Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2018
Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018
Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2018
Πρόγραμμα Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κκ Κοσμά
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
19:00' – ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΟΥ
Ά Χαιρετισμοί της Θεοτόκου.
ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
07:30' – ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ –ΠΕΤΣΑΛΙΑ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΛΤΟΥ
Όρθρος – Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
07:30' – ΙΕΡΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Όρθρος – Αρχιερατική Θεία Λειτουργία – Ιερόν Μνημόσυνον μακαριστού Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρού ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ.
18:00' - ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΊΟΥ
Β΄ Κατανυκτικός Εσπερινός.
Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2018
Ποιμαντορική εγκύκλιος Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κκ Κοσμά για την Κυριακή της Ορθοδοξίας
ΚΟΣΜΑΣ
ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
Προς τον ιερόν κλήρον, τις μοναστικές αδελφότητες
και τον ευσεβή λαό της καθ’ ημάς θεοσώστου Ιεράς Μητροπόλεως.
Η πρώτη Κυριακή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αγαπητοί πατέρες και αδελφοί, είναι αφιερωμένη στο μεγαλείο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Ορθοδοξία εκφράζει το μεγαλείο της πίστεώς μας.
Έτσι, η σημερινή ημέρα και εορτή διαλαλεί σε όλο τον κόσμο την λαμπρότητα, την δύναμι και την αποκλειστικότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Όλοι μας γνωρίζουμε και πρέπει να γνωρίζουμε ποιά είναι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας.
Με την παρούσα εγκύκλιό μας θα επισημάνουμε, θα υπενθυμίσουμε και θα υπογραμμίσουμε τρεις μεγάλες αλήθειες τις οποίες ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί, οφείλουμε να στερεώσουμε στο νου, στην καρδιά και στη ζωή μας.
Α) Μόνο η Ορθόδοξος Εκκλησία μας κατέχει, διατηρεί, ομολογεί και διδάσκει ακεραία και ανόθευτη την αποκεκαλυμμένη αλήθεια. Την Αλήθεια την οποία από άκρα συγκατάβασι και αγάπη απεκάλυψε ο Τριαδικός Θεός μας στον κόσμο και την εκήρυξε ο Μονογενής Υιός του Πατρός, ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός. Μόνο η Ορθόδοξος Εκκλησία κηρύσσει αυτούσιο και απαραχάρακτο το ιερό Ευαγγέλιο, όπως το παρέδωσε ο Σαρκωθείς Θεός μας.
Δεν τα λέμε αυτά, αγαπητοί, επειδή είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Τα λέμε, γιατί αυτή είναι η ιστορική αλήθεια. Η άπαξ παραδοθείσα πίστις διατηρήθηκε ακεραία και ανόθευτη μόνο μέσα στην Ορθόδοξο Εκκλησία.
Η αγία Παράδοσι της Εκκλησίας μας, με τον λόγο και την αγία ζωή των Αποστόλων, των Πατέρων, των Οσίων, των μαρτύρων, των ομολογητών, των νεομαρτύρων δεν επέτρεψε να μολυνθή η αδαμαντίνη Πίστις μας. Έστω και αν χύθηκαν ποταμοί αιμάτων των αγίων μας. Για παράδειγμα, ο,τι πίστευε ο άγιος Ιγνάτιος, ο άγιος Πολύκαρπος, ο άγιος Αθανάσιος, ο άγιος Βασίλειος, ο άγιος Φώτιος, ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και όλοι οι Πατέρες, το ιδιο ακριβώς πιστεύουμε και σήμερα.
Να το στερεώσουμε μέσα μας, αγαπητοί: Ο,τι διδάσκει, ο,τι πιστεύει, ο,τι λατρεύει, ο,τι προσφέρει σε εμάς με τα άγια δόγματα, με τα άγια μυστήρια η Εκκλησία, σε ο,τι μας καλεί να υπακούουμε και να ζούμε για να ενωθούμε αξίως με τον Χριστό μας, αυτό και μόνον είναι η γνησία Αλήθεια του Τριαδικού μας Θεού.
Β) Όλα αυτά που αναφέρουμε, μας γνωρίζουν και μας βεβαιώνουν ότι η σωτηρία μας, μόνον δια της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι κατορθωτή.
Ο Απόστολος Παύλος γράφει προς τον Απόστολο Τιμόθεο τα εξής: «το Πανάγιον Πνεύμα λέει ξεκάθαρα ότι στους εσχάτους καιρούς θα αποστατήσουνε μερικοί από την πίστι και θα προσκολληθούν σε πνεύματα παραπλανητικά και σε διδασκαλίες δαιμονικές» (Α’ Τιμ. δ, 1).
Αυτό γίνεται και σήμερα. Άνθρωποι θολωμένοι από υπερηφάνεια, από εγωισμό, από φρόνημα κοσμικό και υποκρισία, αποστρέφονται την Αλήθεια, απαρνούνται και προδίδουν την Ορθοδοξία, ποδοπατούν την πατρώα ευσέβεια και προχωρούν αναίσθητοι στην πλάνη, την κακοδοξία και την αίρεσι.
Μερικοί κάνουν σημαία την αγαπολογία και περιφρονούν την αδαμάντινη πατερική αλήθεια. Λησμονούν ότι μόνον εν αληθεία υπάρχει αγάπη. Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος ομολογεί: «Αρχή ζωής πίστις∙ τέλος δε αγάπη∙ τα δε δύο (η ορθή πίστις και η αγάπη) εν ενότητι γενόμενα, Θεού άνθρωπον αποτελεί…».
Είναι δυνατόν ποτέ «οι λαλούντες διεστραμμένα» κατά τον Απόστολο Παύλο (Πραξ. κ’, 30), να μας οδηγήσουν στον αγιασμό και τη σωτηρία; Είναι δυνατόν οι αιρέσεις, οι οποίες αρνούνται και πολεμούν την Τριαδική Θεότητα και την Θεότητα του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού, να μας ετοιμάσουν για την σωτηρία; Πως θα σωθή ο άνθρωπος όταν ζει και τρέφεται πνευματικά μέσα στους «εκκλησιαστικούς οργανισμούς», όπως ονομάζει ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς τον Παπισμό και τον Προτεσταντισμό;
Βρίθουν από αιρετικές πλάνες αυτοί, παραποιούν η αρνούνται τα χαριτόβρυτα μυστήρια, αρνούνται την γνησία και αγιασμένη παράδοσι της Εκκλησίας μας.
Είναι ποτέ δυνατόν να έλθει στη σωτηρία ο άνθρωπος που σχετίζεται η παραμένει μέσα στην παναίρεσι του Οικουμενισμού; Μπορεί να μας σώσει εκείνος, ο οποίος καταπατεί και ισοπεδώνει όλα τα δόγματα της Ορθοδοξίας μας για να ενώσει όλες τις ψευτοθρησκείες με την αλήθεια του Χριστού, εν ονόματι δήθεν της αγάπης, της αδελφοσύνης, της δημοκρατίας και της ειρήνης, επειδή αυτό επιδιώκουν οι σκοτεινές δυνάμεις;
Ποτέ λοιπόν μη λησμονήσουμε την αλήθεια αυτή: «Ουκ έστι εν ουδενί άλλω η σωτηρία» παρά μόνον στην Ορθόδοξο Εκκλησία μας.
Γ) Οι δύο αλήθειες που αναφέραμε, υπαγορεύουν σε εμάς την τρίτη αλήθεια, αγαπητοί πατέρες και αδελφοί: Έχουμε το μεγάλο προνόμιο να είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος θησαυρός, μεγαλύτερο προνόμιο και καύχημα. Να δοξάζουμε τον Κύριό μας για τη μοναδική αυτή ευεργεσία. Να προσέξουμε, όμως, για να μην παρασυρθούμε. Να γνωρίσουμε καλά την πίστι μας.
Επειδή η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι «κιβωτός σωτηρίας», πολεμείται με σφοδρότητα από τις σκοτεινές δυνάμεις. Ο μεγάλος και αόρατος εχθρός της είναι ο διάβολος. Οι ορατοί εχθροί, είναι τα όργανά του. Οι άπιστοι, οι άθεοι, οι υλισταί, οι κακόδοξοι, οι αλλόθρησκοι, αλλά και οι εσωτερικοί εχθροί της Εκκλησίας μας, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Επίσης, τέτοιοι εχθροί είναι οι αδιάφοροι, οι κοσμικοί χριστιανοί, όλοι εκείνοι που ψηφίζουν νόμους αντι-χρίστους, όλοι όσοι λατρεύουν το εγώ τους και όχι τον Θεάνθρωπο Κύριο.
Μη μας φοβίζουν οι εχθροί της Ορθοδοξίας μας. Την πολέμησαν με μανία πολλοί, κατά κόσμον επιφανείς, και όλοι χάθηκαν. Η Ορθόδοξος Εκκλησία μας μένει, λάμπει, δοξάζει την κεφαλή της, τον Χριστό μας και σώζει τους ανθρώπους.
Δεν είμαστε, αγαπητοί, άλογα όντα. Είμαστε ψυχοσωματικές οντότητες και προοριζόμαστε να κατακτήσουμε την αιωνιότητα, τον παράδεισο.
Να γνωρίσουμε, να αγαπήσουμε, να ζήσουμε την Ορθοδοξία μας. Να την διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού, να ζούμε με συνέπεια στην στοργική αγκάλη της, για να ζήσουμε με τον Χριστό και στη γη και στον ουρανό.
Το εύχομαι ολόψυχα.
Μετά πατρικών ευχών,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΣΜΑΣ
Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου 2018
Δελτιο Τύπου που μας απέστειλε η Ιερά μας Μητρόπολη
Εν Ιερά Πόλει Μεσολογγίου, τη 21η Φεβρουαρίου 2018
ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
«Η συμβολή της τρίτης ηλικίας στην αγωγή των παιδιών»
Ομιλία του πρωτ. Βασιλείου Καλλιακμάνη στη Σχολή Γονέων στο Αγρίνιο
Η Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας ανακοινώνει ότι στην εκδήλωση της Σχολής Γονέων που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2018 και ώρα 18:30’ στο Παπαστράτειο Μέγαρο της Γυμναστικής Εταιρείας Αγρινίου, θα μιλήσει ο αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος π.Βασίλειος Καλλιακμάνης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Το θέμα που θα αναπτύξει είναι: «Η συμβολή της τρίτης ηλικίας στην αγωγή των παιδιών».
Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου (Διδακτ. Διατριβή) «Κοινωνικά και βιοηθικά προβλήματα της τρίτης ηλικίας», του πρωτοπρεσβυτέρου π. Χριστοφόρου Χρόνη, δρ. Θεολογίας, από τον θεολόγο – φιλόλογο κ. Φώτιο Μάλαινο.
Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Καλλιακμάνης γεννήθηκε στο Θέρμο της Αιτωλίας. Σπούδασε Θεολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεσσαλονίκη, τη Γενεύη και το Φρίμπουργκ της Ελβετίας. Σήμερα είναι Καθηγητής στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάσκει το μάθημα «Ηθική και Ποιμαντική».
Εκ του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως
Πρόγραμμα εορτασμού Ιερού Ναού Αγίων Θεοδώρων (Κοιμητήριο) στη Γραμματικού
Το προσεχές Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2018, εορτή του δια κολλύβων θαύματος του Αγίου Θεοδώρου, εορτάζει το εξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στο Κοιμητήριο της Γραμματικούς.
Το πρόγραμμα της εορτής έχει ως εξής:
- Αύριο Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου, και ώρα 17:00 μμ ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετ αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγματος
- Το Σάββατο το πρωί και ώρα 7:00 θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και εν συνεχεία το κτιτορικό μνημόσυνο του Ιερού Ναού.
Προσκαλούνται οι ευσεβείς χριστιανοί της καθ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως
H σιωπή εἶναι ἡ πιό γόνιμη μήτρα γιά τή ζωή τοῦ Πνεύματος
Τό νά σιωπᾶς μέ γνώση σημαίνει ὅτι ἔχεις δουλέψει πολύ στόν ἑαυτό σου.Τό νά σιωπᾶς ὅταν εἶσαι ἄδειος, εἶναι φρόνηση· τό νά σιωπᾶς ὅμως ὅταν εἶσαι γεμάτος, εἶναι ἁγιότης.
Ἕνα λεπτό σιγῆς τοῦ σοφοῦ ἀντιρροπεῖ πρός χιλιάδες ὧρες μωρολογίας δοκησισόφων.Ἡ σιωπή πού γεμίζει μέ τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ γεννᾶ τούς πιό σωστούς διαλόγους.Ἡ σιωπή πού εἶναι γεμάτη ἀπό ἐμπαθῆ ἀναβρασμό τῆς ψυχῆς, γίνεται πρόδρομος σατανικῆς κυριαρχίας.Ἡ ἀσκητική σιωπή -προσπάθεια γεμάτη πόνο καί κόπο- μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου μετρατρέπεται ἀπό ἐπίπονα δεσμά σέ φτεροῦγες ἀνατάσεως καί σέ στρωμνή ἀναπαύσεως.Ἡ σιωπή τοῦ μοχθηροῦ ἀρχίζει μέ εὐγένεια καί τελειώνει μέ δολοφονική ἐνέργεια.Ἡ σιωπή πού ἐπικαλύπτει ἐμπάθεια ὁμοιάζει πρός ἁγιόμορφο πόρνη.Τό νά σιωπᾶς ἀπό ἀμέλεια ἤ τεμπελιά δείχνει ὅτι ἔχεις συνθηκολογήσει μέ τόν διάβολο.Τό νά σιωπᾶς ἀπό ἀπογοήτευση φανερώνει τήν αἰχμαλωσία σου σέ σατανοκίνητες σκέψεις.Τό νά σιωπᾶς ὅταν μπορεῖς νά πεῖς πολλά δέν εἶναι δειλία ἀλλά γενναιότητα.
Τό νά σιωπᾶς «ὅταν δέν ἔχεις τί νά πεῖς» εἶναι ἀγαθόμορφη δειλία.Τό νά σιωπᾶς μπροστά στούς «Πιλάτους» φανεώνει διάθεση Χριστομιμήτου ζωῆς.Τό νά σιωπᾶς γιατί «εἶσαι νεκρός γιά τόν κόσμο» σημαίνει ὅτι προγεύθηκες τή δύναμη τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ.Τό νά σιωπᾶς, τέλος, ὅταν ὁ σταυρός εἶναι στούς ὤμους σου ἤ ὅταν σύ εἶσαι πάνω στό «σταυρό», αὐτό σημαίνει ὅτι ἔχεις ἤδη εἰσέλθει στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
(Ἀρχιμ. π. Ἀντωνίου Ρωμαίου)
Το κουτσομπολιό και η κατάκριση - μια διδακτική ιστορία
Ήταν κάποτε μία κυρία η οποία προσήλθε με μετάνοια να εξομολογηθεί σε κάποιον ιερέα.
Ο ιερέας την καλοδέχτηκε, έβαλε το πετραχήλι του και την παρότρυνε να αρχίσει να του λέγει τα λάθη της.Η γυναίκα κόμπιαζε. Μετά από λίγη ώρα και μετά από τα πειστικά λόγια του ιερέως ότι δεν χρειάζεται να ντρέπεται ή να φοβάται να ομολογήσει τα λάθη της, η γυναίκα άρχισε να του διηγείται τα λόγια, τις κατακρίσεις και τα κουτσομπολιά που σε όλη της την ζωή έλεγε για ανθρώπους που είτε τους γνώριζε είτε δεν τους είχε συναντήσει ποτέ.
Ο ιερέας την άκουσε υπομονετικά. Όταν τελείωσε ο ιερέας σηκώθηκε όρθιος. Της διάβασε την συγχωρητική ευχή. Η γυναίκα νόμιζε τελείωσαν και πήγε να φύγει.Ο ιερέας όμως την είπε: «Μην βιάζεσαι, θέλω να πας στο σπίτι σου, να πάρεις το μαξιλάρι σου και να ανέβεις στην στέγη. Εκεί, να πάρεις ένα μαχαίρι και να ανοίξεις στα δυο το μαξιλάρι. Θέλω να το κάνεις αυτό και να παρατηρήσεις τι θα γίνει. Έλα αύριο να μου πεις τι έγινε.
Η γυναίκα πήγε και έκανε ότι της είπε ο ιερέας.
Την επαύριον η γυναίκα ξαναπήγε στον ιερέα.
«Έκανα ότι μου είπατε», είπε η γυναίκα. Ο ιερέας λοιπόν την ρώτησε: «Τι παρατήρησες καθώς έσκιζες το μαξιλάρι»; Η γυναίκα χωρίς δισταγμό είπε: «Με το που άρχισα να σκίζω το μαξιλάρι άρχισαν να βγαίνουν τα πούπουλα που υπήρχαν μέσα του και να γεμίζουν τον τόπο…κάποια τα έπαιρνε ο αέρας και τα πήγαινε πολύ μακριά».Ο ιερέας μετά την σύντομη αυτή περιγραφή της είπε: «Τώρα λοιπόν, θέλω να πας σπίτι σου και να μαζέψεις όλα εκείνα τα πούπουλα που υπήρχαν μέσα στο μαξιλάρι σου»!Η γυναίκα τα έχασε. «Μα, τι λέτε πάτερ, πώς να τα μαζέψω όλα εκείνα τα πούπουλα;
Ένας Θεός ξέρει που έχουνε πάει τώρα με τον αέρα. Αυτό που λέτε είναι αδύνατο να το κάνω».
Ο ιερέας την κοίταξε στα μάτια γεμάτος ηρεμία και τις είπε: «Να λοιπόν τι είναι το κουτσομπολιό»!!!
Η γυναίκα σάστισε. Κατάλαβε ότι αν και μετάνιωσε γι’ αυτά που είπε, τα λόγια της ακόμα και τώρα πληγώνουν ανθρώπους και γίνονται αιτία σκανδαλισμού κι άλλων. διασκευή ιστορίας
Μακάριος ο άνθρωπος που ελπίζει στον Θεό (του Αγίου Νεκταρίου)
Πόσο ωραία, πόσο ευχάριστη, πόσο χαριτωμένη είναι η εικόνα εκείνου που ελπίζει στον Θεό που σώζει, στον Θεό των οικτιρμών, τον Θεό του ελέους, τον αγαθό και φιλάνθρωπο Θεό.
Αληθινά μακάριος είναι ο άνθρωπος που ελπίζει στον Θεό! Ο Θεός είναι πάντα βοηθός του και δεν φοβάται ό,τι κακό κι αν του προξενήσει άνθρωπος. Ελπίζει στον Κύριο και πράττει τα αγαθά! Κάθε του ελπίδα την έχει εναποθέσει σ’ Αυτόν, και σ’ Αυτόν εξομολογείται με όλη του την καρδιά. Είναι το καύχημά του, είναι ο Θεός του και Τον επικαλείται μέρα και νύχτα. Το στόμα του ωραίο, αναπέμπει αίνους στον Θεό, τα χείλη του, πιο γλυκά από μέλι και κερί σαν ανοίγουν για να ψάλλουν στον Θεό· η δε γλώσσα του γεμάτη χάρη, κινείται προς δοξολογία Θεού.
Η καρδιά του είναι έτοιμη να Τον επικαλεσθεί, η διάνοια του έτοιμη να ανυψωθεί προς Αυτόν, η ψυχή του είναι προσηλωμένη στον Θεό και «η δεξιά του Κυρίου αντελάβετο αυτού». «Εν τω Κυρίω επαινεθήσεται η ψυχή αυτού». Ζητά και λαμβάνει από τον Θεό αυτό που ζητά η καρδιά του. Ζητά και βρίσκει όσα ποθεί. Κρούει και του ανοίγονται οι θύρες του ελέους.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο επαναπαύεται σε ήσυχα νερά. Ο δε Κύριος του δίνει πλούσια τα ελέη του. Η δεξιά του Κυρίου κατευθύνει την πορεία του και δάκτυλος Κυρίου τον καθοδηγεί στους δρόμους του.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο δεν αστοχεί. Η ελπίδα του δεν πεθαίνει ποτέ. Ο Θεός είναι η προσδοκία του, η ακρότατη επιθυμία της καρδιάς του. Προς Αυτόν στενάζει η καρδιά του όλη την ημέρα: «Κύριε μην αργήσεις, σήκω, κάνε γρήγορα, έλα και απομάκρυνε από την ψυχή μου κάθε ανάγκη, εξάγαγε εκ φυλακής την ψυχή μου! Θα σε δοξολογήσω με όλη μου την καρδιά Κύριε. Σε Σένα θα απευθύνεται κάθε λόγος που θα βγαίνει απ’ το στόμα μου».
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, ευλογεί τον Ύψιστο, τον λυτρωτή του και αγιάζει «το όνομα το άγιον αυτού». Ελπίζει και από τα βάθη της καρδιάς του κραυγάζει προς τον Θεό: «Κύριε πότε ήξω και οφθήσομαι τω προσώπω σου;».
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, θα επικαλεσθεί τον Ύψιστο για να εισέλθει στο αγιαστήριό Του, για να δει και να χαρεί τα θαυμάσια Του· και ο Κύριος θα ακούσει τη φωνή της δέησής του.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, απολαμβάνει άκρα ειρήνη· γαλήνη επικρατεί στην καρδιά του και στην ψυχή του βασιλεύει πλήρης αταραξία. Όταν έχει βοηθό του τον Θεό, από τί να φοβηθεί; Από τί να δειλιάσει; Αν ξεσηκωθεί εναντίον του πόλεμος, δεν πτοείται, γιατί ελπίζει στον Κύριο. Αν τον καταδιώξουν πονηροί δεν φοβάται, γιατί ξέρει ότι όλα είναι υπό τον έλεγχο του Κυρίου. Δεν ελπίζει στο τόξο του ούτε στη φαρέτρα του· ούτε εξαρτά τη σωτηρία του από τη ρομφαία, αλλά από τον Κύριο και Θεό του, που μπορεί να τον γλιτώσει από τα χέρια αυτών που τον πολεμούν, από την παγίδα του αμαρτωλού και από την καταιγίδα. Είναι πεπεισμένος για τη δύναμη του Κυρίου και «επί τον βραχίονα τον υψηλόν αυτού και ο Κύριος σώσει αυτόν».
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, βαδίζει ήρεμος στον αγώνα της ζωής του και διανύει τον δρόμο αυτό δίχως το άγχος των μερίμνων. Εργάζεται ακατάπαυστα το αγαθό, το ευάρεστο και τέλειο, τα δε έργα του τα ευλογεί ο Θεός. Σπέρνει ευλογημένα και λαμβάνει πλούσιους τους καρπούς των κόπων του. Έχει θάρρος στον Κύριο και δεν παρεκτρέπεται από τους πειρασμούς που τον κυκλώνουν. Στις δοκιμασίες της ζωής δεν παραιτείται, αλλά ελπίζει, διότι εκεί που τα πράγματα φαίνονται αδύνατα, ο Θεός φανερώνει τη διέξοδο. Μέσω της πίστης προσδοκά και την ελπίδα της δικαιοσύνης.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο δεν ελπίζει σε χρήματα, ούτε στο μέγεθος της δύναμής του, αλλά επαναπαύεται στη βοήθεια που θα του παράσχει ο Θεός.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, είναι γεμάτος πίστη και αγάπη προς τον Θεό, ζει έχοντας θάρρος στην αγαθή του συνείδηση, εμφανίζεται με την παρρησία γιου απέναντι στον ουράνιο Πατέρα του και Τον επικαλείται για να έλθει η βασιλεία Του στη γη και το θέλημά Του να πραγματώνεται στη γη όπως και στον ουρανό.
Αυτός που ελπίζει στον Κύριο, είναι αφοσιωμένος ολοκληρωτικά σ’ Εκείνον και υψώνει την καρδιά του στον αγαθό και αθάνατο Θεό. Ζητά απ’ Αυτόν το ύψιστο αγαθό και την αθανασία στη βασιλεία των Ουρανών, και ο Θεός τον εισακούει.
Μακάριος ο άνθρωπος που ελπίζει στον Κύριο!
Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2018
Ευλαβικό αφιέρωμα στον Μητροπολίτη που διαποίμανε την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας για 40 περίπου συναπτάέτη
Του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
Στις 12-2-2007 εκοιμήθη εν Κυρίω ο αείμνηστος Μητροπολίτης πρ. Ακαρνανίας κυρός Θεόκλητος και την επομένη έγινε η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος Μεσολογγίου. Συμμετείχα στην εξόδιο ακολουθία με βαθειά συγκίνηση, διότι συνδεόμουν πολύ στενά με τον αείμνηστο Ιεράρχη και εκτιμούσα τα χαρίσματά του και το εκκλησιαστικό του φρόνημα.
Όλοι όσοι τον γνώριζαν εντόπιζαν την αφιλαργυρία του, την προσεκτική του ζωή, την λειτουργική του συνείδηση, την καθαρότητα του βίου του, το ιεραποστολικό του φρόνημα και τις ορθόδοξες πεποιθήσεις του. Τον διέκρινε το ανεπίφθονο της συμπεριφοράς του, η αρετή της απλότητος και η καλογερική του βιοτή. Ζούσε ως ένας καλόγερος, λιτοδίαιτος και ευχάριστος, και ακόμη ήταν ένας αρχοντάνθρωπος, μέσα στην απλότητά του. Γενικά ήταν ένας «λεβέντης» Κληρικός, όπως τον χαρακτηρίζει ο κόσμος, και η εξωτερική του μορφή έδειχνε και την λεβέντικη εσωτερική του κατάσταση. Βεβαίως, τα ποιμαντικά και διοικητικά καθήκοντα δεν κάνουν τον Επίσκοπο αποδεκτό από όλους, γιατί δεν μπορεί να ικανοποιή τους πάντας και πρέπει να λάβη μερικές φορές και δυσάρεστες αποφάσεις.
Τον γνώριζα από την Αθήνα (1963-'64), όταν ήταν Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Εφημέριος στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών. Ήμουν τότε υποψήφιος στην Θεολογική Σχολή και πρωτοετής φοιτητής και προτιμούσα να εκκλησιάζομαι στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών και θαύμαζα το παράστημά του και την αρχοντιά του. Όταν δε το 1965 εξελέγη Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας, σε μια δύσκολη εκκλησιαστική περίοδο, μακάρισα τους Χριστιανούς της Μητροπόλεως αυτής, γιατί θα είχαν έναν τέτοιο Μητροπολίτη. Αργότερα, όταν από το 1969 βρέθηκα στην Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, τον γνώρισα καλύτερα, διότι ο Γέροντάς μου Μητροπολίτης Καλλίνικος, ως πρώην Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπολέως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, πριν την εκλογή του, μου έλεγε πάρα πολλά θετικά για το πρόσωπό του. Η συχνή επικοινωνία που είχαμε είτε στην Έδεσσα είτε στο Μεσολόγγι, αύξαναν την αγάπη μου και τον σεβασμό μου προς το πρόσωπό του. Μετά τον θάνατο του αειμνήστου Καλλινίκου, αισθανόταν μια υποχρέωση να με βοηθά και να με προστατεύη σε δύσκολες στιγμές. Η υποχρέωση συνδεόταν με το ότι ήμουν πνευματικό παιδί του αγαπητού του Μητροπολίτου Καλλινίκου. Με είχε καλέσει επανειλημμένως στην Μητρόπολή του για ομιλίες και θείες Λειτουργίες. Για την εκλογή μου στην Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου έπαιξε σημαντικό ρόλο και αξιώθηκα να παραλάβω την Ιερά Μητρόπολη από τα δικά του χέρια, αφού αυτός μου παρέδωσε την πατερίτσα, ως τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως. Είχαμε άριστη συνεργασία, με αποκαλούσε «γείτονα», και έλεγε μπροστά στον κόσμο ότι δεν υπάρχουν όρια μεταξύ των δύο Μητροπόλεων: «Είναι ένας νομός και μία Μητρόπολη με δύο Μητροπολίτες». Πολλές φορές μου έλεγε: «Να πηγαίνης όπου θέλεις, χωρίς να με ρωτάς». Φυσικά, ποτέ δεν το έκανα, αλλά πάντοτε τον ρωτούσα και λάμβανα την ευχή του. Ακόμη ηχεί στα αυτιά μου η φωνή του, όταν μου τηλεφωνούσε, άλλοτε λέγοντας: «Δεσπότη μου, τι κάνεις;» και άλλοτε «Ιερόθεε, γείτονα, τι γίνεσαι;». Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίον όταν περνούσε δύσκολες καταστάσεις στην Ιερά Μητρόπολή του και ερχόταν το θέμα στην Σύνοδο, τον υπερασπιζόμουν και εκείνος εξέφραζε την ευγνωμοσύνη του.
Από την πολυχρόνια επικοινωνία μας, περίπου 43 χρόνια, έχω πολλά να θυμούμαι. Στην συνέχεια θα παρουσιάσω μόνον τρία από αυτά. Το πρώτον έχει σχέση με την έκδοση του βιβλίου «Μαρτυρία ζωής» που είναι βιογραφία του αειμνήστου Μητροπολίτου μου Καλλινίκου. Μετά την κοίμηση του Καλλινίκου που συνέβη τον Αύγουστο του 1984, αποτύπωσα τις σκέψεις μου και τις εντυπώσεις μου για την προσωπικότητα του Καλλινίκου, καθώς επίσης συγκέντρωσα και ο,τι είχε γραφή μετά την κοίμησή του και το είχα δώσει στο τυπογραφείο για έκδοση. Μάλιστα υπήρχαν Χριστιανοί που επιχορήγησαν την έκδοση αυτή. Μετά την ενθρόνιση στην Έδεσσα του νέου Μητροπολίτου, αειμνήστου τώρα κυρού Χρυσοστόμου, τον Νοέμβριο του 1984, του ανακοίνωσα το γεγονός και του ζήτησα αν ήθελε να προλογίση το βιβλίο αυτό για τον προκάτοχό του. Αυτή η απλή κίνησή μου υπήρξε αφορμή για έναρξη μιας εκκλησιαστικής περιπετείας μου. Μου απήντησε απερίφραστα ότι δεν επιθυμεί να δημοσιευθή ένα βιβλίο για τον προκάτοχό του. Όταν του είπα ότι είναι στο τυπογραφείο το σχετικό κείμενο, σχεδόν έχει τυπωθή και ότι έχουν δώσει χρήματα Χριστιανοί για τον σκοπό αυτό, μου είπε ότι θα προτιμούσε να χαθούν τα χρήματα, παρά να εκδοθή βιβλίο για τον Καλλίνικο. Και με προέτρεψε να μη το εκδώσω. Έφυγα για το σπίτι μου πολύ στενοχωρημένος, αλλά αποφασισμένος να σταματήσω την έκδοση. Επικοινώνησα με τον αείμνηστο Ακαρνανίας Θεόκλητο για να του πω τον πόνο μου και να ζητήσω την συμβουλή του. Και εκείνος λεβέντικα μου απήντησε: «Ιερόθεε, μη στενοχωριέσαι. Θα γράψω εγώ πρόλογο και θα εκδώση το βιβλίο αυτό η Ιερά Μητρόπολή μου. Και ας τολμήση ο Χρυσόστομος να μου ζητήση τον λόγο». Πράγματι, έγραψε τον πρόλογο στον οποίον αφού επαινεί τον αείμνηστο Καλλίνικο, τον πρώην Πρωτοσύγκελλό του, στην συνέχεια δικαιολογεί γιατί το βιβλίο αυτό εκδίδεται από την Μητρόπολή του. Επειδή το βιβλίο αυτό έχει εξαντληθή, γι' αυτό καταγράφω εδώ τον πρόλογο αυτό, για να φανή το ανεπίφθονο του αειμνήστου Θεοκλήτου, αλλά και η λεβέντικη αντιμετώπισή του: «"Εγκωμιαζομένων δικαίων ευφρανθήσονται λαοί" (Παροιμ. κθ , 2)
Ο κατά το παρελθόν έτος (7-8-1984) εκδημήσας εις Κύριον Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας μακαριστός Καλλίνικος (κατά κόσμον Δημήτριος Πούλος), είχε διπλούν δεσμόν μετά της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Ήτο τέκνον της και, επί πολλά έτη, Ποιμήν της. Ήτο τέκνον της, διότι εξ Αιτωλίας κατήγετο και εις αυτήν εγεννήθη. Αλλ’ ήτο και Ποιμήν της, καίτοι δεν εχρημάτισεν Επίσκοπός της. Ήτο Ποιμήν της, όχι μόνον διότι γενικώς η ιδιότης του Πρωτοσυγκέλλου, ως του υπ' αριθμ. 1 συνεργάτου του Επισκόπου και αντιπροσώπου αυτού, καθιστά τον Πρωτοσύγκελλον είδος «συνεπισκόπου», αλλ’ ειδικώτερον διότι ο αείμνηστος Μητροπολίτης Αιτωλοακαρνανίας Ιερόθεος, λόγω γήρατος, αλλά και λόγω της βαθυτάτης εκτιμήσεως την οποίαν έτρεφε και προς τον χαρακτήρα και προς τας ικανότητας του Πρωτοσυγκέλλου του, δηλαδή του τότε Αρχιμανδρίτου π. Καλλινίκου, του είχε κατ’ ουσίαν εκχωρήσει την διοίκησιν της Μητροπόλεως. Το αυτό συνέβη και κατά την μακράν χηρείαν της Μητροπόλεως, οπότε ο Τοποτηρητής αυτής Σεβ. Μητροπολίτης Άρτης Ιγνάτιος, βεβαρημένος με την διαποίμανσιν της ιδικής του Μητροπόλεως, τρέφων δε και αυτός απόλυτον εμπιστοσύνην προς το πρόσωπον του π. Καλλινίκου, είχεν αναθέσει εις αυτόν ουσιαστικάς αρμοδιότητας της διοικήσεως. Ούτως ο π. Καλλίνικος επί πολλά έτη ήτο κύριος υπεύθυνος του όλου έργου της Ιεράς Μητροπόλεως, ο κατ’ ουσίαν Ποιμήν της... Ο διπλούς λοιπόν αυτός δεσμός του αειμνήστου Ιεράρχου της Εδέσσης προς την Ιεράν Μητρόπολιν Αιτωλίας και αι, κατά την άσκησιν του εν αυτή έργου του, ανεκτίμητοι υπηρεσίαι του προς αυτήν συνιστούν οφειλήν, δημιουργούν χρέος, εγγράφουν υποθήκην...
Εσκέφθημεν ότι ο καλλίτερος τρόπος εξοφλήσεως (η μάλλον εκφράσεως, διότι αι πνευματικαί οφειλαί ουδέποτε εξοφλούνται...) των προς αυτόν υποχρεώσεων της Ιεράς ημών Μητροπόλεως, την οποίαν διηκόνησεν ευόρκως, αόκνως και μετ’ αυταπαρνήσεως, θα ήτο η έκδοσις ενός βιβλίου, σκιαγραφούντος την προσωπικότητά του και το εν γένει έργον του, ώστε ούτω να «μη εξαλειφθή το μνημόσυνον αυτού». Η σκέψις αύτη ικανοποιεί και ημάς προσωπικώς, διότι τοιουτοτρόπως θα εξεφράζοντο και τα ημέτερα συναισθήματα προς τον αοίδιμον Κληρικόν, μετά του οποίου συνειργάσθημεν αρμονικώτατα από της εγκαταστάσεως ημών ως Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας μέχρι της προαγωγής αυτού εις Μητροπολίτην Εδέσσης. Εκτιμώντες και ημείς βαθύτατα τα εξαίρετα προσόντα του, επί πλέον δε σκεπτόμενοι ότι ήτο άριστος γνώστης προσώπων και πραγμάτων, διετηρήσαμεν άθικτον την προϋπάρχουσαν κατάστασιν, ήτοι την υπ' αυτού άσκησιν ευρυτάτων αρμοδιοτήτων εν τη διοικήσει της Ιεράς Μητροπόλεως.
Μετά πολλής λοιπόν χαράς εκδίδει η Ιερά ημών Μητρόπολις το παρόν τεύχος. Συγγραφεύς του είναι ο εκλεκτός Κληρικός π. Ιερόθεος Βλάχος, Ιεροκήρυξ Εδέσσης, πνευματικόν τέκνον και στενός συνεργάτης του μεταστάντος Ιεράρχου. Ούτος ζήσας επί πολλά έτη πλησίον του, γνωρίζει όσον ουδείς άλλος όλας τα πτυχάς της ζωής του και ως εκ τούτου ήτο ο πλέον ενδεδειγμένος δια το εγχείρημα αυτό. Ως θα διαπιστώση ο αναγνώστης δεν αρκείται εις μίαν ξηράν βιογραφίαν ούτε εις χρονογραφικήν παράθεσιν γεγονότων, αλλά με πολλήν χάριν παριστά ανάγλυφον μίαν οσιακήν μορφήν, η οποία υπήρξεν ο Επίσκοπος Εδέσσης Καλλίνικος.
Πιστεύομεν ότι η εκ μελέτης του παρόντος πνευματική ωφέλεια δεν θα είναι μικρά. Και με αυτήν την πεποίθησιν το παραδίδομεν εις την δημοσιότητα.
+ Ο Αιτωλίας και Ακαρνανίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ»
Θα πρέπη να σημειωθή ότι κατά την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Καλλινίκου, ο αείμνηστος Αιτωλίας και Ακαρνανίας Θεόκλητος, μαζί με τους συνεργάτες του, ήλθαν στην Έδεσσα και το βράδυ ζήτησε να διανυκτερεύσουν σε ένα Μοναστήρι πολύ μικρό και πτωχό που δεν είχε ούτε ηλεκτρικό ρεύμα. Ο αείμνηστος κοιμήθηκε σε ένα απλό δωμάτιο, χωρίς φως και άλλες ανέσεις. Μετά από λίγες ημέρες, όταν γύρισε στην Μητρόπολή του και επειδή είχε δει την κατάσταση του Μοναστηριού, απέστειλε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για τις ανάγκες των αδελφών της Μονής. Στις αδελφές της Ιεράς Μονής έκανε τεράστια εντύπωση πως ένας Μητροπολίτης μιας μεγάλης Μητροπόλεως καταδέχθηκε να κοιμηθή σε ένα δωμάτιο πενιχρότατο, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα κλπ.
Το δεύτερο περιστατικό έχει σχέση με την εκλογή μου στην Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου. Όταν ετέθη από τους Αρχιερείς το όνομά μου ως υποψηφίου για την Ιερά αυτή Μητρόπολη, εκείνος χαιρόταν υπερβολικά. Μου τηλεφωνούσε συχνά για να μαθαίνη νέα και χαιρόταν σαν μικρό παιδί. Η χαρά του αυξανόταν, όταν πλησίαζε η ημέρα της ψηφοφορίας. Ήταν ο πρώτος που μου τηλεφώνησε, μετά την εκλογή, στο σπίτι για να μου ανακοινώση το γεγονός. Και αμέσως μετά ανεχώρησα για την Ιερά Σύνοδο που με περίμενε με έκδηλη ικανοποίηση και χαρά για να δώσω το «Μήνυμα». Παρευρέθηκε στην χειροτονία μου και φυσικά στην ενθρόνιση που μου έδωσε την πατερίτσα. Επίσης, μου δώρισε ένα δικό του παλαιό εγκόλπιο. Και το σημαντικό είναι ότι έκανε μια χειρονομία που συνήθως δεν γίνεται. Κατά την διάρκεια της ενθρονίσεως ανεκοίνωσε ότι προσφέρει στην Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου το ποσό των 5 εκατομμ. δρχ. (που την εποχή εκείνη είχε μια μεγαλύτερη αξία απ' ότι σήμερα) για τις πρώτες ανάγκες της Μητροπόλεως. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθή ότι μετά από λίγο καιρό έδωσε στην Μητρόπολη και άλλα 5 εκατομμ. δρχ. για την ενίσχυση του έργου της. Αυτό είναι σημαντικό και ίσως πρωτότυπο για τα εκκλησιαστικά δεδομένα. Συνήθως οι Μητροπολίτες μεγάλων Μητροπόλεων αρκούνται στο να εκτελούν έργα στην Μητρόπολή τους και αγνοούν εάν άλλες μικρότερες Μητροπόλεις δυσκολεύονται στην επίλυση των απαραιτήτων για την λειτουργία τους. Ο αείμνηστος Θεόκλητος δεν το έκανε αυτό μόνον για την Μητρόπολή μου, αλλά επανειλημμένως απέστελλε υψηλά χρηματικά ποσά στην Εκκλησία της Αλβανίας, στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες Ιερές Μητροπόλεις.
Κατά την τελετή ενθρονίσεως ομίλησε πολύ επίκαιρα και είπε μεταξύ των άλλων τα εξής:
«Σεβασμιώτατε εν Χριστώ αδελφέ, άγιε Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Συγκινητική και μεγαλειώδης η στιγμή αυτή δι’ Υμάς, τον ευσεβή Ιερόν Κλήρον και τον φιλόχριστον λαόν της Ιεράς Μητροπόλεως αυτής. Συγκεντρωμένοι στον Ιερό χώρο του Ναού οι Αρχές του Νομού μετά του χριστεπωνύμου πληρώματος υποδέχονται τον νέον Επίσκοπον και πνευματικόν τους Πατέρα. Τα μάτια όλων είναι προσηλωμένα στο σεπτό πρόσωπόν Σας. Αναρίθμητες οι προσευχές, που απευθύνονται εις τον Δομήτορα της αγίας μας Εκκλησίας για την μακροημέρευσιν και επιτυχίαν της υψηλής Σας αποστολής.Ο Νομός της Αιτωλίας και Ακαρνανίας έχει δύο Ιερές Μητροπόλεις, την Μητρόπολιν Αιτωλοακαρνανίας και την Μητρόπολιν Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου. Ο λαός και των δύο Μητροπόλεων διακρίνεται για τον ένθεον ζήλον του, την βαθείαν πίστιν του και τον σεβασμόν του εις τον Επίσκοπον και τον Ιερόν Κλήρον. Αυτόν τον λαόν με το έντονον θρησκευτικόν συναίσθημα ηυλογήθητε από τον Θεόν να διαποιμάνετε και να είσθε βέβαιος, ότι θα βρήτε ανταπόκρισιν. Να διαβεβαιώσω και τον περιούσιον λαόν, ότι ο νέος Επίσκοπος είναι … (παραλείπονται δύο παράγραφοι για ευνόητους λόγους).Σεβασμιώτατε αδελφέ, περαίνων την σύντομον προσλαλιάν, το πλήθος του λαού που κατακλύζει τον Ιερόν χώρον του Ναού επιθυμεί να ακούση Εσάς. Να Σας καμαρώση. Νας Σας ευχηθή. Καλώς ήλθατε, Σεβασμιώτατε.
Ως ελάχιστον δείγμα αγάπης και εκτιμήσεως Σας προσφέρω το Αρχιερατικόν τούτο εγκόλπιον μετά του ποσού των 5.000.000 δρχ. δια να αναπτύξετε το Φιλανθρωπικόν και κοινωνικόν Σας έργον.
Άξιος, άγιε αδελφέ». Όλα αυτά τα χρόνια είχαμε αρίστη συνεργασία και εκείνος πολλές φορές έλεγε: «Δοξάζω τον Θεό που μου έστειλε έναν καλό γείτονα». Η αγάπη του ήταν έκδηλη και ο σεβασμός μου φανερός.
Το τρίτο γεγονός είναι το κείμενο μιας επιστολής που μου απέστειλε, όταν ακόμη ήμουν Ιεροκήρυξ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, μετά την ανάγνωση του βιβλίου μου «Η ζωή μετά τον θάνατον». Το είχε διαβάσει με πολύ ενδιαφέρον και μου απέστειλε ένα πολύ συγκινητικό γράμμα που εκφράζει την προσωπικότητά του. Μου έγραφε:
«Αγαπητέ μου Ιερόθεε,Χαίρε εν Κυρίω.
Έλαβα το προφρόνως αποσταλέν μοι βιβλίον σου «Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ». Σε συγχαίρω από την καρδιά μου. Είναι ένα από τα πνευματικώτερα και ωραιότερα βιβλία που έχω διαβάσει. Δεν σου αποκρύπτω, ότι κατά την ανάγνωσίν του πολλές φορές βούρκωσαν τα μάτια μου. Διέκρινα στις σελίδες του την αμαρτωλότητά μου και αθλιότητά μου. Βλέπω το επερχόμενο γήρας. Άγω το 74 και όσον ούπω το 75, να με κατευθύνη ακάθεκτο στο τέρμα του παρόντος βίου και με καταλαμβάνει φόβος δια την αμαρτωλότητά μου. Δεν έκαμα τίποτε για να εξιλεωθώ και να ευαρεστήσω στον Κύριο, που με ανύψωσε από «κοπρίας» στον υπερμέγιστο βαθμό της Αρχιερωσύνης. Ζητώ το έλεός Του και τις δικές σου ιερατικές ευχές για να έχω καλήν απολογίαν.
Παρακαλώ να μου στείλης 20 βιβλία και να μου γνωρίσης το αντίτιμον τούτων. Θέλω να το δωρήσω για να ωφεληθούν ψυχές με την ανάγνωσίν του.Σε ασπάζομαι
+ Ο Αιτωλίας και Ακαρνανίας Θεόκλητος».
Νομίζω ότι το κείμενο αυτής της επιστολής είναι η πεμπτουσία και το καταστάλλαγμα της ιερατικής και αρχιερατικής του διακονίας. Ξεκίνησε ως μοναχός στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας, πέρασε όλα τα στάδια της εκκλησιαστικής διακονίας, ήτοι Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και για 40 χρόνια Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας και στο τέλος του βίου του βιώνει την αρετή της αυτομεμψίας και εκφράζει την καλογερική του συνείδηση. Θεωρώ ότι η επιστολή αυτή είναι το αποκορύφωμα της εκκλησιαστικής του διακονίας. Δείχνει ότι παρά το ύψος του βαθμού της αρχιερωσύνης δεν εγκατέλειψε ούτε ξέχασε την καλογερική του ζωή. Αυτή η συνείδηση για μένα είναι ανώτερη από τα κτίρια τα οποία κατεσκεύασε, τα ιδρύματα που ίδρυσε και το ποικίλο ιεραποστολικό έργο που επετέλεσε. Ο αείμνηστος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρός Θεόκλητος άφησε στην μνήμη μου την εικόνα ενός καλού Κληρικού, με απλότητα και αρχοντιά, με καλωσύνη και αγάπη, με ορθόδοξο φρόνημα και εκκλησιαστικό ήθος, γενικά ενός καλού Επισκόπου της Εκκλησίας του Χριστού.
Κατά την εξόδιο Ακολουθία του είχα μέσα μου έντονα την αίσθηση ότι έφυγε και ένας άλλος άνθρωπος που με αγαπούσε, ένας Επίσκοπος που πήγε να συναντήση τον αείμνηστο Γερόντά μου Καλλίνικο, τον οποίο και αυτός υπεραγαπούσε. Συνάντηση δύο αγαπητών Επισκόπων στον ουρανό, και διπλή παρηγοριά για μένα.–
Βιογραφικό Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Ὁ Μακαριστός Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κυρός Θεόκλητος (κατά κόσμον Λουκᾶς) Ἀβραντινῆς, ἐγεννήθη τό ἔτος 1922 εἰς τό χωρίον Κάτω Βλασία Καλαβρύτων ἀπό πτωχούς καί πολύτεκνους γονεῖς. Ἐσπούδασεν εἰς τήν Θεολογικήν Σχολήν Ἀθηνῶν λαβών τό πτυχίον τό ἔτος 1954. Διάκονος ἐχειροτονήθη τό 1943, πρεσβύτερος δέ τό 1946. Διετέλεσε ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Κάτω Βλασίας καί ἐφημέριος τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ «Καπνικαρέας» εἰς Ἀθήνας. Ἐχρημάτισε Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν καί τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, εἰς τό πλευρόν τοῦ γέροντός του Ἀρχιεπισκόπου Θεοκλήτου.Τό 1965 ἐξελέγη Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας, ὅπου ἐπί σαράντα (40) συναπτά ἔτη προσέφερεν καί ἐδίδαξεν κυρίως μέ τήν πνευματικήν του παρουσίαν. Διετέλεσεν τοποτηρητής τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων Ἄρτης καί Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου. Ἀνέπτυξεν πλούσιον φιλανθρωπικόν καί ἱεραποστολικόν ἔργον, ἐνῶ προνοίᾳ του ἐξεδόθη τό περιοδικόν τῆς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός». Ἐπίσης συνέγραψε σειρά βιβλίων θρησκευτικοῦ καί πνευματικοῦ περιεχομένου. Εφησυχάζων διά λόγους ὑγείας μετά τήν 6ην Ἀπριλίου 2005 εἰς τό Ἐπισκοπεῖον τῆς Ἱερᾶς Πόλεως Μεσολογγίου, ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν κ.κ.Χριστόδουλος ἀπένειμεν εἰς αὐτόν (τήν 15ην Ἀπριλίου 2006) τήν ἀνωτάτην διάκρισιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τόν Χρυσοῦν Σταυρόν τοῦ Ἀπ. Παύλου.
Φωτογραφικό λεύκωμα
Το Μεγάλο Απόδειπνο
Σε όλη την πορεία της ζωής του ο Χριστιανός έχει στραμμένη την προσοχή του στον Θεό και καταγίνεται σε μία κοινωνία μαζί Του μέσω της προσευχής. Η προσευχή είναι το αισθητό εκείνο μέσο όπου ο άνθρωπος αισθάνεται στην καρδιά του τις ενέργειες του Απείρου Θεού να τον επισκέπτονται. Όλη αυτή η προσευχητική κατάσταση του ανθρώπου κορυφώνεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Σε αυτό το γεγονός βοηθάει η Εκκλησία με τις συχνές λατρευτικές Ακολουθίες της. Το πρωΐ ψάλλουμε μία πολύ μεγάλη ακολουθία που περιλαμβάνει το Μεσονυκτικό, τον Όρθρο, τις Ώρες καθώς και τον Εσπερινό της επομένης ημέρας.
Ακόμη το Μέγα Απόδειπνο, την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και τον Μέγα Κανόνα. Κάθε Κυριακή πρωΐ τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, ενώ το απόγευμα ο Κατανυκτικός Εσπερινός. Τέλος, κάθε Παρασκευή ψάλλουμε τους Χαιρετισμούς στην Υπεραγίας Θεοτόκο. Και βέβαια δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε όλες τις λατρευτικές Ακολουθίες σε ένα μόνο κήρυγμα. Γι’ αυτό θα περιοριστούμε μόνο στον σχολιασμό του Μεγάλου Αποδείπνου. Η διάρκεια της νύκτας αποτελούσε πάντοτε μία ευκαιρία σχέσεως και επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό.
Και αυτό γιατί ο άνθρωπος εκείνη τη στιγμή περιέρχεται σε μία δυνατότητα απομάκρυνσης από την γη, ώστε να αναπτύξη την πορεία του στον ουρανό. Και ο ίδιος ο Κύριος πολλές φορές προσευχόταν το βράδυ ’’και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού”. Έτσι η Εκκλησία αντιλαμβανομένη αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου τοποθέτησε δίπλα στην προσωπική προσευχή μία κοινή προσευχή, που ονομάζεται Απόδειπνο.
Ονομάστηκε Απόδειπνο, γιατί καθορίστηκε να τελείται μετά το βραδινό δείπνο. Μετά τον ΙΔ’ αιώνα φάνηκε επιτακτική η ανάγκη συντόμευσης του Αποδείπνου, που με την πάροδο των χρόνων και με την συνεχή προσθήκη ευχών απέκτησε πλέον μεγάλη διάρκεια. Τελικά επικράτησε η Ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου, το οποίο διαβάζεται κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους. Η παλαιότερη και εκτενέστερη Ακολουθία επικράτησε να διαβάζεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ονομάζεται Μέγα Απόδειπνο.
Και επειδή η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι κατανυκτικότερη, η Ακολουθία αυτή “συνιστά δέηση για την άφεση των αμαρτιών της ημέρας και την ασκανδάλιστη διέλευση της νύχτας”. Το Μέγα Απόδειπνο τελείται το βράδυ της Δευτέρας, Τρίτης, Πέμπτης, στην διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το απόγευμα της Τετάρτης τελείται η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, ενώ την Παρασκευή το απόγευμα, όπως είπαμε και παραπάνω, ψάλλονται οι Χαιρετισμοί στην Υπεραγία Θεοτόκο. Το βράδυ του Σαββάτου τελείται το Μικρό Απόδειπνο.
Στα Μοναστήρια το Μικρό Απόδειπνο διαβάζεται στον νάρθηκα του Καθολικού. Το Μεγάλο Απόδειπνο σε όλη τη διάρκεια διαβάζεται στον κυρίως Ναό. Ο πιστός με την βοήθεια των Ψαλμών και των ευχών του Μεγάλου Αποδείπνου κάνει κάποιον απολογισμό των γεγονότων της ημέρας που πέρασε. Αυτή η αυτοκριτική θα τον βοηθήση να συντριβή και να μετανοήση για τις πνευματικές του αστοχίες: «Λούσω καθ’ ἑκάστην νύκτα τὴν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τὴν στρωμνήν μου βρέξω».
Στη διάρκεια του Μεγάλου Αποδείπνου ψάλλουμε δύο αρχαίους ύμνους της Εκκλησίας μας: «Μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεὸς γνῶτε ἔθνη καὶ ἠττάσθε ὅτι μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός», προέρχεται από την ωδή του Ησαΐα, που βρίσκεται στο 9ο κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης. Ακόμη ψάλλουμε το παρακάτω ποίημα: «Ἡ ἀσώματος φύσις τὰ Χερουβείμ, ἀσιγήτοις σὲ ὕμνοις δοξολογεῖ». Πρόκειται για μία δοξολογία προς τον Θεό Πατέρα, η οποία αποτελεί έκφραση της ψυχικής ανάτασης του ανθρώπου στον Θεό. Ο άνθρωπος με αυτό το δοξολογικό ποίημα αισθάνεται πλέον εγκαταλελειμμένος στη χάρη και το έλεος του Θεού.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η άφατος φιλανθρωπία του Θεού επεκτείνεται ακόμη και όταν ο άνθρωπος κοιμάται. Αυτήν την πραγματικότητα τονίζει και η παρακάτω ευχή: «Κύριε, Κύριε, ο ρυσάμενος ημάς από παντός βέλους πετομένου ημέρας....καταξίωσον ημάς και το νυκτερινόν στάδιον αμέμπτως διελθείν». Γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να εξασφαλίση την πραγματική αρωγή στο πλάσμα του σε όλα τα στάδια και ειδικά όταν δοκιμάζεται. Γιατί ο άνθρωπος δοκιμάζεται και θλίβεται ημέρα και νύκτα, ώστε να προσφωνή: «Κύριε τῶν δυνάμεων μεθ’ ἠμῶν γενοῦ, ἄλλον γὰρ ἐκτός Σου βοηθὸν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν, Κύριε τῶν δυνάμεων ἐλέησον ἠμάς»
Οδοιπορικό στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή
Το Τριώδιο αποτελεί το κινητό εκείνο τμήμα του εκκλησιαστικού έτους που προπαρασκευάζει για τον άξιο εορτασμό των Παθών και της Αναστάσεως με ανάλογα βιώματα, πνευματική καλλιέργεια και συμμετοχή, με αγώνα μετανοίας, προσευχής και νηστείας.Περιλαμβάνει δέκα Κυριακές. Από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι τον Εσπερινό του Μ. Σαββάτου.Διαιρείται σε δύο τμήματα. Το προ της Νηστείας (Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω, Τυροφάγου) και της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και της Μ. Εβδομάδας δηλαδή έξι εβδομάδες και μία (Α’ Κυριακή των Νηστειών – της Ορθοδοξίας, Β’ Κυρ. Νηστειών- Αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Γ’ Κυρ. Νηστειών- Σταυροπροσκυνήσεως, Δ’ Κυρ. Νηστειών – Αγ. Ιωάννου της Κλίμακος, Ε’ Κυρ. Νηστειών- Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, Στ’ Κυρ. Νηστειών- Βαΐων και η Μεγάλη Εβδομάδα).Το Τριώδιο διαμορφώθηκε σε τελική μορφή γύρω στον 15ο αιώνα. Ονομάστηκε Τριώδιο γιατί οι Κανόνες κατά τις καθημερινές ακολουθίες του Όρθρου περιλαμβάνουν τρεις ωδές την η’, θ’ και μια από τις πρώτες ωδές.
Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου: Η συντριβή της καρδιάς και η ταπεινόφρονη αποφυγή του φαρισαϊκού εγωισμού ανοίγει τις πύλες της αληθινές μετάνοιας και του θείου ελέους.
Κυριακή Ασώτου: Τονίζεται το πνεύμα της μετάνοιας και το μεγαλείο της χριστιανικής ελευθερίας.
Κυριακή των Απόκρεω: Προηγείται το Ψυχοσάββατο υπέρ «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Ακολουθεί την Κυριακή η υπόμνηση της μελλούσης κρίσεως και η προτροπή για μετάνοια. Ο Χριστός εμφανίζεται επί θρόνου δόξης.
Κυριακή της Τυροφάγου ή του απωλεσθέντος Παραδείσου της τρυφής: Μετά την προπαρασκευή των ψυχών προς μετάνοιαν αρχίζει και η σωματική συμμετοχή στη νηστεία.
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή έχει βασικό χαρακτηριστικό της την εγκράτεια και τη νηστεία. Προβάλλει συνταρακτικά πρότυπα.
Α’ Κυριακή των Νηστειών ή της Ορθοδοξίας. Το Σάββατο το παράδειγμα του Αγ. Θεοδώρου, που μας θυμίζει πόσο δυνατή είναι η ζωντανή πίστη. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας η αναστήλωση των εικόνων, η νίκη των καθαρών των πνευματικών ανθρώπων απέναντι σε κάθε πλάνη και αίρεση.
Β’ Κυριακή των Νηστειών- Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά: Κεντρικό θέμα η νηστεία, η προσευχή και η έντονη άσκηση της ελεημοσύνης. Αυτά βοηθούν τον εσωτερικό καθαρμό. Πρότυπο ο Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Στο πρόσωπό του συγκεντρώνεται σοφία και γνώση που ανθίζουν από μια βαθειά ορθόδοξη πίστη.
Γ’ Κυριακή των Νηστειών- της Σταυροπροσκυνήσεως.
Τώρα υμνείται ο Σταυρός, ο «της εγέρσεως Χριστού τας αυγάς φωτοβολείν». Ο άνθρωπος τοποθετείται απέναντι στο Σταυρό. «Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού». Ο Σταυρός προβάλλεται ως στήριγμα και βοήθεια.
Δ’ Κυριακή των Νηστειών- Αγ. Ιωάννου της Κλίμακος. Μετά την άσκηση ο δρόμος της ανυψώσεως. Ο Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος προσφέρει την ανθρώπινη εμπειρία της μυστικής ανόδου.
Ε’ Κυριακή των Νηστειών – της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Βαθειά συνειδητή μετάνοια. Πρότυπον η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, η πρώην αμαρτωλή, ασκήτρια της ερήμου για 47 ολόκληρα χρόνια. Την Τετάρτη ο Μέγας Κανόνας και την Παρασκευή ο Ακάθιστος Ύμνος.
ΣΤ’ Κυριακή των Νηστειών- Βαΐων: ( Το Σάββατο η ανάσταση του Λαζάρου). Η θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα.
Μεγάλη Εβδομάδα: Είσοδος στο χώρο του μυστηρίου. Η Μεγ. Τεσσαρακοστή μάς προετοίμασε με τη χάρη του Θεού και τη δική μας προσπάθεια, στην ταπεινοφροσύνη, στη μετάνοια, στην προσοχή, την άσκηση, την νηστεία και προσευχή για τη συμμετοχή μας στη θεία Κοινωνία.
Στην πορεία των ημερών η δική μας προσπάθεια παίζει βασικό ρόλο. Η χάρη του Θεού τον αποφασιστικό. Η είσοδος μας στο χώρο του αγίου και η ζωή μας μέσα στον κόσμο του «φρικτού» και συνάμα «γοητευτικού μυστηρίου» της ανθρώπινης ύπαρξης μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018
1ος Κατανυκτικός Εσπερινός στην Ι.Π του Μεσολογγίου και στο Αγρίνιο
Σήμερα Κυριακή της Τυρινής, 18 Φεβρουαρίου 2018 και ώρα 18:00’ το απόγευμα θα τελεσθεί ο Α´ Κατανυκτικός Εσπερινός, ο οποίος ονομάζεται και Εσπερινός της Συγγνώμης, επειδή κατά τη διάρκειά του οι χριστιανοί ανταλλάσσουν τον ασπασμό της συγγνώμης, συγχωρώντας ο ένας τον άλλον στην αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θα τελεσθεί:
- Στην Ιερά Πόλη Μεσολογγίου, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος, με ομιλητή τον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη Επιφάνιο Καραγεώργο, Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
- Στην πόλη του Αγρινίου, στον Ιερό Ναό Αγίου Χριστοφόρου, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. ΚΟΣΜΑ, ο οποίος θα κηρύξει και τον θείο λόγο.
Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2018
Eγκύκλιος Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας για την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
Εν Ιερα Πόλει του Μεσολογγίου τη 12η Φεβρουαρίου 2018
Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ
( Εγκύκλιος υπ αριθμ 102 )
Κ Ο Σ Μ Α Σ
Χαριτι Θεού Επίσκοπος και Μητροπολίτηςτης Αγιωτάτης Μητροπόλεως Αιτωλιας & Ακαρνανίας
Αγαπητοί πατέρες και αδελφοί!
Το μεγάλο, το ουράνιο, το σωτήριο δώρο, μας το χαρίζει και πάλι εφέτος η αγάπη του Τριαδικού Θεού. Ανατέλλει σε λίγο η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, το μεγαλύτερο σε χρονική διάρκεια τμήμα του Τριωδίου.
«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε» μας είπε σήμερα η Εκκλησία μας.
Μας χαρίζει ο Κύριος την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσφέρει και τα πνευματικά όπλα και τα μέσα για να καλλιεργήσουμε αρετές, να γίνουμε δοχεία του Αγίου Πνεύματος, να «ομοιωθούμε Θεώ», να ζήσουμε θεάρεστα και σωτήρια τα άχραντα Πάθη και την Λαμπροφόρο Ανάστασι του Λυτρωτού μας Κυρίου Ιησού Χριστού.
Ο,τι άλλο αποκτήσουμε, π.χ. αξιώματα, πλούτη, τιμές, αγαθά θα τα χάσουμε. Το μόνο απόκτημα που είναι αναφαίρετο, είναι οι αρετές.
Με πολύ πόνο λέμε ότι ενώ η Μεγάλη Τεσσαρακοστή έρχεται με τόση μεγάλη προσφορά στους χριστιανούς, πολλοί χριστιανοί είναι αδιάφοροι. Ούτε καν τους συγκινεί, ούτε τους επηρεάζει ο ερχομός της Σαρακοστής και η φωνή της Εκκλησίας. Νηστεία και εγκράτεια προτρέπει η Εκκλησία; Καλοφαγία και κρεοφαγία μέχρι το Πάσχα θέλουν αυτοί. Κατάνυξι και προσευχή ζητάει η Εκκλησία; Περισσότερα ξεφαντώματα, χορούς, μέθες, καρναβάλια και ασωτείες επιθυμούν.
Μήπως έχει επηρεάσει και εμάς όλη αυτή η σκοτοδίνη, η σύγχυσι του κόσμου; Μήπως και η δική μας προαίρεσι, η επιθυμία του πνευματικού αγώνος, ο πόθος της αποκτήσεως των αρετών, έχουν επηρεασθεί, και νωχελικά, κοιμισμένα η και αδιάφορα ακόμη, εισερχόμαστε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή;
Οι αληθινοί, οι συνειδητοί ορθόδοξοι χριστιανοί περιμένουν με λαχτάρα την Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Περιμένουν την καθαρά εβδομάδα, τις Τετάρτες και τις Παρασκευές με τις Θείες Λειτουργίες των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, με τους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας, τις Κυριακές με τις κατανυκτικές Θείες Λειτουργίες του Μεγάλου Βασιλείου, τους γλυκείς κατανυκτικούς Εσπερινούς και τα Μεγάλα Απόδειπνα.
Με τον κατανυκτικό Εσπερινό που θα ψαλή σήμερα το απόγευμα στους Ιερούς Ναούς, αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Το έχουμε πιστέψει; Είμαστε ολόψυχα πρόθυμοι εφέτος να την ζήσουμε; Είμαστε έτοιμοι;
Με πατρική αγάπη και φωνή θέλω να μεταφέρω σήμερα σε όλους σας, κληρικούς και λαϊκούς, την αφυπνιστική φωνή του Παναγίου Πνεύματος, την οποία περιέχει στην προς Εφεσίους Επιστολή του ο Απόστολος Παύλος: «Έγειρε ο καθεύδων και ανάστα εκ των νεκρών» (Εφεσ. ε’, 14). «Σήκω επάνω εσύ που κοιμάσαι τον ύπνο της αμαρτίας και αναστήσου από την νέκρα και το θάνατο στον οποίο σε έριξε η αμαρτία», μας φωνάζει το Πανάγιον Πνεύμα.
Την εποχή μας την χαρακτηρίζει η ρηχότητα, η τρυφηλότητα, η χαλαρότητα. Στην εποχή μας κυριαρχούν τα πάθη. Οι άνθρωποι αγαπούν την άνεσι, την ραθυμία. Θηρεύουν την απόλαυσι των ηδονών. Το γήινο, το υλιστικό φρόνημα διαμορφώνει τα διανοήματα, εμπνέει τις επιθυμίες, τα συναισθήματα, τους λόγους και τις πράξεις των ανθρώπων.
Όλα αυτά ίσως να επηρέασαν και τη δική μας ψυχική και πνευματική κατάστασι, να έχουν θολώσει, να έχουν αμβλύνει και αδρανοποιήσει την αγωνιστική μας διάθεσι για αληθινή βίωσι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ίσως να μας έφεραν σε πνευματική υπνηλία. Και τότε; Θα χάσουμε την Μεγάλη Τεσσαρακοστή; Θα κοιμώμαστε τον βαθύ πνευματικό ύπνο αδιαφορώντας για το πνευματικό μεγαλείο και την προσφορά της;
Αυτός που κοιμάται, βρίσκεται σε τελεία άγνοια όλων των κινδύνων του, δεν αντιλαμβάνεται τους κλέπτες, τους ληστές, τους εχθρούς του, οι οποίοι εισέρχονται στο σπίτι του. Κινδυνεύει η ζωή του κι αυτός κοιμάται. Αυτό θα πάθουμε κι εμείς στον πνευματικό μας αγώνα, όταν μείνουμε κοιμισμένοι. Αὐτός που κοιμάται τον ύπνο της αμαρτίας, δεν μπορεί να ζήση Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Όταν κοιμώμαστε, ο διάβολος, η κοσμική ζωή συνανθρώπων μας και τα δικά μας πάθη, θα μας στερήσουν την αγία ζωή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και θα μας βυθίσουν περισσότερο στην αμαρτία.
«Ώρα ημάς ήδη εξ ύπνου εγερθήναι» (Ρωμ. ιγ’, 11). Είναι πλέον ώρα να ξυπνήσουμε, να σηκωθούμε από τον ύπνο της αμελείας, όπως μας συμβουλεύει ο Απόστολος Παύλος.
Ελάτε, ελάτε, αγαπητοί, αυτή τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή να αφυπνισθούμε, να εγερθούμε, να ξυπνήσουμε πνευματικά, να αναλάβουμε την πνευματική μας πανοπλία και να εισέλθουμε στο πνευματικό στάδιο δυνατοί και χαρούμενοι, με σωτήριες αποφάσεις.
«Μετανοίας ο καιρός και δεήσεως ώρα». Άγρυπνοι, ας μελετήσουμε τα ιερά κείμενα, ας φέρουμε το λόγο του Θεού στις καρδιές μας, ας προσέξουμε πολύ τους λογισμούς μας, τις αισθήσεις μας, τις επιθυμίες μας. Αυτές τις άγιες ημέρες ας καλλιεργήσουμε τη σωφροσύνη, την νηστεία και την εγκράτεια.
Ιδιαίτερα ας ανακρίνουμε τον εαυτό μας με προσοχή και αυστηρότητα, με συναίσθησι και συντριβή. Με μετάνοια τελώνου και ασώτου υιού, ας τρέξουμε στον πνευματικό μας πατέρα, στο μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως.
Παράλληλα ας αξιοποιήσουμε τον λατρευτικό πλούτο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής για να κοινωνήσουμε με τον Κύριο καθαρά, θεάρεστα. Να προσευχηθούμε θερμά στους Ιερούς Ναούς, αλλά και στο προσωπικό μας ταμιείο, να ενωθούμε μαζί του με τα Άχραντα Μυστήρια.
Έτσι, με την εγρήγορσι, θα αποφύγουμε τους πολεμίους, οι οποίοι θέλουν και την Μεγάλη Τεσσαρακοστή να την ζήσουμε με αμαρτία.
Έτσι, θα ανέβουμε καθαροί και άξιοι το Γολγοθά, για να χαρούμε και να ζήσουμε και την δική μας Ανάστασι και σωτηρία.
Εύχομαι καλή, καθαρή, αγιασμένη, ευλογημένη Μεγάλη Τεσσαρακοστή.”
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΣΜΑΣ
Σκέψεις για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή
Είναι γνωστό πως στην περίοδο αυτή έχουμε δύο νηστείες. Είναι περίπου επτά εβδομάδες αυστηρής νηστείας και μία η εβδομάδα της Τυρινής που προηγείται, οκτώ. Για πολλούς είναι μια ευχάριστη και επιθυμητή περίοδος, ενώ για άλλους είναι δύσκολη και για άλλους καθόλου ευχάριστη. Θα προσπαθήσουμε να πούμε λίγες σκέψεις για την περίοδο αυτή, όπως την έχουν χαρακτηρίσει οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας.
Πρώτα πρώτα να θυμηθούμε τον άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, που κάνει μια γενική παρατήρηση για την αγία Τεσσαρακοστή. Λέγει προς όλους μας: «Την Τεσσαρακοστήν μη εξουθενείτε• μίμησιν γαρ περιέχει της του Χριστού πολιτείας». Είναι σημαντική παρατήρηση αυτή. Ο Χριστός δεν εξουθενώνει, δηλ. δεν αφαιρεί τη δύναμη της μεγάλης Τεσσαρακοστής. Πιο πλατειά θα λέγαμε, δεν περιφρονεί την μεγάλη Τεσσαρακοστή. Δε λέγει πως η περίοδος αυτή δεν είναι σωστή, ούτε κοροϊδεύει τη νηστεία της Εκκλησίας, ούτε την ατιμάζει, ούτε δυσανασχετεί με τον ερχομό της, ούτε εύχεται να περάσει γρήγορα, ούτε καταλύει τη νηστεία επιδεικτικά και χωρίς λόγο, ούτε προπαγανδίζει πως οι καιροί άλλαξαν και πρέπει να αλλάξουμε και εμείς.
Η αγία Τεσσαρακοστή είναι μια μίμηση της ζωής του Χριστού. Μετά τη βάπτισή Του πήγε στην έρημο και εκεί «νηστεύσας ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα ύστερον επείνασεν» (Ματθ. 4,2). Ο Χριστός ήταν τέλειος άνθρωπος και μέσα Του δεν είχε την αμαρτητική φορά, αλλά χρειαζόταν να μας δώσει τύπο ζωής. Έπρεπε να έχουμε μια εικόνα ασκήσεως μπροστά μας, για να επιτύχουμε του σκοπού μας, που είναι η ένωσή μας με το Θεό. Κατά την περίοδο αυτή δέχθηκε και τους πειρασμούς του διαβόλου και κατά τη διάρκεια των πειρασμών Του «άγγελοι διηκόνουν αυτώ» (Μάρκ. 1,13). Πολλά διδάγματα έχει να μας δώσει η περίοδος των πειρασμών του Κυρίου.
Ο Χριστός εκπαιδεύθηκε τρόπον τινά στους πειρασμούς με τη νηστεία. Αργότερα ο διάβολος σαν μια φοβερή θύελλα θα επιπέσει επάνω Του. Σ’ όλους τους πειρασμούς βγήκε νικητής. Το ίδιο και ο πιστός. Στη ζωή μας θα έχουμε πολλούς πειρασμούς. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση. Η περίοδος της νηστείας είναι μια πνευματική εκπαίδευση του Χριστιανού. Μαθαίνει να πολεμά. Ο Κύριος μας έδειξε τον τρόπο, αφού πρώτα αυτός πειράσθηκε.
Ο Χριστός μέσα στην περίοδο της νηστείας πειράσθηκε και νίκησε. Επίσης και οι πιστοί πειράζονται. Γιατί παραχωρεί τους πειρασμούς ο Θεός; Για να πληροφορηθούμε πως είμαστε ανώτεροι απ’ αυτούς. Για να ταπεινωνόμαστε. Για να πληροφορηθεί ο δαίμονας πως τον εγκαταλείψαμε. Για να ασκηθούμε. Για να λάβουμε σαφή πείρα της δωρεάς του Θεού. Άγγελοι Κυρίου στηρίζουν τους αγωνιστές.
Ο διάβολος πείραξε το Χριστό κατά την περίοδο της νηστείας όχι μόνο με τον τρόπο, αλλά και με τον τόπο. Η μοναξιά και η απομόνωση είναι πολλές φορές όπλα του διαβόλου. Παράδειγμα η Εύα, την οποία πείραξε, όταν ήταν χωρισμένη από τον Αδάμ. Ακόμη, η απομόνωση φέρνει μερικές φορές την μονοτονία, την ακηδία, την πείνα, την αδημονία. Τότε κατά την περίοδο της νηστείας παίρνει θάρρος και επιτίθεται εναντίον μας. Όταν όμως μας δει μαζί με τους άλλους και συγκεκροτημένους, δεν έχει το θάρρος (γράφει ο ιερός Χρυσόστομος) να μας κάνει μεγάλη ζημιά. Γι’ αυτό, λοιπόν, στην περίοδο της νηστείας να συχνάζουμε στην Εκκλησία, στις ακολουθίες, και όλοι μαζί να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο για να ενθαρρυνόμαστε πως στον αγώνα μας δεν είμαστε μόνοι, αλλά μαζί μας είναι όλη η Εκκλησία. Τον Κύριο Τον ενθάρρυναν οι άγγελοι του Θεού. Καταλαβαίνουμε, συνεπώς, πόση μεγάλη ωφέλεια παίρνουμε από την αγία Τεσσαρακοστή.
Μετά, ένας άλλος Άγιος της Εκκλησίας μας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γράφει πως κατά την περίοδο της μεγάλης Τεσσαρακοστής ο άνθρωπος εμπορεύεται την πνευματική εμπορία και συγκεντρώνει πολύ πλούτο αρετής. Τονίζει πως δεν είναι μεγάλο κατόρθωμα να διέλθουμε τις ημέρες απλώς της νηστείας, αλλά σημασία έχει να διορθώσουμε κάτι από τα ελαττώματά μας και να πλυθούμε από τα αμαρτήματά μας, «ει διωρθώσαμέν τι των ημετέρων ελαττωμάτων, ει τα αμαρτήματα απενιψάμεθα».
Συνηθίζουμε να ρωτάμε ο ένας τον άλλο κατά την περίοδο της Τεσσαρακοστής «πόσας έκαστος εβδομάδας ενήστευσε• και έστιν ακούσαι λεγόντων των μεν, ότι δύο, των δε ότι τρεις, των δε, ότι πάσας ενήστευσαν τας εβδομάδας», δηλαδή συμβαίνει να ακούς να λένε άλλος μεν πως νήστευσε δύο, άλλος τρεις και άλλος όλες τις εβδομάδες. Και ποιό είναι το κέρδος, εάν δίχως κατορθώματα αρετής περάσουμε την περίοδο της νηστείας;
Εάν κάποιος λέγει, ότι νήστευσα όλη την περίοδο της Τεσσαρακοστής, συ ειπέ, ότι είχα εχθρόν και συμφιλιώθηκα μ’ αυτόν• είχα συνήθεια να κατηγορώ και την εσταμάτησα• είχα συνήθεια να ορκίζομαι και απαλλάχθηκα από την κακή συνήθεια.... Καμία ωφέλεια δεν θα έχουμε από την νηστεία, αν απλώς και μόνο την περάσουμε εική και ως έτυχε. Αν περάσουμε τη νηστεία των φαγητών, όταν περάσουν οι σαράντα ημέρες, περνά και η νηστεία• αν όμως απέχουμε από τα αμαρτήματα και η περίοδος της νηστείας να περάσει, εκείνη η νηστεία (δηλ. των αμαρτημάτων) πάλιν μένει και θα είναι συνεχής η ωφέλεια σε μας και πριν ακόμα από τη Βασιλεία των Ουρανών θα μας χαρίσει όχι μικρές αμοιβές εδώ.
Βλέπουμε πως η μεγάλη Τεσσαρακοστή δεν είναι μια περίοδος για να νηστεύσουμε μόνο από φαγητά, αλλά για να εξασκούμαστε στην αρετή. Όταν όλα αυτά τα κατορθώσουμε, τότε θα αξιωθούμε την κυρία ημέρα να προσέλθουμε στην πνευματική τράπεζα, δηλ. στη θεία Ευχαριστία, για να κοινωνήσουμε. Η προσέλευση στο μυστήριο της ζωής είναι ικανό κίνητρο, για να μας παρακινεί στην πνευματική μας άσκηση.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος τονίζει πως η νηστεία είναι και καθάρσιο του εαυτού μας. Προ της μεγάλης ημέρας του Πάσχα, «κάθαρσίς εστι προεόρτιος». Ο χριστιανός επιτυγχάνει τη «συννέκρωση» με το Χριστό, συμμετέχει στη νέκρωση του Χριστού. Όπως ο Κύριος νεκρώνει τη σάρκα Του για τη σωτηρία του κόσμου, έτσι και οι χριστιανοί νεκρώνουν τα πάθη τους για τη σωτηρία την ιδική τους. Ο Κύριος νήστευσε λίγο πριν από τον πειρασμό, εμείς πριν από το Πάσχα.
Με τέτοιες σκέψεις ας διέλθουμε το στάδιο της μεγάλης Τεσσαρακοστής για να ωφεληθούμε πολύ.
Κυριακή της Τυρινής, Κυριακή της συγχωρητικότητας
Τρία σημεία, τρεις κατευθυντήριες γραμμές, εν όψει της αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής που από αύριο αρχίζει, θέτει ενώπιόν μας η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Τρεις προτάσεις από την επί του Όρους Ομιλία του Χριστού, όπως μας την μεταφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Και όπως θα δούμε, αυτές οι παράμετροι και οι πνευματικές προϋποθέσεις είναι πολύ σημαντικές, ώστε να αξιοποιήσουμε επωφελώς και εποικοδομητικά την περίοδο που προηγείται των εορτών του Πάθους και της Αναστάσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Το πρώτο είναι η αρχή της συγγνώμης: «εάν συγχωρείτε στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, θα συγχωρεί και σάς ο Πατέρας σας ο επουράνιος. Αν πάλι δεν συγχωρείτε τους ανθρώπους, ούτε και ο Πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας αμαρτήματα», μας λέει ο Κύριος. Συχνά στη ζωή μας πέφτουμε σε σφάλματα, και έχουμε την ανάγκη, και ενίοτε την απαίτηση, να μας συγχωρήσουν οι συνάνθρωποί μας, και παράλληλα επιζητούμε και προσευχόμαστε για τη άφεση από τον Θεό. Προϋπόθεση όμως της συγγνώμης του Θεού αποτελεί η δική μας συμπεριφορά προς τους αδελφούς μας. Δεν μπορούμε να ζητάμε το έλεος του Θεού, κι εμείς να είμαστε ανάλγητοι και σκληροί απέναντι σε όσους έχουν κάνει κάποιο λάθος ή έχουν σφάλλει απέναντί μας. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας ως καλούς χριστιανούς, από τη στιγμή που δεν μπορούμε να συγχωρέσουμε έστω και έναν άνθρωπο. Γι αυτό και στην Κυριακή Προσευχή, στο “Πάτερ ημών...”, λέμε “και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών”, δηλαδή συγχώρησέ μας Κύριε, όπως κι εμείς συγχωρούμε εκείνους που μας έχουν βλάψει. Επομένως, κριτήριο της συγγνώμης του Θεού είναι η δική μας στάση προς τους συνανθρώπους μας.
Το δεύτερο σημείο αφορά τα εξωτερικά στοιχεία του ανθρώπου που νηστεύει: “όταν νηστεύετε να μην το δείχνετε, όπως οι υποκριτές που κυκλοφορούν με σκυθρωπά πρόσωπα, για να φανούν ότι τάχα νηστεύουν. Αλλά να είστε περιποιημένοι και να μη δείχνετε ότι νηστεύετε, και ο Θεός που βλέπει τί γίνεται στα κρυφά, θα σας ανταμείψει στα φανερά”. Αποτελεί μεγάλη αρρώστια για κάθε εποχή η υποκρισία, η ωραιοποίηση του εξωτερικού μας προφίλ, και αυτό στηλιτεύει ο Χριστός. Η νηστεία δεν μπορεί να συνοδεύεται από αυτοπροβολή και υπερηφάνεια, διότι αποτελεί προσωπική άσκηση και θυσία προς τον Θεό, ο οποίος βλέπει τον κόπο μας, αφουγκράζεται τις προσευχές μας και ανταποκρίνεται με σωτήριο τρόπο στα δίκαια αιτήματά μας. Η νηστεία απαιτεί σεμνότητα, όχι διαφήμιση, ούτε κατάκριση του πλησίον. Γι αυτό, για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, όταν κατά την περίοδο της Σαρακοστής μας προσφέρουν κάτι, πριν ρωτήσουμε αυτό είναι νηστίσιμο ή όχι, ας αναλογιστούμε εάν η ερώτηση αυτή καλλιεργεί στην προκειμένη περίπτωση την αγάπη μεταξύ των εν Χριστώ αδελφών ή αποτελεί υπεροπτική δήλωση και επίδειξη ότι τάχα εμείς νηστεύουμε, ενώ οι άλλοι όχι. Άλλωστε, μέσα από τους βίους των Αγίων, κι ακόμα περισσότερο των ασκητών της ερήμου, γνωρίζουμε ποιά είναι η ορθή αντιμετώπιση ενός τέτοιου διλήμματος.
Το τρίτο σημείο αφορά τους θησαυρούς, τους επίγειους και τους επουράνιους. Ο Χριστός μάς αποτρέπει να συνάγουμε επίγειους θησαυρούς, που φθείρονται και αφανίζονται είτε από φυσικά αίτια είτε από τους κλέπτες. Αντίθετα, μάς προτρέπει να συγκεντρώνουμε πνευματικούς θησαυρούς, που παραμένουν ασύλητοι και αναλλοίωτοι. “Γιατί, όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί είναι και η καρδιά σας”, θα μας πει τελειώνοντας τη σημερινή περικοπή. Και όντως, έτσι είναι. Ακόμα και οι άνθρωποι που δεν θα τους χαρακτήριζε κανείς πλούσιους, όταν είναι επικεντρωμένοι στην απόκτηση των υλικών αγαθών και του επίγειου πλούτου, κάθε τους ενέργεια, κάθε τους πράξη την περιστρέφουν γύρω από αυτή την επιθυμία, το πώς δηλαδή θα αποκτήσουν όλο και περισσότερα αγαθά, και στην ουσία ξεχνούν όχι μόνο να ζήσουν την καθημερινότητά τους με ειρήνη και ευχαριστώντας τον δωρεοδότη Θεό, αλλά και ότι όσα και αν αποκτήσει ο άνθρωπος επί της γης, είναι εφήμερα και πρόσκαιρα, αφού τελικά στο ταξίδι μας προς την αιωνιότητα τίποτε από αυτά δεν πρόκειται να πάρουμε μαζί μας. Αντίθετα, οι πνευματικοί θησαυροί, οι επουράνιοι, είναι εκείνοι που παραμένουν και πλουτίζουν ουσιαστικά τον άνθρωπο.
Αυτές οι τρεις αρχές, η συγχωρητικότητα, η απλότητα και η επιθυμία των επουράνιων αγαθών, ή αντίθετα, η έλλειψη σκληροκαρδίας, υποκρισίας και φιλαργυρίας, οφείλουν να συνοδεύουν την πορεία της ζωής μας, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που από αύριο ανοίγεται μπροστά μας. Μόνο τότε η νηστεία θα είναι ουσιαστική και καρποφόρα για την πνευματική μας ζωή, και δεν θα εξαντληθεί σε μια απλή αποχή από συγκεκριμένες τροφές, όταν δηλαδή φροντίζουμε να καλλιεργούμε μέσα μας την αγάπη προς τον πλησίον, την ταπείνωση και απλότητα, και κάθε πνευματικό αγαθό.α
Όχι μετάνοια και εξομολόγηση μόνο την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αλλά καθ' όλο το έτος
Ανάμεσα στις άλλες ανεκτίμητες δωρεές, που μας έδωσε ό Θεός και Λυτρωτής μας, είναι και το σωτήριο μυστήριο της Μετανοίας ή, όπως συνήθως το λέμε, της Εξομολογήσεως, με το οποίο συγχωρούνται και εξαφανίζονται οι αμαρτίες μας. Χωρίς την εξομολόγηση δεν θα μπορούσε να σωθεί κανείς, όσες αρετές κι αν είχε, γιατί δεν μπορεί να βρεθεί άνθρωπος, που να μην αμάρτησε ποτέ.
Η ταπεινή ομολογία των αμαρτιών μας είναι πολύ ευάρεστη στον Κύριο. Αν ό Αδάμ, μετά την παρακοή και την πτώση του, παραδεχόταν μετανοημένος το σφάλμα του, θα έβρισκε συγχώρηση από τον πανάγαθο θεό. Ακόμα και ο Κάιν, που έκανε έναν τόσο αποτρόπαιο φόνο, μπορούσε να μετανοήσει και να συγχωρηθεί. Έτσι έκανε ό βασιλιάς Δαβίδ. Μολονότι έπεσε σε δύο θανάσιμα αμαρτήματα, σε φόνο και μοιχεία, συγχωρήθηκε, επειδή μετανόησε ειλικρινά: «Εξομολογήθηκα την αμαρτία μου στον Κύριο και δεν συγκάλυψα την ανομία μου είπα: "Θα ομολογήσω την ανομία μου στον Κύριο, κατηγορώντας τον εαυτό μου"' κι εσύ αμέσως συγχώρησες την ασέβεια της καρδιάς μου» (Ψαλμ. 31:5).
Για να κάνεις όμως μια σωστή εξομολόγηση, για να καθαρίσεις όλους τους ρύπους της συνειδήσεως, για να λευκανθεί και να λαμπρυνθεί η ψυχή σου ενώπιον του Θεού, δεν πρέπει να εξομολογηθείς πρόχειρα και απροετοίμαστα, όπως οι πιο πολλοί χριστιανοί. Ένα Ιερό μυστήριο σαν κι αυτό χρειάζεται και προετοιμασία ανάλογη και προσέλευση με την πρέπουσα καρδιακή κατάσταση.
Πρώτον. Ετοιμάσου τουλάχιστον δύο-τρεις μέρες νωρίτερα, αποφεύγοντας τις πολλές επαφές με άλλους ανθρώπους και μαζεύοντας το νου σου σε περισυλλογή. Στοχάσου πόσος καιρός είναι που δεν εξομολογήθηκες — μήπως άραγε και ποτέ άλλοτε; — και προσπάθησε να θυμηθείς από τότε μέχρι την ώρα τούτη σε πόσα και ποια αμαρτήματα έπεσες «εν λόγω ή έργω ή κατά διάνοιαν», είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια ή απροσεξία
Δεύτερον. Όταν θα πας στον πνευματικό, θα του πεις όλες τις αμαρτίες σου, όπως ακριβώς έγιναν. Τίποτα δεν θα κρύψεις, τίποτα δεν θ’ αλλοιώσεις, σε κανέναν άλλο δεν θα ρίξεις οποιεσδήποτε ευθύνες για τις δικές σου πτώσεις. Επίσης, δεν θα αρκεσθείς σε μία ξερή «καταλογογραφική» απαρίθμηση των αμαρτημάτων, αλλά θα κάνεις και μια γενική παρουσίαση της ψυχικής σου καταστάσεως, των παθών και των ροπών σου, των ελαττωμάτων και των αδυναμιών σου, έτσι ώστε ό πνευματικός, σαν γιατρός ψυχών, να σχηματίσει σφαιρική εικόνα τής ασθένειας σου και να σε βοηθήσει αποτελεσματικά στη θεραπεία της.
Τρίτον. Ό τρόπος περιγραφής των αμαρτιών πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, ώστε να συνδυάζει την ακρίβεια με τη σεμνότητα Από το ένα μέρος, δηλαδή, θα αναφέρεις συνοπτικά και χωρίς πολλά λόγια τις συνθήκες και τα επιμέρους στοιχεία κάθε αμαρτίας — το που, το πώς, το πότε κ.λπ. — για να καταλάβει ο πνευματικός το βάρος της. Από το άλλο μέρος, πάλι, πρέπει ν’ αποφεύγεις τις λεπτομερείς και φλύαρες αφηγήσεις, που είναι κουραστικές, κάποτε μάλιστα και σκανδαλιστικές. Αυτές μήτε εσένα ωφελούν μήτε τον πνευματικό. Ας σημειωθεί ιδιαίτερα, ότι, αν αμάρτησες μαζί με άλλο ή αλλά πρόσωπα (λ.χ. έκανες μια κλοπή με μερικούς φίλους σου η πόρνευσες με μια γνωστή σου), καλύτερα είναι να μην αποκαλύψεις την ταυτότητα τους. Μετανόησε εσύ για το δικό σου αμάρτημα, και άφησε τους αυτούς στην κρίση και το έλεος του Κυρίου.
Τέταρτον. Απ’ όλα πιο σπουδαίο είναι να βρεις πνευματικό έμπειρο, διακριτικό, σοφό και συνετό, ικανό να γιατρέψει, με τη δική σου συνεργεία και του Θεού τη χάρη, τις πληγές και τα τραύματα τής ψυχής σου. Όπως ψάχνεις για καλό γιατρό, που θα είναι σε θέση να θεραπεύσει τις σωματικές σου ασθένειες, έτσι, και πιο επίμονα ακόμα, ψάξε για καλό πνευματικό, που θα συμβάλει στην ψυχική σου θεραπεία Γιατί αλλιώς... «τυφλός αν οδηγεί τυφλό, θα πέσουν κι οι δυο στο χαντάκι» (Ματθ. 15:14). Όταν όμως τον βρεις, μην τον αλλάξεις όσο βρίσκεται στη ζωή αυτή. Ποτέ δεν ωφελούνται εκείνοι που γυρίζουν από πνευματικό σε πνευματικό. Είτε από άγνοια το κάνουν είτε από εγωισμό. Μόνο όταν ένας πνευματικός σε παρακολουθεί συστηματικά και σε γνωρίσει καλά, μπορεί να σε βοηθήσει ουσιαστικά στον αγώνα σου για την κάθαρση και στην πορεία σου προς τη σωτηρία
Μια σωστή εξομολόγηση έχει τα ακόλουθα δέκα ιδιώματα:
1. Είναι σύντομη αλλά και περιεκτική, γίνεται δηλαδή χωρίς παραλείψεις αλλά και χωρίς περιττολογίες, κενολογίες, ταυτολογίες, λοξοδρομίες ή ακόμα και παραμυθολογίες.
2. Είναι ταπεινή, γίνεται δηλαδή με συναίσθηση αμαρτωλότητας και ενοχής, συναίσθηση που αντανακλάται στα λόγια και σ’ όλη την εμφάνιση του χριστιανού.
3. Είναι ειλικρινής, δεν περιέχει δηλαδή τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από την καθαρή αλήθεια, χωρίς προφάσεις, χωρίς δικαιολογίες, χωρίς ενοχοποίηση όχι μόνο άλλων ανθρώπων, μα ούτε κι αυτού του διαβόλου!
4.Είναι άμεση, γίνεται δηλαδή χωρίς αναβολή. Μόλις η συνείδηση σε ελέγξει για αμαρτία, πρέπει να τρέξεις στον πνευματικό να την ξομολογηθείς, γιατί δεν ξέρεις ποια στιγμή θα σ’ επισκεφθεί απροειδοποίητα ό θάνατος.
5. Είναι διακριτική, χαρακτηρίζεται δηλαδή από ευθυκρισία, ορθοφροσύνη και σύνεση, καθώς και από διατύπωση σαφή, προσεκτική και εύτακτη.
6. Είναι πλήρης, περιλαμβάνει δηλαδή όλα τα αμαρτήματα τίποτα δεν πρέπει να παραλείπεται για να ειπωθεί σε άλλον πνευματικό.
7. Είναι τελωνική, γίνεται δηλαδή με βαθειά ευλάβεια και συντριβή, με μιαν αγία ντροπή, σαν εκείνη του τελώνη της ευαγγελικής παραβολής, που δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, αλλά χτυπούσε το στήθος του κι έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό» (Λουκ. 18:13).
8. Είναι μυστική, δηλαδή πέρα από τον ιερέα - πνευματικό και τον εξομολογούμενο χριστιανό, ούτε μαθαίνει ούτε επιτρέπεται να μάθει άλλος κανείς το περιεχόμενο της εξομολογήσεως. Αν κάποιος - πράγμα απίθανο και πρακτικά, βέβαια, σχεδόν αδύνατο – ακούσει την εξομολόγηση άλλου, έχει χρέος να μην την αποκαλύψει ποτέ και σε κανέναν, αλλά να πάρει μαζί του στον τάφο ό, τι άκουσε. Πολύ περισσότερο ό πνευματικός δεν μπορεί να φανερώσει σε καμιά περίπτωση αμαρτίες που του εξομολογήθηκαν, έστω κι αν αυτό το πληρώσει με τη ζωή του.
9. Είναι αρχή νέας ζωής. Μαζί με την εξομολόγηση παίρνεις στερεή απόφαση ν’ αγωνιστείς ευσυνείδητα, ώστε όχι μόνο να μην επαναλάβεις τα αμαρτήματα που εξομολογήθηκες, αλλά και να επανορθώσεις, αν αυτό είναι πρακτικά δυνατό, ό, τι κακό έκανες (λ.χ. να αποζημιώσεις οποίον αδίκησες, να επιστρέψεις κάτι που έκλεψες, να ζητήσεις συγγνώμη απ’ αυτόν που έβρισες κ.ο.κ.). Σε αντίθετη περίπτωση η μετάνοια σου δεν είναι αληθινή.
10. Συνοδεύεται, τέλος, από πρόθυμη αποδοχή του επιτιμίου ή του κανόνα, που ίσως θα σου ορίσει ο πνευματικός (νηστεία ή ελεημοσύνη ή οτιδήποτε άλλο θεωρήσει πρόσφορο), και που δεν αποτελεί «ποινή» ή «τιμωρία», αλλά ένα θεραπευτικό και παιδαγωγικό μέσο, που αποσκοπεί στην πνευματική υποβοήθηση σου.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)