Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

Η Θεολογική σημειολογία τού αριθμού τών "αναιρεθέντων νηπίων" υπό του Ηρώδου


\Όπως ήδη επισημάνθηκε, τα Ευαγγέλια δεν επέχουν θέση "χρονικών" ή απλών "δημοσιογραφικών εκθέσεων" επί τών ιστορικών γεγονότων. Σκοπός τους δεν είναι η απλή ενημέρωση κάποιων αναγνωστών, αλλά η πνευματική καθοδήγηση και η θεολογική παίδευση τών πιστών στο πλαίσιο τού καατηχητικού και ποιμαντικού ρόλου τής Εκκλησίας. Υπό το πρίσμα αυτό, η σφαγή τών νηπίων έχει ιδιαίτερο θεολογικό νόημα για τα ιερά κείμενα, και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ερμηνευτική προσέγγιση και κατανόηση τής σημειολογίας τών γεγονότων στην ευαγγελική διήγηση.
Στην παράδοση τού Ιουδαϊκού λαού και τη θεολογία τής Παλαιάς Διαθήκης υπήρχε το "ιστορικό" προηγούμενο ακόμη μιας δίωξης και "σφαγής". Συγκεκριμένα, η εξιστόρηση τού βιβλίου τής Εξόδου εμφανίζει τον αλλοεθνή και αλλόθρησκο Φαραώ τής Αιγύπτου να είχε διατάξει τη θανάτωση με πνιγμό στον Νείλο ποταμό τών αγοριών τών Ισραηλιτών, μια πραγματική γενοκτονία, που σκοπό είχε τη μείωση τού αριθμού τών δούλων Εβραίων οι οποίοι αυξάνονταν με ανησυχητικό ρυθμό στη χώρα.
Το στοιχείο αυτό αξιοποιήθηκε από τους ιερούς συγγραφείς τής Καινής Διαθήκης ως θεολογικό προηγούμενο στη γλώσσα τής ερμηνευτικής "προτύπωσης" για την παράλληλη θεολογική προσέγγιση και ερμηνεία τού αντίστοιχου γεγονότος τής σφαγής τών νηπίων από ένα "νέο Φαραώ", τον αλλόθρησκο και μισητό βασιλιά τής Ιουδαίας Ηρώδη. Όπως ο παλιός Φαραώ εξέφραζε τις αντίπαλες δυνάμεις τού σκότους και τής καταπίεσης αντιδρώντας στα "σημεία" τής εφαρμογής τού σχεδίου τού Θεούγια τη σωτηρία και ιστορική καταξίωση τού Ισραήλ, και όπως φόνευσε παιδιά για να μην γεννηθεί ο πρώτος προφήτης τής Εξόδου ο Μωυσής, έτσι και ο Ηρώδης ως "νέος Φαραώ" ενσαρκώνει με τις πράξεις του τις ίδιες δαιμονικές δνάμεις. Παρεμποδίζει την έλευση τού Σωτήρα τού κόσμου και την ιστορική καταξίωση τού νέου Ισραήλ τής Εκκλησίας.Κατά το Ευαγγέλιο τού Ματθαίου, ο Ιησούς αποκαλύπτεται από τη βρεφική ήδη ηλικία ως ο Χριστός και ο Κύριος, ο απεσταλμένος τού Θεού για τη σωτηρία τού κόσμου. Και ο Ηρώδης, που κατά ένα μανιακό και πράφρονα τρόπο "ζητεί την ψυχήν τού Παιδίου", φανερώνεται με τις ενέργειές του ως εκπρόσωπος τών δυνάμεων τού κακού και παρουσιάζεται με τη μορφή Αντιχρίστου (Δες Αποκάλυψη κεφ. 12/ιβ΄). Ο ισχυρός τού παρόντος, όμως, είανι ο ουσιαστικά αδύναμος, και το ευάλωτο Βρέφος θα αναδειχθεί ο τελικός νικητής. Το γεγονός τής σφαγής τών νηπίων αποκτά έτσι και μια σωτηριολογική και εσχατολογική προοπτική, εφόσον εντάσσεται παράλληλα μεταξύ τών "σημείων τών εσχάτων" που προϊδεάζουν και προετοιμάζουν για την τελική συντριβή τού κακού και την επικράτηση τού καλού.Σε αυτή τη γραμμή τής θεολογικής σημειολογίας, η σφαγή τών νηπίων φέρνει επίσης στο νου και την προφητεία τού Ιερεμία, ο οποίος επτά αιώνες πριν είχε προαναγγείλει προφητικά και περιγράψει ποιητικά την ακόλουθη αποκαλυπτική σκηνή: "Φωνή εν Ραμά ηκούσθη θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής και ουκ ήθελε παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν" (Ιερεμίας 31/λα΄ 15). Ο ιστορικός ευαγγελιστής Ματθαίος κάνει χρήση τής προφητικής αυτής ρήσης και θεολογεί ερμηνευτικά πάνω στο σύγχρονό του γεγονός τού "θρήνου, τού κλαυθμού και τού οδυρμού" τής Βηθλεέμ (Ματθαίος 2/β΄ 18). Η αρχαία προφητεία αναφερόταν στις θυσίες κατά την έξοδο τού παλαιού Ισραήλ από την Αίγυπτο. και όπως τότε ο Μωυσής μαζί με τον Ιησού τού Ναυή οδήγησαν το λαό τού Θεού μακριά από την Αίγυπτο και την "αιγυπτιώδη αναλευθερία", από τον Φαραώ και τη φαραωνική δουλεία προς τη γη τής επαγγελίας και τής ελευθερίας, έτσι και τώρα ένας "νέος Μωυσής" και "νέος Ιησούς" θα οδηγήσει το λαό του σε μια νέα έξοδο προς μια νέα γη τής επαγγελίας, προς μια εσχατολογική χώρα ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Γι' αυτό ο ευαγγελιστής Ματθαίος εμπνευσμένα υπογραμμίζει σε αυτόν το θεολογικό συμβολισμό και την "προτύπωση" γεγονότων, ότι "εξ Αιγύπτου" και πάλι ο Θεός κάλεσε ηγέτη για το λαό Του και για τη μεγάλη "έξοδο" στην ιστορία τών νέων χρόνων (Ματθαίος 2/β΄ 15).
Οσον αφορά, τέλος, τον αριθμό 14.000 που η ιερή παράδοση διασώζει για τα σφαγιασθέντα νήπια, αυτός δεν οφείλεται σε λογιστικό σφάλμα, αλλά προέρχεται από την επίδραση τής Ιουδαϊκής αποκαλυπτικής αριθμολογίας. Πρόκειται στην ουσία για πολλαπλάσιο τού ιερού αριθμού 7 τών Εβραίων, ο οποίος συμβολίζει την ολότητα και την καθολικότητα. Ομοίως στην Αποκάλυψη του Ιωάννη συναντάται σημειολογική αναφορά στον έτερο ιερό αριθμό 12 και στα πολλαπλάσιά του, με την επισήμανση ότι κατά τους έσχατους χρόνους ο Ιησούς Χριστός θα συνοδεύεται και πάλι από τους μάρτυρές του, που στην ολότητα και τελειότητά τους ανέρχονται συμβολικά σε 144.000 (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 1 και 7/ζ΄4). Και σε αυτήν ασφαλώς την περίπτωση, δεν πρόκειται για πραγματικό αριθμό, αλλά για θεολογικό συμβολισμό τής καθολικότητας τής Εκκλησίας, η οποία συγκροτείται και εκπροσωπείται στην ιστορία από τους Μάρτυρες. Οι ανά τους αιώνες θυσιαζόμενοι και μαρτυρούντες Άγιοι, εκφράζουν την ιστορική και εσχατολογική ενότητα τής Εκκλησίας. Όσοι προσεταιρίζονται την εξουσία και τη δύναμη, συντάσσονται με τους εκάστοτε "Φαραώ" και "Ηρώδεις" τής ιστορίας.
Η αναφορά τού ευαγγελιστή στο γεγονός τής σφαγής και τής θυσίας εκφράζει κατά τον πλέον εναργή τρόπο, ότι ο Ιησούς και οι πιστοί του δεν πραγματοποιούν την ιστορική τους πορεία μέσα σε έναν κόσμο ρομαντικό και ειδυλλιακό, αλλά κυριαρχούμενο από το ρεαλισμό τής βίας, τής ανελευθερίας, τών καταπιέσεων και τών διωγμών. Οι ισχυροί "Φαραώ" και "Ηρώδεις" που διαφεντεύουν συνήθως τις τύχες τών λαών, εκπροσωπούν τις αντίθετες και δαιμονικές δυνάμεις, διαιωνίζοντας και επαυξάνοντας το κακό και την αδικία σε βάρος τών αδυνάτων. Το Θείο Βρέφος, που από την πρώτη στιγμή δοκίμασε την απειλή και τη βία, την αμφισβήτηση και την απόρριψη, καθορισε το πρότυπο τής μαρτυρικής ζωής εκείνων που θα ακολουθήσουν πιστά τα ίχνη Του, μέχρις εσχάτων τού ιστορικού χρόνου.Η ιστορία τής Εκκλησίας με το πλήθος τών μαρτύρων επαληθεύει συνεχώς την τραγική πραγματικότητα πως δεν μπορεί να υπάρξει καμία αλλαγή στον κόσμο χωρίς τους ομολογητές τής αλήθειας και τους μάρτυρες τής ελευθερίας. Δια της αφήγησης τού περιστατικού τής σφαγής τών νηπίων υπογραμμίζεται, λοιπόν, για ακόμη μια φορά το μόνιμο ιστορικό ερώτημα με ποιους οφείλει κανείς τελικά να συντάσσεται, με τους ισχυρούς "Ηρώδεις" ή με τους αθώους και αδύναμους ανθρώπους που ως τέκνα τού "εσφαγμένου Αρνίου" και αθώα νήπια, γίνονται μάρτυρες τής αλήθειας "από καταβολής κόσμου"; (Αποκάλυψις 13/ιγ΄ 8). Αυτό άλλωστε είναι και ένα από τα καίρια ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να δώσει απάντηση ο Χριστιανισμός δια τών ιερών του κειμένων.
Όλα σχεδόν τα παραπάνω, λήφθηκαν από το άρθρο τού ομότιμου καθηγητή τής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γεωργίου Π. Πατρώνου, με τίτλο: "Η σφαγή τών νηπίων κατά την Καινή Διαθήκη", που δημοσιεύθηκε στο ένθετο περιοδικό "Ιστορικά" (Νο 216), τής Ελευθεροτυπίας 18 Δεκεμβρίου 2003 σελ. 34-41.Σημείωση: Για λεπτομερέστερη ιστορική και θεολογική ερμηνευτική προσέγγιση τού γεγονότος τής σφαγής τών νηπίων βλ. Γεωργίου Π. Πατρώνου: "Η ιστορική πορεία τού Ιησού (από τη φάτνη ως τον κενό τάφο)" Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 1991, σ. 580.

Πηγή:oodeg.gr

Ιεροί Ναοί της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας που πανηγυρίζουν τις προσεχείς ημέρες


Επι τη εορτή του έν αγίοις πατρός ημών Βασιλείου Αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καπαδοκίας του Μεγάλου πανηγυρίζουν ο ομώνυμος περικαλής Ιερός Ναός του Μεγάλου Βασιλείου στο Ελαιόφυτο του Δήμου Αγρινίου καθώς επίσης εορτάζει και ο ιδρυματικός Ναός του Γηροκομείου της "Χριστιανικής Ενώσεως Αγρινίου΄΄.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.Κοσμάς την Κυριακή το πρωί ως είθιστε θα ιερουργήσει στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Αγρινίου όπου μετά το πέρας της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας θα προστή της Δοξολογίας επί τη ενάρξει του νέου(πολιτικού) έτους.

Τοπικές Εκκλησιαστικές Ειδήσεις απο τη Μητροπολιτική μας Περιφέρεια


  • Καθημερινά, και απο τις 6.45 έως τις 8.30 το πρωί στο παρεκκλήσιο της Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας στο δημοτικό πάρκο της πόλεως του Αγρινίου,ψάλλεται η ακολουθία τού Όρθρου και στήν συνέχεια τελείται Θεία Λειτουργία.
  • Αύριο και μεθαύριο, επι τη εορτή του έν αγίοις πατρός ημών Βασιλείου Αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καπαδοκίας του Μεγάλου πανηγυρίζουν ο ομώνυμος περικαλής Ιερός Ναός : στο Ελαιόφυτο του Δήμου Νεαπόλεως, όπου στις 5:30 το απόγευμα του Σαββάτο θα τελεσθεί ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός  και ο ιδρυματικός Ναός του Γηροκομείου της "Χριστιανικής Ενώσεως Αγρινίου"
  • Ιερά Αγρυπνία, επί τη εορτή της Περιτομής του Κυρίου και του Αγίου Βασιλείου θα τελεσθεί αύριο το βράδυ στο επ΄ονόματι της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας παρεκκλήσιο της ομωνύμου Ιεραποστολικής Αδελφότητος της πόλεως του Αγρινίου επι της οδού Γρίβα 51.
  • Ιερά Αγρυπνία θα τελεσθεί αύριο βράδυ επί τη εορτή της Περιτομής του Κυρίου στην Ιερά Μονή Παναγίας της Μυρτιάς περί ώραν 19:00μμ
  • Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.Κοσμάς μεθαύριο το πρωί θα ιερουργήσει στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ζωοδόχου Πηγής πόλεως Αγρινίου.Μετά το πέρας της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας θα προστή της Δοξολογίας επί τη ενάρξει του νέου (πολιτικού) έτους.

Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

Χριστούγεννα στο Περιβόλι της Παναγίας

Οπως σ' ολόκληρη την Ορθοδοξία έτσι και στό 'Αγιον 'Ορος, η προετοιμασία τών Μοναχών αρχίζει μέ αγνιστικές νηστείες από τίς 15 Νοεμβρίου. Κατά τό χρονικόν αυτό διάστημα, οι ψυχές τών μονοτρόπων μυσταγωγούνται στό Μυστήριο τής Γεννήσεως μέ τούς εισαγωγικούς 'Υμνους, μέ τά Καθίσματα, τά Τριώδια τών Αποδείπνων, τίς μελίρρυτες Καταβασίες καί μέ τούς εξαίσιους Ασματικούς Κανόνες, που κορυφώνονται στίς Μεγάλες 'Ωρες τής προπαραμονής. 'Ετσι, μέ όλα τά υμνολογικά αριστουργήματα τής ποιητικής γραμματείας τής Ορθοδοξίας, που καλύπτουν τίς θείες διαστάσεις τής Ενανθρωπήσεως τού Θεού, οι μονάζοντες ζούν σέ ένα κλίμα λειτουργικής συμμετοχής ως ιερουργούμενοι στό ανήκουστο Μυστήριον, ουρανοφάντορες, μυούμενοι στήν υπέρ φύση Αποκάλυψη. Αυτά όλα, βέβαια, βιούνται σέ ένα διάφορο μέτρο γνώσεως καί εφέσεως, κατά τήν δεκτικότητα καί τό σκεύος εκάστου, αλλά καί τό μέτρο που χορηγεί η άκτιστη χάρις.
Σέ όλες τίς βυζαντινές Μονές, τίς ιερές Σκήτες, τά Ερημητήρια καί τίς θεόκτιστες Καλύβες η τυπική τάξη φυσικά διαφέρει, αφού οι δύο τελευταίες μορφές ασκητικής ακολουθούν μεθόδους που υπερβαίνουν τόν τύπο καί τήν τάξη. Αλλά στίς δύο πρώτες, κατά τήν παραμονή τών Χριστουγέννων τελείται τό καθιερωμένον άγιον ευχέλαιον «εις ίασιν ψυχής καί σώματος» καί ακολουθεί ο Μέγας Εσπερινός μέ τή θεία Λειτουργία τού Μ. Βασιλείου, όου διαβάζονται οι δεκαπέντε Προφητείες, που αναφέρονται μέ σύμβολα καί άλλες μέ σαφείς προφητικές υποτυ-πώσεις στήν ενανθρώπηση τού Θεού.
Στή συνέχεια, αφού όλοι, μέ λειτουργική τάξη, μεταλάβουν τού Σώματος καί τού Αίματος τού Χριστού, που σαρκώθηκε ακριβώς γιά νά ενωθή ασυγχύτως καί αδιαιρέτως μέ «τών χειρών του τό πλαστούρ-γημα» καί νά τό Θεώση, απέρχονται στήν απέριττη κοινή Τράπεζα. Καί μετά τρίωρη ανάπαυση, οι εκτός κόσμου Μοναχοί, επανέρχονται στόν ιερό Ναό γιά τήν ολονύχτια αγρυπνία, που αρχίζει από τήν Λιτήν, όπου ψάλλονται «μετά μέλους» οι θεολογικώτατοι 'Υμνοι τής Δεσπο-τικής εορτής.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τήν «εν πνεύματι καί αληθεία» λατρείαν, αποβαίνει αληθινή μυσταγωγία τών πιό υψηλών θεολογικών καί πνευματικών εμπειριών. Νομίζει κανείς, ότι 'Αγγελοι Κυρίου επεδήμησαν εξ ουρανού καί συμψάλλουν εναρμόνια μελωδήματα μέ τούς αποδήμους τού κόσμου ορεσιτρόφους Μοναχούς καί ότι η θριαμβεύουσα στόν ουράνιο κόσμον Εκκλησία, σέ μιά λειτουργική Σύναξη μέ τούς ερημικούς καί αρνησικόσμους χριστιανούς, υμνολογούν κατά τήν ιερή νύχτα τής Γεννήσεως τού Χριστού: «Ο ουρανός καί η γή, σήμερον ηνώθησαν, τεχθέντος τού Χριστού. Σήμερον Θεός επί γής παραγέγονε καί άνθρωπος εις ουρανούς αναβέβηκε ...».
Καί πραγματικά, μέσα στόν λαμπρότατον, υποβλητικώτατο καί κατανυκτικό βυζαντινό διάκοσμο καί υπό τίς ποικιλόχρωμες ανταύγειες, που διαχέουν τά κατινοβολούντα πολύφωτα τών στιλβωμένων πολυελαίων, τά τοιχογραφημένα πρόσωπα τών Αγίων - που «ιστόρησεν» ο εμπνευσμένος χρωστήρας τής Κρητικής ή Μακεδονικής Σχολής - παίρνουν μιά τέτοια έκφραση, που οι θεώμενοι Μοναχοί νά αισθάνωνται ότι είναι ζωντανά μαζί τους. Καί, όπως διατελούν στήν μεταρσίωση αυτή, νά βλέπουν εκστατικοί μπροστά τους, όπως στέκονται στό στασίδι τους μέ μεταστοιχειωμένη τήν ψυχή. Αποστόλους, Προφήτες, Μάρτυρες, Ιεράρχες. Οσίους Ασκητές καί Ησυχαστές, αυτήν τήν Θεοτόκον μέσα στό πάνσεπτο Σπήλαιο πλησίον τού Θείου Βρέφους Της, που έχει η ίδια ανακλίνει ως Λόγο σαρκωμένο στή Φάτνη τών αλόγων ζώων καί που πλαισιώνονται από τούς Αγγέλους καί τούς ποιμένες - όπως αποδίδει η βυζαντινή Αγιογραφία τή Γέννηση τού Χριστού - μέ έκφραση απείρου αγαλλιάσεως, όλους συμμετέχοντας μέ τήν παρουσία τους στούς θείους ύμνους...
Οι υμνολογίες συνεχίζονται, οι προσευχές διάπυρες ανεβαίνουν πρός τόν Κύριον, τά πρόσωπα τών μοναστών αστράφτουν από μυστική χαρά γιά τήν ελπιζομένη καί επιδιωκομένη θέωσή τους. Τίς μεστές δογματικού καί θεολογικού περιεχομένου Ωδές, ακολουθούν τά πνευματικότατα Μεγαλυνάρια καί η γλυκυτάτη Εννάτη Ωδή τής Θεοτόκου - μιά Ωδή Χαράς αρρήτου, μπροστά στήν οποία - άς μού επιτραπή η βέβηλη σύγκριση - η περίφημη «Εννάτη» τού Μπετόβεν, που τόσο συγκινεί τούς αγεύστους από ορθόδοξες εμπειρίες μέ τόν έντεχνο νατουραλισμό της - κυριολεκτικά εξαφανίζεται.
Τούς θείους Αίνους διαδέχεται η αγγελική δοξολογία, γιά νά επακολουθήση τό ουσιαστικόν άνοιγμα τών ουρανίων Πυλών μέ τό υπερφυέστατο Μυστήριο τής θείας Ευχαριστίας. Καί οι Μοναχοί αλλοιωμένοι «τήν καλήν αλλοίωσιν» - πάλιν αναλογικά - κοινωνούν μέ κατάνυξη καί γίνονται «θείας φύσεως κοινωνοί» από τό «τεθεωμένον» Σώμα καί Αίμα τού Χριστού.τά Χριστούγεννα, λοιπόν, εορτάζονται στόν 'Αθω μέ Ορθόδοξη μέθεξη στό Μυστήριο. Καί κατανοείται η δογματική καί πνευματική σημασία τής Σαρκώσεως κατά τό μέτρο τής θεώσεως εκάστου, που επέτυχε μέ τήν θεία αγάπη. «Τοσούτον τώ ανθρώπω τόν Θεόν διά φιλανθρωπίαν ανθρωπίζεσθαι, όσον ο άνθρωπος εαυτόν τώ Θεώ δι' αγάπης δυνηθείς απεθέωσε».
Μέ πλαίσιο μιά απαράμιλλη, σέ ομορφιά καί ποικιλία χειμερινών φυσικών εικόνων, φύση, μέ τήν βαθύτατη αγιορετική ησυχία, μέσα στή γεμάτη μυστήριο καί διαφάνεια Βηθλεεμική νύχτα, οι ολονύχτιες θεοτερπείς ψαλμωδίες τών Μοναχών σ' ολόκληρη τήν Αθωνική χερσόνησο, μέ δεσπόζοντα τόν λαμπρόν Αστέρα, που μαρμαίρει κατά Ανατολάς, ζωντανεύουν τήν Γέννηση τού Θεού Λόγου στό αιδέσιμο Σπήλαιο καί μεταφέρουν τούς Μοναχούς στην αγία εκείνη νύχτα, που φωτεινός 'Αγγελος Κυρίου ανήγγειλλε στούς απλοϊκούς «αγραυλούντας» ποιμένες: «ιδού γάρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην ήτις έσται παντί τώ λαώ. 'Οτι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ, ός εστι Χριστός Κύριος, εν πόλει Δαβίδ». Γι' αυτό καί, κατά τήν αναλογία τής καθαρότητός τους, οι Μοναχοί συντηρούν στό διηνεκές μέσα στίς καρδιές τους αυτή τήν ίδια λευκή νύχτα, που «πλήθος στρατιάς ουρανίου» έψαλλε «διά τήν τών πάντων θέωσιν», τό «Δόξα εν υψίστοις Θεώ καί επί γής ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία».
Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης

Eρμηνεία και Θεολογική προσέγγιση στην εικόνα της Γεννήσεως του Κυρίου


Η Γέννησης του Χριστού, το μέγα αυτό γεγονός της ιστορίας του κόσμου, γιορτάζεται από την Αγία Ορθόδοξο Εκκλησία με δοξολογία και κατάνυξη, που θαυμαστά εκφράζονται στην ηδυμελή υμνογραφία και την ειρηνόχυτο εικονογραφία.Έτσι μέσα στο χώρο της Εκκλησίας ο απλός ορθόδοξος χριστιανός ζει το μυστήριο της σαρκώσεως με τις αισθήσεις του, που μεταμορφώνονται, για να γίνουν μέσα κοινωνίας με το άρρητο. Προσκυνώντας την εικόνα της Γεννήσεως «βλέπει» με τα μάτια του τη θεολογία της Σαρκώσεως και αισθάνεται την ευφροσύνη της ενανθρωπήσεως. Αλλά και ο άγευστος πνευματικής ζωής μελετητής, μπορεί κι' από αυτήν και μόνο την εικόνα ν' αντιληφθεί το πνευματικό μεγαλείο, το μυστικό βάθος και το αισθητικό κάλλος της Ορθοδόξου τέχνης, που συνήθως τη λέμε βυζαντινή.
Την εικόνα της Γεννήσεως στην ολοκληρωμένη της μορφή τη βρίσκουμε κυρίως στους έπειτα από την εικονομαχία χρόνους. Στην Ελλάδα μας έχουν σωθεί δύο εκκλησίες του 11ου αι., καθολικά άλλοτε των Μοναστηριών του Οσ. Λουκά και του Δαφνιού, που στα ψηφιδωτά τους βλέπουμε την παράσταση της Γεννήσεως στην αυθεντικώτερή της μορφή. Ας συνοψίσουμε τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα.Το κεντρικό τμήμα καταλαμβάνει βουνό «βραχώδες, αλλ' εύχαρι και φωτεινόχρωμο», που στην κοιλιά του ανοίγεται σκοτεινόχρωμο σπήλαιο και μέσα φάτνη με τον νήπιο Χριστό εσπαργανωμένο, ενώ η Παναγία - Μητέρα του είναι στο πλάι ξαπλωμένη πάνω σ' ένα στρώμα. Άλλοτε εικονίζεται καθισμένη ή γονατιστή. Πίσω από τη φάτνη προβάλλουν τα κεφάλια τους δύο αγαθά ζώα, βόδι και ονάριο ζεσταίνοντας το θείο Βρέφος με την αναπνοή τους. Έξω από το σπήλαιο, στο κάτω άκρο της εικόνας, κάθεται συλλογισμένος ο Ιωσήφ έχοντας ίσως ακόμη το σαράκι της αμφιβολίας μέσα του. Στην άλλη άκρη της εικόνας παριστάνεται το πρώτο λουτρό, που έκανε η μαία Σαλώμη στο Νεογέννητο.
Δεξιά κι' αριστερά από το βουνό άγγελοι προσκυνούν και δοξολογούν το Χριστό ή φέρνουν στους ποιμένες, που ξενυχτούν, το χαροποιό άγγελμα. Ένα τσοπανόπουλο κάθεται διπλοποδισμένο παίζοντας φλογέρα. Ζωγραφίζονται ακόμη και άλλοι τσοπάνοι με τα κοπάδια τους. Από την άλλη άκρη έρχονται ντυμένοι με τις εξωτικές τους φορεσιές οι τρεις Μάγοι κομίζοντας τα βασιλικά τους δώρα. Ο λαμπρός αστέρας, που τους οδηγούσε, έχει σταθεί πάνω από το σπήλαιο, «ωσάν δροσοσταλίδα κρεμάμενη άνωθεν της κεφαλής του Χριστού», όπως γράφει ο μακαριστός Φώτης Κόντογλου. Ο ίδιος αγιογράφος - συγγραφέας ολοκληρώνει την περιγραφή της παραστάσεως με τη λιτή φύση, που τη στολίζει: «Άγρια πρινάρια και ευώδη χόρτα, μυρσίνες, θυμάρια και αλλά στολίζουν ταπεινά τους βράχους, όπως τα βλέπει κανένας εις τα ευλογημένα βουνά της πατρίδος μας».
Είπαμε στην αρχή, ότι η εικόνα φανερώνει τη θεολογία, τον πνευματικό χαρακτήρα της Γεννήσεως. και πριν να δούμε το καθένα στοιχείο της συνθέσεως τί συμβολικά αποκαλύπτει, ας δούμε ολόκληρη τη σύνθεση μαζί και την τεχνοτροπία της. Η σύνθεση στοιχείων από την ιστορική πραγματικότητα (βουνό, σπήλαιο, φάτνη, κ.λ.π.) με το πνευματικό στοιχείο του Ουρανού, που συμβολίζει το χρυσό βάθος της εικόνας, καθώς και ο αντιρεαλιστικός δισδιάστατος χαρακτήρας της ζωγραφικής μας δίνουν οπτικά τη σύνθεση του γήινου και του θείου, την ένωση του ανθρωπίνου και του θείου. Και αυτό γιατί ούτε ανθρωποποιεί την παράσταση σαν μια παχυλή ειδωλοποίηση στον καθρέφτη, ούτε αφαιρεί την ιστορικότητα των γήινων στοιχείων και συστατικών, αλλά τα μεταμορφώνει. Η σύνθεση ακολουθεί περισσότερο — στις λεπτομέρειες ιδίως — την υμνογραφική παράδοση, που έχει σχέση με τα λεγόμενα Απόκρυφα Ευαγγέλια. Έτσι ζωγραφίζεται σπήλαιο σκοτεινόχρωμο, σαν τη σκοτεινιά του προχριστιανικού κόσμου, όπου λάμπει κατάλευκο το εσπαργανωμένο Βρέφος.
Στη Δυτική ζωγραφική ο μικρός Χριστός εικονίζεται γυμνός, ενώ το Ευαγγέλιο σαφώς μας λέει «και σπαργάνωσεν αυτόν και ανέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη» (Λουκ. Β' 6).Τα δύο ζωντανά μας υπενθυμίζουν κάθε φορά που προσκυνούμε την εικόνα ότι «Έγνω βους τον κτησάμενον και όνος την φάτνην του Κυρίου αυτού, Ισραήλ δε με ουκ έγνω και ο λαός μου ου συνήκεν» ( Ησαΐας Α', 3)Την κεντρική θέση στη σύνθεση κατέχει μαζί με το Χριστό η Παναγία και έχει κανείς την εντύπωση, ότι αποτελούν τον κεντρικό κύκλο δείχνοντας τη σημασία της Παναγίας στο σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου, αλλά και δια της Παναγίας τονίζεται η σημασία του ανθρωπίνου γένους και η συμβολή του στη θεία συγκατάβαση. Ο Ιωσήφ μένει έξω από το κύκλωμα αυτό. Έτσι αμέσως με την πρώτη ματιά συνειδητοποιεί ο πιστός ότι άνανδρος η σύλληψις, και ο 'Ιωσήφ, καθώς μάλιστα κάθεται συλλογισμένος, επιβεβαιώνει με την άγνοια του, αλλά και την αμφιβολία του το μέγα μυστήριον. Ένα τροπάριο της Εκκλησίας θαρρείς ότι υπομνηματίζει αυτήν την αμφιβολία:
«Τάδε λέγει Ιωσήφ προς την Παρθένον Μαρία, τι το δράμα τούτο, ο έν σοι τεθέαμαι; Απορώ και εξίσταμαι και τον νουν καταπλήττομαι.... ουκ έτι φέρω λοιπόν, το όνειδος ανθρώπων...».
Η σκεπτική στάση του Ιωσήφ δίνει κουράγιο σ' όσους ταλαιπωρούνται από λογισμούς αμφιβολίας, όσον άφορα τη μυστηριακή Γέννηση. Όσοι δεν μπορούν να δεχτούν με απλή καρδιά, το μήνυμα του Ευαγγελίου, όπως οι καλόκαρδοι ποιμένες, ελπίζουν στο έλεος του Θεού για την υπέρβαση των αμφιβολιών και των διαφόρων δεινών λογισμών. Γιατί σε άλλο τροπάριο ο Ιωσήφ θα δώσει την απάντηση: «Εγώ, φησί, τους προφητας ερευνήσας και χρηματισθείς υπό αγγέλου πέπεισμαι ότι Θεόν γεννήσει η Μαρία ανερμηνεύτως».
Οι Μάγοι — σοφοί και καλοπροαίρετοι αναζητητές της αλήθειας του καιρού τους γίνονται εδώ εκπρόσωποι όλων όσων ψάχνουν και πορεύονται δρόμους μακρυνούς, για να βρουν την ένσαρκο αλήθεια, που είναι ο τεχθείς Χριστός.Μένει ακόμα η τρυφερή λεπτομέρεια του πρώτου λουτρού του Βρέφους. Ίσως παραξενεύει καμιά φορά τους πιστούς η σκηνή αυτή, αλλά η Παράδοση τη δέχεται ήδη από τον 6ον αι. μέχρι σήμερα με σποραδικές εξαιρέσεις. Στο τρυφερό αυτό γεγονός, εκτός από μία οικειότητα, που προσδίδουν στην εικόνα ορισμένοι θεολόγοι, βλέπουν μιαν ακόμη επίρρωση στην πίστη της σαρκώσεως και ενανθρωπήσεως του Λόγου. Κι' ακόμη με το βύθισμα στο λουτρό πιστεύουν ότι προεικονίζεται η Βάπτισις του Κυρίου.
Αν κάνουμε μια σύγκριση με την εικονογραφία στη Δύση, ιδίως μετά από την Αναγέννηση, θα βρούμε αρκετές διαφορές, που μερικές σημαίνουν τη διαφορά του πνεύματος ανάμεσα στις δυο παραδόσεις. το σπήλαιο γίνεται ένας στάβλος ιδωμένος με ρομαντική ματιά, που όλο και τον εξωραΐζει. Η Παναγία είναι μια όμορφη χωριατοπούλα και ο Χριστός ένα χαριτωμένο παχουλό μωρό, που εικονίζεται μάλιστα γυμνό. Ο Ιωσήφ παίρνει θέση δίπλα στο Βρέφος, ισάξια με την Παναγία. Η προσκύνηση των Μάγων μετατρέπεται σε μια πολυπρόσωπη παρέλαση της αριστοκρατίας του καιρού του ζωγράφου. Ο συναισθηματισμός με τις ρομαντικές προεκτάσεις του και κάποτε τις κλασσικιστικές αναμνήσεις του παραμερίζει το Μυστήριο μεταλλάσσοντας τη συμβολική απεικόνιση του αρρήτου αυτού μυστηρίου σε ωραία καταγραφή ενός μυθικό - ιστορικού γεγονότος μέσα στα πλαίσια της Ουμανιστικής αμορφίας και της καλομελετημένης αρμονίας.
Επιστρέφοντας στην Ορθόδοξη Εικόνα της Γεννήσεως βλέπουμε πράγματα, που ξεπερνούν τη λογική και την καλοστημένη τάξη. Βλέπουμε πράγματα για την κρίση μας παράδοξα. Ο Χριστός π.χ. να εικονίζεται στη φάτνη και συγχρόνως και στο λουτρό. Οι Μάγοι να παριστάνονται δύο φορές. Το χρόνο ο ορθόδοξος ζωγράφος τον χρησιμοποιεί ελεύθερα, γιατί ο Χριστός είναι έξω από το χρόνο. Γιατί κι' αν σαρκώθηκε και γεννήθηκε σε μια ιστορική στιγμή, δεν παύει να είναι χτες και σήμερα και αύριο ο Ιδιος. Αυτή την υπέρβαση του χρόνου, το λειτουργικό χρόνο, όπου τα πάντα είναι παρόν, μας παρουσιάζει με τα μέσα της η ζωγραφική.Η ορθόδοξη εικόνα της Γεννήσεως μορφοποιεί τη θεολογία της Εκκλησίας, βρίσκοντας το μέτρο ανάμεσα στο θεϊκό και το ανθρώπινο, δοξολογεί με χρώματα και σχήματα, με τρυφερότητα, αλλά χωρίς γλυκερότητα, την ενανθρώπηση και προσφέρει στον πιστό την πύλη για την είσοδο στο Μυστήριο, αλλά και την αισθητική χαρά και ευφροσύνη της αληθινής τέχνης.

Γιατί ο άγγελος ευαγγελίσθηκε τη γέννηση του Κυρίου στους ποιμένες;


Σ’ ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από έντονο εωσφορισμό, κακότητα, μνησικακία και απιστία, μωρία και «επίγειον, ψυχικήν και δαιμονιώδη» σοφία (Ιακ. γ΄ 15) το ότι ο «άγγελος Κυρίου» φάνηκε στους ποιμένες της Βηθλεέμ για ν’ αναγγείλει το μέγα γεγονός της Γεννήσεως του Κυρίου, ξενίζει πολύ. Η έκπληξη κι η απορία γίνονται ακόμη μεγαλύτερες, αν σκεφτούμε ότι, εκτός από την εμφάνιση του αγγέλου, «φως λαμπρόν και εξαστράπτον, θείον και υπερφυσικόν τους περιεκύκλωσε» (Βλ. Λουκ. β΄ 9) κι έτσι οι αμέριμνοι ποιμένες αξιώθηκαν να δουν και να ζήσουν, έστω και για λίγο, μια θαυμαστή φωτοχυσία. Γιατί όμως ο απεσταλμένος του ουρανού φάνηκε σ’ εκείνους τους «αγραυλούντες ποιμένες», τους βοσκούς, που ζούσαν στους αγρούς και τραγουδούσαν αγροτικά τραγούδια, κι όχι στους επίσημους της Ιουδαίας ή στους μεγαλόσχημους Αρχιερείς, Γραμματείς και Φαρισαίους; Την απάντηση μας τη δίνει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Γράφει:
« α) Διά το άπλαστον ήθος αυτών και την απλότητα και ακακίαν.
β) Διότι οι ποιμένες αυτοί ήτον μιμηταί και ακόλουθοι της πολιτείας και αρετής των παλαιών εκείνων πατριαρχών, Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ, οίτινες ήσαν ποιμένες.
γ) Διότι ο Χριστός, Ποιμήν εγεννήθη παντός του λαού του Ισραηλιτικού και του Εθνικού. Όθεν καταλλήλως εις τους ποιμένας εγνωρίσθησαν πρώτον τα περί αυτού.
δ) Διά να δείξη ο Θεός, ότι τους αγροικοτέρος και χωρικοτέρους ανθρώπους εξ αρχής εδιάλεξεν από τους άλλους, και έκαμεν αυτούς κήρυκας, ως απλουστέρους και ως μάλλον πιστεύοντας, και ουχί τους εν ταις πολιτείας αναφερομένους Γραμματείς και Φαρισαίους · διότι αυτοί, πονηροί όντες, ευκόλως δεν επίστευον. Όθεν καθώς ο Χριστός εδιάλεξεν ύστερον τους αλιείς, ούτως εδιάλεξε πρότερον τους αγροίκους ποιμένας · ίνα διά της μωρίας και της αγροικίας, καταισχύνη τους σοφούς του κόσμου και άρχοντας».

Πηγή:Χριστιανική Φοιτητική Δράση

H προσκύνησις των Μάγων, του κ Ευαγγέλου Θεοδώρου

Οἱ ἑορτασμοί τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου φέρουν πάντοτε στή μνήμη μας τό γεγονός τῆς προσκυνήσεως τῶν Μάγων. Ἡ προσκύνησις αὐτή, πού περιγράφεται στήν περικοπή Ματθ. β΄ 1-13, ἔγινε στόχος τῆς ἀρνητικῆς κριτικῆς διαφόρων "ἀπομυθευτῶν", οἱ ὁποῖοι - μέ τή χρῆσι τῶν μεθόδων τῆς "λήψεως τοῦ ζητουμένου" καί τῆς "κλίνης τοῦ Προκρούστου" - ἀμφισβητοῦν ὅτι ὁ "Ἰησοῦς τῆς ἱστορίας" ταυτίζεται μέ τόν "Χριστό τοῦ κηρύγματος". Ὑπέρ τῆς ἀξιοπιστίας τῆς διηγήσεως γιά τήν προσκύνησι τῶν Μάγων συνηγορεῖ τό γεγονός ὅτι ἡ διήγησις αὐτή ἀποτελεῖ μίαν ἑνότητα μέ τά ἐξιστορούμενα στή συνέχεια (στούς στίχους 13-23), τῶν ὁποίων εἶναι ἔκδηλος ὁ ἱστορικός χαρακτήρ.
Ἐκ τοῦ χωρίου Ματθ. β΄ 16, - τό ὁποῖο ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἡρώδης "ἀνεῖλε (διέταξε νά φονεύσουν) πάντας τούς παῖδας τούς ἐν Βηθλεέμ καί ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπό διετοῦς καί κατωτέρω κατά τόν χρόνον ὅν ἠκρίβωσε παρά τῶν μάγων" - μποροῦμε νά συμπεράνωμεν, ὅτι ἡ προσκύνησις τῶν μάγων ἔγινε ἴσως ἕν ἔτος ἤ καί περισσότερον μετά τή Γέννησι τοῦ Σωτῆρος.Ἀλλά ποῖοι ἦσαν οἱ Μάγοι; Ἡ λέξις Μάγος, σανκριτιστί Maha, ἐχρησιμοποιεῖτο γιά τούς σοφούς, τούς ἰατρούς, τούς μελετητές τῶν ἄστρων, τούς ἑρμηνευτές τῶν ὀνείρων καί τούς ἐν γένει πεπαιδευμένους τῶν Μήδων, τῶν Περσῶν, τῶν Χαλδαίων καί τῶν Βαβυλωνίων, ἐκ τῶν ὁποίων προέρχονταν κατά τόν Ἡρόδοτον (Ἱστ. 3,61) οἱ ἱερεῖς μάντεις, οἱ ὁποῖοι ἀπό παρατηρητήρια τῶν Ναῶν, στούς ὁποίους ἱεράτευαν οἱ πλεῖστοι, παρατηροῦσαν τίς κινήσεις τῶν οὐρανίων σωμάτων.
Στή Δύσι οἱ Μάγοι χαρακτηρίζονται ὡς "Βασιλεῖς" ὑπό τήν ἐπίδρασι τοῦ Τερτυλλιανοῦ, ὁ ὁποῖος τούς συνδέει μέ τό χωρίο Ψαλμ. οα΄ 10 ("βασιλεῖς Ἀράβων καί Σαβᾶ δῶρα προσάξουσιν").Ἡ ἰδιαιτέρα πατρίς τῶν Μάγων, πού προσκύνησαν τό Θεῖο Βρέφος, δέν ἀναφέρεται. Ἁπλῶς γίνεται μνεία ὅτι ἦλθαν ἐξ "Ἀνατολῆς". Ἡ λέξις "Ἀνατολή" στήν Βίβλο σημαίνει α) ὁλόκληρη τήν πέραν τοῦ Ἰορδάνου περιοχή· β) τήν ἀπέραντη συριακή καί ἀραβική ἔρημο· γ) τίς περιοχές τῆς Βαβυλωνίας, Ἀσσυρίας καί Περσίας (Alois Riedmann, Die Wahrheit όber Christus, Freiburg 21952, s. 163).
Συμφώνως πρός αὐτά, ὁ Ὠριγένης λέγει ὅτι οἱ Μάγοι προέρχονταν ἐκ Χαλδαίας (πρβλ. Migne Ε.Π. 11,768). Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἀναφέρει ὡς πατρίδα τους τήν Περσία (πρβλ. τά χριστουγεννιάτικα κάλαντα: "ἐκ τῆς Περσίας ἔρχονται..."). Ἄλλοι ὁμιλοῦν γιά τήν προέλευσί τους ἐκ Βαβυλωνίας (πρβλ. Θρησκ. καί Ἠθικήν Ἐγκυκλοπαιδείαν, τόμ. 8, ἔτος 1966, στ. 461). Ἐπικρατοῦσα εἶναι ἡ ἄποψις τοῦ ἁγίου φιλοσόφου καί μάρτυρος Ἰουστίνου, ὁ ὁποῖος στό ἔργο του "Διάλογος πρός Τρύφωνα" "δεκάκις" ἀναφέρει ὅτι οἱ Μάγοι προέρχονταν ἐξ Ἀραβίας.
Ἀνέκαθεν ἐπεκράτησεν ἡ γνώμη, ὅτι οἱ Μάγοι ἦσαν τρεῖς. Ἡ ἄποψις αὐτή σχετίζεται προφανῶς πρός τό τριπλοῦν τῶν δώρων, πού προσέφεραν στόν Λυτρωτή. "Ἐάν ἡ ἐλπίς ὅπως ἀνευρεθῆ ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου ἔφερε τόν Τιριδάτην καί τούς μάγους εἰς Νεάπολιν, ὡς ἀναφέρει ὁ Σουετώνιος, εἶναι πολύ πιθανόν καί ἄλλοι μάγοι νά ἦλθαν εἰς τήν μητρόπολιν τῆς Παλαιστίνης πρός παρόμοιον σκοπόν" (Π. Ν. Τρεμπέλα, Ὑπόμνημα εἰς τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, Ἀθῆναι, 1958, σ. 41).
Οἱ προσκυνητές Μάγοι εἶχαν ἔλθει πιθανῶς σ' ἐπαφή μέ τούς Ἰουδαίους, πού ὑπῆρχαν στίς χῶρες τῆς Ἀνατολῆς ἀπό τούς χρόνους τῆς αἰχμαλωσίας καί εἶχαν γνωρίσει τήν Παλαιά Διαθήκη καί τίς προφητεῖες τῶν Ἰουδαίων γιά τόν Μεσσία. Ἴσως γνώριζαν καί τήν προφητεία τοῦ Βαλαάμ, ἡ ὁποία προέλεγεν ὅτι θά ἀνατείλη ἄστρον ἐξ Ἰούδα.Εἶναι πράγματι καταπλητκτική ἡ πίστις τῶν Μάγων, οἱ ὁποῖοι ἐπεχείρησαν τό μακρινό καί πολύ κοπιαστικό ταξίδι τους. Ἐγκατέλειψαν πρός καιρόν τίς πατρίδες τους, τίς ἐπιστημονικές ἀπασχολήσεις καί τίς οἰκογενειακές τους ὑποχρεώσεις, γιά ν' ἀναζητήσουν, βροῦν καί προσκυνήσουν Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος ἦταν "προσδοκία τῶν ἐθνῶν" (Γεν. μθ΄ 10). Πόση δέ ἦταν ἡ λύπη τους, ὅταν ἔχασαν γιά λίγο τόν οὐράνιο ὁδηγό τους, ἀποδεικνύεται ἀπό τό ὅτι "ἐχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα"
Ὅταν οἱ φωτισμένοι σοφοί τῆς Ἀνατολῆς ἔφθασαν "εἰς τήν οἰκίαν" τῆς ἁγίας οἰκογενείας καί "εἶδον τό παιδίον μετά Μαρίας τῆς μητρός αὐτοῦ" (στ. 11), δέν βρῆκαν ἀνάκτορα, ἀλλά πτωχικό περιβάλλον. Παρά ταῦτα, ἡ πίστις τους δέν κλονίσθηκε. Μέ πίστιν καί εὐλάβειαν "πεσόντες προσεκύνησαν" καί "ἀνοίξαντες τούς θησαυρούς αὐτῶν προσήνεγκαν... δῶρα, χρυσόν καί λίβανον καί σμύρναν" (στ. 11). Ὁ χρυσός εἶναι τό εὐγενέστατο μέταλλο, πού χρησίμευε, ἐκτός τῶν ἄλλων, πρός διακόσμησιν τῶν ναῶν, τῶν θυσιαστηρίων, τῶν λατρευτικῶν ἀντικειμένων καί ἀμφίων. Τό ἀρωματικό λιβάνι προσφερόταν μέσα σέ τόπους λατρείας ὡς σύμβολον τῆς ἀναψυχουμένης πρός τόν Θεόν ψυχῆς καί προσευχῆς. Ἡ σμύρνα ἦταν τό πολύτιμο εἶδος ἀρωματικῆς ρητίνης βαλσαμόδενδρου, πού τήν χρησιμοποιοῦσαν γιά ν' ἀρωματίζουν κεφάλια, χέρια, φορέματα, ἱερούς χώρους κ.λπ.
Κάποια παράδοσις τοῦ ια΄ αἰῶνος ἀναφέρει λείψανα τῶν Τριῶν Μάγων, τά ὁποῖα ἀπό τήν Ἁγία Ἑλένη μετακομίσθηκαν στήν Κωνσταντινούπολι, τόν δ΄ ἐπίσης αἰῶνα στά Μεδιόλανα, τό δέ 1164 στήν Κολωνία, ὅπου καί ἀνοικοδομήθηκε τόν ιγ΄ αἰῶνα ὁ καί μετέπειτα περίλαμπρος καθεδρικός ναός τῆς πόλεως.Ἡ μνήμη τοῦ γεγονότος τῆς Προσκυνήσεως τῶν Μάγων, πού στούς Ὀρθοδόξους συνδέεται μέ τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, στούς Δυτικούς ἑορτάζεται τήν 6η Ἰανουαρίου πανηγυρικῶς καί δίδει ἀφορμήν πρός ἀνάπτυξι λιτανειῶν καί λαϊκῶν θρύλων καί πρός τονισμόν τῆς ἐκ μέρους τῶν "Τριῶν Βασιλέων" προστασίας τῶν παντός εἴδους προσκυνητῶν. Χαρακτηριστική ἐπίσης εἶναι ἡ προβολή τους σέ Ἀνατολή καί Δύσι ἀπό τήν Χριστιανική Τέχνη. Ἐπίσης ἀπό τόν θ΄ αἰῶνα ἔχει ἐπικρατήσει ἡ παράδοσις ὅτι οἱ Τρεῖς Μάγοι ὀνομάζονταν Κάσπαρ, Μέλχιορ καί Βαλτάσαρ.
Τό βαθύτερο νόημα τῆς προσφορᾶς τῶν δώρων τῶν εἰδωλολατρῶν Μάγων στόν Σωτῆρα εἶναι ὅτι καί ὁ ἐθνικός κόσμος, πού φωτιζόταν ἀπό τίς ἀκτῖνες τῆς ἀληθείας τοῦ "σπερματικοῦ Λόγου", προσέφερε τά δῶρα του στόν Χριστιανισμό. Ἄν οἱ ποιμένες, πού προσκύνησαν τό Βρέφος τῆς Βηθλεέμ ἦσαν ἐκπρόσωποι τῆς ἰσραηλιτικῆς πίστεως καί τῆς ἁπλοϊκῆς εὐσεβείας, οἱ Μάγοι ἐκπροσωποῦν τίς τάξεις τῶν πεπαιδευμένων τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου, μέσα στίς ὁποῖες ἦταν ἐπίσης διάχυτη ἡ προσδοκία τοῦ Λυτρωτοῦ.
Εἶναι γνωστόν ὅτι ὁ Χριστιανισμός δέχθηκε πολλά δῶρα ἀπό τόν ἐθνικό κόσμο, ἰδίως κατηγορίες σκέψεως πρός διατύπωσι δογματικῶν ἀληθειῶν καί κατάλληλα μορφολογικά στοιχεῖα καί "ὀστράκινα σκεύη", πού χρησίμευσαν στήν παρουσίασι τοῦ αἰωνίου οὐρανίου θησαυροῦ τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ζωῆς καί λατρείας.Ἀλλά ποῖο θά εἶναι καί τό ἰδικό μας δῶρο στόν τεχθέντα Σωτῆρα τοῦ κόσμου; Πρέπει νά εἶναι ἡ ζωντανή πίστις, πού μετουσιώνεται σέ λατρεία "ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ" καί σέ ἔργα ἀρετῆς καί ἀγάπης πρός τούς συνανθρώπους μας.

Πηγή: Αποστολική Διακονία

Η Υπεραγία Θεοτόκος έγινε το εργαστήριον της ενανθρωπήσεως


Εἶναι μεγάλη καί ἀπερίγραπτη ἡ συμβολή τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στήν ἀνάπλαση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Μέ τήν ψυχική της καθαρότητα καί τήν ὑπακοή της στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, κατέστη "νοερά τῆς πίστεως τράπεζα, ἡ τόν ἄρτον τῆς ζωῆς τῷ κόσμῳ χορηγήσασα" (Ἅγιος Ἐπιφάνιος Κύπρου).
Ἡ ἐνυπόστατος σοφία τοῦ Πατρός "ναόν ἐν αὐτῇ ἀχειροποίητον ᾠκοδόμησεν καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν" (Θεοτόκος Ἀγκύρας) καί ἔτσι δι' αὐτῆς ἦλθε στόν κόσμο ἡ νέα ζωή καί τό γένος τῶν ἀνθρώπων ἐκαινουργήθη. Μᾶλλον δέ αὐτή εἶναι "ἡ καινή γῆ καί ὁ καινός οὐρανός". Στή νέα αὐτή κτίση δεσπόζει ἡ χαρά. Ἡ Θεοτόκος εἶναι ἡ πηγή τῆς χαρᾶς· "χαρᾷ μέν συλληφθεῖσα, χαρᾷ καί τεχθεῖσα, χαρᾷ δ' αὖθις συλλαβοῦσα καί κυήσασα καί γεννήσασα χαράν τήν πάντα λόγον καί νοῦν ὑπερέχουσαν καί τό ὅλον εἰπεῖν, χαρά τῶν ἐπιγείων ὅλων καί οὐρανίων ὅλων"
Ἡ Θεοτόκος ὀνομάζεται "πάντων χαρά" διότι εἶναι "λύπης ἀναίρεσις". Ὁ Μέγας Φώτιος ἐγκωμιάζοντας τόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου ἀπαριθμεῖ τούς λόγους γιά τούς ὁποίους πρέπει νά χαίρομε. Ἡ συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ καί ἡ ὑπακοή τῆς Θεοτόκου καταργεῖ τήν ἀπάτη καί τόν ψιθυρισμό τοῦ διαβόλου. Ἐκπτύει τό δηλητήριό του καί ἀποκαθαίρει τή ρίζα τοῦ νοσήματος. Ἀποσχίζει τό χειρόγραφο τῆς ἁμαρτίας καί διαλύει τό ἐπιτίμιο τῆς παρακοῆς. Κομίζει τήν ἐλευθερία στόν κόσμο καί ἀνακαινίζει τή φύση τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Ἅγιος Πρόκλος Κωνσταντινουπόλεως ὑπογραμμίζει ὅτι ἡ Θεοτόκος Μαρία εἶναι ἐκείνη πού ἐθεράπευσε τή λύπη τῆς Εὔας καί ἐσπόγγισε τά δάκρυά της. Μέ τόν "καρπό τῆς κοιλίας της" ἔθρεψε καί τρέφει τόν ἄνθρωπο μέσα στό νέο κόσμο τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτή εἶναι "τῆς καινῆς κτίσεως ἡ οὐράνιος σφαῖρα" μέσα στήν ὁποία ὁ ἀειφανής τῆς δικαιοσύνης ἥλιος ἀπελαύνει ἀπό κάθε ψυχή τῶν ἁμαρτιῶν τή νύκτα. Αὐτή εἶναι "ὁ εὐθαλής καί ἄφθαρτος παράδεισος" μέσα στόν ὁποῖο τό δένδρο τῆς ζωῆς χορηγεῖ στούς πιστούς τόν καρπό τῆς ἀθανασίας. Ἡ Παναγία δέν κατήργησε μόνον τήν κατάρα τῆς Εὔας, ἀλλά τήν μετέβαλε σέ εὐλογία. Στό δικό της σῶμα ἐσκήνωσε ὁ Θεός καί μετέβαλε τήν ἀνθρώπινη φύση σέ παράδεισο. Στή δική της χοϊκή σκηνή εἰσῆλθε ὁ πρῶτος Ἀρχιερεύς Χριστός καί ἱερούργησε τή λατρεία τῆς σωτηρίας. "Ὅλον ἑαυτῷ τόν Ἀδάμ ἀνεζύμωσεν, ἵνα ἄρτος γένηται ζωηρός καί οὐράνιος" (Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης).
Τιμᾶ καί σέβεται ὁ πιστός λαός τό τετιμημένο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, διότι ἀναγνωρίζει σ' Αὐτήν τήν πηγή τῆς ζωῆς του καί τήν ρίζα τῆς σωτηρίας του. Ὅπως λέγει καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: "ἐκ ταύτης τόν βότρυν τῆς ζωῆς ἐτρυγήσαμεν, ἐκ ταύτης τῆς ἀφθαρσίας τόν βλαστόν ἐδρεψάμεθα. Αὕτη πάντων τῶν ἀγαθῶν ἡμῖν προμνήστρια γέγονεν. Ἐν ταύτῃ ὁ Θεός μέν ἄνθρωπος καί Θεός ὁ ἄνθρωπος γέγονε".Τό μεγαλεῖο τῆς Θεοτόκου ἐξαίρεται καί ἀνυψώνεται μέ τήν ἄπειρη συγκατάβαση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου, ἡ ὁποία ἐπιτρέπει τήν θεανθρώπινη κοινωνία. Ἡ κένωση τοῦ Θεοῦ ἐκφράζει τήν ἄφατη ἀγάπη Του γιά τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀδύνατο νά θεωθεῖ χωρίς τήν ταπείνωση τοῦ Θεοῦ. Τήν ἔννοια αὐτή ἐκφράζει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος παρουσιάζοντας τό Θεό νά διαλέγεται μέ τόν ἄνθρωπο: "ἐπεθύμησας γενέσθαι Θεός καί οὐκ ἠδυνήθης, γίνομαι ἄνθρωπος καί τό ἀδύνατον δυνατόν ποιῶ". Ἡ Θεοτόκος Μαρία ἀνεδείχθη μεγάλη, διότι ὁ Θεός ἐδείχθη μικρός "λαβών δούλου μορφήν" (Φιλιπ. 2, 6-7) "γενόμενος ἐκ γυναικός, γενόμενος ὑπό νόμον" (Γαλ. 4,4).Ὁ Ἅγιος Ρωμανός ὁ Μελωδός λέγει: "Μετεποίησας τήν πτωχείαν μου τῇ συγκαταβάσει σου, σαὐτόν ἐταπείνωσας καί τό γένος μου ὕψωσας". Ἡ Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου καθιστᾶ τήν Θεοτόκο συνώνυμη τῆς θείας φιλανθρωπίας. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος δέχεται ὅτι "ἐποιήσατο μητέρα διά φιλανθρωπίαν, ἐξ αὐτῆς ὡς ἄνθρωπος γεννηθῆναι καταδεξάμενος". Γι' αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας μέσα στόν πανηγυρισμό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἐξ ἴσου τιμᾶ καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Δέν χωρίζεται ἀπό τό γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεως, ὄχι μόνο διότι ἐδάνεισε τήν σάρκα της, ἀλλά κυρίως διότι ἀποτελεῖ τήν κλίμακα ἀναβάσεως τοῦ ἀνθρώπου πρός τό Θεό. Ὁ Θεός κατέβη καί ἡ Θεοτόκος γίνεται "κλῖμαξ πρός οὐρανόν". Τόσο πολύ ἀνυψώθηκε στόν οὐρανό, ὅσο ὁ Θεός κενώθηκε στή γῆ.Ἡ συγγένεια αὐτή τῆς Θεοτόκου Μαρίας μέ τό Θεό καί τῆς ἰδίας μέ τό ἀνθρώπινο γένος τήν καθιστᾶ χῶρο κοινωνίας Θεου καί ἀνθρώπου. Ὀνομάζεται Ἐκκλησία καί εἶναι ἡ Ἐκκλησία πού τήν ἀνθρώπινη φύση διά τῆς Χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἁγιάζει. Εἶναι ἡ ζωηφόρος τράπεζα "οὐ καρπούς προθέσεως, ἀλλ' οὐράνιον, οὐ πῦρ ὑλικόν, ἀλλ' ἄυλον δεξαμένη πῦρ τῆς Θεότητος" (Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός). Τράπεζα νοερά "τῆς θεομύστου σοφίας", τράπεζα ὑπεράγιος, τράπεζα τοῦ θείου ἄρτου. Τῆς τραπέζης αὐτῆς μετέχουν "ὅσοι μετέχουσι Θεοῦ" (Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς). Ὅσοι ἑνώνονται μέ τόν Χριστό διά τῆς Ἐκκλησίας γεύονται τή χαρά, τή μακαριότητα καί τήν ἁγιοσύνη τῆς Θεοτόκου. Ἐκ τοῦ ἐξ αὐτῆς Σαρκωθέντος λαμβάνει ἡ Θεοτόκος τή δόξα καί τήν ἔλλαμψη καί ἐκπέμπει στούς πιστούς. Χριστός καί Θεοτόκος εἶναι "τό σωτήριον κοινόν παντός κόσμου" (Ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης). Μέ τόν τρόπο αὐτό διά τῆς Θεοτόκου σωζόμεθα καί πολιτογραφούμεθα στή Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία. Γιά τούς ἀνθρώπους ἡ Παναγία εἶναι "τό μόνον ὄντως ἀληθῶς χριστιανικῆς κτίσεως παγκάλλινον καί πασιπόθητον ὄνομα" (Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός). Στή Θεοτόκο ἡ γήινη φύση γίνεται οὐρανός "πλήρης δόξης Κυρίου". "Δι' αὐτῆς γάρ ὁ Κτίστης πᾶσαν φύσιν πρός τό κρεῖττον μετεστοιχείωσεν διά μέσης τῆς ἀνθρωπότητος" τονίζει ὁ θεομητορικός ἱεροκήρυξ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ "ἡ δεξαμένη τήν χαράν τοῦ κόσμου" Θεοτόκος χαίρει ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους καί συνεγείρει ὁλόκληρη τήν κτίση σέ μιά ἀπερίγραπτη χαρά καί εὐφροσύνη. "Χορεύουσιν ἄγγελοι πάντες ἐν οὐρανῷ καί ἀγάλλονται σήμερον, σκιρτᾷ δέ πᾶσα ἡ κτίσις διά τόν γεννηθέντα ἐν Βηθλεέμ Σωτῆρα Κύριον" (Στή Λιτή τοῦ Ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων). "Τά σύμπαντα σήμερον χαρᾶς πληροῦνται". Τό Μυστήριο τῆς Χάριτος πού ἐχώρεσε στόν ἀχειροποίητο ναό της, στό πανάχραντο καί ἀμόλυντο σῶμα της, χαρίζει στούς πιστούς ἐκείνους πού ἔχουν καθαρίσει τό δικό τους ναό καί προσμένουν τήν εἴσοδο "τοῦ Ἀρχιερέως τοῦ Μεγάλου" διά νά τελεσιουργήσει τό μυστήριο τῆς προσωπικῆς τους σωτηρίας. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ Σκηνή, τό Μάννα ὅμως εἶναι ὁ Χριστός. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ τράπεζα, ὁ ἄρτος ὅμως εἶναι ὁ Θεάνθρωπος. Ἐκείνη μᾶς ὑποδεικνύει τόν τρόπο καί τόν τόπο τῆς χαρᾶς. Νά ἁγνίσουμε τήν ψυχή καί κενούμενοι ἀπό τήν ὑπερηφάνεια νά προσκυνήσουμε τόν δι' ἡμᾶς νηπιάσαντα Θεόν. Ἔτσι, ἡ Θεοτόκος γίνεται γιά τόν καθένα μας "ἐργαστήριο ἐνανθρωπήσεως" (Εὐθύμιος Ζιγαβηνός) καί "οὐράνιος θύρα" (Νεόφυτος Μοναχός) πού ὁδηγεῖ στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Στίς μέρες αὐτές τῶν ἑορτῶν, ὅσοι πεινᾶμε καί διψοῦμε τήν δικαιοσύνη, ἄς στραφοῦμε πρός τήν Μητέρα τοῦ Σαρκωθέντος Χριστοῦ, γιά νά θρέψουμε τήν ψυχή μας μέ ὅσα πλούσια καί εὔκαρπα χαρίσματα μᾶς προσφέρει καί ἄς βιώσουμε τή χαρά τῆς ἐνανθρωπήσεως, προσφέροντας τήν ψυχή μας ὡς πτωχό καί ταπεινό ἐνδιαίτημα στό Θεό γιά νά ξαναγεννηθεῖ. Διά τῆς Θεοτόκου "διά τῆς συγγενοῦς ἡμῖν αὐτῆς σαρκός Θεῷ πλησιάσωμεν, οὗ τυχεῖν δίχα τῆς Θεοτόκου δι' ἁμαρτίαν οὐκ εἴχομεν" (Ἰσίδωρος Θεσσαλονίκης). Προσφέροντας στό Θεό τήν Μητέρα Παρθένο θά λάβουμε Χάρη ἀντί Χάριτος τά δῶρα τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του, πού εἶναι ἡ χαρά, ἡ εἰρήνη καί ἡ εὐδοκία.
"Ἀλλ' ὦ πολυπόθητον ἡμῶν σεμνολόγημα, ὁρᾷς οἵας ἐπί σοί τάς εὐχαριστίας ἐγκαλλωπιζόμενοι πλέκομεν; Οἷον τό καύχημα προβαλλόμεθα; Μέγα ὄντως καί τῆς τοῦ Δεσπότου χάριτος τεκμήριον. Σύ δέ ἡμῖν καταλλήλως ἀντιδίδεις τάς εὐεργεσίας, εἰ καί λόγου παντός καί εὐφημίας εἰσίν ἀνώτεραι"

Πηγή: Αποστολική Διακονία

Η Θεολογική σημειολογία τού αριθμού τών "αναιρεθέντων νηπίων" υπό του Ηρώδου

Όπως ήδη επισημάνθηκε, τα Ευαγγέλια δεν επέχουν θέση "χρονικών" ή απλών "δημοσιογραφικών εκθέσεων" επί τών ιστορικών γεγονότων. Σκοπός τους δεν είναι η απλή ενημέρωση κάποιων αναγνωστών, αλλά η πνευματική καθοδήγηση και η θεολογική παίδευση τών πιστών στο πλαίσιο τού καατηχητικού και ποιμαντικού ρόλου τής Εκκλησίας. Υπό το πρίσμα αυτό, η σφαγή τών νηπίων έχει ιδιαίτερο θεολογικό νόημα για τα ιερά κείμενα, και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ερμηνευτική προσέγγιση και κατανόηση τής σημειολογίας τών γεγονότων στην ευαγγελική διήγηση.
Στην παράδοση τού Ιουδαϊκού λαού και τη θεολογία τής Παλαιάς Διαθήκης υπήρχε το "ιστορικό" προηγούμενο ακόμη μιας δίωξης και "σφαγής". Συγκεκριμένα, η εξιστόρηση τού βιβλίου τής Εξόδου εμφανίζει τον αλλοεθνή και αλλόθρησκο Φαραώ τής Αιγύπτου να είχε διατάξει τη θανάτωση με πνιγμό στον Νείλο ποταμό τών αγοριών τών Ισραηλιτών, μια πραγματική γενοκτονία, που σκοπό είχε τη μείωση τού αριθμού τών δούλων Εβραίων οι οποίοι αυξάνονταν με ανησυχητικό ρυθμό στη χώρα.
Το στοιχείο αυτό αξιοποιήθηκε από τους ιερούς συγγραφείς τής Καινής Διαθήκης ως θεολογικό προηγούμενο στη γλώσσα τής ερμηνευτικής "προτύπωσης" για την παράλληλη θεολογική προσέγγιση και ερμηνεία τού αντίστοιχου γεγονότος τής σφαγής τών νηπίων από ένα "νέο Φαραώ", τον αλλόθρησκο και μισητό βασιλιά τής Ιουδαίας Ηρώδη. Όπως ο παλιός Φαραώ εξέφραζε τις αντίπαλες δυνάμεις τού σκότους και τής καταπίεσης αντιδρώντας στα "σημεία" τής εφαρμογής τού σχεδίου τού Θεούγια τη σωτηρία και ιστορική καταξίωση τού Ισραήλ, και όπως φόνευσε παιδιά για να μην γεννηθεί ο πρώτος προφήτης τής Εξόδου ο Μωυσής, έτσι και ο Ηρώδης ως "νέος Φαραώ" ενσαρκώνει με τις πράξεις του τις ίδιες δαιμονικές δνάμεις. Παρεμποδίζει την έλευση τού Σωτήρα τού κόσμου και την ιστορική καταξίωση τού νέου Ισραήλ τής Εκκλησίας.Κατά το Ευαγγέλιο τού Ματθαίου, ο Ιησούς αποκαλύπτεται από τη βρεφική ήδη ηλικία ως ο Χριστός και ο Κύριος, ο απεσταλμένος τού Θεού για τη σωτηρία τού κόσμου. Και ο Ηρώδης, που κατά ένα μανιακό και πράφρονα τρόπο "ζητεί την ψυχήν τού Παιδίου", φανερώνεται με τις ενέργειές του ως εκπρόσωπος τών δυνάμεων τού κακού και παρουσιάζεται με τη μορφή Αντιχρίστου (Δες Αποκάλυψη κεφ. 12/ιβ΄). Ο ισχυρός τού παρόντος, όμως, είανι ο ουσιαστικά αδύναμος, και το ευάλωτο Βρέφος θα αναδειχθεί ο τελικός νικητής. Το γεγονός τής σφαγής τών νηπίων αποκτά έτσι και μια σωτηριολογική και εσχατολογική προοπτική, εφόσον εντάσσεται παράλληλα μεταξύ τών "σημείων τών εσχάτων" που προϊδεάζουν και προετοιμάζουν για την τελική συντριβή τού κακού και την επικράτηση τού καλού.
Σε αυτή τη γραμμή τής θεολογικής σημειολογίας, η σφαγή τών νηπίων φέρνει επίσης στο νου και την προφητεία τού Ιερεμία, ο οποίος επτά αιώνες πριν είχε προαναγγείλει προφητικά και περιγράψει ποιητικά την ακόλουθη αποκαλυπτική σκηνή: "Φωνή εν Ραμά ηκούσθη θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής και ουκ ήθελε παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν" (Ιερεμίας 31/λα΄ 15). Ο ιστορικός ευαγγελιστής Ματθαίος κάνει χρήση τής προφητικής αυτής ρήσης και θεολογεί ερμηνευτικά πάνω στο σύγχρονό του γεγονός τού "θρήνου, τού κλαυθμού και τού οδυρμού" τής Βηθλεέμ (Ματθαίος 2/β΄ 18). Η αρχαία προφητεία αναφερόταν στις θυσίες κατά την έξοδο τού παλαιού Ισραήλ από την Αίγυπτο. και όπως τότε ο Μωυσής μαζί με τον Ιησού τού Ναυή οδήγησαν το λαό τού Θεού μακριά από την Αίγυπτο και την "αιγυπτιώδη αναλευθερία", από τον Φαραώ και τη φαραωνική δουλεία προς τη γη τής επαγγελίας και τής ελευθερίας, έτσι και τώρα ένας "νέος Μωυσής" και "νέος Ιησούς" θα οδηγήσει το λαό του σε μια νέα έξοδο προς μια νέα γη τής επαγγελίας, προς μια εσχατολογική χώρα ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Γι' αυτό ο ευαγγελιστής Ματθαίος εμπνευσμένα υπογραμμίζει σε αυτόν το θεολογικό συμβολισμό και την "προτύπωση" γεγονότων, ότι "εξ Αιγύπτου" και πάλι ο Θεός κάλεσε ηγέτη για το λαό Του και για τη μεγάλη "έξοδο" στην ιστορία τών νέων χρόνων (Ματθαίος 2/β΄ 15).
Όσον αφορά, τέλος, τον αριθμό 14.000 που η ιερή παράδοση διασώζει για τα σφαγιασθέντα νήπια, αυτός δεν οφείλεται σε λογιστικό σφάλμα, αλλά προέρχεται από την επίδραση τής Ιουδαϊκής αποκαλυπτικής αριθμολογίας. Πρόκειται στην ουσία για πολλαπλάσιο τού ιερού αριθμού 7 τών Εβραίων, ο οποίος συμβολίζει την ολότητα και την καθολικότητα. Ομοίως στην Αποκάλυψη του Ιωάννη συναντάται σημειολογική αναφορά στον έτερο ιερό αριθμό 12 και στα πολλαπλάσιά του, με την επισήμανση ότι κατά τους έσχατους χρόνους ο Ιησούς Χριστός θα συνοδεύεται και πάλι από τους μάρτυρές του, που στην ολότητα και τελειότητά τους ανέρχονται συμβολικά σε 144.000 (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 1 και 7/ζ΄4). Και σε αυτήν ασφαλώς την περίπτωση, δεν πρόκειται για πραγματικό αριθμό, αλλά για θεολογικό συμβολισμό τής καθολικότητας τής Εκκλησίας, η οποία συγκροτείται και εκπροσωπείται στην ιστορία από τους Μάρτυρες. Οι ανά τους αιώνες θυσιαζόμενοι και μαρτυρούντες Άγιοι, εκφράζουν την ιστορική και εσχατολογική ενότητα τής Εκκλησίας. Όσοι προσεταιρίζονται την εξουσία και τη δύναμη, συντάσσονται με τους εκάστοτε "Φαραώ" και "Ηρώδεις" τής ιστορίας.
Η αναφορά τού ευαγγελιστή στο γεγονός τής σφαγής και τής θυσίας εκφράζει κατά τον πλέον εναργή τρόπο, ότι ο Ιησούς και οι πιστοί του δεν πραγματοποιούν την ιστορική τους πορεία μέσα σε έναν κόσμο ρομαντικό και ειδυλλιακό, αλλά κυριαρχούμενο από το ρεαλισμό τής βίας, τής ανελευθερίας, τών καταπιέσεων και τών διωγμών. Οι ισχυροί "Φαραώ" και "Ηρώδεις" που διαφεντεύουν συνήθως τις τύχες τών λαών, εκπροσωπούν τις αντίθετες και δαιμονικές δυνάμεις, διαιωνίζοντας και επαυξάνοντας το κακό και την αδικία σε βάρος τών αδυνάτων. Το Θείο Βρέφος, που από την πρώτη στιγμή δοκίμασε την απειλή και τη βία, την αμφισβήτηση και την απόρριψη, καθορισε το πρότυπο τής μαρτυρικής ζωής εκείνων που θα ακολουθήσουν πιστά τα ίχνη Του, μέχρις εσχάτων τού ιστορικού χρόνου.
Η ιστορία τής Εκκλησίας με το πλήθος τών μαρτύρων επαληθεύει συνεχώς την τραγική πραγματικότητα πως δεν μπορεί να υπάρξει καμία αλλαγή στον κόσμο χωρίς τους ομολογητές τής αλήθειας και τους μάρτυρες τής ελευθερίας. Δια της αφήγησης τού περιστατικού τής σφαγής τών νηπίων υπογραμμίζεται, λοιπόν, για ακόμη μια φορά το μόνιμο ιστορικό ερώτημα με ποιους οφείλει κανείς τελικά να συντάσσεται, με τους ισχυρούς "Ηρώδεις" ή με τους αθώους και αδύναμους ανθρώπους που ως τέκνα τού "εσφαγμένου Αρνίου" και αθώα νήπια, γίνονται μάρτυρες τής αλήθειας "από καταβολής κόσμου"; (Αποκάλυψις 13/ιγ΄ 8). Αυτό άλλωστε είναι και ένα από τα καίρια ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να δώσει απάντηση ο Χριστιανισμός δια τών ιερών του κειμένων.
Όλα σχεδόν τα παραπάνω, λήφθηκαν από το άρθρο τού ομότιμου καθηγητή τής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γεωργίου Π. Πατρώνου, με τίτλο: "Η σφαγή τών νηπίων κατά την Καινή Διαθήκη", που δημοσιεύθηκε στο ένθετο περιοδικό "Ιστορικά" (Νο 216), τής Ελευθεροτυπίας 18 Δεκεμβρίου 2003 σελ. 34-41.Σημείωση: Για λεπτομερέστερη ιστορική και θεολογική ερμηνευτική προσέγγιση τού γεγονότος τής σφαγής τών νηπίων βλ. Γεωργίου Π. Πατρώνου: "Η ιστορική πορεία τού Ιησού (από τη φάτνη ως τον κενό τάφο)" Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 1991, σ. 580.

Πηγή:oodeg.gr

Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2012

Χριστουγεννιάτικο μύνημα Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ Κοσμά

Ἐν Ἱερᾷ Πόλει Μεσολογγίου τῇ 14ῃ Δεκεμβρίου 2012
Ἀριθ. Πρωτ.: 1105

Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ
( ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 51 )
Ο ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΚΟΣΜΑΣ

Πρός τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

«Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱός και ἐδόθη ἡμῖν…Θεός ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, πατήρ του μέλλοντος αἰῶνος» (Ἡσ. θ΄, 6)

Μέσα ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων ἀκούστηκε ἡ φωνή τοῦ προφήτου Ἡσαΐου, πού ἀνήγγειλε τό μεγάλο μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ μας, Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Θά γεννηθεῖ, εἶπε ὁ προφήτης, παιδίον γιά μᾶς καί θά δοθεῖ σέ μᾶς…Τό ὄνομά Του θά εἶναι μεγάλο καί ὑπερούσιο. Θεός θά εἶναι καί θά ὀνομάζεται, Θεός ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, πού κατέχει ὅλη τή δύναμη καί κρατεῖ ὅλη τήν ἐξουσία τῆς θεότητος, δημιουργός καί ἀρχηγός τῆς εἰρήνης, πατέρας τῆς μελλούσης ἐποχῆς τῆς χάριτος…».
Καί ἄλλοτε στήν Παλαιά Διαθήκη εἶχε φανερωθεῖ ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους. Φανερώθηκε γιά παράδειγμα στόν προφήτη Μωυσῆ καί στόν προφήτη Ἠλία. «Ἐλάλησε Κύριος πρός τόν Μωυσῆν ἐνώπιος ἐνωπίῳ ὡς εἴ τις λαλήσει πρός τόν ἑαυτοῦ φίλον» (Ἐξοδ. ΛΓ΄, 11). Φανερώθηκε καί στόν προφήτη Ἠλία «ὡς φωνή αὔρας λεπτῆς…» (Γ΄ Βασ. ΙΘ΄, 12). Φανερώθηκε κι ἀπό τήν κορυφή τοῦ ὄρους Σινᾶ στό ἔθνος τῶν Ἰουδαίων ἀνάμεσα σέ βροντές καί ἀστραπές.
Σέ ὅλες τίς περιπτώσεις ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ δέν ἦταν «ἐν σαρκί». Δέν ἐμφανίστηκε ὁ Κύριος «ὡς Θεός σεσαρκωμένος» μέ οὐσία, εἶδος καί μορφή ἀνθρώπου. oταν ἦλθε «τό πλήρωμα τοῦ χρόνου», ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἕνας τῆς ἁγίας Τριάδος «μετέσχε σαρκός καί αἵματος» (Ἑβρ. β΄, 14).
Ἡ ἀνάγκη τῆς σωτηρίας τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου καί ἡ ἄμετρος ἀγάπη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μας πρός τόν ἄνθρωπο, ἐπέβαλαν νά γίνει ὁ Θεός ἄνθρωπος, νά ἔλθει κοντά, ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, νά μιλήσει σάν φίλος, σάν ἀδελφός καί πατέρας μαζί τους, νά προσφέρει τόν ἑαυτό του θυσία γιά νά λυτρωθεῖ ὁ ἀποστάτης ἄνθρωπος.Εἶχε καταμολύνει, εἶχε ἐξουθενώσει μέ πράξεις ἀτιμίας, μέ ἁμαρτήματα καί πάθη, εἶχε ἀμαυρώσει τό κατ΄ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος καί ἀφοῦ οὔτε ἄγγελος οὔτε ἀρχάγγελος μποροῦσε νά τόν σώσει, ὁ Λόγος τοῦ Πατρός, ὁ Κύριος καί Θεός μας, Ἰησοῦς Χριστός, προσέλαβε ἀνθρωπίνη φύση, πλήρη καί ἀκεραία, πλήν ἁμαρτίας, γιά νά θεραπεύσει «σάρκα φιλαμαρτήμονα», νά τήν τιμήσει, νά τήν δοξάσει, νά τήν ὑψώσει στόν οὐρανό καί νά τήν θεώσει κατά χάριν. Γι’ αὐτό ὁ Λόγος «σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν».
Ἐκεῖ στή Βηθλεέμ, στό ταπεινό καί ἁγιασμένο σπήλαιο, στήν ἀγκάλη τῆς Παναγίας μας «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί», ὁ ὁποῖος «ἐδικαιώθη ἐν πνεύματι, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσι, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» (Α΄ Τιμ. γ΄, 16). «Μέγα τό μυστήριο» τό «μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον», κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό. Καί ἐμεῖς οἱ σύγχρονοι χριστιανοί, πιστά μέλη τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας μας, πανηγυρίζουμε σήμερα Χριστούγεννα. Μαζί μέ ὅλους τούς ἀδελφούς μας Ὀρθοδόξους χριστιανούς, μέσα στούς ἱερούς ναούς μας, μέ πίστη ἀκράδαντο, «προσκυνοῦμεν τήν γένναν τοῦ Χριστοῦ μας».
Γνωρίζουμε καί πιστεύουμε ὅτι τό ἀδύνατο βρέφος τῆς φάτνης τῆς Βηθλεέμ εἶναι ὁ «προαιώνων Θεός», ὁ Κύριος τοῦ κόσμου καί τῆς σωτηρίας. Εἶναι ὁ ἄναρχος Θεός μας, ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου, ὁ «μεγάλης βουλῆς ἄγγελος», ὁ «ἐξουσιαστής», ὁ «ἄρχων τῆς εἰρήνης», ὁ «πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Τόν πιστεύουμε καί Τόν ὁμολογοῦμε «Θεόν ἀληθινόν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα ὁμοούσιον τῷ Πατρί….». Σήμερα Χριστούγεννα. Ἄς γονατίσουμε μέ εὐγνωμοσύνη καί δοξολογία στή φάτνη. Θερμά, ὁλόψυχα, ἄς Τόν ἱκετεύσουμε νά σώσει τήν δοκιμαζόμενη πατρίδα μας καί τόν καθένα μας. Ὅπως ἐλύτρωσε τόν ἄνθρωπο μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, νά λυτρώσει τώρα κι ἐμᾶς.«Οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενί ἡ σωτηρία». «Δέν ὑπάρχει κάτω ἀπό τόν οὐρανό καί πάνω σέ ὅλη τή γῆ, κανένα ἄλλο ὄνομα μέ τό ὁποῖο μποροῦμε νά σωθοῦμε, ἐκτός ἀπό τό ὄνομα του Χριστοῦ». (Πρξ. δ’, 12).
Θερμά, εἰλικρινά, μέ πολλή υἱική ἀγάπη, ἄς παρακαλέσουμε τόν σαρκωθέντα Θεό μας νά μᾶς χαρίσει ὀrθόδοξο καί ἡρωικό φρόνημα, γιά νά ὁμολογοῦμε μέ παρρησία τή θεότητά Του καί τόν ἀνόθευτο εὐαγγελικό λόγο Του.
Στήν παγκοσμιοποιημένη ἐποχή μας, πού ὁμοιάζει πολύ μέ τήν ἐποχή τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ μας, ὑπάρχει μέν κρίση οἰκονομική ἀλλά κυρίως ὑπάρχει κρίση ἠθική καί θεολογική. Αἱρετικοί κάθε μορφῆς, κοσμικοί καί δυτικόπληκτοι, λάτρεις τῆς παναιρέσεως τοῦ οἰκουμενισμοῦ ἀλλά καί ξενόφερτες θεολογίες προσβάλλουν καί πολεμοῦν τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ μας. Πνεῦμα καί φρόνημα συγκρητισμοῦ καί πανθρησκείας, ὀρθολογισμοῦ καί σκεπτικισμοῦ καλλιεργοῦν καί προσφέρουν, ἀρνοῦνται τήν ὁμολογία καί τήν κατήχηση τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως, μάλιστα μέσα στήν παιδεία μας.
Ἡ ὁμολογία τῆς θεότητος τοῦ Κυρίου μας ἀπό τόν καθένα μας, ἡ ὑπακοή μας στά «αἰώνια ρήματά Του», ἡ συνειδητή συμμετοχή μας στήν ἐκκλησιαστική καί μυστηριακή ζωή θά στηρίζει ἀδελφούς καί μάλιστα νέους καί νέες, θά ἑνώνει κι ἐμᾶς μαζί Του ὥστε νά ζοῦμε πάντοτε σωτήρια Χριστούγεννα, αἰώνια Χριστούγεννα.

Εὔχομαι Καλά καί Ἅγια Χριστούγεννα σέ ὅλους.


Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΣΜΑΣ

Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Ακόμη μια ποιμαντική δραστηριότητα εγκαινίασε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας


Η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας γνωστοποιεί στον ιερό Κλήρο και τούς ευσεβείς Χριστιανούς ότι:
Πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής 7 Δεκεμβρίου 2012 τα εγκαίνια της «Ιματιοθήκης της Αγάπης», από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά. Η νέα αυτή προσπάθεια της Ιεράς Μητροπόλεως στην Ι. Π. Μεσολογγίου πραγματοποιείται με τη φροντίδα της Φιλανθρωπικής Ομάδας της Ι. Μητροπόλεως «ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΕΛΕΗΜΩΝ». Σκοπό έχει να συγκεντρωθεί ρουχισμός για τις ανάγκες των απόρων αδελφών μας. Η ανταπόκριση και η προσφορά των πιστών της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου μέχρι αυτήν τη στιγμή είναι συγκινητική. Η «Ιματιοθήκη της Αγάπης» λειτουργεί στο κτίριο των πρώην Ιατρείων του Ι.Κ.Α. (έναντι του «Δροσινείου» Οικοτροφείου), κάθε Τρίτη πρωί και Πέμπτη απόγευμα.Το ίδιο απόγευμα της 7ης Δεκεμβρίου τελέσθηκαν από τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας τα εγκαίνια της «Δωροέκθεσης 2012». Η Δωροέκθεση στεγάζεται στο χώρο της Σχολής Αγιογραφίας της Ι. Μητροπόλεως (στο ισόγειο του «Δροσινείου» Οικοτροφείου) και θα λειτουργήσει κατά τη διάρκεια όλων των εορτών του Αγίου Δωδεκαημέρου σε ώρες καταστημάτων.
Θα είναι τιμή και ευλογία για όλους, να βοηθήσουμε αυτές τις δραστηριότητες, επειδή ο,τι θα συγκεντρωθεί θα διατεθεί σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, δίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο χαρά σ’ εκείνους που έχουν ανάγκη, καθώς πλησιάζει η μεγάλη γιορτή της Αγάπης, τα Χριστούγεννα.






Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών 2ου δεκαπενθημέρου μηνός Δεκεμβρίου 2012 στον Ιερό μας Ναό


Ανακοινώνουμε στο ευσεβές και χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως, το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών που θα τελεσθούν τις προσεχείς ημέρες στον Ιερό μας Ναό.

Αναλυτικότερα:

  • To Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012 στις 16:00μμ στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου θα τελεσθεί η Ακολουθία του Εσπερινού
  • Την Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012 περί ώραν 07:00 θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Θεία Λειτουργία μετά Θείου Κηρύγματος
  • Την Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου το πρωί περί ώρα 06:00πμ θα τελεσθεί η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών, η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Ακολουθία του Μεγάλου Πανηγυρικού Εσπερινού μετά της Θείας Λειτουργίας του εν Αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου Αρχιεπισκόπου Καισαρείας
  • Την Τρίτη το πρωί επί τη Μεγάλη Δεσποτική εορτή της του Χριστού Γεννήσεως, η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία μετά θείου Κηρύγματος, στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου περί ώραν 05:00πμ, απόλυσις της Θείας Λειτουργίας περί ώραν 08:30πμ
  • Την Τρίτη το απόγευμα η Ακολουθία του Εσπερινού περί ώραν 16:00μμ στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου
  • Την Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012, δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων περί ώρα 07:00πμ θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Θεία Λειτουργία
  • Την Τετάρτη το απόγευμα 26 Δεκεμβρίου 2012 θα τελεσθεί η  Ακολουθία του Εσπερινού περί ώραν 16:00μμ στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου
  • Την Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου, επί τη εορτή του Αγίου πρωτομάρτυρος Στεφάνου, περί ώραν 07:00 θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Θεία Λειτουργία
  • Το Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012 η ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου περί ώραν 16:00 μμ
  • Την Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012 περί ώραν 07:00 θα τελεσθεί η Ακολουθία του Όρθρου και εν συνεχεία η Θεία Λειτουργία μετά Θείου Κηρύγματος
  • Την Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012 και περί ώραν 16:00μμ θα τελεσθεί η Ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Φιλίππου

Ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι...


Όταν ο Ιωσήφ με τη Μαρία έφτασαν στη Βηθλεέμ, δεν υπήρχε τόπος σε κάποιο κατάλυμα. Ήταν όλα γεμάτα, κατειλημμένα.Όλες οι πόρτες κλειστές. Έτσι φιλοξενήθηκαν στο στάβλο όπου και γεννήθηκε ο υιός της Παρθένου, ο Υιός του θεού. Πόσο σκληρό ακούγεται! "Ουκ ην τόπος!".Είναι δυνατόν να μην υπάρχει τόπος για μια επίτοκη γυναίκα και για ένα μωρό; Όταν ακούμε αυτή τη φράση αισθανόμαστε πόνο και θλίψη γιατί δεν βρέθηκε τόπος για την Παναγία και το Χριστό. Κι όμως η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται δίπλα μας και μέσα μας και σ΄όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Δεν υπάρχει τόπος στη γη για όλους. Πολλά εκατομμύρια άνθρωποι γεννιούνται μεγαλώνουν και πεθαίνουν κυριολεκτικά στο πουθενά, ούτε καν κάτω από ένα δέντρο. Κάποιοι έχουν καταλάβει όλα τα καταλύματα, στρέμματα επί στρεμμάτων, αγροκτήματα, βίλες, διπλά και τριπλά εξοχικά... Δεν υπάρχει τόπος στα τεράστια σπίτια μας - παρόλο που συχνά είναι άδεια από ανθρώπους - τα άφιλα και παγωμένα.Τα έχουμε κατασκευάσει με τεράστιες δαπάνες, σύμφωνα με την πιο σύγχρονη τεχνική και τεχνολογία, τα έχουμε διακοσμήσει με ακριβό γούστο και πολυτέλεια, τα διατηρούμε καθαρά και άψογα περιποιημένα, τα στολίζουμε επίκαιρα κι επίσης τα έχουμε ασφαλίσει με όλα τα συστήματα, σιδεριές, κάμερες, συναγερμούς, κτλ.Αλλά όχι μόνο δεν χωράει κανείς ξένος αναγκεμένος, συχνά δεν χωράμε ούτε εμείς οι ιδιοκτήτες μέσα σ' αυτά.Φεύγουμε μακριά τους μήπως και βρούμε κάπου αλλού χαρά και ζεστασιά, ιδίως τέτοιες μέρες γιορτινές.Δεν υπάρχει τόπος ούτε στην καρδιά μας. Δεν υπάρχει τόπος για τον βασανισμένο συνάνθρωπό μας. Δεν υπάρχει συχνά τόπος ούτε για τον δικό μας άνθρωπο, τον άντρα μας,τη γυναίκα μας, το παιδί μας.Δεν χωράει δίπλα μας κανείς. Είναι τόσο χοντρό, αμετακίνητο κι αιχμηρό το "εγώ" μας που δεν αφήνει τόπο για κανέναν άλλον. Υπάρχει μόνο η δική μας κοσμοθεωρία, μόνο οι δικές μας αξίες και τα πρέπει, μόνο ο δικός μας τρόπος σκέψης, μόνο τα δικά μας επιχειρήματα, μόνο τα δικά μας μέτρα, μόνο οι δικές μας επιθυμίες, μόνο το δικό μας βόλεμα.
Λυπάμαι, δεν υπάρχει τόπος για σένα, γι' αυτόν, για κείνον, για κανέναν, ούτε και για Σένα, Θεέ μου. Όπως τότε στη Βηθλεέμ... Δεν άλλαξε τίποτα. Αντίθετα, σκλήρυναν ακόμη περισσότερο τα πράγματα.Όμως, ο Χριστός, η Ζωή, το Φως ήρθε! Εκείνος βρήκε τον τόπο. Εκείνος έφτιαξε τον τόπο. Εκείνος μεταμόρφωσε το σπήλαιο σε φωτεινό παλάτιο. Και κάποιοι λίγοι εκλεκτοί τον αναζήτησαν και τον τίμησαν σ' αυτόν τον "άτοπο" τόπο.Κι όπως τότε, ήρθε ξανά φέτος τα Χριστούγεννα και ξαναέρχεται σε κάθε Θεία Λειτουργία και βρίσκει τόπο σε κάποιες λίγες εκλεκτές ψυχές που ξέχασαν τον εγωισμό τους, που έλιωσαν σε κάποιο καμίνι πόνου και καθαρίστηκαν κι αγνίστηκαν και ζουν πια σε άλλο τόπο και χρόνο, σε άπειρο κι ολάνοιχτο χώρο και χρόνο.
Μακάρι ν' αξιωθούμε έστω για μια φορά τέτοια Χριστούγεννα...

Ετοιμάζου Βηθλεέμ, ήνοικται πάσιν η Εδέμ, ευτρεπίζου Ευφραθά, ότι το ξύλον της ζωής, εν τω σπηλαίω εξήνθησεν εκ της Παρθένου


Σε τροπάρια της εορτής των Χριστουγέννων γίνεται λόγος για το ότι ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του είναι το ξύλο της ζωής. Χαρακτηριστικό είναι το προεόρτιο απολυτίκιο της εορτής των Χριστουγέννων, στο οποίο λέγονται τα εξής: "Ετοιμάζου Βηθλεέμ, ήνοικται πάσιν η Εδέμ, ευτρεπίζου Ευφραθά, ότι το ξύλον της ζωής, εν τω σπηλαίω εξήνθησεν εκ της Παρθένου, Παράδεισος και γαρ η εκείνης γαστήρ, εδείχθη νοητός εν ω το θείον φυτόν, εξ ου φαγόντες ζήσομεν ουχί δε ως ο Αδάμ τεθνηξόμεθα. Χριστός γεννάται, την πριν πεσούσαν αναστήσων εικόνα".
Στο τροπάριο αυτό αντιπαρατίθεται ο νέος Αδάμ, που είναι ο Χριστός, προς τον παλαιό Αδάμ. Ο πρώτος Αδάμ έφαγε από το ξύλο, απώλεσε τον Παράδεισο και έτσι ασθένησε όλο το ανθρώπινο γένος από την είσοδο της φθοράς και του θανάτου, ενώ ο νέος Αδάμ που είναι ο Χριστός, το ξύλο της ζωής, δίνει την ζωή σε όσους θα ενωθούν μαζί Του. Ο νέος Παράδεισος είναι η κοιλία της Θεοτόκου, καί, φυσικά, η Εκκλησία, το δε ξύλο της ζωής είναι ο Ίδιος ο Χριστός. Οι απόγονοι του Αδάμ μπορούν να γευθούν από αυτό το ξύλο και να απολαύσουν την αληθινή ζωή.Θα πρέπη στην συνέχεια να κάνουμε λόγο για το τί ακριβώς ήταν αυτό το ξύλο της ζωής στον Παράδεισο και πώς ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του γίνεται ξύλο ζωής για τον άνθρωπο. Η Παλαιά Διαθήκη μας διασώζει μερικά σημεία από την ευλογημένη ζωή των πρωτοπλάστων στον Παράδεισο. Ο Παράδεισος, κατά την διδασκαλία των αγίων Πατέρων, ήταν νοητός και αισθητός. Νοητός, γιατί ήταν η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό, αφού ο Αδάμ μετά την δημιουργία του βρισκόταν στον φωτισμό του νού και έπρεπε με την ενέργεια του Θεού και την δική του συνέργεια να φθάση στην θέωση. Ήταν και αισθητός, γιατί ήταν ένας ιδιαίτερος τόπος.
Μέσα στον Παράδεισο υπήρχαν πολλά δένδρα, αλλά δύο από αυτά διέφεραν από τα άλλα. Το πρώτο ξύλο ήταν το ξύλο της γνώσεως για το οποίο ο Αδάμ έλαβε εντολή να μη φάγη από αυτό. "Και ενετείλατο Κύριος ο Θεός τω Αδάμ λέγων, από παντός ξύλου του εν τω παραδείσω βρώσει φαγή, από δε του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν, ου φάγεσθε απ’ αυτού, ή δ’ αν ημέρα φάγητε απ’ αυτού, θανάτω αποθανείσθε" (Γεν. β', 16-17). Το άλλο ξύλο ήταν το ξύλο της ζωής. Και όπως αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη, μετά την ανυπακοή του ανθρώπου και την βρώση του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού, ο Θεός τον εξέβαλε από τον Παράδεισο "καί έταξε τα Χερουβίμ και την φλογίνην ρομφαίαν την στρεφομένην φυλάσσειν την οδόν του ξύλου της ζωής" (Γεν. γ', 24). Ο λόγος για τον οποίο εξέβαλε ο Θεός τον άνθρωπο από τον Παράδεισο μετά την παρακοή ήταν ότι δεν έπρεπε μετά την πτώση του να φάγη από το ξύλο της ζωής. "Και νυν μήποτε εκτείνη την χείρα αυτού και λάβη από του ξύλου της ζωής και φάγη και ζήσεται εις τον αιώνα" (Γεν. γ', 22).
Επομένως, φαίνεται ότι στον Παράδεισο υπήρχαν δύο ξύλα με ιδιαίτερη σημασία και σκοπό, δηλαδή το ξύλο του γινώσκειν καλό και πονηρό, και το ξύλο της ζωής. Από το ένα έφαγε και απέθανε και από το άλλο εμποδίστηκε να φάγη για να μη παραμείνη αιωνίως στην πτώση και το κακό. Οπότε, εδώ βλέπουμε την φιλανθρωπία του Θεού. Εκδιώκει τον άνθρωπο από τον Παράδεισο, ώστε να μη παραμείνη αιώνιος στην θνητότητά του, αλλά να μετανοήση, και κυρίως στον κατάλληλο καιρό με την ενανθρώπηση του Υιού του Θεού να γευθή του ξύλου της ζωής και να υπερβή τον θάνατο και να εισέλθη πάλι μέσα στον Παράδεισο. Έτσι, λοιπόν, η έξωση του ανθρώπου από τον Παράδεισο δεν ήταν τιμωρία του Θεού, αλλά έργο της αγάπης και φιλανθρωπίας Του.
Οι άγιοι Πατέρες, ερμηνεύοντας την Αγία Γραφή μέσα από την εκκλησιαστική ζωή και την προσωπική τους πείρα, μας παρέδωσαν υπέροχες αναλύσεις για τα δύο αυτά ξύλα.Κατ’ αρχάς πρέπει να μνημονεύσουμε την ερμηνεία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου για το ξύλο της γνώσεως του καλού και του κακού. Σε μια ομιλία του λέγει ότι το ξύλο αυτό ούτε φυτεύθηκε κακώς ούτε απαγορεύθηκε φθονερώς. Αυτό σημαίνει ότι τίποτε από ό,τι δημιούργησε ο Θεός δεν ήταν κακό, αλλά όλα καλά λίαν. Η απαγόρευση να μη φάγη ο άνθρωπος από το δένδρο αυτό δεν προερχόταν από φθόνο για να μη φθάση ο άνθρωπος στην θέωση. Άλλωστε, το δένδρο αυτό ήταν η θεωρία του Θεού. "Θεωρία γαρ ήν το φυτόν". Ο άνθρωπος θα έτρωγε στον κατάλληλο καιρό, αφού προηγουμένως θα γυμναζόταν πνευματικά, και αυτό θα συνιστούσε την θέωσή του. Απηγόρευσε ο Θεός να φάγη από αυτό, γιατί ακόμη ήταν ατελής, δεν είχε προετοιμασθή κατάλληλα, όπως πολύ κακό προξενεί η τελεία και σκληρή τροφή σε αυτούς που ακόμη έχουν ανάγκη γάλακτος. Το κακό ήταν ότι ο Αδάμ μετέλαβε του ξύλου της γνώσεως "ου κατά καιρόν, ουδ’ επιτηδείως". Και εφ’ όσον αστόχησε και έχασε την θεία Χάρη, δεν έπρεπε στην συνέχεια να φάγη από το ξύλο της ζωής για να μη στερεωθή και σταθεροποιηθή στην πτώση και τον θάνατο. Η γεύση του ξύλου της ζωής ήταν "μεγάλη και υπεροχική", γι’ αυτό και ο Θεός πρόσταξε να το φυλάττουν όχι άγγελοι και αρχάγγελοι, ούτε αρχές, εξουσίες, δυνάμεις και κυριότητες, αλλά τα Χερουβίμ που ανήκουν στην πρώτη ιεραρχία των Αγγέλων.
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, έχοντας υπ’ όψη του την ερμηνεία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, τον οποίο θεωρούσε και πνευματικό του πατέρα, ακολουθεί την ίδια παράδοση. Γράφει ότι το ξύλο της γνώσεως είναι απόπειρα, δοκιμή και γυμνάσιο στο να δοκιμασθή ο άνθρωπος στην υπακοή ή την ανυπακοή. Ονομάσθηκε το δένδρο αυτό δένδρο γνώσεως του καλού και του κακού γιατί όσοι έτρωγαν από αυτό, τους έδινε γνωστική δύναμη της φύσεώς του, πράγμα το οποίο είναι καλό για τους τελείους και κακό για τους ατελείς και ακρατείς κατά την αίσθηση. Το ξύλο της ζωής λέγεται έτσι γιατί έχει ενέργεια που παρέχει ζωή ή στους αξίους της ζωής ή σε αυτούς που δεν είναι υποδουλωμένοι στον θάνατο.
Από την ερμηνεία αυτή του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού φαίνεται ότι ο άνθρωπος έπρεπε να δοκιμασθή πριν φάγη το ξύλο της γνώσεως και στην συνέχεια να φάγη από το ξύλο της ζωής και να ζήση αιωνίως με τον Θεό. Χωρίς άσκηση και προετοιμασία δεν είναι δυνατόν κανείς να αποκτήση την θέωση και την κοινωνία με τον Θεό.
Η αποτυχία του ανθρώπου να ακολουθήση την πορεία προς την θέωση, την οποία είχε χαράξει ο Θεός δεν ήταν τελείως καταστροφική για τον άνθρωπο, δηλαδή δεν συνετέλεσε αμετάκλητα στον αιώνιο αφανισμό του. Αυτό που δεν πέτυχε με μια σχετική δοκιμασία στον Παράδεισο της Εδέμ, το πέτυχε ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του. Όμως τώρα ο άνθρωπος πέρασε μέσα από δεινή δοκιμασία, βαθύ πόνο και μεγάλη οδύνη. Δοκίμασε τί θα πη θάνατος, τί θα πη απομάκρυνση από τον Θεό. Όποιος διαβάση τα γραπτά του οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου, θα διαπιστώση σε τί συνίστατο ο αδαμιαίος θρήνος. Μόνον όποιος αξιώθηκε της μεγάλης θεωρίας του Θεού και στην συνέχεια την έχασε, μόνον αυτός μπορεί κάπως να αντιληφθή και να βιώση τον θρήνο του Αδάμ. Και σε αυτό το σημείο βλέπουμε την μεγάλη αξία του οσίου Σιλουανού. Μέρα με την μέρα πείθομαι ακόμη περισσότερο ότι ο όσιος Σιλουανός έχει μια πολύ μεγάλη και καταπληκτική θεολογία. Διαβάζοντας κανείς τα γραπτά του αισθάνεται την μεγάλη δύναμη και την πλούσια σοφία που έχουν. Ήταν πραγματικά θεολόγος, γιατί έζησε την αδαμιαία πτώση, τον αδαμιαίο θρήνο, αλλά και την ένωση με τον νέο Αδάμ, τον Χριστό.
Με την ενανθρώπησή Του ο Ίδιος ο Χριστός άνοιξε την πύλη του Παραδείσου. Δεν αφήνει απλώς τον άνθρωπο να εισέλθη σε αυτόν, αλλά το ίδιο το ξύλο της ζωής, που είναι ο Χριστός πορεύεται και κινείται προς τον άνθρωπο. Τώρα η κοιλία της Θεοτόκου, όπου από την πρώτη στιγμή η θεία φύση προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και την θέωσε, είναι Παράδεισος. Και η Εκκλησία που είναι το ευλογημένο Σώμα του Χριστού είναι ο αισθητός και νοητός Παράδεισος. Όσοι ζουν μέσα στην Εκκλησία και είναι πραγματικά και ζωντανά μέλη του Σώματος του Χριστού μπορούν να γευθούν του ξύλου της ζωής, να υπερβούν τον θάνατο και να αποκτήσουν μια άλλη διάσταση υπάρξεως. Γιατί, πραγματικά, έξω από τον Χριστό επικρατεί η σκιά και η χώρα του θανάτου.
Με την ένωση θείας και ανθρωπίνης φύσεως στο Πρόσωπο του Λόγου, γίνεται πιο σταθερή η πορεία προς την θέωση. Γι’ αυτό τώρα η σωτηρία δεν είναι θέμα υπακοής σε μια εντολή του Θεού, αλλά κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεάνθρωπο Χριστό. Γι’ αυτό στην Εκκλησία δεν πρέπει να ζούμε απλώς συναισθηματικά, ούτε αποβλέπουμε απλώς στην ικανοποίηση των ατομικών και φιλανθρωπικών συναισθημάτων μας, αλλά ζούμε οντολογικά, ενωμένοι με τον Χριστό. Η πορεία μας πρέπει να είναι πορεία υπερνικήσεως του θανάτου. Καί, φυσικά, αυτό επιτυγχάνεται μόνον με την γεύση του ξύλου της ζωής, που είναι ο Θεάνθρωπος Χριστός.
Έτσι, λοιπόν, η ενανθρώπηση του Χριστού είναι ευρυτέρα μιας δικανικής λυτρώσεως και μιας εκφράσεως της εξωτερικής και συναισθηματικής αγάπης, είναι διόρθωση της πτωτικής πορείας, απόλαυση της προπτωτικής ζωής, και ακόμη περισσότερο συνέχιση κατά ασφαλέστερο τρόπο της πορείας προς την θέωση. Είναι αυτό που λέγει ο Χριστός "εγώ ήλθον ίνα ζωήν έχωσι και περισσόν έχωσιν" (Ιω. ι', 10). Αυτό το "περισσόν" είναι η θέωση του ανθρώπου.

Η ελπίδα της Χριστουγεννιάτικης απελπισίας, του πρωτ. Αδαμαντίου Αυγουστίδη

Παραμονές Χριστουγέννων καί, ὅπως συμβαίνει ὅλο καί συχνότερα τά τελευταῖα χρόνια, βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας κείμενα πού "καταγγέλουν" ὅτι ἔχει χαθεῖ τό νόημα τῆς γιορτῆς καί ὅτι ὁ ὑπερκαταναλωτισμός ἔχει ἐπιβάλει τό ὕφος καί τήν κυριαρχία του. Ὅμως ἄν ἀπογυμνωθοῦν οἱ γιορτές αὐτῶν τῶν ἡμερῶν ἀπό τό φολκλορικό τους στοιχεῖο, τά ρεβεγιόν, τήν εὐκαιρία γιά ὀλιγοήμερες διακοπές καί τίς ὑποχρεωτικές οἰκογενειακές συγκεντρώσεις, "πού τίς ἐπιβάλουν οἱ μέρες", τί θά ἀπέμενε ἄραγε γιά τούς πολλούς πού νά θυμίζει ὅτι εἶναι Χριστούγεννα;
Τό ἐρώτημά μας δέν ἀντιμάχεται τήν, δικαιολογημένη ἄλλωστε, δυσθυμία πού καλύπτεται πίσω ἀπό τή "γκρίνια". Θέλουμε ὅμως νά προκαλέσουμε τή σκέψη, καί γιατί ὄχι καί τήν ψυχή μας, νά ἀναγνωρίσει ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι πιά δεδομένα καί αὐτονόητα καί ἡ μεμψιμοιρία δέν μπορεῖ νά τά διορθώσει. Τό πολύ νά τονισθεῖ καί γραπτῶς τό ἔλλειμμα νοήματος καί νά ἐπιδεινωθεῖ τό αἴσθημα τῆς πνευματικῆς μιζέριας καί τῆς συναισθηματικῆς στέρησης πού συγκαλύπτει ἡ τεχνητή λάμψη τῶν ἡμερῶν.
Εἶναι φανερό ὅτι ἡ καταναλωτική ἔξαρση δέν ἀποτελεῖ τή φυσική ἐκδήλωση μιᾶς εὐτυχίας πού ζητᾶ ἐκτόνωση ἀλλά λειτουργεῖ σάν διεγερτικό μιᾶς χαρᾶς πού δέν ἔχει λόγο καί νόημα ὥστε νά ἐκδηλωθεῖ αὐθόρμητα. Ἡ ὑπερφωταγωγημένη ἐρημία τῶν ἀπρόσωπων πόλεων ἀγωνίζεται νά συσκοτίσει τή σχεδόν ὑπομανιακή ὑποχρεωτική εὐθυμία. Τίποτα ὅμως δέν μπορεῖ νά κρύψει τήν κατάθλιψη πού φουντώνει τέτοιες μέρες, τίς ἀπόπειρες αὐτοκτονίας πού αὐξάνουν καί τά "κοριτσάκια μέ τά σπίρτα" πού γίνονται ὁρατά ὅσο ποτέ ἄλλοτε. Στό πνευματικό ἐπίπεδο, ἄλλωστε, πόσο μακριά βρισκόμαστε ἀπό αὐτά σχεδόν ὅλοι μας.
Τό νά καταφύγει κανείς σέ μελαγχολικές διαπιστώσεις εἶναι εὔκολο· καί τό ἑπόμενο βῆμα εἶναι συνήθως ἡ καταφυγή στό πρόσχημα καί στήν ψευδαίσθηση τῶν ἀναμνήσεων τοῦ παλιοῦ καλοῦ καιροῦ, μέχρι νά κυλίσουν οἱ μέρες καί νά ἐπιστρέψουμε στήν ψυχοφθόρα ἀσφάλεια τῆς ρουτίνας μας.Ἄς μήν καθηλωθοῦμε ὅμως στίς θλιβερές διαπιστώσεις, ὅσο ἀληθινές κι ἄν εἶναι αὐτές. Ἐάν ἀπομακρυνθοῦμε ἀπό τήν καθυπόταξη τῆς σκέψης μας στήν ἀπογοήτευση πού γεννᾶ ἡ παρατήρηση αὐτῶν τῶν φαινομένων καί προσεγγίσουμε τό ψυχολογικό τους ὑπόβαθρο, μπορεῖ νά ὁδηγηθοῦμε σέ ἐνδιαφέρουσες ἀνακαλύψεις.Μέ ὅποιο τρόπο κι ἄν προσπαθεῖται νά καταπνιγεῖ ἡ κραυγή τῆς ὑπαρξιακῆς μας ἀγωνίας, εἴτε στό θόρυβο τῶν ρεβεγιόν, εἴτε κάτω ἀπό τό πέπλο τῆς φαντασμαγορίας καί τῆς τεχνητῆς εὐφορίας, ἡ μεταμφιεσμένη κατάθλιψη παραμένει ἡ ἀληθινή, κυριαρχοῦσα συναισθηματική κατάσταση. Οἱ εἰδικοί γνωρίζουν καλά τήν ἀμυντική βουλιμική διάθεση τοῦ καταθλιπτικοῦ ἀτόμου, πού προσπαθεῖ νά συγκαλύψει μέ "στοματικές" ἱκανοποιήσεις, ὅπως ἡ καταναλωτική μανία, τό ἔλλειμμα πού βιώνει στό συναισθηματικό ἐπίπεδο. Τυπικό τό παράδειγμα τῆς συζύγου, πού προσπαθεῖ νά ἀνακουφίσει τό καταθλιπτικό ἄγχος τῆς συναισθηματικῆς της στέρησης, "σηκώνοντας" τά μαγαζιά. Ὁ ἴδιος μηχανισμός μᾶς ὠθεῖ νά ἐκφραζόμαστε ψευδοευφορικά στήν προσπάθεια νά ἀποφύγουμε τή συναίσθηση τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κενοῦ καί τῆς δυσθυμικῆς μας διάθεσης.
Τί μᾶς κάνει λοιπόν ὁμοθυμαδόν μελαγχολικούς καί κατ' ἀνάγκη συμμέτοχους τῆς προκατασκευασμένης καί ψευδεπίπλαστης ἱλαρότητας πού χαρακτηρίζει τό κλίμα αὐτῶν τῶν ἡμερῶν; Ἄν τά Χριστούγεννα ἦσαν ἐξ ὁρισμοῦ ἄνευ Χριστοῦ, μιά γιορτή τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου ὅπως ἦταν προχριστιανικά ἡ 25η Δεκεμβρίου, τότε ἴσως δέν θά εἶχαν νόημα οἱ σκέψεις καί οἱ προβληματισμοί. Θά μπορούσαμε νά ἐπαναπαυθοῦμε στή σιωπηλή συμφωνία ὅτι κάποιες εὐκαιρίες διαφυγῆς ἀπό τή ρουτίνα εἶναι χρήσιμες· ἑπομένως καί νά συμβιβαστοῦμε μέ τήν ὑποταγή στή χρησιμοθηρία τοῦ γιορτασμοῦ. Ὅσο δέ πιό ἐκκωφαντική ἡ ἀνάπαυλα, τόσο πιό μεγάλη ἡ συγκάλυψη τοῦ τραγικοῦ στοιχείου τῆς καθημερινότητάς μας.
Ὅμως τό βαθύτερο αἴτημα τῆς λύτρωσής μας ἀπό τή φθορά, τό χρόνο καί τήν ἀναγκαιότητα δέν μπορεῖ νά ἀπαντηθεῖ μέ τήν ὑποταγή σέ θεσμοθετημένες ἐπιμέρους ἀναγκαιότητες, ἔστω διασκεδαστικές ἀλλά τελικά πάντοτε φθοροποιές. Πόση χαρά μπορεῖ νά περιέχει ἕνα πανηγύρι στό ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι γιορτάζεται ἡ γέννηση Ἐκείνου πού θά μποροῦσε νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τήν δουλεία τῆς πνευματικῆς μας ἀνελευθερίας καί τῆς ὑπαρξιακῆς μας μιζέριας, ὅταν Τόν ἔχουμε ἤδη ἐξορίσει ἀπό τή ζωή μας καί ἀπό τό νόημά της; Ποιό γαμήλιο γλέντι δικαιολογεῖ τούς πανηγυρισμούς καί τίς γιορταστικές ὑπερβολές ὅταν ἔχει ἐκδιωχθεῖ ὁ "νυμφίος"; Τέτοιοι "γάμοι" μοιάζουν περισσότερο μέ κηδεῖες τῶν ὁποίων ἡ λαμπρότητα ὀφείλεται κυρίως στίς ἐνοχές τῶν οἰκείων παρά στήν ἀγάπη καί τή χριστοκεντρική ἐλπίδα.
Ἡ συγκαλυμμένη μελαγχολία τῶν ἡμερῶν μπορεῖ νά κρύβει τό ἐνοχοποιημένο πένθος γιά τόν ἐξοστρακισμό τῆς ἐνσαρκωμένης μας ἐλπίδας· τοῦ προαιώνιου Θεοῦ πού "παιδίον γέγονεν" καί ἀναζητᾶ ἐγκάρδιες φάτνες γιά νά τίς μετατρέψει, φιλοξενούμενος ἐκεῖ, σέ οἴκους τοῦ Πατρός Του.
Παρόλο τόν ξεπεσμό της ὑπάρχει κάτι θετικό καί ἐλπιδοφόρο σ' αὐτή τή συνεχῶς πιό ἐκκοσμικευμένη ἀτμόσφαιρα τῆς γιορτῆς. Ὅσο πιό ψευδεπίπλαστα ἐπιμένουμε νά τή γιορτάζουμε, πνίγοντάς την σέ φῶς ἀπό "νέον" καί πλαστικά πλουμίδια, τόσο πιό κούφια καί ἄπελπις θά εἶναι ἡ γεύση πού θά ἀφήνει. Καί τόσο πιό πολύ ὁ λαός "ὁ καθήμενος ἐν σκότει" θά ἀρχίσει νά ἀναζητᾶ τό Μέγα Φῶς πού τό συλλογικό του ἀσυνείδητο θυμᾶται πώς γνώρισε κάποτε. Ἴσως λοιπόν τότε νά ξαναζητήσει τόν ἀστέρα πού ὁδηγεῖ στή φάτνη. Στήν προσωπική καρδιακή φάτνη τοῦ καθενός πού θά κατανοήσει ὅτι ὅσο ταπεινή καί βρώμικη κι ἄν εἶναι, ὁ Χριστός θά τήν καταδεχθεῖ, θά τήν ἐνοικήσει καί θά τήν μετατρέψει σέ σῶμα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Μέχρι τότε, ὅσοι ἀπό μᾶς θέλουν νά βρίσκονται κοντύτερα στή φάτνη παρά στά ἀνάκτορα τοῦ Ἡρώδη ἄς προσπαθήσουμε νά ζήσουμε τή γιορτή καί τή ζωή μας μέ τέτοιο τρόπο, ὥστε ἄν κάποιος μᾶς ρωτήσει γιά τό ἀστέρι τῶν μάγων ἤ παρατηρήσει τή δική μας πορεία νά βρεῖ τό σωστό δρόμο. Τότε ἡ χαρά τῆς γιορτῆς θά ξαναβρεῖ τό νόημα καί τήν αὐθεντικότητά της. Τότε ἡ χαρά τῆς γιορτῆς θά ξαναβρεῖ τό νόημα καί τήν αὐθεντικότητά της. Τότε, ἀντί τῆς παθητικῆς μας συμμετοχῆς σέ ψευδοπαρηγορητικά τηλεοπτικά βαριετέ, ἴσως σταθοῦμε ἱκανοί νά ἀπολαύσουμε τήν εὐφρόσυνη καί βιωματική μας συμμετοχή στόν χαρμόσυνο ὕμνο: "Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε

Πηγή : Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Το Καινούριο του Δήμου Αγρινίου υποδέχεται τα Τιμία Δώρα των Μάγων την προσεχή Πέμπτη


Το Καινούργιο του Δήμου Αγρινίου και ιδιαίτερα ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Καινουρίου, προσκαλούν το ευσεβές και χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως, στις Ιερές Ακολουθίες που θα λάβουν χώρα στον άνωθι Ιερό Ναό, επί τη ελεύσει των Τιμών Δώρων των Μάγων στο νεογέννητο Χριστό( χρυσός, λίβανος και σμύρνα ). από την Ιερά και σεβασμία Κοινοβιακή Μονή του Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.

Πιο συγκεκριμένα

  • Την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2012 και περί ώραν 16:30μμ θα γίνει η υποδοχή των Τιμίων Δώρων από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ Κοσμά στην πλατεία του Καινουρίου, και εν συνεχεία στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Καινουργίου θα τελέσθεί Δοξολογία και Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετ Αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγματος.
  • Την Παρασκευή το απόγευμα και περί ώραν 19:00μμ θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία κατά το Αγιορείτικο Τυπικό, όπου θα ψάλλει και χορός Αγιορειτών Πατέρων.
  • Την Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012 θα τελεσθεί Αρχιερατική Θεία Λειτουργία από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ Κοσμά
  • Σε καθημερινή βάση έχουν προγραμματιστεί απο το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και ιδιαίτερως από τον Εφημέριο π Νεκτάριο Παλιούρα, να τελούνται Ιερές Ακολουθίες, ενω ο Ιερός Ναός θα παραμένει ανοιχτός καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Τα Τίμια Δωρα των τριών μάγων που φυλάσσονται ως πολύτιμος θυσαυρός στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους θα παραμείνουν στον Ιερό Ναό μέχρι την Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012 όπου θα γίνει και η αναχώρησίς τους και η επιστροφής τους, στο Περιβόλι της Παναγίας

Μεταξύ των ποικίλων θησαυρών και πολυτίμων κειμηλίων πού με πολλή ευλάβεια φυλάσσονται στην Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου στο Αγιον Όρος, χωρίς αμφιβολία την πρώτη θέση καταλαμβάνουν τα Τίμια Δώρα πού προσέφεραν οι τρεις εξ Ανατολών Μάγοι στον ως Βρέφος ένανθρωπήσαντα Κύριο. Τα Δώρα αυτά ως γνωστόν είναι χρυσός, λίβανος και σμύρνα. Ό χρυσός βρίσκεται υπό την μορφή εικοσιοκτώ επιμελώς σκαλισμένων επιπέδων πλακιδίων, ποικίλων σχημάτων (παραλληλογράμμων, τραπεζοειδών, πολυγώνων κτλ.) και διαστάσεων περίπου 5 εκ. χ 7 εκ. Κάθε πλακίδιο έχει διαφορετικό σχέδιο πολύπλοκης καλλιτεχνικής μικροεπεξεργασίας. Ό λίβανος1 και ή σμύρνα2 διατηρούνται ως μείγμα υπό την μορφή εξήντα δύο περίπου σφαιρικών χανδρών μεγέθους μικρής ελιάς.Επειδή κυρίως ή πνευματική αλλά και ή υλική, ιστορική και αρχαιολογική αξία των Τιμίων Δώρων είναι ανυπολόγιστη, φυλάσσονται με ιδιαίτερη επιμέλεια στο θησαυροφυλάκιο της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου. Για λόγους ασφαλείας είναι κατανεμημένα σε διάφορες λειψανοθήκες, μόνο μέρος δε αυτών εκτίθεται εις προσκύνησιν των επισκεπτών της Ιεράς Μονής ή μεταφέρεται προς αγιασμό εκτός Αγίου Όρους στις κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις.
Γράφει ό Ευαγγελιστής Λουκάς για την Παναγία ότι «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτής» (Λουκ. β' 19, 51). Πιστεύεται δε από τους θεολόγους ερμηνευτές ότι ένα μεγάλο μέρος από αυτά τα «ρήματα», τα λόγια και τα γεγονότα δηλαδή της ζωής του Κυρίου, ή Θεοτόκος τα εκμυστηρεύθηκε στον Άγιο Απόστολο Λουκά ό όποιος και τα συμπεριέλαβε στο Ευαγγέλιο του. Δεν χωρεί καμιά αμφιβολία ότι παράλληλα με τα άγια «ρήματα» του Κύριου, ή Υπεραγία Θεοτόκος «διετήρει» και ότι άλλο σχετικό με την επίγεια ζωή του Κυρίου, και φυσικά, και τα Τίμια Δώρα.Σύμφωνα με την ίστορικοθρησκευτική μας παράδοση, προ της Κοιμήσεως της ή Παναγία Μητέρα του Κυρίου τα παρέδωσε μαζί με τα Άγια Σπάργανα του Χριστού, την Τίμια Έσθήτα και την Αγία Ζώνη της στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων οπού και παρέμειναν μέχρι το έτος 400 μ.Χ. περίπου. Κατά το έτος τούτο ό αυτοκράτωρ Άρκάδιος τα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη προς αγιασμό του λάου και προστασία και προβολή της Βασιλευούσης. Εκεί παρέμειναν μέχρι και της αλώσεως της πόλεως από τους Φράγκους το έτος 1204 μ.Χ. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν για λόγους ασφαλείας μαζί με αλλά ιερά κειμήλια στη Νίκαια της Βιθυνίας, προσωρινή πρωτεύουσα του Βυζαντίου, όπου καί παρέμειναν για εξήντα περίπου χρόνια. Με την υποχώρηση των Σταυροφόρων επί αυτοκράτορος Μιχαήλ Παλαιολόγου επεστράφησαν στην Κωνσταντινούπολη μέχρι της υποδουλώσεώς της στους Τούρκους το 1453 μ.Χ.
Μετά την Άλωση ή ευλαβέστατη Μάρω, χριστιανή σύζυγος του σουλτάνου Μουράτ Β' (1421-1451) καί μητρυιά του Μωάμεθ Β' του Πορθητού, τα μετέφερε αυτοπροσώπως στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου στο Αγιον Όρος. Ή Μονή αυτή της ήταν γνωστή καθόσον ό πατέρας της Γεώργιος Βράγκοβιτς, δεσπότης της Σερβίας, έκτισε το καθολικό της εις τιμήν του Αγίου Μεγαλομάρτυρας Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.Κατά την αγιορείτικη παράδοση, καθώς η Μάρω ανήρχετο από τον αρσανά (λιμάνι) στην Μονή, ή Κυρία Θεοτόκος την εμπόδισε με υπερφυσικό τρόπο να πλησίαση στη Μονή και έτσι να παραβίαση το άβατον του Αγίου Όρους. Αυτή υπήκουσε και παρέδωσε ταπεινά τα Τίμια Δώρα στους ευλαβείς μοναχούς και πατέρες, οι όποιοι και έστησαν στο σημείο εκείνο της θεομητορικής παρουσίας ένα Σταυρό πού σώζεται μέχρι σήμερα και λέγεται «Σταυρός της Βασιλίσσης». Το σουλτανικό έγγραφο με τις σχετικές πληροφορίες παραδόσεως των Τιμίων Δώρων φυλάσσεται στο αρχείο της Μονής του Αγίου Παύλου.
Ή αυθεντικότητα των Τιμίων Δώρων στηρίζεται κατά ένα μέρος στην προφορική παράδοση καί κατά το υπόλοιπο στην ιστορία. Εκείνο όμως πού ακράδαντα βεβαιώνει την αυθεντικότητα των Τιμίων Δώρων είναι ή άρρητη εύωδία πού ώρισμένα άπ' αυτά αδιαλείπτως καί ώρισμένα κατά καιρούς αναδίδουν καί ή πλούσια ιαματική καί θαυματουργική χάρις πού μέχρι τις μέρες μας αναβλύζουν.

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012

Ετήσιος Έρανος Αγάπης 2012 από την Ιερά μας Μητρόπολη

Yποχρεωτικό και με ομολογιακό χαρακτήρα το μάθημα των Θρησκευτικών σε όλους τους Ορθοδόξους μαθητές


Πηγή: Αγιορείτικο Βήμα
Βαρυσήμαντη Απόφαση έλαβε το Διοικητικό Εφετείο Χανίων σχετικά με το ζήτημα των απαλλαγών των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών αλλά και γενικότερα το χαρακτήρα που θα πρέπει να έχει το μάθημα βάσει των επιταγών του Συντάγματος και των Νόμων της Ελληνικής Πολιτείας.Η Απόφαση ελήφθη μετά από Αίτηση εννέα Θεολόγων καθηγητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων που αφορούσε στη σιωπηρή απόρριψη από τον Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Χανίων Αίτησής τους με την οποία ζητούνταν παρέμβαση του για να μην χορηγηθεί απαλλαγή από τα Θρησκευτικά σε Ορθόδοξους μαθητές.
Η Απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Χανίων ξεκαθαρίζει ότι δικαίωμα στην απαλλαγή από τα Θρησκευτικά έχουν μόνο οι αλλόθρησκοι και ετερόδοξοι μαθητές καθώς και ότι το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να έχει ορθόδοξο χριστιανικό χαρακτήρα.Η Απόφαση αυτή πάντως του Διοικητικού Εφετείου έχει μεγάλη σημασία επειδή υποδεικνύει τον ορθό τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος των απαλλαγών, ερμηνεύει ορθά τις εγκυκλίους για τις απαλλαγές, στρέφεται εναντίον και του Υπ. Παιδείας, το οποίο εμμέσως υποχρεώνει να προχωρήσει σε ξεκαθάρισμα της υπόθεσης με χορήγηση δικαιώματος απαλλαγής μόνο σε αλλόθρησκους και ετερόδοξους αλλά και στην με κάθε τρόπο διατήρηση του ορθόδοξου χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών (τουτέστιν και στην απόσυρση του νέου πιλοτικού Προγράμματος Σπουδών που μεταλλάσσει το μάθημα σε θρησκειολογία).

Ἀγάλλεται ἡ Ἐκκλησία Χριστοῦ, καὶ πανηγυρίζει φαιδρῶς, καινὸν Ἱεράρχην ὁρῶσα, ἐν αὐτῇ μεγαλοπρεπῶς εἰσαχθέντα, τὸν σεπτὸν Διονύσιον


Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Διονύσιος, εκατάγετο από την νήσον της Ζακύνθου, υιός ων γονέων πλουσίων και ευγενών, Mωκίου του επικαλουμένου Σηκούρου, και Παυλίνας,της εκ του γένους των Bαλβίων καταγομένης.Aφ’ ου δε έμαθεν ικανώς τα ιερά γράμματα,και εξ αυτών εφωτίσθη εις το να γνωρίση την ματαιότητατου παρόντος κόσμου,τότε καταφρονήσας ηδονάς, πλούτον, δόξαν, και κάθε απόλαυσιν της παρούσης ζωής, ανεχώρησεν από την πατρίδα του Ζάκυνθον, και επήγεν εις την ιεράν Mονήν των Στροφάδων,ήτις ευρίσκεται αντικρύ της Ζακύνθου.Kαι απέχει μακράν έως τεσσαράκοντα μίλια
Eκεί λοιπόν γενόμενος Mοναχός, έδωκε τον εαυτόν του εις τους πνευματικούς αγώνας της μοναδικής πολιτείας ο τρισμακάριστος, νηστεύων, αγρυπνών, προσευχόμενος, και πάσας τας αρετάς μεταχειριζόμενος, εις τρόπον ότι, υπερέβαινεν όλους τους Πατέρας της Mονής, και αυτούς τους πλέον εναρετωτέρους και γέροντας.Mάλιστα δε και εξαιρέτως ηγωνίζετο να αποκτήση την ταπεινοφροσύνην.Διά τούτο, αγκαλά και ήτον από γένος λαμπρόν, εστοχάζετο όμως τον εαυτόν του από όλους ευτελέστερον και αναξιώτερον.Όθεν εκ των τοιούτων αρετών του ανεβιβάσθη και εις το αξίωμα της Iερωσύνης, χειροτονηθείς βαθμηδόν Aναγνώστης,Yποδιάκονος, Διάκονος και Πρεσβύτερος.Eπειδή δε επεθύμησε να υπάγη εις Iερουσαλήμ διά να προσκυνήση τους Aγίους Tόπους, διά τούτο λαβών άδειαν από την αδελφότητα, επέρασεν εις τα Δουκάνησα, ίνα εκείθεν απέλθη ευκολώτερον εις τα Iεροσόλυμα.Περιερχόμενος λοιπόν τας νήσους, επήγε και έως εις τας Aθήνας.Eκεί δε παρακαλεσθείς από τον Άγιον Aθηνών, έγινεν Aρχιεπίσκοπος Aιγίνης, ήτις τότε ήτον χηρεύουσα.
Αλλ’ επειδή η φήμη πανταχού εκήρυττεν αυτόν, και πάντες έτρεχον διά να ακούουν τας μελιρρύτους διδασκαλίας του: τούτου χάριν φοβούμενος ο αοίδιμος, μήπως ο των ανθρώπων έπαινος τον κρημνίση εις κενοδοξίαν, αφήκεν άλλον διάδοχον εις τον θρόνον του, και αυτός εγύρισε πάλιν εις την πατρίδα του Ζάκυνθον εν έτει ‚αφπθ΄ [1589].Tαύτης δε την προστασίαν εδέχθη πρόσκαιρα,διατί ήτον υστερημένη Eπισκόπου.Eίτα ευρών το Mοναστήριον της Θεοτόκου, το καλούμενον της Aναφωνητρίας, επιτήδειον διά ησυχίαν, εκεί εκατοίκησε,και το μέλι της ησυχίας ειργάζετο.
Eις τόσην δε υπερβολήν αγάπης της προς τον Θεόν και της προς τον πλησίον έφθασεν ο αοίδιμος, ώστε οπού, όχι μόνον ηλέει τους πτωχούς από τα εισοδήματα του Mοναστηρίου του, αλλά ακόμη και τοιούτον κατόρθωμα εκατώρθωσε, το οποίον δυσκόλως ευρίσκεται εις άλλον Άγιον.Kωνσταντίνον τον αδελφόν του Aγίου τούτου εφόνευσεν ένας μιαρός άνθρωπος, ο οποίος διωκόμενος από τους συγγενείς του φονευθέντος, επεριπάτει εις τόπους ερήμους.Όθεν, δεν ηξεύρω πώς,κατέφυγε και εις το Mοναστήριον του Aγίου, μη ηξεύρωντας, ότι ο Όσιος ήτον αδελφός του φονευθέντος.Bλέπωντας δε αυτόν όλον φοβισμένον ο Άγιος, τον ερώτησε να ειπή την αιτίαν του τοιούτου φόβου.
O δε είπεν αυτώ, ότι εθανάτωσε Kωνσταντίνον τον Σηκούρον.Tότε ο Όσιος, ανεστέναξε μεν και εδάκρυσε διά τον θάνατον του αδελφού του, μιμούμενος όμως την ανεξικακίαν του Δεσπότου Xριστού, εθάρρυνε τον φονέα με παρηγορητικά λόγια.Και φιλεύωντας αυτόν με κάθε φιλοφροσύνην,τον έκρυψεν εις απόκρυφον τόπον.Mετά ολίγον δε, ελθόντων των συγγενών του Aγίου και διηγουμένων τον άδικον θάνατον του αδελφού του, και ζητούντων τον φονέα,υπεκρίθη ο Άγιος, ότι δεν είχεν είδησιν.Aφ’ ου δε εκείνοι ανεχώρησαν, τότε εσυντρόφευσε τον φονέα έως εις τον αιγιαλόν.
Kαι δίδωντας αυτώ ζωοτροφίαν, τον έπεμψεν εις άλλην χώραν διά να γλυτώση την ζωήν του. Διά τας τοιαύτας λοιπόν αρετάς και κατορθώματά του,ηξιώθη ο Άγιος να λάβη παρά Θεού την δύναμιν των θαυμάτων,και να ενεργή παράδοξα τέρατα.Mέλλωντας γαρ ποτε να περάση ένα ποταμόν, και ευρών αυτόν πλημμυρισμένον, ω του θαύματος! έστησε το ρεύμα του, και ούτω διεπέρασεν αυτόν ομού με τον ακολουθούντα τούτω Διάκονον.
Kαι σώμα νεκρόν γυναικός υπό αφορισμού δεδεμένον, διά συγχωρητικής ευχής διέλυσε. Tο οποίον ωσάν να ήτον ζωντανόν, έκλινε την κεφαλήν του πρότερον εις τον Άγιον.Eίτα πεσόν εις την γην, διελύθη.Aυτός διά του λόγου του έκαμε να πιάσουν οψάρια πολλά εκείνοι οι αλιείς, οπού πρότερον ψαρεύοντες, δεν επίασαν τίποτε.Oυ μόνον δε το χάρισμα των θαυμάτων είχεν ο Όσιος,αλλά και το χάρισμα της διοράσεως και προοράσεως.Όθεν και τα μακράν γινόμενα έβλεπε.
Mε ταύτα λοιπόν τα χαρίσματα διαλάμψας εν τη ζωή του, και ούτω πολιτευσάμενος, παρέδωκε την αγίαν ψυχήν του εις χείρας Θεού, εν έτει ‚αχκδ΄ [1624], κατά την παρούσαν ιζ΄ του Δεκεμβρίου.
Tο δε άγιον αυτού λείψανον ενταφιάσθη εντίμως εις την προρρηθείσαν Mονήν των Στροφάδων.Aφ’ ου δε επέρασεν ολίγος καιρός, κατά αποκάλυψιν του Aγίου ανεκομίσθη αυτό εκ του τάφου, και ω του θαύματος! ευρέθη σώον και ολόκληρον, και πνέον ευωδίαν ουράνιον.Tο οποίον ενήργησε και ενεργεί θαύματα πάμπολλα εις τους μετά πίστεως αυτώ πλησιάζοντας.Tώρα δε ευρίσκεται εις την πατρίδα του Ζάκυνθον, ευλαβώς προσκυνούμενον.

πηγή: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού.

Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005