Διότι πρέπει νὰ εἴμεθα συνεπεῖς. Ἡ ἡμετέρα Ἐκκλησία εἰς μὲν τοὺς προσερχόμενους ἐκ τῶν Δυτικῶν εἰς τοὺς κόλπους της ἐπιβάλλει τὸν ἀναβαπτισμόν, τοὺς δὲ Ἀρμενίους τοὺς μυρώνει μόνον, καὶ τοῦτο διότι οὖτοι μὲν εἶναι κανονικῶς βεβαπτισμένοι διὰ τριῶν ἀναδύσεων καὶ καταδύσεων,ἐκεῖνοι δὲ ἀτελῶς μόνον διὰ ραντισμοῦ.
Συντηρώμεθα χάριτι, πιστοί, καὶ σφραγίδι, ὡς γὰρ ὄλεθρον ἐφυγον, Ἑβραῖοι, φλιᾶς πάλαι αἱμαχθείσης, οὕτω καὶ ἡμῖν ἐξόδιον τὸ θεῖον τοῦτο, τῆς παλιγγενεσίας λουτήριον ἔσται, ἕνεκεν καὶ τῆς Τριάδος, ὀψόμεθα φῶς τὸ ἄδυτον».
Πηγή :ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ
«Ἐφημερίς», 6 Ἰανουαρίου 1888, 3α

Πρόγραμμα Iερών Ακολουθιών 1ης εβδομάδας του Ιανουαρίου στον Ιερό μας Ναό

Ο Ιερός Ναός Αγίου ενδόξου Αποστόλου Φιλίππου Γραμματικούς ανακοινώνει στο ευσεβές και χριστεπώνυμο πλήρωμα της Ιεράς μας Μητροπόλεως το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών που θα τελεσθούν στον άνωθι Ιερό Ναό τις ακόλουθες ημέρες:
  • Tη Τρίτη 1η Ιανουαρίου 2019 περί ώραν 07:00 η ακολουθία του Όρθρου και η Θεία Λειτουργία τού εν Αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου τού Μεγάλου 
  • Την Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019 περί ώραν 07:00 θα τελεσθεί η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών
  • Το Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019, περί ώραν 07:00 πμ θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία  Θεία Λειτουργία μετά της Ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού
  • Το Σάββατο το απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού 
  • Τη Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2019 η ακολουθία του Όρθρου και η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου  και εν συνεχεία η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού
  • Τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019 η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Θεία Λειτουργία επί τη εορτή της συνάξεως του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
Εκ του Ιερού Ναού
Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ιερού μας Ναού 
σας  εύχεται έτη πολλά ευλογημένα και αγιασμένα καλή και ευλογημένη χρονιά