Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Πασχάλια Εγκύλιος Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Κοσμά


Κ Ο Σ Μ Α Σ
 Ο ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ 
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ 
ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

Πρός  τόν ἱερόν κλῆρον, τίς μοναστικές ἀδελφότητες
καί τόν εὐσεβῆ λαό τῆς  καθ’  ἡμᾶς  θεοσώστου Ἱερᾶς  Μητροπόλεως

«Ἐγώ εἰμί ὁ πρῶτος καί ὁ ἔσχατος καί ὁ ζῶν, καί ἐγενόμην νεκρός
 καί ἰδοῦ ζῶν εἰμί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων
 καί ἔχω τάς κλεῖς τοῦ θανάτου καί τοῦ ᾅδου…» (Ἀποκ. α΄, 17-18).

Αὐτές τίς αἰώνιες ἀλήθειες ἀπεκάλυψε καί ἐφανέρωσε ὁ Ἀναστάς Κύριος στόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη, ὅταν ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἦταν ἐξόριστος στήν Πάτμο «διά τόν λόγον τοῦ Κυρίου καί τήν μαρτυρίαν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (στ. 9), προσφέροντάς του τά τοῦ ἱεροῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως. 
Μή φοβᾶσαι Ἰωάννη, τοῦ εἶπε: Ἐγώ εἶμαι ὁ πρῶτος, διότι αἰωνίως ὑπάρχω, ἀλλά καί ἔσχατος, διότι θά εἶμαι πάντοτε. Εἶμαι Ἐκεῖνος πού ζεῖ διαρκῶς, εἶμαι ἡ ταυτοζωή. Καί ἔγινα νεκρός, διότι ὅπως εἴδατε ἀπέθανα ὡς ἄνθρωπος γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ὅμως παρά τόν θάνατό μου, ζῶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 
Δέν ἀπέθανα διότι ἤθελαν οἱ ἐχθροί μου, οἱ σταυρωταί μου. Δέν σταυρώθηκα ἐπειδή οἱ ἄρχοντες τῶν Ἑβραίων μέ κατεδίκασαν στόν θάνατο καί ὁ Ρωμαῖος ἡγεμών ἐθεώρησε τήν καταδίκη μου. Ὅλα αὐτά μποροῦσα νά τά ἀπομακρύνω, νά τά διαλύσω, νά τά ἀποτρέψω.
«Ἐγενόμην νεκρός» ἑκουσίως, διότι ὁ Ἴδιος τό θέλησα, κινούμενος ἀπό ἀγάπη γιά τόν πεσόντα ἄνθρωπο. Αὐτό ἦταν καί τό θέλημα τοῦ Οὐρανίου Πατρός, αὐτό χάρισε τή σωτηρία καί τή λύτρωσι στόν κόσμο. Τό θέλησα καί «ἐγενόμην νεκρός», τό θέλησα καί ἐφώναξα «τετέλεσται», τό θέλησα καί ἐνταφιάσθηκα ὡς κοινός ἄνθρωπος ἐν τῷ «καινῷ μνημείῳ». «Οὐδείς αἴρει τήν ψυχήν μου ἀπ’ ἐμοῦ, ἀλλ’ ἐγώ τίθημι αὐτήν ἀπ’ ἐμαυτοῦ. Ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν καί ἐξουσίαν ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν…» (Ἰω. ι΄, 18).
«Καί ἰδοῦ ζῶν εἰμί εἰς τούς αἰῶνας ἔχω τάς κλεῖς τοῦ θανάτου καί τοῦ ᾅδου…». 
Γνωρίστε το, πιστεύσατέ το, παρά τόν θάνατό μου ὡς ἀνθρώπου, ζῶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Νίκησα τόν θάνατο, συνέτριψα τό κράτος του, ἔχω στά χέρια μου τά κλειδιά τοῦ θανάτου καί τοῦ ᾅδου, ἔλαβα ἐξουσία ἐπί τοῦ ᾅδου.
Ἀγαπητοί, σήμερα Κυριακή τοῦ Πάσχα, ἡμέρα καί ἑορτή τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως, ζοῦμε καί ἐμεῖς τό θαῦμα τῶν θαυμάτων, τήν μοναδική νίκη, τή συντριπτική νίκη τοῦ Χριστοῦ μας κατά τοῦ διαβόλου, τοῦ θανάτου καί τῆς φθορᾶς. Ζοῦμε τήν λαμπροφόρο Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ μας.
Ὁ θάνατος ὡς καρπός τῆς ἀποστασίας μας καί τῆς ἁμαρτίας, νικήθηκε ὁλοκληρωτικά. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός μας εἶναι ὁ Ἕνας, ὁ Μοναδικός τόν ὁποῖον δέν μπόρεσε νά κατακρατήσῃ ὁ θάνατος καί ὁ ᾅδης. Εἶναι ὁ μόνος Ἀναμάρτητος ἐμπρός στήν παρουσία τοῦ ὁποίου κονιορτοποιήθηκε ἡ ἐπικράτεια τοῦ θανάτου. Εἶναι Ἐκεῖνος στόν ὁποῖο κατοικεῖ ὁλόκληρος ἡ θεότης, μέσα στό σῶμα καί τήν ἀνθρώπινη ψυχή, τήν ὁποία προσέλαβε μέ τή σάρκωσί του (Κολασ. β΄, 9). 
Ἔτσι, ὁ Ἀναστάς Κύριος, χάρισε λύτρωσι καί ἀποκατάστασι στό ἀρχαῖο κάλλος κάθε ψυχῆς, πού θά θελήσῃ νά ζήσῃ συνειδητά μέ πίστι, μέ ὑπακοή, μέ συνέπεια μέσα στήν Ἐκκλησία Του. Χάρισε ἀγάπη καί συγγνώμη στά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πού ποθοῦν τήν μετάνοια. 
«Μηδείς ὀδυρέσθω πταίσματα, συγγνώμην ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε» διακηρύσσει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Θά χαρίσῃ προσωπική Ἀνάστασι σέ κάθε χριστιανό, ὅταν ἡ «ἐσχάτη σάλπιγξ» (Α΄ Κορ. ιε΄, 52) θά σημάνῃ κατά τήν Δευτέρα Παρουσία. 
«Χριστός ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο…» (Α΄ Κορ. ιε΄, 20). 
Σήμερα, ἀγαπητοί, αὐτή τήν μεγάλη ἡμέρα, ὅλοι ἐμεῖς, κληρικοί καί λαϊκοί, ἄς σταθοῦμε μέ εὐγνωμοσύνη ἐμπρός στόν Ἀναστάντα Κύριό μας. Ἄς Τόν εὐχαριστήσουμε μέ ὅλη μας τήν δύναμι, γιά τά σωτήρια δῶρα καί χαρίσματα πού μᾶς προσέφερε μέ τήν Ἀνάστασί Του. 
Ζῶντας ὅμως συνειδητά τό μυστήριο τῆς Ἀναστάσεώς Του, ἄς στερεώσουμε μέσα μας τήν πίστι στό θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως, στήν παντοδυναμία Του, στήν συνεχῆ παρουσία Του κοντά μας. 
Κανείς δέν ἀμφισβητεῖ ὅτι ἀνάμεσά μας, στίς ψυχές μας, στή ζωή μας, ὑπάρχει σήμερα ἀνασφάλεια, σύγχυσι, φοβία, ἀβεβαιότητα. Προβλήματα πολύμορφα, δυσκολίες, κρίσεις, ἐπιδρομές, πολέμιοι πίστεως καί πατρίδος, μᾶς φέρουν ἀγωνία καί ταραχή. Ὑποχωρήσεις προδοτικές, συμβιβασμοί, περιφρονήσεις ἀξιῶν, ἰδανικῶν, αἰωνίων ἀληθειῶν, ὕβρεις ἀκόμη κατά τῆς ὀρθοδοξίας μας καί τῆς φιλοπατρίας, μᾶς θορυβοῦν, μᾶς ἀποθαρρύνουν. Ἰσχυροί τῆς γῆς, ἀξιωματοῦχοι, σκοτισμένοι ἄνθρωποι, αἱρετικοί, μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, παπικοί, πεντηκοστιανοί, οἰκουμενισταί πολεμοῦν μέ πάθος τόν Ἀναστάντα, τήν θεότητά Του, τήν ὀρθόδοξο ἀλήθειά Του. 
Μέσα σέ ὅλα αὐτά καί σήμερα ἀκούγεται ἡ φωνή τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου μας πρός τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη: «Καί ἰδοῦ ζῶν εἰμί εἰς τούς αἰῶνας», εἶμαι κοντά σας. 
Μή φοβώμαστε, ἀγαπητοί, τούς διώκτας καί πολεμίους τοῦ Χριστοῦ μας. Αἰῶνες πολλούς τόσοι πανίσχυροι, φαινομενικά ἰσχυροί, πολέμησαν μέ μανία τόν Ἀναστάντα, ἀλλά συντρίφτηκαν. Ποῦ εἶναι; Ποιός τούς θυμᾶται; Ἐλάκτισαν πρός κέντρα, πληγώθηκαν, χάθηκαν. Ὁ Χριστός, ὁ Ἀναστάς Κύριος, «ἰδοῦ ζῶν» εἶναι, «ἐξῆλθε νικῶν ἵνα νικήσῃ» (Ἀποκ. στ΄, 2). Μήν πτοηθοῦμε λοιπόν. Σήμερα νά τονώσουμε τήν πίστι μας, νά ἀγαπήσουμε τόν Ἀναστάντα Κύριο, νά θελήσουμε νά ζοῦμε μέ συνέπεια τήν ὀρθόδοξο ἀλήθεια, νά μείνουμε ἀνεπηρέαστοι, ἀταλάντευτοι ἐμπρός στίς προκλήσεις, στίς προδοσίες, στίς ἀπειλές, στίς λυσσαλέες ἐπιθέσεις τῶν στρατευμένων ἐχθρῶν τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ μας, τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τοῦ φωτός καί τῆς ἀληθείας, τῆς σωτηρίας μας. 
Ἐλᾶτε ὅλοι, σήμερα, νά πάρουμε φῶς καί δύναμι ἀπό τόν κενό τάφο καί ἡνωμένοι, ἀπτόητοι, ἰσχυροί νά ὑμνολογοῦμε, νά δοξάζουμε, νά ὁμολογοῦμε «λόγοις καί ἔργοις» τόν Ἀναστάντα καί τήν Ἀνάστασί Του. Ἐλᾶτε νά διακηρύξουμε ὅτι ὁ Ἀναστάς ζῶν καί παντοδύναμος, ζεῖ στίς καρδιές τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων καί ποτέ δέν θά Τόν ἀπομακρύνῃ κανείς. 
Σέ αὐτήν τήν χώρα τῶν ἡρώων καί τῶν μαρτύρων, ὁ Ἀναστάς Κύριος χάρισε ἐλευθερία, φῶς, ζωή καί ποτέ δέν θά παύσῃ νά προσφέρῃ τά σωτήρια δῶρα τῆς Ἀναστάσεως Του. 
Ἀγαπητοί, «Πάσχα ἱερόν, Πάσχα καινόν, Πάσχα ἄμωμον, Πάσχα μέγα, Πάσχα τῶν πιστῶν» σήμερα. «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός». Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός μας ἐν τάφῳ κατῆλθε ὡς ἄνθρωπος, καθεῖλε τήν δύναμι τοῦ ᾅδου, ἐνίκησε, ἀνέστη καί ἰδοῦ ζῶν εἶναι εἰς τούς αἰῶνας. Εἶναι πάντοτε ἀνάμεσά μας. 
Μαζί Του κι ἐμεῖς νικηταί, ἄξιοι τῆς ἀφθαρσίας, τῆς ζωῆς, τῆς ἀιωνιότητος. Καλή καί Ἁγία Ἀνάστασι.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ  ΚΑΙ  ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ  ΚΟΣΜΑΣ

Πέμπτη 28 Απριλίου 2016

Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών προσεχών ημερών στον Ιερό μας Ναό


ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ (28 Απριλίου 2016)
7:00 πρωί: (Ανάμνηση παραδόσεως Θ. Ευχαριστίας) Μ. Εσπερινός & Θ. Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.
7:00 βράδυ: (Ακολουθία των Παθών) Όρθρος Μεγάλης Παρασκευής

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 
8:00 πρωί: Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών
Πρωί ώρα 10:00: Μ. Εσπερινός & Αποκαθήλωση
7:30 βράδυ: (Θεόσωμος Ταφή & εις Άδου Κάθοδος) Όρθρος Μεγάλου Σαββάτου
9:30 βράδυ: Έξοδος Επιταφίου

ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 
7:30 πρωί: Εσπερινός & Θ. Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, Α΄ Ανάσταση
11:00 βράδυ: Κανόνας Μεγάλου Σαββάτου
12:00 βράδυ: Η Ανάστασις του Κυρίου, Αναστάσιμος Όρθρος & Θ. Λειτουργία του Ιερού Χρυσοστόμου. Απόλυση περίπου στις 02:00πμ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
7:00 απόγευμα: Μέγας Εσπερινός Αγάπης. 

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 
Όρθρος και Πανηγυρική Θεία Λειτουργία

Εκ του Ιερού Ναού

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι τήν γήν κρεμάσας. 
Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο τών Αγγέλων Βασιλεύς.
 Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τόν ουρανόν εν νεφέλαις.
 Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τόν Αδάμ.
Ήλοις προσηλώθη ο Νυμφίος τής Εκκλησίας.
Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός τής Παρθένου.
Προσκυνούμέν σου τά Πάθη Χριστέ.Δείξον ημίν καί τήν ένδοξόν σου Ανάστασιν

Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, καί τί μοι ἀνταπέδωκας

Τάδε λέγει Κύριος τοῖς Ἰουδαίοις· Λαός μου, τί ἐποίησά σοι ἤ τί σοι παρηνώχλησα; τούς τυφλούς σου ἐφώτισα, τούς λεπρούς σου ἐκαθάρισα, ἄνδρα ὄντα ἐπί κλίνης ἠνωρθωσάμην. Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, καί τί μοι ἀνταπέδωκας; Ἀντί τοῦ μάννα χολήν∙ ἀντί τοῦ ὕδατος ὄξος· ἀντί τοῦ ἀγαπᾶν με σταυρῷ με προσηλώσατε. Οὐκέτι στέγω λοιπόν· καλέσω μου τά ἔθνη κἀκεῖνα με δοξάσουσι σύν τῷ Πατρί καί τῷ Πνεύματι· κἀγώ αὐτοῖς δωρήσομαι ζωήν τήν αἰώνιον».
Αὐτά λέγει ὁ Κύριος στούς Ἰουδαίους: Λαέ μου, τί σου ἔκανα ἤ σέ τί σέ ἐνώχλησα; Στούς τυφλούς σου χάρισα τό φῶς, τούς λεπρούς σου καθάρισα (ἀπό τή λέπρα), σήκωσα ἄντρα πού ἦταν στό κρεβάτι (παράλυτος). Λαέ μου, τί σοῦ ἔκανα καί τί μου ἀνταπόδωσες; Ἀντί τοῦ μάννα, μοῦ ἔδωσες χολή, καί ἀντί τοῦ ὕδατος (στήν ἔρημο) μοῦ ἔδωσες ξύδι, καί ἀντί νά μέ ἀγαπᾶτε, μέ καρφώσατε στό σταυρό. Λοιπόν, δέ σᾶς ὑποφέρω πιά· θά καλέσω τούς εἰδωλολάτρες (πού εἶναι κι αὐτοί παιδιά μου) κι ἐκεῖνοι (ἀφοῦ πιστέψουν σέ μένα) θά μέ δοξάσουν μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεύμα· κι ἐγώ θά δωρήσω σ᾽ αὐτούς τήν αἰώνια ζωή.
Τό ἀντίφωνο παρεισάγει τόν Ἰησοῦ νά διαλέγεται μέ τούς Ἑβραίους. Ἔχοντας μέσα του μεγάλο πόνο ψυχῆς γιά τή σκληράδα καί τήν ἀχαριστία τους, τούς ρωτᾶ: Λαέ μου, τί κακό σοῦ ἔκανα καί κατά τί σέ στεναχώρησα; Ἐγώ σοῦ ἔκανα πολλές εὐεργεσίες. Θεράπευσα τούς ἀρρώστους σου καί σήκωσα τόν παράλυτο ἀπό τό κρεβάτι του. Τί σοῦ ἔκανα, ὥστε νά δικαιολογεῖται ἡ ἀχάριστη συμπεριφορά σου; Ὅταν εἴσασταν στήν ἔρημο περιπλανώμενοι, ἐγώ σᾶς χόρτασα μέ τό μάννα, καί ὅταν διψούσατε, σᾶς πότισα μέ δροσερό νερό ἀπό τήν σκληρή πέτρα. Καί τώρα Τί κάνετε ἐσεῖς γιά μένα; Μοῦ δώσατε χολή καί ξύδι. Καί ἀντί νά μοῦ δείξετε εὐγνωμοσύνη καί ἀγάπη, μέ σταυρώσατε.
Μήν παίζετε μέ τήν ἀνοχή καί τή μακροθυμία μου. Σ᾽ ὅλα τά πράγματα ὑπάρχουν ὅρια, καί στή δική μου ἀντοχή. Δέν σᾶς ἀνέχομαι πιά. Σᾶς ἀρνοῦμαι. Καί στή θέση σας θά καλέσω σάν περιούσιο λαό μου τούς εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι θά μέ δεχτοῦν ὡς Μεσσία τους, θά μέ πιστέψουν καί θά μέ δοξάσουν μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Καί σ᾽ αὐτούς θά χαρίσω τήν αἰώνια ζωή τῆς θείας βασιλείας μου.
Φοβερό! Καί ὅμως ὁ Θεός μπορεῖ ν᾽ ἀρνηθεῖ τό πλάσμα του! Ἡ ἄπειρη ἀγαθοδωρία του «στερεύει» μπροστά στήν πεισμοσύνη, τή σκληράδα καί τήν ἀχαριστία τοῦ πλάσματος. Ἡ θεία ἀγαθοσύνη δέν εἶναι μονόδρομος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος χάσει τόν ἀνθρωπισμό του, ὅταν ἡ ψυχή του πατηθεῖ ὅπως τό ἄγονο ἔδαφος τῆς παραβολῆς, ὅταν πεισματικά ὑποδουλωθεῖ στήν ἁμαρτία καί σπείρει μέσα του τό θάνατο, τότε μοιάζει μέ τό ξερό κλαδί, πού τό κόβουν οἱ ἄνθρωποι καί τό ρίχνουν στή φωτιά νά καεῖ. Ἡ κόλαση δέν προέρχεται προηγουμένως ἀπό τό Θεό. Εἶναι ἡ φυσική κατάληξη τοῦ πλάσματος, πού ἀρνήθηκε τό Θεό, καί τό ὁποῖο μέ τή σειρά του τό ἀρνεῖται ὁ Θεός!
Κύριε, λύτρωσέ μας ἀπό τήν πεισμονή τοῦ πνευματικοῦ θανάτου

Σήμερον ο Θεός εν τω Σταυρώ κρεμάται

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τήν γῆν κρεμάσας (τρίς). Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται ὁ τῶν ἀγγέλων βασιλεύς. Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται ὁ περιβάλλων τόν οὐρανόν ἐν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδάμ. Ἥλοις προσηλώθη ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Λόγχη ἐκεντήθη ὁ Υἱός τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμέν σου τά πάθη, Χριστέ (τρίς). Δεῖξον ἡμῖν καί τήν ἔνδοξόν σου ἀνάστασιν».

Σήμερα κρεμᾶται ἐπάνω στό ξύλο Ἐκεῖνος πού κρέμασε τή γῆ πάνω στά ὕδατα. Στεφάνι ἀπό ἀγκάθια φοράει στήν κεφαλή, Ἐκεῖνος πού εἶναι ὁ βασιλιάς τῶν Ἀγγέλων. Ντύνεται μέ ψεύτικη πορφύρα (βασιλικό ἱμάτιο), αὐτός πού περιβάλλει τόν οὐρανό μέ σύννεφα. Δέχτηκε ράπισμα, Ἐκεῖνος πού στόν Ἰορδάνη (διά τοῦ βαπτίσματός του) ἐλευθέρωσε τόν Ἀδάμ ἀπό τό δεσμό τῆς ἁμαρτίας. Μέ καρφιά καρφώθηκε ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Μέ λόγχη κεντήθηκε ὁ Υἱός τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμε τά πάθη σου Χριστέ. Δεῖξε σέ μᾶς καί τήν ἔνδοξή σου Ἀνάσταση.

Ἡ Ἐκκλησία προσκυνᾶ τά πάθη τοῦ Χριστοῦ. Τά προσκυνᾶ στήν ἀντινομική διάσταση τοῦ μυστηρίου τοῦ Χριστοῦ. Προσκυνᾶ Ἐκεῖνον, πού παντοδύναμα κρέμασε τή γῆ πάνω στά ὕδατα, κι ὅμως ὁ ἴδιος κρέμεται ἄδοξα ἐπάνω στό σταυρό. Ἐκεῖνον, πού εἶναι ὁ Κύριος τῶν λειτουργικῶν πνευμάτων του, κι ὅμως τώρα ἀντί βασιλικοῦ διαδήματος, φέρει στό κεφάλι του ἐμπαικτικά στεφάνι πλεγμένο ἀπό ἀγκάθια! Προσκυνᾶ Ἐκεῖνον, πού περιβάλλει τόν οὐρανό μέ σύννεφα, τώρα ὅμως στό σταυρό εἶναι ντυμένος κοροϊδευτικά μέ ψεύτικο βασιλικό μανδύα! Τόν Κύριο, πού μέ τό βάπτισμά του ἁγίασε τά ὕδατα καί ἔσωσε τόν Ἀδάμ ἀπό τή δυνάστευση τοῦ διαβόλου, καί πού τώρα δέχεται βάναυσο ράπισμα στήν παρειά ἀπό ἕναν τιποτένιο ὑπηρέτη! Τό Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας νά καρφώνεται μέ καρφιά ἐπάνω στό ξύλο! Καί τόν Υἱό τῆς Παρθένου νά τρυπιέται μέ λόγχη τήν ἀξία του πλευρά.Τά πάθη τοῦ Κυρίου εἶναι λυτρωτικά. Ὡστόσο δέν παύουν νά εἶναι φορτισμένα μέ θλίψη καί ὀδύνη πολλή. Οἱ οὐρανοί θρηνοῦν γιά τό πάθος τοῦ Ποιητῆ τους. Ἡ φύση κλονίζεται γιά τόν πάσχοντα Θεό της. Ἡ Μητέρα κλαίει γιά τήν ὀδύνη τοῦ Υἱοῦ της καί οἱ Ἄγγελοι γιά τό μαρτύριο τοῦ Βασιλιᾶ τους! Ἀλλά καί ἡ Ἐκκλησία θρηνεῖ γιά τά σεπτά πάθη τοῦ Νυμφίου της.
Τό πάθος ὅμως τοῦ Χριστοῦ εἶναι πάθος ἰδιότυπο. Πίσω ἀπ᾽ αὐτό ὑποφώσκει ἡ δόξα καί ἡ Ἀνάσταση. Καί ἔχει μιά νότα θριαμβικῆς χαρᾶς, τῆς νίκης τοῦ Γολγοθᾶ ἐπί τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων τοῦ ἐχθροῦ! Γιαυτό καί ἡ Ἐκκλησία θρηνεῖ μέν τά παθήματα καί τό θάνατο τοῦ Ἀρχηγοῦ της, ὅμως περίσεμνα καί μέ χαρά καλεῖ νά τῆς δείξει καί τήν ἔνδοξή του Ἀνάσταση

Περιλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου

Δύο μεγάλα καί παράδοξα θαύματα εἶδεν ὁ ἄνθρωπος εἰς τόν κόσμον· ἕνα Θεόν νά κατέβη ἀπό τόν οὐρανόν εἰς τήν γῆν νά γένῃ ἄνθρωπος, - καί αὐτόν, τόν Θεόν καί ἄνθρωπον, νά ἀνέβῃ νά ἀποθάνῃ ἐπάνω εἰς ἕνα σταυρόν. Τό ἕνα ἐστάθη ἔργον μιᾶς ἄκρας σοφίας καί δυνάμεως, τό ἄλλο ἔργον μιᾶς ἄκρας φιλανθρώπου ἀγάπης, πλήν καί τά δύο ἔλαβον περιστατικά πολλά καί διάφορα. Εἰς τό πρῶτον θαῦμα, ὅταν ὁ Θεός ἔγεινεν ἄνθρωπος, ἔκαμε κοινήν πανήγυριν ὅλη ἡ κτίσις: ἄγγελοι εἰς τόν οὐρανόν ἔψαλλον χαρμόσυνον δοξολογίαν· ποιμένες εἰς τήν γῆς ἐχόρευον, διά τά εὐαγγέλια τῆς σωτηρίας καί τῆς χαρᾶς καί βασιλεῖς ἦλθον ἐξ ἀνατολῶν καί προσεκύνησαν μέ δῶρα τόν νεοτεχθέντα Δεσπότην. Εἰς τό δεύτερον θαῦμα, ὅταν ὁ Θεάνθρωπος ἀπέθανεν ἐσταυρωμένος, ὡσάν κατάδικος ἐν μέσῳ δύο ληστῶν, ὁ ἄνω καί κάτω κόσμος ἐθρήνησεν· ὁ οὐρανός ἐσκέπασε μέ βαθύτατον σκότος τό πρόσωπον· ἡ γῆ ἐσείσθη ἐκ θεμελίων ἀπό τόν τρόπον, αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν. Ἐκείνη ἐστάθη μία λαμπρά νύχτα, πρόξενος παγκοσμίου χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως, αὕτη μία σκοτεινή ἡμέρα, ἀφορμή λύπης καί ἀδημονίας· εἰς ἐκείνην ἔκαμε ὅσην εὐεργεσίαν ἠδύνατο νά κάμῃ ὁ Θεός πρός τόν ἄνθρωπον· εἰς ταύτην ἔκαμεν ὅσην παρανομίαν δύναται νά κάμῃ ὁ ἄνθρωπος πρός τόν Θεόν.
Δίκαιον ἔχεις νά λέγῃς, ὦ Θεάνθρωπε καί τεθλιμένε Ἰησοῦ· «περίλυπός ἔστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου» πολλά εἶναι τά πάθη σου, μεγάλη εἶναι ἡ λύπη σου· πάθη τόσον πολλά, ὅσα δέν ἀβάσταξεν ἀκόμη ἀνθρώπου ὑπομονή· λύπη τόσον μεγάλη, ὅσον δέν ἐδοκίμασεν ἀνθρώπου καρδία. Καί ἀληθινά, Χριστιανοί, ὅσον ἐγώ ἐξετάζω νά εὕρω ἀνάμεσα εἰς τούς ἀνθρώπους κανένα ἄλλο παράδειγμα, τόσον εὑρίσκω καί τόν πόνον του εἰς τό πάθος καί τήν λύπην του εἰς τόν πόνον ἀσύγκριτον.

Μέγας ἦτο ὁ φθόνος τῶν ἀρχιερέων καί γραμματέων ἐναντίον τοῦ Κυρίου· καί ὁ ἄδικος φόνος τοῦ Ἄβελ δέν εἶναι νά συγκριθῇ μέ τόν σταυρικόν θάνατον τοῦ Ἰησοῦ. Μεγάλη ἡ ὑπομονή τοῦ Ἰσαάκ, ὅταν ἔμελλε νά θυσιασθῇ ἀπό τόν Ἀβραάμ, τόν πατέρα του. Πολλά μεγαλητέρα τοῦ Ἰησοῦ, ὅπου ἀληθινά ἐθυσιάσθη ἀπό τόν Οὐράνιον Πατέρα του εἰς τό μῖσος τῶν ἐχθρῶν του. Μεγάλη ἡ δυστυχία τοῦ Ἰωσήφ, νά πωληθῇ ἀπό τούς ἀδελφούς του, νά συκοφαντηθῇ ἀπό μίαν γυναῖκα καί νά σφαλισθῇ, ὡσάν πταίστης, εἰς μίαν φυλακήν· μεγαλητέρα τοῦ Ἰησοῦ, νά πωληθῇ ἀπό τόν μαθητήν του, νά κατηγορηθῇ ἀπό τήν Συναγωγήν, νά συρθῇ ἀπό κριτήριον εἰς κριτήριον ὡσάν κατάδικος.
Μεγάλη ἡ καταφρόνησις τοῦ Δαυΐδ ὁ ἴδιος υἱός νά τόν διώξη ἀπό τόν βασιλικόν θρόνο, οἱ ὑπήκοοί του νά τόν ἀπαρατήσωσιν, οἱ δοῦλοι του νά τόν κυνηγοῦσι μέ πέτρας νά τόν συντροφεύουσι μέ ὕβρεις, ὅταν αὐτός, φεύγοντας μέ γυμνά πόδια, ἀνέβαινεν εἰς τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν· μά ὁ Ἰησοῦς παραιτημένος ἀπό τούς ἀποστόλους, δεμένος ἀπό τούς στρατιώτας, στεφανωμένος μέ ἀκάνθας, φορτωμένος μέ τόν Σταυρόν, συντροφευμένος ἀπό τάς βλασφημίας καί τούς ὀνειδισμούς ὅλης τῆς πόλεως, νά ἀναβαίνῃ εἰς τόν Γολγοθᾷ, διά νά λάβῃ ἄτιμον θάνατον ἀνάμεσα εἰς δύο ληστάς, - τοῦτο δέν εἶναι ἕνα ἐλεεινότερον θέαμα;
ομολογῶ πῶς πολύς ἦτον ὁ πόνος τοῦ Ἰώβ στερημένου ἀπό τά παιδία καί ἀπό τά ὑπάρχοντα, πεσμένου εἰς μίαν κοπρίαν, πληγωμένου ἀπό κεφαλῆς μέχρι ποδῶν· μά αὐτός ἦτον ἕνας τύπος, μία σκιά τῶν καί τῶν πληγῶν τοῦ πολυπαθοῦς Υἱοῦ τῆς Παρθένου. Πολλά ἦτον καί τά πάθη, ὅπου ἔλαβον μετέπειτα, ὅσοι ἐμιμήθησαν τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ᾽ ἐκεῖνα τῶν ἁγίων μαρτύρων ἦτον πάθη τοῦ σώματος, ἀνάμεσα εἰς τά ὁποῖα ἔχαιρεν ἡ ψυχή· ἐκεῖνα ἦτον καί τό μαρτύριον καί στέφανος· τό δέ πάθος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· εἶναι πάθος, χωρίς καμμίαν παρηγορίαν, θάνατος, ὅλος ἀτιμία, μαρτύριον, ὅλον λύπη, καί λύπη θανάσιμος· «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου». Ἐγώ ἠξεύρω, διατί τέλος οἱ διδάσκαλοι κηρύττουσι τά πάθη τοῦ Χριστοῦ· διά νά παρακινήσωσι δηλαδή, τούς Χριστιανούς εἰς συμπάθειαν καί εἰς δάκρυα. Ἐγώ δέν ἔχω τοιοῦτον σκοπόν, διατί τοιοῦτον σκοπόν δέν εἶχε καί ὁ Χριστός, ὅταν ἐπήγαινε νά ἀποθάνῃ: «θυγατέρες Ἱερουσαλήμ, ἔλεγε, μή κλαίετε ἐπ᾽ ἐμέ, πλήν ἐφ᾽ ἑαυτάς κλαίετε καί ἐπί τά τέκνα ὑμῶν»· ἁμαρτωλοί, ὅσοι ἕως τώρα εἶσθε ἀμετανόητοι, κλαίετε, σᾶς λέγω καί ἐγώ, διά τήν ἁμαρτίαν σας, κλαίετε διά τήν κακίαν σας, κλαίετε τήν κόλασίν σας καί κλαίετε ὁμοῦ τήν δυστυχίαν τῶν τέκνων σας, εἰς τά ὁποῖα ἀφίνετε εἰς κληρονομίαν τό κακόν παράδειγμα μιᾶς διεστραμμένης ζωῆς. Δέν θέλω νά κλαύσετε τά πάθη τοῦ Χριστοῦ, θέλω μόνον ν᾽ ἀκούσετε, ἀνάμεσα εἰς ὅλα τά πάθη τοῦ Χριστοῦ, ποῖον ἐστάθη τό μεγαλήτερον, διά τό ὁποῖον λέγει παραπονεμένος· «Περιλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου».

Μεγάλη Παρασκευή: η πιό πένθιμη ημέρα του έτους

Την Μεγάλη Παρασκευή οι χριστιανοί όλου του κόσμου, ζουν την κορύφωση του Θείου Δράματος. Είναι η ημέρα των Παθών του Ιησού. Αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στις τελευταίες ώρες πριν την Σταύρωση, μας υπενθυμίζει τα παρακάτω γεγονότα. Ο Χριστός, μετά την σύλληψη του στο Όρος των Ελαιών, δικάστηκε και καταδικάστηκε από τους Αρχιερείς. Η δίκη ήταν βέβαια τυπική αφού η ετυμηγορία είχε αποφασιστεί πριν καν συλληφθεί. Οι Αρχιερείς ήθελαν τον θάνατο Του. Επειδή όμως δεν είχαν την νόμιμη εξουσία, έπρεπε η καταδικαστική απόφαση να απαγγελθεί από τον Ρωμαίο διοικητή. Τα χρόνια εκείνα διοικητής στην Ιερουσαλήμ ήταν ο Πιλάτος. Σε αυτόν σύρθηκε ο Ιησούς, ενώ το πλήθος, μετά από παρότρυνση των Αρχιερέων, φωνάζοντας, ζητούσε την Σταύρωση Του. Υπήρχε το έθιμο, την ημέρα του Εβραϊκού Πάσχα, οι Ρωμαίοι να απελευθερώνουν έναν κατάδικο Εβραίο. Ο Πιλάτος θέλοντας να μην έχει την ευθύνη της σταύρωσης του Χριστού, ζήτησε από το πλήθος να διαλέξει ανάμεσα στον Θεάνθρωπο και στον Βαραβά, ένα στασιαστή και φονιά, ποιος θα ήταν αυτός που θα απελευθερωνόταν. Το πλήθος, δια βοής, επέλεξε να αφεθεί ελεύθερος ο Βαραβάς. Αμέσως μετά, και με την εντολή πλέον του Πιλάτου, ο Χριστός οδηγείται στην εσωτερική αυλή του Πραιτωρίου (του διοικητηρίου δηλαδή των Ρωμαίων). Εκεί οι στρατιώτες του φορούν μια πορφύρα και ένα αγκάθινο στεφάνι. Χλευαστικά αποκαλώντας τον «Βασιλιά των Ιουδαίων», τον χτυπούν και τον φτύνουν. Η ώρα της Σταύρωσης έχει πλησιάσει. Φορτωμένος ο Ιησούς με τον Σταυρό στον οποίο θα σταυρωθεί, οδηγείται προς τον λόφο του Γολγοθά. Στο δρόμο δεν αντέχει το βάρος του Σταυρού και πέφτει. Οι Ρωμαίοι επιβάλουν στον Σίμωνα τον Κυρηναίο, που διερχόταν από εκείνο το σημείο, να μεταφέρει αυτός τον Σταυρό του Μαρτυρίου. Τελικά στις 9 η ώρα το πρωί, ο Ιησούς σταυρώνεται. Το μαρτύριο του Χριστού κράτησε έξι ώρες. Στις 3 η ώρα το απόγευμα παρέδωσε το πνεύμα Του, αφού προηγουμένως είχε συγχωρήσει όσους ευθύνονταν για τον θάνατο Του. Επειδή όμως το Σάββατο απαγορεύονταν οι κηδείες, ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία, κρυφός μαθητής του Χριστού, ζήτησε από τον Πιλάτο να πάρει το σώμα Του και να το ενταφιάσει. Η άδεια αυτή του δόθηκε και έτσι τυλίγοντας το σώμα του Χριστού σε ένα σεντόνι, τον ενταφίασε σε ένα μνήμα λαξευμένο σε βράχο. Το άνοιγμα του μνήματος, κλείστηκε με μια μεγάλη πέτρα. Η τελετή της Αποκαθήλωσης, γίνεται στις εκκλησίες μας, το μεσημέρι της μεγάλης Παρασκευής. Ενώ το βράδυ της ίδιας ημέρας τελείται η περιφορά του Επιταφίου. Οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν πένθιμα όλη την διάρκεια της ημέρας. Η νηστεία της ημέρας είναι αυστηρότατη και απαγορεύει ακόμα και το λάδι. Πολλοί πιστοί συνηθίζουν να πίνουν την Μεγάλη Παρασκευή λίγο ξύδι, εις ανάμνηση αυτού που έδωσαν στον Ιησού, όταν ζήτησε νερό τις τελευταίες στιγμές της επίγειας ζωής Του. Το έθιμο απαγορεύει κάθε εργασία την ημέρα αυτή. Σε πολλές περιοχές φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα, και μετά την περιφορά του Επιταφίου το παραδίδουν στην φωτιά. Τα λουλούδια του επιταφίου, μοιράζονται στους πιστούς, οι οποίοι τα φυλούν μαζί με τις εικόνες στα σπίτια τους. Τέλος, την ημέρα αυτή συνηθίζεται οι πιστοί να επισκέπτονται τους τάφους των νεκρών συγγενών και φίλων.

Αρον τον Σταυρόν σου και ακολούθησε τον Κύριο



Τι σημαίνει να σηκώσουμε τον σταυρό μας;

Ό Κύριος λέει ότι ό καθένας από μας πρέπει να σηκώσει τον δικό του σταυρό. Τι σημαίνει αυτό; Ποιος είναι αυτός ό σταυρός; Για τον καθένα ό σταυρός είναι διαφορετικός και αυστηρά προσωπικός, διότι για τον καθένα ό Θεός έχει ετοιμάσει τον δικό του σταυρό. Έχει μεγάλη σημασία να καταλάβουμε ποιος είναι ό δικός μας σταυρός, να ξέρουμε ότι έχουμε σηκώσει εκείνο ακριβώς τον σταυρό πού μας προτείνει ό Θεός. Είναι πολύ επικίνδυνο να επινοούμε σταυρούς για τον εαυτό μας. Και αυτό δυστυχώς το βλέπουμε συχνά. Για την πλειοψηφία των ανθρώπων ο Θεός έχει ετοιμάσει τον σταυρό της ζωής μέσα στον κόσμο, τον σταυρό της οικογενειακής και της κοινωνικής ζωής.
Αλλά πολλές φορές άνθρωπος πού αποφάσισε να αρνηθεί τον εαυτό του και να ακολουθήσει στην ζωή του την οδό του Χριστού δεν πετυχαίνει τίποτα επειδή επινοεί για τον εαυτό του σταυρό πού του φαίνεται πιο σωστός. Νομίζει, παραδείγματος χάριν, ότι για να σωθεί πρέπει να γίνει μοναχός ή να πάει στην έρημο. Αυτόν όμως το δρόμο ό Θεός τον ετοίμασε για πολύ λίγους, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν σταυρό πού οι ίδιοι ούτε καν τον θεωρούν σταυρό και όταν τον σηκώνουν δεν καταλαβαίνουν ποιο βάρος έχουν στους ώμους τους.

Ποιο σταυρό έχουν οι περισσότεροι;

Έναν σταυρό απλό, όχι τέτοιο πού σήκωσαν οι άγιοι μάρτυρες και πού σήκωναν όλη τη ζωή τους οι όσιοι πατέρες στην έρημο. Εμείς έχουμε άλλο σταυρό. Ή ζωή μας, ή ζωή όλων των ανθρώπων, είναι θλίψη και πόνος. Και όλες αυτές οι θλίψεις στην κοινωνική και την οικογενειακή ζωή μας είναι ο σταυρός μας. Ό αποτυχημένος γάμος, ή ανεπιτυχής επιλογή του επαγγέλματος, δεν μας προκαλούν αυτά πόνο και θλίψη; Δεν πρέπει ό άνθρωπος πού τον βρήκαν αυτές οι συμφορές να τις υπομένει; Οι σοβαρές ασθένειες, ή περιφρόνηση, ή ατιμία, ή απώλεια της περιουσίας, ή ζήλεια των συζύγων, ή συκοφαντία και όλα γενικά τα κακά πού μας κάνουν οι άνθρωποι, όλα αυτά δεν είναι ό σταυρός μας;
Ακριβώς αυτά είναι ό σταυρός μας, σταυρός για την μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων. Αυτές είναι οι θλίψεις πού υποφέρουν οι άνθρωποι και όλοι μας πρέπει να τις σηκώνουμε, αν και οι περισσότεροι δεν το θέλουν. Άλλα ακόμα και οι άνθρωποι πού μισούν τον Χριστό και αρνούνται να ακολουθήσουν το δρόμο του και αυτοί ακόμα σηκώνουν το δικό τους σταυρό του πόνου.

Εξηγόρασας υμάς εκ της κατάρας του νόμου

Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῷ τιμίῳ σου αἵματι· τῷ σταυρῷ προσηλωθείς καί τῇ λόγχῃ κεντηθείς τήν ἀθανασίαν ἐπήγασας ἀνθρώποις· Σωτήρ ἡμῶν, δόξα σοι».

Μᾶς ἐξαγόρασες ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου μέ τό δικό σου τίμιο αἷμα· ἀφοῦ καρφώθηκες στό σταυρό καί τρυπήθηκες διά τῆς λόγχης, πήγασες ἀθανασία στούς ἀνθρώπους· Σωτήρα μας, δόξα σοι.
Μέ τό τίμιο αἷμα του ὁ Χριστός μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου, ὁ ὁποῖος τιμωροῦσε αὐστηρά τούς παραβάτες τῶν ἐντολῶν του, ὅλους δηλαδή τούς ἀνθρώπους πού τόν δέχονταν. Τό σωτήριο ὅμως πάθος Του χάρισε τήν ἀθανασία στούς ἀνθρώπους. Βέβαια ὄχι τή φυσική, γιατί ἡ σωματική φύση εἶναι θνητή. Τήν ἀθανασία τοῦ σώματος θά χαρίσει ἡ ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση κατά τή συντέλεια τοῦ κόσμου. Μέ τήν ἀθανασία ὁ ἄνθρωπος ἐξομοιώνεται πρός τό Θεό, ὁ ὁποῖος τήν ἔχει σάν φυσική του ἰδιότητα. Γίνεται «χάριτι ἀθάνατος», ἐνῶ ὁ Θεός εἶναι «φύσει».

Το φραγγέλιο του Κυρίου !!!

Ίσως νομίζουμε ότι το φραγγέλιο ήταν μία απλή μαστίγωσις. δεν είναι καθόλου έτσι. Αυτόν πού επρόκειτο νά υποστεί το φραγγέλιο τον έδεναν σε μιά κολώνα και ο ειδικός δήμιος πού εκτελούσε την φραγγέλωση έπαιρνε ένα μαστίγιο βαρύ το οποίο είχε πολλές λουρίδες στην άκρη του, πάνω στις λουρίδες ήταν δεμένες σφαίρες από μολύβι ή μικρά οστάρια, κότσια από αρνί και τις έφερνε με όση δύναμη είχε πάνω στην ράχη δεμένου ανθρώπου. Πολύ σύντομα, απ΄ τα πρώτα κτυπήματα εξεσχίζετο το δέρμα τού ανθρώπου πού εδέχετο την φραγγέλωση και ύστερα από μερικά κτυπήματα ακόμη έφευγαν και κατεξεσχίζοντο τελείως οι σάρκες του και απεγυμνώνοντο τα κόκαλα τής ράχης. Αναφέρονται στην ιστορία αρκετές περιπτώσεις από ανθρώπους, πού απέθαναν την ώρα τής φραγγελώσεως. Σ΄ αυτήν τώρα την καταξεσχισμένη, καταματωμένη και καταπονεμένη ράχη, κουβάλησε ο Χριστός μας τον Σταυρό του, πού ήταν ξύλο βαρύτατο, έτσι ώστε νά μπορεί νά σηκώσει επάνω του το βάρος ενός ανθρώπου χωρίς νά λυγίσει. Και είναι γνωστό αλλά και πάρα πολύ φυσικό νά το περιμένει κανείς ότι λύγισε κάτω από το βάρος τού Σταυρού, ήδη εξαντλημένος και με αιμορραγία πού τού είχε στοιχίσει απώλεια δυνάμεων, λύγισε κάτω από το βάρος τού Σταυρού αυτού και έπεσε, όπως λένε οι παραδόσεις, με το πρόσωπο πάνω στη γη, με το πρόσωπο, χωρίς καν νά μπορεί νά προστατεύσει το σώμα του απ΄ τις συνέπειες τής πτώσεως χάρις στο Σταυρό, τον οποίο ήταν αναγκασμένος νά κρατάει και πού έπεσε σαν βάρος από πάνω του. Και ξέρουμε ότι για νά μην πεθάνει πριν φθάσει καν στο ύψος τού Γολγοθά, ανέθεσαν στον Σίμωνα τον Κυρηναίο νά κουβαλήσει αυτός για τον υπόλοιπο δρόμο τον Σταυρό. Ας προσθέσουμε ακόμη και για τα αγκάθια πού είχε ο στέφανος εκείνος που σε πολλά σημεία είχε τρυπήσει το κεφάλι Του και όλοι όσοι έχουν μιά πείρα από θάλαμο ατυχημάτων τού Νοσοκομείου, ξέρουνε πόσο ιδιαίτερη τάση έχουν νά αιμορραγούν τα τραύματα στο τριχωτό τής κεφαλής. Αυτό λοιπόν το έξαιμο σώμα, το καταπονημένο σώμα, καρφώθηκε επάνω στον Σταυρό.

Ίδε ο άνθρωπος... και ίδε οι άνθρωποι

Είναι η σκωπτική φράσις, αγαπητοί μου αναγνώσται, που προφέρει ο Πιλάτος, δείχνοντας τον Θεάνθρωπο στους ανθρώπους. «Ίδε ο άνθρωπος». Τον είχαν μαστιγώσει, τον είχαν εξευτελίσει και μέσα σ' αυτή την εξουθένωσι και την ταπείνωσι τον δείχνει στους ανθρώπους και λέγει «Ίδε ο άνθρωπος» Θέαμα φοβερό και συγκλονιστικό. Πώς έκαμε ο Θεός τον άνθρωπο και πώς κατήντησε ο άνθρωπος τον Θεό. Αιμόρφυτον, άτιμον, χωρίς είδος και κάλλος, εγκαταλελειμένον στο μίσος των ανθρώπων, αξιολύπητον.Ο Θεός έγινε άνθρωπος από αγάπη στο πλάσμα του. Κι αυτό με περισσή αχαριστία τον ανέβασε πάνω στο Σταυρό. Ο Θεός εξήντλησε τα αποθέματα των ευεργεσιών του, και ο άνθρωπος εκόρεσε επάνω του την μανία του μίσους του. Ο Θεός εκάλεσε τον άνθρωπο να γίνη Θεάνθρωπος και αυτός «παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς Ό Θεός εξηγόρασε τον άνθρωπο «εκ κατάρας του νόμου τω τιμίω του αίματι τω Σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς» και ο άνθρωπος με πείσμα του ηρνήθη την χάριν. «Απόστα απ' εμοϋ, οδούς σου ειδέναι ου βούλομαι».
Αλήθεια, φίλοι μου, την ίδια φράσι που είπε τότε ο Πιλάτος δείχνοντας τον Ιησού στους όχλους, θα ημπορούσε κάλλιστα σήμερα να πη ο Ιησούς δείχνοντας όλους εμάς. Δείχνοντας μας με το δάκτυλο του, θα ημπορούσε να διακήρυξη:Ίδε οι άνθρωποι.
Ναι, ίδε οι άνθρωποι. Ιδέτε τους. Επαίρονται δια τις επιστημονικές και τεχνολογικές τους κατακτήσεις και ταυτόχρονα σφίγγονται από την αγωνίαν του αύριον. Το άγχος κυριαρχεί στις ψυχές των καθώς πλέουν μέσα στα αγαθά των. Εκέρδισαν την ύλην και έχασαν την ψυχή. Παρεδόθησαν στην σάρκα και ελησμόνησαν το πνεύμα. Αποπνευματοποιήθησαν σταδιακά κι εστέγνωσαν από κάθε πνευματική ικμάδα, μένοντας ξένοι προς τις πνευματικές εμπειρίες, που τροφοδοτούν τον έσω της καρδίας άνθρωπο, που ολοκληρώνουν την προσωπικότητα και δίνουν νόημα στη ζωή.
Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Τους εχάρισα όλα τα αγαθά της γης, τους ώρισα κορωνίδες της δημιουργίας, τους ετοποθέτησα βασιλείς της κτίσεως όλης. Όλα τα έθεσα στη διάθεσί τους, για να τα απολαμβάνουν όλοι, με αγάπη, με ενότητα και ομοφροσύνη. Και όμως, αυτοί χωρίσθηκαν σε τάξεις και παρατάξεις και οι μεν στερούν τα αγαθά από τους δε. Το κοινωνικό πρόβλημα βρίσκεται σε έξαρσι. Άλλοι μεθούν πάνω στη γη κολυμβώντας στην αφθονία και στην περίσσεια και άλλοι πεινούν και πεθαίνουν. Τα 2/3 του πληθυσμού της γης πεινούν, ενώ το 1 /3 καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Εξητμίσθη η αγάπη. Ο νόμος των συμφερόντων διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις. Ένας κυνισμός που προδίδει την ανθρωπιά και οδηγεί σε κατάντια τον άνθρωπο.
Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Μιλούν για ελευθερία και μεταξύ των καταδυναστεύονται. Άνθρωπος εκμεταλλεύεται άνθρωπο, τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατιούνται και βαναυσότητες επικρατούν. Συγκαλούν διεθνείς συσκέψεις τύπου Ελσίνκι και υπογράφουν αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη αξία. Και πριν στέγνωση η υπογραφή τους κλείνουν τους αντιφρονούντες σε φοβερά στρατόπεδα, σε ψυχιατρικά άσυλα, αστυνομεύουν τη σκέψι, αρνούνται τις θρησκευτικές ελευθερίες. Λαοί ολόκληροι πάσχουν κάτω από καταπιέσεις απανθρωπιάς και το δίκαιο του ισχυροτέρου έχει γίνει νόμος. Για την ελευθερία γράφηκαν διθύραμβοι, και εν ονόματί της υψώθηκαν εκατόμβες. Και όμως δεν την απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι όπως θα έπρεπε. Δεσμά και αλυσίδες χαλκεύονται από τους δυνατούς για τους αδυνάτους και φίμωτρα κατασκευάζονται και μαρτύρια επινοούνται μόνο και μόνο για να στραγγαλισθή η ελευθερία και να υψωθή απειλητική η γροθιά της σκλαβιάς, που εξουθενώνει σώματα και ψυχές.
Ίδε οι άνθρωποι. Μιλούν για πολιτισμό και για πρόοδο. Και οι κοινωνίες τους υποφέρουν από αδίστακτους δολοφόνους, εκβιαστές, αναρχικούς, εξτρεμιστές. Φόβος και τρόμος τους έχει καταλάβει από τις αεροπειρατείες, τις απαγωγές, τις δολοφονίες, τιίς εκρήξεις, τις απειλές. Κατήντησε η ζωή στις μεγαλουπόλεις ένα μαρτύριο που η ανασφάλεια το επιτείνει και δημιουργεί αδιέξοδο. Πού είναι τώρα ο πολιτισμός των ευρωπαίων; Έπεσαν χαμηλά, γεύθηκαν τη βία, δοκιμάζουν κάθε μέρα την αναρχία. Και η κατάστασις επιδεινώνεται, λες και οι δυνάμεις της ανωμαλίας βάλθηκαν να εκριζώσουν και να αφανίσουν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Σκέψου κατάντημα, η Ιταλική μαφία ανέλαβε να ξεδιαλύνη την υπόθεσι της απαγωγής ενός πολιτικού, μπροστά στην αδυναμία του Κράτους να ανακάλυψη τους ενόχους.
Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Μιλούν για ειλικρίνεια και τιμιότητα και ζητούν από τα παιδιά τους συμμόρφωσι σ' αυτές. Αρέσκονται στα λόγια καιί στιίς θεωρίες. Εις την πράξιν όμως εφαρμόζουν την ψευτιά και την υποκρισία. Δύσκολη έγινε η ζωή τους. Δεν εμπιστεύεται ο ένας τον άλλον. Οι κοινωνίες έγιναν ζούγκλες και Σαχάρες. φυλάγεται ο ένας από τον άλλο. Μαρτύριο κατήντησε η κοινωνική συμβίωσι, που επιτείνεται με τις συμβατικότητες και τις ψευτοευγένειες που δείχνουν πνευματική φτώχεια και τίποτε άλλο.Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Έμαθαν πολλά και τώρα με αρνούνται. Έγινε της μόδας η αθεΐα. Θεωρούν πως τους δίδει αξία, πως γίνονται προσωπικότητες. Και πιπιλίζουν στα στόματά τους παληές ξεπερασμένες ανθρώπινες θεωρίες της αποστασίας, νομίζοντας πως προσβάλλουν εμέ. Και δεν κατανοούν, ότι, αντιθέτως, εγώ τους ηθέλησα υψηλά, κοντά μου, κι' αυτοί προτιμούν την πεζότητα, τα χαμηλά.
Ίδεοι άνθρωποι. Ω, τους λυπάμαι. Έφθασαν σε αδιέξοδο. Δεν ξέρουν πώς να σωθούν. Απ' εδώ η μόλυνσις του περιβάλλοντος, απειλεί να εξαλείψει τη ζωή από τον πλανήτη. Απ' εκεί η μηχανοποίησι της ζωής και η μαζοποίησι του ανθρώπου θυσιάζει στον Μολώχ του κέρδους την αξία του ανθρώπινου προσώπου. Πιο πέρα η προσβολή της ηθικής τάξεως, με τις κάθε λογής ασχήμιες, με την έξαρσι του εγκλήματος, με το σώριασμα κατά γης της αρετής, έχουν καταντήσει τη ζωή μια δοκιμασία. Κι' έπειτα η ιδεολογική σύγχυσι που χαρακτηρίζει την εποχή αυτή, τα ποικίλα αντιπνευματικά ρεύματα που μαστίζουν τους νέους και τους ώριμους, όλα μαζί χτυπούν κατακέφαλα τον δύστυχο άνθρωπο, τον εξουθενώνουν, τον οδηγούν στον τάφο. Τίποτε δεν φαίνεται ικανό να τον σώση. Ούτε η φιλοσοφία, ούτε η επιστήμη, ούτε το χρήμα, ούτε οι ανέσεις, ούτε η τεχνολογία. Όλα δοκιμάσθηκαν και απεδείχθησαν ανίκανα καθεαυτά να δώσουν λύσι στα υπαρξιακά προβλήματα των ανθρώπων και να υποδείξουν διεξόδους ζωής και σωτηρίας.

Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε !!!

Η υπέρτατη θυσία του Θεανθρώπου Κυρίου και πάλι μπροστά μας. Ο Κύριος Ιησούς «ως αρνίον εσφαγμένον» κρέμαται πάνω στο Σταυρό για τη σωτηρία και τη λύτρωση του ανθρώπου και του κόσμου.
Καρφωμένος πάνω στο Σταυρό προσφέρει απλόχερα την αγάπη του. Ενώ το Πανάγιον Αίμα του βάφει το σταυρό και το χώμα, αυτός μένει ειρηνικός και σιωπηλός. Υβρίζεται, εμπαίζεται, χλευάζεται, αλλά γεμάτος αγάπη μακροθυμεί και συγχωρεί. Συγχωρεί όλους τους σταυρωτές του. Μακροθυμεί για όλους και περιμένει τη μετάνοια και την επιστροφή τους. Αυτό το μεγαλείο της θεϊκής μακροθυμίας και αγάπης θαυμάζει και υμνεί ο πιστός, όταν βλέπει τον Κύριο πάνω στο σταυρό. Το μεγαλείο της ανεξικακίας Του, της μεγάλης Του θεϊκής αγάπης.

Αλλά αγαπητοί μου, ας συμπορευθούμε με τον Ιησού στο πάθος Του και ας παρακολουθήσουμε τα συγκλονιστικά εκείνα γεγονότα, που αποκαλύπτουν την άφατο και πολλή του Κυρίου μας μακροθυμία και αγάπη.

1. Το πρώτο γεγονός, που αποδεικνύει τη μεγάλη του Κυρίου μακροθυμία και αγάπη, έλαβε χώρα στον κήπο της Γεθσημανή. Ο Χριστός απέναντι στον Ιούδα. «Και έτι αυτού λαλούντος, ιδού Ιούδας είπε– χαίρε ραββί, και κατεφίλησεν αυτόν»... Είναι το φίλημα της προδοσίας. Ούτε οι εμπτυσμοί, ούτε τα ραπίσματα, ούτε το μίσος των Ιουδαίων και Ρωμαίων δεν φθάνουν τη φρίκη του φιλήματος αυτού. Το μίσος και η μανία του Ιούδα ξεσπούν εναντίον του Κυρίου, σαν θύελλα.
Και πώς αντιδρά ο Κύριος στην υποκριτική συμπεριφορά του Ιούδα; Δείχνει την απέραντη αγάπη στον Ιούδα, δείχνει τη μακροθυμία του, ενώ είχε τη δυνατότητα νε ενεργήσει διαφορετικά. Τον ρωτάει τι θέλει, τι ζητάει, και αφήνει τον εαυτό του στη διάθεση των στρατιωτών που ακολουθούν τον Ιούδα. Πώς λοιπόν να μη θαυμάζουμε την μακροθυμία του Κυρίου και μαζί με την Αγία του Εκκλησία να μην ψάλουμε το «Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε, δόξα σοι»;
2. Το δεύτερο γεγονός έλαβε χώρα στο αρχοντικό του αρχιερέα Άννα. Είναι η σκηνή του ραπίσματος του Κυρίου από μέρους ενός δούλου. Ο Αρχιερέας ζητά να μάθει από τον Κύριο για το έργο του και την αποστολή του. Ο Χριστός του απαντά ότι φανερά εδίδαξα, μπροστά στο λαό μίλησα. Ρώτησε καλύτερα αυτούς που μ’ έχουν ακούσει. Κι αμέσως ένας δούλος του Αρχιερέα κτυπά τον Κύριο στο πρόσωπο και του λέει «έτσι αποκρίνονται στον Αρχιερέα;». Τι καταπληκτικό! Ο δούλος ραπίζει το Δεσπότη, ο υπηρέτης τον Κύριο των κυρίων. Και η αντίδραση του Χριστού μας; Ήρεμα, απλά και ταπεινά απαντά στον δούλο ως εξής: «ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού, ει δε καλώς, τι με δέρεις;». Υπομένει και μακροθυμεί. Συγχωρεί και περιμένει. Ο δούλος δεν απάντησε στον Κύριο. Εμείς όμως ας του ψάλουμε για μια ακόμη φορά «Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε, δόξα σοι».
3. Και μετά τον υπηρέτη του Αρχιερέα ο όχλος. Μετά την καταδικαστική απόφαση του Συνεδρίου, ο όχλος εμπαίζει και χλευάζει τον Κύριο. Αυτός ο όχλος που τόσα θαύματα είδε από τον Ιησού και τόσες ευεργεσίες. Βασανίζει τον Χριστό. Την αρχή κάνει ένας Γραμματέας των Ιουδαίων. Μετά όλοι μαζί αρχίζουν να φτύνουν το Χριστό. Το θείο και άγιο πρόσωπο του Κυρίου γεμίζει ακαθαρσίες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες δεν αρκούνται σε αυτά, αλλά τον κτυπούν και τον μαστιγώνουν. Αλλά ο Ιησούς σιωπά. Σιωπά και μακροθυμεί. Μόνον εμείς θα λύσουμε τη σιωπή και θα του ψάλουμε τον ύμνο «Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε, δόξα σοι».
4. Αλλά η μακροθυμία του Κυρίου μας φθάνει στον ύψιστο βαθμό, όταν βρίσκεται κρεμασμένος πάνω στο Σταυρό. Εδώ και με τη σιωπή, αλλά και την ομιλία του εκδηλώνει την άφατο μακροθυμία του. «Πάτερ, άφες αυτοίς– ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» προσεύχεται στον ουράνιο Πατέρα του για τους σταυρωτές του. Αρχιερείς, Ιερείς, άρχοντες, λαός. Όλοι τον χλευάζουν, όλοι τον κοροϊδεύουν. Αλλά αυτός σιωπά. Τόσοι εμπαιγμοί, τόσοι χλευασμοί! Κι όμως ο Κύριος δεν αισθάνεται κακία γι’ αυτούς. Είναι τόσο προκλητικές οι βλασφημίες, ώστε αναγκάζεται να διαμαρτυρηθεί ο δεύτερος ληστής. Το βλέμμα του Κυρίου τους αγκαλιάζει όλους και τους περιμένει να έλθουν κοντά του, να τον ακολουθήσουν, διότι τους αγαπά και θέλει τη σωτηρία και τη λύτρωσή τους. Άλλωστε γι’ αυτούς ανέβηκε στο σταυρό. Αγαπά και μακροθυμεί ο Κύριος καρφωμένος στο Σταυρό. Δείχνει για μια ακόμη φορά το μέτρο της πραγματικής και αληθινής ζωής.
Αγαπητοί μου, η μακροθυμία ήταν η χαρακτηριστικότερη αρετή του Κυρίου στην πορεία του εδώ στη γη. Μακρόθυμος και πολυέλεος ο Κύριος, προσφέρει τη μακροθυμία και το έλεός του. Η πολλή του μακροθυμία και αγάπη κορυφώθηκε πάνω στο Σταυρό. Ταπεινοί και ευλαβείς προσκυνητές του εσταυρωμένου Κυρίου, αυτές τις άγιες ημέρες, ας θελήσουμε να γεμίσουμε την καρδιά και τη ζωή μας από την μακροθυμία και αγάπη του, και να την κάνουμε ζωή, βίωμα, πραγματικότητα. Κι ας του ψάλουμε όλοι μαζί μ’ ένα στόμα και με μια ψυχή: «ΔΟΞΑ ΤΗ ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ ΣΟΥ, ΚΥΡΙΕ, ΔΟΞΑ ΣΟΙ». Αμήν

Τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα Άγια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν' τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην, και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον

Τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα Άγια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν' τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην, και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, α δι' ημάς εκών κατεδέξατο' έτι δε και την του ευγνώμονος ληστού, του συσταυρωθέντος αυτώ, σωτήριον εν τω σταυρώ ομολογίαν".
Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα γενικού πένθους και θρήνου για εκατομμύρια πιστούς. Ημέρα απόλυτης νηστείας, προσευχής και περισυλλογής. Ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων και Κύριος των Κυριευόντων βρίσκεται κρεμασμένος επί του ξύλου ως κακούργος. Η ανθρώπινη κακία έφτασε στο έσχατο σημείο της πτώσης της, ο άνθρωπος έγινε θεοκτόνος!
Ο Κύριος λίγο μετά την αγωνιώδη προσευχή Του στο όρος των Ελαιών, το βράδυ της Πέμπτης, συνελήφθη από τη ρωμαϊκή σπείρα καθ' υπόδειξη του προδότη μαθητή Ιούδα. Κατόπιν σύρθηκε ολονυκτίς σε διαδοχικές δίκες από τους "άρχοντες των Ιουδαίων". Ήταν τέτοια η βιασύνη τους ώστε δεν περίμεναν να ξημερώσει. Ο ενοχλητικός δημοφιλής περιφερόμενος ραβίνος έπρεπε να πεθάνει το συντομότερο δυνατό, διότι ήταν επικίνδυνος για την θρησκευτική, πολιτική και οικονομική αριστοκρατία της ιουδαϊκής κοινωνίας. Οι καινοφανείς ιδέες που διέδιδε θεωρήθηκαν ανατρεπτικές του νομίμου καθεστώτος και των ανθρωπίνων θεσμών.
Δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία ενοχοποίησης του Ιησού, γι' αυτό επιστρατεύθηκαν ακόμα και ψευδομάρτυρες προκειμένου να στηρίξουν αληθοφανή κατηγορία και να προχωρήσουν στην καταδίκη και τη θανάτωση του μεγάλου ταραξία. Ο ίδιος ο αρχιερέας αποφάνθηκε πως "συμφέρει ένα άνθρωπον απολέσθαι υπέρ του λαού" (Ιωάν.18:14) έστω και αν είναι αθώος! Οι κατακτητές Ρωμαίοι θεωρήθηκαν πολύτιμοι αρωγοί στην προκείμενη περίπτωση. Παραμερίστηκαν οι διαφορές τους και συνεργάστηκαν περίφημα για να πραγματοποιηθεί το μεγαλύτερο έγκλημα όλων των εποχών, η εκτέλεση το Θεού! Ακόμα και ο τρομερός φονιάς Βαραββάς απελευθερώθηκε προκειμένου στη θέση του να καταδικαστεί Εκείνος!
Ο Μεγάλος Αθώος τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο, ως επαναστάτης, και ανέβηκε στο σταυρό πάνω στον Γολγοθά ανάμεσα σε δυο κακούργους. Θα περίμενε κάποιος πως Εκείνος θα διαμαρτύρονταν και ίσως θα καταριόταν για το άδικο πάθος Του. Το αντίθετο όμως, μόνο λόγια αγάπης και συγνώμης έβγαιναν από τα πονεμένα χείλη Του. Η ραγισμένη από τον αφόρητο σωματικό πόνο καρδιά Του συνέχιζε να κλείνει μέσα της ολόκληρη την ανθρωπότητα, ακόμα και τους σταυρωτές Του. Παρακαλούσε το Θεό να σπλαχνιστεί τους δημίους Του, "Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι" (Λουκ.23:34) ως αιώνιο και μοναδικό παράδειγμα ανεξικακίας. Στο μετανοούντα συσταυρωμένο με Αυτόν ληστή έδωσε τη μεγάλη διαβεβαίωση πως "αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ' εμού έση εν τω παραδείσω" (Λουκ.23:43), ώστε "κεκλεισμένας ήνοιξε της Εδέμ πύλας βαλών ο ληστής κλείδα το Μνήσθητί μου".
Τελικά "τη ώρα τη εννάτη… ο Ιησούς αφείς φωνήν μεγάλην εξέπνευσε" (Μάρκ.15:34-37). Ενώ η ανθρώπινη σκληροκαρδία παρέμεινε απαθής μπροστά στο θείο δράμα, η άλογη φύση συνταράχθηκε ολόκληρη συθέμελα, διαμαρτυρόμενη για την ανείπωτη θεοκτονία. Έτσι "σκότος εγένετο εφ' όλην την γην… του ηλίου εκλείποντος" (Λουκ.23:44) και "Το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω, και αι πέτραι εσχίσθησαν και τα μνημεία ανεώχθησαν" (Ματθ.27:51-52). Παρ' όλα αυτά ο παράνομος λαός "ουκ ηβουλήθη συνιέναι".Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μια ξεχωριστή ημέρα για τους ορθοδόξους πιστούς. Γνωρίζουμε ότι το σεπτό θείο πάθος λειτούργησε λυτρωτικά για μας. Λυπούμαστε για τα αμαρτήματά μας, για την κατάπτωσή μας και προπαντός για την θεοκτονία. Παράλληλα όμως χαιρόμαστε που η Μεγάλη Θυσία του Χριστού έγινε αιτία και μέσον απολύτρωσης του ανθρωπίνου γένους.. Η ανάσταση που επακολούθησε το θάνατο του Σωτήρος, έγινε η απαρχή και της δικής μας ανάστασης.Η υμνολογία της Μεγάλης Παρασκευής είναι πραγματικά εκπληκτική. Η ακολουθία των Αγίων Παθών, που ψάλλεται το εσπέρας της Μ. Πέμπτης, με τα δεκαπέντε αντίφωνα, διασώζει την παλαιοχριστιανική ακολουθία της ιεροσολυμίτικης εκκλησίας. Κύριο χαρακτηριστικό της ακολουθίας αυτής είναι η ανάγνωση των δώδεκα ευαγγελικών περικοπών, οι οποίες εξιστορούν, η μεν πρώτη τις τελευταίες υποθήκες του Χριστού προς τους μαθητές Του και την αρχιερατική προσευχή, τα υπόλοιπα έντεκα τα γεγονότα της σύλληψης, της δίκης και της σταύρωσής Του. Ανάμεσα σε αυτά παρεμβάλλονται εξαίσιοι ύμνοι. Ξεχωρίζουμε τα δύο τροπάρια του Δ΄ αντιφώνου "Σήμερον ο Ιούδας καταλιμπάνει τον διδάσκαλον…" και "Σήμερον ο Ιούδας παραποιείται θεοσέβειαν…", τα οποία σημειώνουν, με υπέροχες αντιθετικές εικόνες τον φιλάργυρο και προδοτικό χαρακτήρα του αγνώμονα μαθητή, όπως και το πρώτο τροπάριο του ΣΤ΄ αντιφώνου "Σήμερον γρηγορεί ο Ιούδας παραδούναι τον Κύριον…". Καταπληκτικό είναι και το πρώτο τροπάριο του Ζ΄ αντιφώνου "Τοις συλλαβούσι σε παρανόμοις…" στο οποίο υμνείται η ανεξικακία του Κυρίου. Υπέροχα είναι και τα δύο πρώτα τροπάρια του Θ΄ αντιφώνου "Έστησαν τα τριάκοντα αργύρια…" και "Έδωκαν εις το βρώμα μου χολήν…", τονίζοντας την αχαριστία του ιουδαϊκού λαού, όπως και το πρώτο τροπάριο του ΙΒ΄ αντιφώνου "Τάδε λέγει Κύριος τοις Ιουδαίοις…". Ρίγη συγκινήσεως προκαλεί το γνωστό τροπάριο του ΙΕ΄ αντιφώνου "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…", που συνοδεύεται με την περιφορά του Εσταυρωμένου. Καταπληκτικά είναι επίσης και τα τροπάρια των Αίνων ποιήματα του Βυζαντίου του Υμνογράφου "Δύο και πονηρά εποίησεν..", "Έκαστον μέλος της αγίας ου σαρκός…", "Σταυροθέντος σου Χριστέ πάσα η κτίσις βλέπουσα έτρεμε…". Θαυμάσιο είναι επίσης το δοξαστικό "Εξεδυσάν με τα ιμάτιά μου…" και το θεοτοκίο "Τον νώτον μου έδωκα εις μαστίγωσιν…". Εξαιρετικά είναι ακόμα και τα τροπάρια των αποστίχων με αποκορύφωμα το περίφημο δοξαστικό, ποίημα του Θεοφάνους, "Κύριε αναβαίνοντός σου εν τω σταυρώ φόβος και τρόμος επέπεσε τη κτίσει…".
Ενδιαφέρον έχει επίσης και η αρχαιοπρεπής ακολουθία των Μεγάλων Ωρών, ποίημα του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, η οποία ψάλλεται το πρωί της Μ. Παρασκευής, εν μέσω κατάνυξης και συντριβής. Αποτελείται κυρίως από Μεσσιανικούς Ψαλμούς της Π. Διαθήκης, οι οποίοι προφητεύουν το πάθος του Χριστού καθώς και αναγνώσματα από την Καινή Διαθήκη που αναφέρονται στο Θείο Πάθος, στα οποία παρεμβάλλονται υπέροχοι ύμνοι.
Είναι επί πλέον αξιοσημείωτο το γεγονός πως την Μ. Παρασκευή δεν τελείται Θεία Λειτουργία, διότι την αγία αυτή ημέρα οι πιστοί ζουν τη Μεγάλη Θυσία του Γολγοθά.Αγαπητοί φίλοι και φίλες η Αγία και Μεγάλη Παρασκευή καλεί όλους μας να βγούμε από το λήθαργο της αμαρτίας και να αναλογιστούμε το μέγεθος της αμαρτωλότητάς μας. Παράλληλα μας παροτρύνει να σηκώσουμε το βλέμμα μας και να ατενίσουμε τον Εσταυρωμένο Κύριό μας, για να δούμε στο πονεμένο Πρόσωπό Του την άκρα ευσπλαχνία και φιλανθρωπία Του. Να ζητήσουμε ταπεινά γονυκλινείς συγνώμη "δια το πλήθος των παραπτωμάτων" μας. Να παρακαλέσουμε τον Λυτρωτή μας να κάνει έλεος σε όλους μας και δια του υπέρ ημών εκχυθέντος Τιμίου Αίματός Του, να τύχουμε της απολυτρώσεως.

Ατενίζοντας το Γολγοθά του Κυρίου

Τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα Άγια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν' τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην, και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, α δι' ημάς εκών κατεδέξατο' έτι δε και την του ευγνώμονος ληστού, του συσταυρωθέντος αυτώ, σωτήριον εν τω σταυρώ ομολογίαν".Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα γενικού πένθους και θρήνου για εκατομμύρια πιστούς. Ημέρα απόλυτης νηστείας, προσευχής και περισυλλογής. Ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων και Κύριος των Κυριευόντων βρίσκεται κρεμασμένος επί του ξύλου ως κακούργος. Η ανθρώπινη κακία έφτασε στο έσχατο σημείο της πτώσης της, ο άνθρωπος έγινε θεοκτόνος!
Ο Κύριος λίγο μετά την αγωνιώδη προσευχή Του στο όρος των Ελαιών, το βράδυ της Πέμπτης, συνελήφθη από τη ρωμαϊκή σπείρα καθ' υπόδειξη του προδότη μαθητή Ιούδα. Κατόπιν σύρθηκε ολονυκτίς σε διαδοχικές δίκες από τους "άρχοντες των Ιουδαίων". Ήταν τέτοια η βιασύνη τους ώστε δεν περίμεναν να ξημερώσει. Ο ενοχλητικός δημοφιλής περιφερόμενος ραβίνος έπρεπε να πεθάνει το συντομότερο δυνατό, διότι ήταν επικίνδυνος για την θρησκευτική, πολιτική και οικονομική αριστοκρατία της ιουδαϊκής κοινωνίας. Οι καινοφανείς ιδέες που διέδιδε θεωρήθηκαν ανατρεπτικές του νομίμου καθεστώτος και των ανθρωπίνων θεσμών.
Δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία ενοχοποίησης του Ιησού, γι' αυτό επιστρατεύθηκαν ακόμα και ψευδομάρτυρες προκειμένου να στηρίξουν αληθοφανή κατηγορία και να προχωρήσουν στην καταδίκη και τη θανάτωση του μεγάλου ταραξία. Ο ίδιος ο αρχιερέας αποφάνθηκε πως "συμφέρει ένα άνθρωπον απολέσθαι υπέρ του λαού" (Ιωάν.18:14) έστω και αν είναι αθώος! Οι κατακτητές Ρωμαίοι θεωρήθηκαν πολύτιμοι αρωγοί στην προκείμενη περίπτωση. Παραμερίστηκαν οι διαφορές τους και συνεργάστηκαν περίφημα για να πραγματοποιηθεί το μεγαλύτερο έγκλημα όλων των εποχών, η εκτέλεση το Θεού! Ακόμα και ο τρομερός φονιάς Βαραββάς απελευθερώθηκε προκειμένου στη θέση του να καταδικαστεί Εκείνος!
Ο Μεγάλος Αθώος τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο, ως επαναστάτης, και ανέβηκε στο σταυρό πάνω στον Γολγοθά ανάμεσα σε δυο κακούργους. Θα περίμενε κάποιος πως Εκείνος θα διαμαρτύρονταν και ίσως θα καταριόταν για το άδικο πάθος Του. Το αντίθετο όμως, μόνο λόγια αγάπης και συγνώμης έβγαιναν από τα πονεμένα χείλη Του. Η ραγισμένη από τον αφόρητο σωματικό πόνο καρδιά Του συνέχιζε να κλείνει μέσα της ολόκληρη την ανθρωπότητα, ακόμα και τους σταυρωτές Του. Παρακαλούσε το Θεό να σπλαχνιστεί τους δημίους Του, "Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι" (Λουκ.23:34) ως αιώνιο και μοναδικό παράδειγμα ανεξικακίας. Στο μετανοούντα συσταυρωμένο με Αυτόν ληστή έδωσε τη μεγάλη διαβεβαίωση πως "αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ' εμού έση εν τω παραδείσω" (Λουκ.23:43), ώστε "κεκλεισμένας ήνοιξε της Εδέμ πύλας βαλών ο ληστής κλείδα το Μνήσθητί μου".
λικά "τη ώρα τη εννάτη… ο Ιησούς αφείς φωνήν μεγάλην εξέπνευσε" (Μάρκ.15:34-37). Ενώ η ανθρώπινη σκληροκαρδία παρέμεινε απαθής μπροστά στο θείο δράμα, η άλογη φύση συνταράχθηκε ολόκληρη συθέμελα, διαμαρτυρόμενη για την ανείπωτη θεοκτονία. Έτσι "σκότος εγένετο εφ' όλην την γην… του ηλίου εκλείποντος" (Λουκ.23:44) και "Το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω, και αι πέτραι εσχίσθησαν και τα μνημεία ανεώχθησαν" (Ματθ.27:51-52). Παρ' όλα αυτά ο παράνομος λαός "ουκ ηβουλήθη συνιέναι".
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μια ξεχωριστή ημέρα για τους ορθοδόξους πιστούς. Γνωρίζουμε ότι το σεπτό θείο πάθος λειτούργησε λυτρωτικά για μας. Λυπούμαστε για τα αμαρτήματά μας, για την κατάπτωσή μας και προπαντός για την θεοκτονία. Παράλληλα όμως χαιρόμαστε που η Μεγάλη Θυσία του Χριστού έγινε αιτία και μέσον απολύτρωσης του ανθρωπίνου γένους.. Η ανάσταση που επακολούθησε το θάνατο του Σωτήρος, έγινε η απαρχή και της δικής μας ανάστασης.
Η υμνολογία της Μεγάλης Παρασκευής είναι πραγματικά εκπληκτική. Η ακολουθία των Αγίων Παθών, που ψάλλεται το εσπέρας της Μ. Πέμπτης, με τα δεκαπέντε αντίφωνα, διασώζει την παλαιοχριστιανική ακολουθία της ιεροσολυμίτικης εκκλησίας. Κύριο χαρακτηριστικό της ακολουθίας αυτής είναι η ανάγνωση των δώδεκα ευαγγελικών περικοπών, οι οποίες εξιστορούν, η μεν πρώτη τις τελευταίες υποθήκες του Χριστού προς τους μαθητές Του και την αρχιερατική προσευχή, τα υπόλοιπα έντεκα τα γεγονότα της σύλληψης, της δίκης και της σταύρωσής Του. Ανάμεσα σε αυτά παρεμβάλλονται εξαίσιοι ύμνοι. Ξεχωρίζουμε τα δύο τροπάρια του Δ΄ αντιφώνου "Σήμερον ο Ιούδας καταλιμπάνει τον διδάσκαλον…" και "Σήμερον ο Ιούδας παραποιείται θεοσέβειαν…", τα οποία σημειώνουν, με υπέροχες αντιθετικές εικόνες τον φιλάργυρο και προδοτικό χαρακτήρα του αγνώμονα μαθητή, όπως και το πρώτο τροπάριο του ΣΤ΄ αντιφώνου "Σήμερον γρηγορεί ο Ιούδας παραδούναι τον Κύριον…". Καταπληκτικό είναι και το πρώτο τροπάριο του Ζ΄ αντιφώνου "Τοις συλλαβούσι σε παρανόμοις…" στο οποίο υμνείται η ανεξικακία του Κυρίου. Υπέροχα είναι και τα δύο πρώτα τροπάρια του Θ΄ αντιφώνου "Έστησαν τα τριάκοντα αργύρια…" και "Έδωκαν εις το βρώμα μου χολήν…", τονίζοντας την αχαριστία του ιουδαϊκού λαού, όπως και το πρώτο τροπάριο του ΙΒ΄ αντιφώνου "Τάδε λέγει Κύριος τοις Ιουδαίοις…". Ρίγη συγκινήσεως προκαλεί το γνωστό τροπάριο του ΙΕ΄ αντιφώνου "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…", που συνοδεύεται με την περιφορά του Εσταυρωμένου. Καταπληκτικά είναι επίσης και τα τροπάρια των Αίνων ποιήματα του Βυζαντίου του Υμνογράφου "Δύο και πονηρά εποίησεν..", "Έκαστον μέλος της αγίας ου σαρκός…", "Σταυροθέντος σου Χριστέ πάσα η κτίσις βλέπουσα έτρεμε…". Θαυμάσιο είναι επίσης το δοξαστικό "Εξεδυσάν με τα ιμάτιά μου…" και το θεοτοκίο "Τον νώτον μου έδωκα εις μαστίγωσιν…". Εξαιρετικά είναι ακόμα και τα τροπάρια των αποστίχων με αποκορύφωμα το περίφημο δοξαστικό, ποίημα του Θεοφάνους, "Κύριε αναβαίνοντός σου εν τω σταυρώ φόβος και τρόμος επέπεσε τη κτίσει…".
Ενδιαφέρον έχει επίσης και η αρχαιοπρεπής ακολουθία των Μεγάλων Ωρών, ποίημα του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, η οποία ψάλλεται το πρωί της Μ. Παρασκευής, εν μέσω κατάνυξης και συντριβής. Αποτελείται κυρίως από Μεσσιανικούς Ψαλμούς της Π. Διαθήκης, οι οποίοι προφητεύουν το πάθος του Χριστού καθώς και αναγνώσματα από την Καινή Διαθήκη που αναφέρονται στο Θείο Πάθος, στα οποία παρεμβάλλονται υπέροχοι ύμνοι.
Είναι επί πλέον αξιοσημείωτο το γεγονός πως την Μ. Παρασκευή δεν τελείται Θεία Λειτουργία, διότι την αγία αυτή ημέρα οι πιστοί ζουν τη Μεγάλη Θυσία του Γολγοθά.Αγαπητοί φίλοι και φίλες η Αγία και Μεγάλη Παρασκευή καλεί όλους μας να βγούμε από το λήθαργο της αμαρτίας και να αναλογιστούμε το μέγεθος της αμαρτωλότητάς μας. Παράλληλα μας παροτρύνει να σηκώσουμε το βλέμμα μας και να ατενίσουμε τον Εσταυρωμένο Κύριό μας, για να δούμε στο πονεμένο Πρόσωπό Του την άκρα ευσπλαχνία και φιλανθρωπία Του. Να ζητήσουμε ταπεινά γονυκλινείς συγνώμη "δια το πλήθος των παραπτωμάτων" μας. Να παρακαλέσουμε τον Λυτρωτή μας να κάνει έλεος σε όλους μας και δια του υπέρ ημών εκχυθέντος Τιμίου Αίματός Του, να τύχουμε της απολυτρώσεως.

Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη oι Άγιοι Πατέρες παραδεδώκασιν ημίν εορτάζειν τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον, την υπερφυά Προσευχήν και την Προδοσίαν αυτήν».

είναι το συναξάρι της Αγίας και Μεγάλης Πέμπτης. Η αγία μας Εκκλησία τιμά την αγία αυτή ημέρα, όσα έλαβαν χώρα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ και όσα ακολούθησαν μετά το Μυστικό Δείπνο. Το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο εκουσίως και αδίκως Παθών για τη δική μας σωτηρία Κύριος, γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, το ψευτοδικαστήριο, η καταδίκη,τα μαστιγώματα με το φοβερό φραγγέλιο και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών. Ως άνθρωπος αισθανόταν το δια της θυσίας Του βαρύ φορτίο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους και γι’ αυτό αγωνιούσε υπερβαλλόντως. Δεν τον ενδιέφερε το δικό Του μαρτύριο και ο θάνατος, αλλά η συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του. Γι’ αυτό λοιπόν αφιέρωσε το βράδυ της προπαραμονής του επικείμενου ιουδαϊκού Πάσχα και παραμονή της δικής Του σταυρικής θυσίας, στους αγαπημένους Του μαθητές. «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών προ του με παθείν» τους είπε. Ήθελε να φάγει για τελευταία φορά μαζί τους. Μα το σπουδαιότερο να τους αφήσει τις τελευταίες παρακαταθήκες Του και πάνω απ’ όλα να τελέσει τον Μυστικό Δείπνο, να παραδώσει την υπερφυά Θεία Ευχαριστία, η οποία θα τελείται στο διηνεκές, ως η αέναη πραγματική παρουσία Του στην Εκκλησία. Από εκείνη την βραδιά εκείνης της Πέμπτης που ο Κύριος παρέδωκε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας στους μαθητές του, το σώμα του και το αίμα του προσφέρεται σε όλους τους ανθρώπους κάθε φορά που τελείται Θεία Λειτουργιά πάνω στην Αγία Τράπεζα
Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως και σε ένδειξη πραγματικής και άδολης αγάπης, έσκυψε ως δούλος ο Κύριος και έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με την πράξη Του αυτή ήθελε να διδάξει έμπρακτα το πρωταρχικό χρέος της αλληλοδιακονίας των ανθρώπων. «,Ουκ ήλθον διακονηθήναι αλλα διακονήσαι
Κατόπιν κάθισαν στο τραπέζι του δείπνου. Ο Κύριος θέλησε κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσει την υπόθεση του προδότη μαθητή. Δεν ήταν δυνατόν να καθίσει ο άνομος εκείνος μαζί τους στην παράδοση του φρικτού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, πολλώ δε μάλλον να κοινωνήσει σε αυτό. Λέγει λοιπόν «Εις εξ’ υμών παραδώσει με, ο εσθίων μετ’ εμού» .Τα λόγια αυτά έφεραν αναστάτωση στους μαθητές. Δεν περίμεναν να ακούσουν τέτοια φοβερή αγγελία και άρχισαν να διερωτώνται: ποιος άραγε είναι αυτός; Ο αγαπημένος μαθητής Ιωάννης πέφτοντας στον τράχηλο του Διδασκάλου ρώτησε εξ’ ονόματος όλων: «Κύριε τις εστιν»; και ο Κύριος απάντησε: «Εκείνος εστιν ω εγώ βάψας το ψωμίον επιδώσω». Και βουτώντας τεμάχιο άρτου στο φαγητό το έδωσε στον Ιούδα. Αυτός το έφαγε και ταυτόχρονα «εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς» .Ο Ιησούς του είπε: «ό ποιείς, ποίησον τάχιον». Ο προδότης μαθητής έφυγε βιαστικά, απομακρυνθείς για πάντα από τη χορεία των μαθητών και από την κοινωνία του Θείου Διδασκάλου. «Ην δε νύξ» προσθέτει ο Ιωάννης. «Νυξ πραγματική, τονίζει σύγχρονος συγγραφέας, αλλά και νυξ πνευματική εν τη ψυχή του Ιούδα, εν η το φως του θείου Πνεύματος δια παντός εσβέσθη»!
Μετά από αυτό ο Κύριος προέβη στη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Έλαβε άρτο και αφού ευχαρίστησε έκοψε αυτόν σε τεμάχια και έδωκε στους μαθητές του λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστι το σώμα μου το υπέρ υμών διδόμενον». Ύστερα πήρε το ποτήριο της ευλογίας, που ήταν γεμάτο με οίνο, και αφού ανέπεμψε ευχαριστήριο δέηση στο Θεό Πατέρα έδωκε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες΄ τούτο γαρ εστι το αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών» Αφού κοινώνησαν όλοι και έφαγαν, ο Κύριος μίλησε και απεύθυνε την τελευταία αποχαιρετιστήρια ομιλία Του στους μαθητές Του. Ο τρόπος της ομιλίας προδίδει στον Κύριο δραματική έκφραση. Ως άνθρωπος μπροστά στο μαρτύριο, το οποίο γνωρίζει ως Θεός, αγωνιά και λυπάται. Αρχίζει με το «Νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου και ο Θεός εδοξάσθη εν αυτώ». Τα παθήματα που θα ακολουθήσουν και η ταπείνωση θα είναι η δόξα του Υιού και συνάμα αυτή θα είναι η δόξα του Πατέρα. Κύριο χαρακτηριστικό της ομιλίας είναι η προτροπή για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ’ επέκταση όλων των ανθρώπων. «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους καθως εγω ηγάπησα ημας ινα και υμεις αγαπάτε αλλήλους» Μετά ακολούθησε η περίφημη αρχιερατική προσευχή του Κυρίου. Προσεύχεται στον Ουράνιο Πατέρα για την ενότητα των μαθητών Του. Δεν εύχεται να τους πάρει ο Θεός Πατέρας από τον κόσμο, αλλά να τους διαφυλάξει από τον πονηρό και τα έργα του. Αφού περατώθηκε και η προσευχή η νύχτα είχε προχωρήσει αρκετά. Ο Ιησούς πήρε τους μαθητές Του και πήγε στο Όρος των Ελαιών, σε ένα πραγματικά ειδυλλιακό και ήσυχο τόπο, λίγο έξω από τη μεγάλη πόλη. Εκεί υπήρχε κήπος στον οποίο μπήκε με τους μαθητές Του για να προσευχηθεί. Να μείνει μόνος «ενώπιος ενωπίω» με τον Ουράνιο Πατέρα και να αντλήσει δύναμη για τη μεγάλη δοκιμασία, που Τον περίμενε. Ο τρόπος της προσευχής ήταν δραματικός. Ως άνθρωπος αγωνιούσε για το επερχόμενο πάθος. «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» είπε στους μαθητές Του. «Παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» παρακαλούσε τον Πατέρα και «εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντος επί την γην». Μάταια προσπαθούσε να νικήσει τη νωθρότητα των μαθητών Του, οι οποίοι δε μπορούσαν να κατανοήσουν την κρισιμότητα των δραματικών εκείνων στιγμών, και έπεφταν σε βαθύ ύπνο.
Κάποια στιγμή ακούστηκαν φωνές και θόρυβος πολύς. Έφτασαν οι στρατιώτες με οδηγό τον Ιούδα για να συλλάβουν τον Κυριο. Χαρακτηριστικό σύνθημα ο ασπασμός του Διδασκάλου από τον Προδότη . Ιούδας ο προδότης δόλιος ών, δολίω φιλήματι παρέδωκε τόν Σωτήρα Κύριον, τόν Δεσπότην τών απάντων, ως πρόβατον επί σφαγήν, ούτως ηκολούθει, ο Αμνός ο τού Θεού, ο Υιός ο τού Πατρός, ο μόνος πολυέλεος.Η σύλληψη πραγματοποιείται. Ο Κύριος δέσμιος οδηγείται σε ολονύκτιες ψεύτικες δίκες για να καταδικαστεί και να σταυρωθεί. Συντρέχει λοιπόν, τό συνέδριον τών Ιουδαίων, ίνα τόν Δημιουργόν, καί Κτίστην τών απάντων, Πιλάτω παραδώση.

Σήμερον ο Ιούδας, καταλιμπάνει τόν Διδάσκαλον, καί παραλαμβάνει τόν διάβολον
Σήμερον ο Ιούδας, παραποιείται θεοσέβειαν, καί αλλοτριούται τού χαρίσματος, υπάρχων μαθητής, γίνεται προδότης
Σήμερον ο άνομος, αρνείται τόν Διδάσκαλον, μαθητής γενόμενος, Δεσπότην παρέδωκεν,

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη έχουν τεράστια σωτηριολογική σημασία για μας. Πρώτ’ απ’ όλα η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος φανερώνει την άμετρη θεία ευσπλαχνία και αγάπη για τον πεσόντα άνθρωπο. Η ολοκληρωτική νίκη της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τον σταυρικό θάνατο του αναμάρτητου Χριστού. Μόνο το τίμιο αίμα του Μεγάλου Αθώου μπορούσε να καθαρίσει κάθε ρύπο αμαρτίας σε όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μόνο αυτό μπορούσε να φέρει την καταλλαγή και την ισορροπία, που είχε διαταράξει σοβαρά το κακό και η αμαρτία.
Αγαπητοί, η Αγία και Μεγάλη Πέμπτη καλεί όλους κληρικούς και λαικούς, να βγούμε από το λήθαργο της αμαρτίας και να αναλογιστούμε το μέγεθος της αμαρτωλότητάς μας. Παράλληλα μας παροτρύνει να σηκώσουμε το βλέμμα μας και να ατενίσουμε τον Εσταυρωμένο Κύριό μας, για να δούμε στο πονεμένο Πρόσωπό Του την άκρα ευσπλαχνία και φιλανθρωπία Του. Να ζητήσουμε ταπεινά γονυκλινείς συγνώμη "δια το πλήθος των παραπτωμάτων" μας. Να παρακαλέσουμε τον Λυτρωτή μας να κάνει έλεος σε όλους μας και δια του υπέρ ημών εκχυθέντος Τιμίου Αίματός Του, να τύχουμε της απολυτρώσεως. Ταπεινοί και ευλαβείς προσκυνητές του εσταυρωμένου Κυρίου, αυτές τις άγιες ημέρες, ας θελήσουμε να γεμίσουμε την καρδιά και τη ζωή μας από την μακροθυμία και αγάπη του, και να την κάνουμε ζωή, βίωμα, πραγματικότητα. Κι ας του ψάλουμε όλοι μαζί μ' ένα στόμα και με μια ψυχή: «ΔΟΞΑ ΤΗ ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ ΣΟΥ, ΚΥΡΙΕ, ΔΟΞΑ ΣΟΙ». Αμήν

Τα ορατά στοιχεία του μυστηρίου του Ευχελαίου

Ἡ ἀκολουθία τοῦ εὐχελαίου, ὅπως συνήθως τελεῖται σήμερα, ἀποτελεῖται ἀπό διάφορα λειτουργικά στοιχεῖα: εἰρηνικά καί ἁγιάστική εὐχή τοῦ ἐλαίου, ἑπτά ζεύγη βιβλικῶν ἀναγνωσμάτων (ἀποστολικά καί εὐαγγελικά) μέ ἰσάριθμες αἰτήσεις καί εὐχές καί τέλος ἱλαστική (συγχωρητική) εὐχή γιά τούς παρευρισκομένους.Γιά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου τοποθετεῖται πάνω σέ κάποιο τραπέζι τό εὐαγγέλιο, μικρή εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, κανδήλα ἀναμμένη κα δοχεῖο μέ ἀλεύρι, στό ὁποῖο ἀνάβονται ἑπτά κεριά.
η κανδήλα πρέπει νά εἶναι καθαρή καί νά τοποθετεῖται στό κέντρο τοῦ τραπεζιοῦ μαζί μέ μιά εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Στήν κανδήλα μέσα τοποθετεῖται ἁγνό λάδι, ἔνδειξη καθαρῆς καί ὁλοπρόθυμης προσφορᾶς στόν Θεό. Τό λάδι δέν ὑπῆρξε γιά πολλούς ἀνθρώπους μόνο βασικό εἶδος διατροφῆς, ἀλλά καί πολύτιμο φάρμακο. Γι' αὐτό καί ὁ καλός Σαμαρείτης στήν ὁμώνυμη παραβολή (Εὐαγγέλιον κατά Λουκᾶν) περιποιεῖται στοργικά τόν τραυματία ρίχνονας στίς πληγές του λάδι. Ἡ θεραπευτική, μαγική ἤ συμβολική χρήση τοῦ λαδιοῦ εἶναι εὐρύτερα διαδεδομένη σέ πολλούς λαούς καί θρησκεῖες.Αλλο, ὅμως, τό ἔλαιο τοῦ εὐχελαίου. Οὔτε ἡ θεραπευτική χρήση τοῦ ἐλαίου, οὔτε ἡ μαγική χρήση του σέ ἀρχαίους λαούς, οὔτε ἡ θρησκευτική του χρήση στή λατρεία τῆς Π. Διαθήκης, μειώνει τήν ἀξία τοῦ χριστιανικοῦ αὐτοῦ μυστηρίου. Γενικά, τό ἔλαιο, χρησιμοποιούμενο στή θ. λατρεία, ἐκλαμβάνεται ὡς σύμβολο τοῦ θείου ἐλέους, τῆς πνευματικῆς δύναμης καί τῆς ἄφθονης παροχῆς στούς πιστούς τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ. Μέ ἄλλα λόγια, τό ἔλαιο, μετά τίς εὐχές τῶν ἱερέων, δέν εἶναι πιά κοινό λάδι· ὅπως καί στή βάπτιση: τό νερό τῆς κολυμβήθρας, μετά τίς εὐχές τοῦ λειτουργοῦ, δέν εἶναι πιά κοινό νερό.
Στό τέλος τῆς ἀκολουθίας γίνεται ἡ χρίση μέ τό ἁγιασμένο ἔλαιο. Συνήθως χρίεται σταυροειδῶς τό μέτωπο, τό σαγόνι, οἱ δύο παρειές καί τά χέρια μέσα στήν παλάμη καί στό ἐξωτερικό τους μέρος. Μ' αὐτή τή χρίση, ζητοῦμε ἀπό τόν Κϋριο νά θεραπεύσει τό πνεῦμα, τίς σκέψεις καί ὁλόκληρο τόν ἐσωτερικό κόσμο. Ἀκόμη, νά δίνει δύναμη σ' ἐκεῖνα τά μέλη τοῦ σώματος μέ τά ὁποῖα κάνουμε τίς περισσότερες πράξεις· τά χέρια εἶναι τά μέλη πού ἐκτελοῦν τίς ἐντολές τοῦ μυαλοῦ μας.Δέν εἶναι ἐπισης ἄτοπο, σέ περίπτωση ἀσθενείας , νά χρείεται, ἐάν εἶναι δυνατό, καί τό μέλος πού πάσχει. Ἡ χρίση τῶν ἄλλων προσώπων ἤ μελῶν τῆς οἰκογενείας, πού ἦταν ἀπόντα κατά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου, μπορεῖ νά γίνει καί ἀπό κάποιο λαϊκό χριστιανό, μετά τήν ἀποχώρηση τοῦ ἱερέα. Ἡ χρίση ἀποτελεῖ τό ὁρατό καί αἰσθητό σημεῖο τοῦ μυστήριου τοῦ εὐχελαίου.Στό δοχεῖο μέ τό ἀλεύρι ἀνάβουμε ἑπτά κεριά. Πρόκειται γιά ἐκσυγχρονισμό ἑνός παλιοῦ ἐθίμου, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο χρησιμοποιοῦσαν σιτάρι. Τό σιτάρι ἦταν ἕνας εἶδος πού ὑπῆρχε σέ ὄλα τά σπίτια τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὅπως σήμερα τό ἀλεύρι πού τό ἀντικατέστησε. Σήμερα μέ τό ἀλεύρι αὐτό κατασκευάζουν πρόσφορο γιά τή θ. λειτουργία· ἔτσι εἶναι καλό νά ἐπακολουθεῖ καί τό μυστήριο τῆς θ. εὐχαριστίας. Τό ἀλεύρι δέν συμβολίζει κάτι ἰδιαίτερο· πρόκειται γιά ὑλικό, ἁπλό καί κατάλληλο γιά τή σταθεροποίηση τῶν ἑπτά κεριῶν. Ὁ ἀριθμός ἑπτά εἶναι συμβολικός "εἰς τύπον τῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος", ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης

To ιερό μυστήριο του ευχελαίου

Τό εὐχέλαιο εἶναι ἕνα ἀπό τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, τό ὁποιο τελεῖται στόν ναό ἤ στο σπίτι γιά τήν ἴαση σωματικῶν καί ψυχικῶν ἀσθενειῶν.

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ

Ἡ σύσταση τοῦ εὐχελαίου, ὅπως καί τῶν ὑπόλοιπων μυστηρίων, ἀνάγεται στήν Καινή Διαθήκη καί μάλιστα τήν Καθολική Ἐπιστολή Ἰακώβου:(κεφάλαιο ε´, στίχοι 14 -15).
Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν;
προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας
καί προσευξάσθω ἐπ' αὐτόν
ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου·
καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα
καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος·

Καθώς ἡ πρώτη μαρτυρία περί τοῦ εὐχελαίου συναντᾶται στήν Καθολική Ἐπιστολή Ἰακώβου, ἡ συγγραφή τῆς ἀκολουθίας τοῦ εὐχελαίου ἀποδόθηκε στόν ἅγιο Ἰάκωβο τόν ἀδελφόθεο, χωρίς ὄμως κάτι τέτοιο νά ἰσχύει στήν πραγματικότητα. Ἡ ἀπόδοση τῆς πατρότητας τῆς ἀκολουθίας τοῦ εὐχελαίου στόν ἅγιο Ἰάκωβο τόν ἀδελφόθεο ὀφείλεται καί στή συχνότατη μνεία τοῦ ὀνόματός τους στίς εὐχές, καθώς καί στήν παρεμβολή τροπαρίων πρός τιμήν του. Ἡ ἀκολουθία τοῦ εὐχελαίου τελεῖται "ἐν ἐκκλησίᾳ ἤ ἐν οἴκῳ". Στά ἀρχαῖα λειτουργικά βιβλία ὑπάρχουν εἰδικές εὐχές γιά τήν εὐλογία τοῦ ἐλαίου, ὥστε αὐτό νά ἀποκτήσει ἰαματική δύναμη. Οἱ ἁπλές αὐτές εὐχές ἐξελίχθηκαν μέ τόν καιρό σέ πλήρη ἀκολουθία, πού τελοῦνταν στό ναό μαζί μέ τή θεία λειτουργία, ὅπως καί ὅλα τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας . Και ἐάν μέν ὁ ἀσθενής ἦταν σέ θέση νά μετακινηθεῖ, παρευρίσκονταν κι ἐκεῖνος κατά τήν τέλεσή της. Διαφορετικά, μετά τό πέρας τῆς θείας λειτουργίας, οἱ ἱερεῖς μετέβαιναν στό σπίτι τοῦ ἀσθενῆ καί τόν ἔχριαν μέ τό ἁγιασμένο ἔλαιο.Ἀργότερα ἡ ἀποδέσμευση τῆς ἀκολουθίας τοῦ εὐχελαίου ἀπό τή θεία λειτουργία ὁδήγησε στή γενίκευση της τελέσεώς της στά σπίτια. Σ' αὐτό συνετέλεσε καί ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Ἰακώβου "προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους " ὁπότε ἐννοεῖται ἡ τέλεση τοῦ μυστηρίου στά σπίτια.
Ἡ ἀκολουθία τοῦ εὐχελαίου τελεῖται "εἰς ἴασιν ψυχῆς τε καί σώματος ". Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ σωματική ἀσθένεια θεωρεῖται ὡς ὁ πικρός καρπός τῆς ἁμαρτίας. Ὁποιαδήποτε ἀσθένεια, ὡς διαταραχή τῆς ἁρμονικῆς λειτουργίας τοῦ σώματος, ὀφείλεται σέ πνευματικά αἴτια καί κυρίως στή διαταραχή τῶν σχέσεων τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Ἡ παράβαση, συνεπῶς, τοῦ θείου νόμου ἔχει συνέπειες καί στήν ἴδια τήν ὑγεία μας.Στά ἱερά κείμενα δέν παρουσιάζεται μόνο ἡ στενή σύνδεση τῆς ἀσθένειας μέ τήν ἁμαρτία ἀλλά συγχρόνως ὑποδεικνύεται καί ὁ τρόπος τῆς θεραπείας: ἡ εἰλικρινής μετάνοια καί ἡ ἐπιστροφή στόν Θεό. Δέν εἶναι σπάνια καί τά περιστατικά, κατά τά ὁποῖα καί οἱ ἴδιοι οἱ γιατροί ὁμολογοῦν ὅτι παρίσταται ἀνάγκη ἀντιμετωπίσεως διαφόρων ἀνιάτων κυρίως, ἀσθενειῶν καί διά πνευματικῶν μέσων τῆς χάριτος . Αὐτά διεγείρουν στόν ἀσθενῆ τήν ἀπαραίτητη μετάνοια καί τήν ἀνάκτηση τῆς εἰρηνικῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό.
Συχνά οἱ βαρειές σωματικές παθήσεις καταδεικνύουν τήν εἰδική μέριμνα τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ στόν ἀσθενῆ ἄνθρωπο. Αὐτές οἱ παθήσεις θεραπεύονται εἴτε μέ τήν ἐπίκληση τῆς θείας βοηθείας εἴτε μέ τή χρησιμοποίηση , παράλληλα πρός τά φυσικά μέσα τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης, καί τῶν ὑπερφυσικῶν μέσων τῆς θείας χάριτος διά τῶν σχετικῶν μυστηρίων, ὅπως τοῦ εὐχελαίου.

Τρίτη 26 Απριλίου 2016

Επισημάνσεις στο Τροπάριο της Κασσιανής


Το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται στις εκκλησίες ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης. Το τελευταίο τροπάριο στην ακολουθία είναι της ευσεβούς και λογίας ποιήτριας του Βυζαντίου Κασσιανής. “Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή, την σην αισθομένη θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη, μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει…”.
Η μοναχή Κασσιανή, ή Κασσία, ή Ικασία, γεννήθηκε περίπου στα 810 μ.Χ και συμμετείχε στην αντίσταση κατά των εικονομάχων. Η πένα της, που ήταν απαράμιλλη, συνέτεινε στο να επισκιαστούν οι σύγχρονές της υμνογράφοι- μελωδοί. Θεωρείται η πλέον επιφανής γυναίκα μελωδός στο Βυζάντιο.
Η Κασσιανή πριν γίνει μοναχή, ήταν ανάμεσα στις παρθένες ευγενικής καταγωγής που συνάντησε ο Θεόφιλος για να επιλέξει ανάμεσά τους την μέλλουσα σύζυγό του. «Ἐκ γυναικός ἐρρύη τά φαῦλα» (από τη γυναίκα πηγάζουν τα κακά) της είπε ο αυτοκράτορας, έχοντας υπόψη του την Εύα. Εκείνη είχε άποψη και την είπε: «ἀλλ’ ὡς ἐκ γυναικός πηγάζει τά κρείτω» του απάντησε (αλλά και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλά) έχοντας στο νου της την Παναγία.
Αυτή όμως η πράγματι έξυπνη απάντηση χαρακτηρίσθηκε από τον Θεόφιλο ότι περιείχε και κάποια προπέτεια και επιπολαιότητα, οπότε έδωσε το μήλο στην επίσης ωραία, αλλά και σεμνή Θεοδώρα.
Η Κασσιανή απογοητεύθηκε από την αποτυχία της και πήρε την απόφαση να αποτραβηχτεί από τον κόσμο και να μονάση. Έκτισε με δικά της χρήματα ένα μοναστήρι, που πήρε αργότερα το όνομά της, ντύθηκε το μοναχικό σχήμα και αφιερώθηκε στη λατρεία του Χριστού και στην ποίηση, συνδυάζοντας έτσι τη βαθειά ευσέβεια και την κλίση της στα γράμματα. Λέγεται μάλιστα ότι μετά την αποτυχία της είπε: «Επειδή δεν έγινα βασίλισσα του προσκαίρου τούτου κόσμου, θα γίνω υπήκοος της αιωνίας Βασιλείας του Χριστού».
Λέγεται ότι ο έρωτας του Θεόφιλου με την Κασσιανή δεν έσβησε ποτέ και υπάρχει ένας θρύλος σχετικός με το Τροπάριο: εκείνη ήταν στη μονή και το έγραφε, οπότε έμαθε ότι έρχεται ο βασιλιάς. Όταν άκουσε τα βήματά του, έφυγε, αφήνοντάς το μισοτελειωμένο.
Τότε εκείνος πήρε το φτερό, το βούτηξε στη μελάνη και έγραψε επάνω στο αναλόγιό της, συμπληρώνοντας το ποίημα: «ὧν ἐν τῷ παραδείσω Εὕα τό δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσίν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβω ἐκρύβη» (ενώ ήταν στον Παράδεισο η Εύα το δειλινό, άκουσε κρότο και κρύφτηκε από φόβο).
Εκείνη δεν διέγραψε τη φράση, αντίθετα συνέχισε και ολοκλήρωσε το έργο της. Κατά τον Βυζαντινολόγο Κρουμβάχερ: «H Κασσιανή ήταν μία εξαίρετη μορφή και ότι το έργο της το διακρίνει ισχυρά πρωτοβουλία, βαθεία μόρφωσις, αυτοπεποίθησις και παρρησία. Πολύ συναίσθημα και βαθεία θεοσέβεια». Και ο Σωφρόνιος Ευστρατιάδης αναφερόμενος στο έργο της είπε : «Το χαρακτηρίζει γλυκύτης μέλους ακορέστου».
Μερικές σημαντικές επισημάνσεις για το Τροπάριο της Κασσιανής
Αρκετοί πιστοί πιστεύουν (λανθασμένα) ότι η Κασσιανή ήταν αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα, και μιλώντας η Κασσιανή για την πόρνη γυναίκα του Ευαγγελίου βρίσκει ευκαιρία να μιλήσει για τον εαυτό της. Όπως όμως διαβάζουμε στον βίο της, από πουθενά δεν φαίνεται αυτό. Η Κασσιανή ήταν μία οσία μοναχή του Βυζαντίου, προικισμένη με καταπληκτικό ποιητικό ταλέντο. Αντί για τη βασιλική αλουργίδα προτίμησε το ταπεινό σχήμα της μοναχής και έγραψε πολλούς ύμνους.
Ποιά λοιπόν είναι η πόρνη γυναίκα, για την οποία μιλάνε όλα τα τροπάρια της Μεγάλης Τρίτης (βράδυ);
Στην ερώτηση αυτή, αρκετοί απαντούν (λανθασμένα) ότι αφού δεν είναι η Οσία Κασσιανή, τότε η αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα θα πρέπει να είναι η Μαρία η Μαγδαληνή! Η αλήθεια όμως είναι ότι η Μαρία η Μαγδαληνή δεν υπήρξε διεφθαρμένη και πόρνη ποτέ. Ήταν μια ύπαρξη, που έπασχε, και την θεράπευσε ο Χριστός. Ο ευαγγελιστής Λουκάς λέγει χαρακτηριστικά για τη Μαρία τη Μαγδαληνή: «Ακολουθούσαν τον Ιησού οι δώδεκα μαθηταί και γυναίκες, μεταξύ των οποίων η Μαρία, που ονομαζόταν Μαγδαληνή, απ’ την οποία είχε βγάλει εφτά δαιμόνια» (Λουκ. 8, 2). Η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν λοιπόν δαιμονισμένη και ο Χριστός της έβγαλε τα δαιμόνια, όπως έβγαλε και τα δαιμόνια τόσων άλλων ανθρώπων.
Και τότε ποιά είναι η πόρνη, που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού, η πόρνη, για την οποία μιλάνε τα τροπάρια της Μεγάλης Τρίτης (βράδυ);
Η αμαρτωλή και διεφθαρμένη πόρνη, αυτή που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού, μας είναι άγνωστη, είναι ανώνυμη. Ακούσατε σε κανένα τροπάριο το όνομα της πόρνης; Διαβάσατε στον Ευαγγελιστής Λουκά, που περιγράφει τη σχετική σκηνή, να αναφέρει πουθενά το όνομα της; Όχι! Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι Απόστολοι, ενώ δεν έκρυβαν τις δικές τους ατέλειες και πτώσεις, όταν μιλάνε για μεγάλους αμαρτωλούς που μετανοούν, δεν αναφέρουν το όνομά τους. Δεν θέλουν να τους διαπομπεύσουν