Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011

Κυριακή των Απόκρεω: Η ανθρώπινη ιστορία, ως απαραίτητος προβληματισμός την αγωνιστική περίοδο του Τριωδίου




Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, είναι αφιερωμένη στο πιο φοβερό γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας, στη μέλλουσα Κρίση, ως απαραίτητος προβληματισμός των πιστών αυτή την αγωνιστική αυτή περίοδο.
               Η μέλλουσα Κρίση, είναι θεμελιώδης πίστη της χριστιανικής διδασκαλίας, η οποία θα επισυμβεί στο τέλος αυτού του πρόσκαιρου κόσμου και περιγράφεται σαφέστατα στο ευαγγέλιο του Ματθαίου .Ο Κύριος, λίγο πριν το πάθος Του, ομιλώντας για το τέλος του κόσμου, είπε πως, όταν έρθει ο Ίδιος στη Δεύτερη και φοβερή παρουσία Του «εν τη δόξη αυτού και πάντες οι άγιοι άγγελοι μετ' αυτού, τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη ». Τότε λοιπόν ο μεγάλος Κριτής, θα ξεχωρίσει τα πρόβατα από τα ερίφια, όπως κάνει εξάλλου και κάθε βοσκός. Και θα τοποθετηθούν εκ δεξιών όλοι αυτοί οι οποίοι έζησαν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και πάνω απ΄όλα έδειξαν έμπρακτα την αγάπη τους σε όλους όσους είχαν την ανάγκη, δηλαδή στους πεινασμένους, στους διψασμένους, στους ασθενείς και στους φυλακισμένους. Ενώ αντίθετα σε αυτούς οι οποίοι δεν ενδιαφέρθηκαν να δείξουν την αγάπη τους και την ευσπλαχνία τους, ο Κύριος μας θα τους πει  « πορεύεσθε απ' εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιων το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού,  εφ' όσον ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, ουδέ εμοί εποιήσατε. Και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον ».
Αὐτή τήν μακαρία ἐλπίδα τῆς θείας ἐπιφανείας, πού ὑπάρχει μέσα στίς ψυχές τῶν πιστῶν ἀνθρώπων, στηρίζει καί ἐπιβεβαιώνει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας καθώς ἐπαναλαμβάνει τήν διδασκαλία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ γιά τήν Δευτέρα καί ἔνδοξη Παρουσία καί ἐπανεμφάνισί Του ἐνώπιον πάντων τῶν Ἀγγέλων, ἀνθρώπων καί δαιμόνων στήν σημερινή Κυριακή τῆς Ἀποκρέω..
 Δέν θά ήταν περιττό νά ἐπαναλάβουμε, ὅτι εἴμαστε βέβαιοι, πῶς ὁ Ἰησοῦς Χριστός θά ἐμφανισθεῖ για 2η φορά πάνω στην γη. Αὐτό ἀποτελεῖ θεμελιώδη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας. Γι᾽ αὐτή μᾶς μίλησε ὀ Ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός, οἱ Ἄγγελοι κατά τήν ὥρα τῆς Ἀναλήψεώς Του στούς οὐρανούς, καί οἱ Ἀπόστολοι καί θεῖοι Μαθητές Του. Μάλιστα δέ καί οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης προλέγουν περί αὐτῆς. Ὁ προφήτης Ἰωήλ αλλά και ο προφήτης Ζαχαρίας, ὀνομάζουν τήν ἡμέρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ «ἡμέρα μεγάλη καί ἐπιφανῆ. Γνωρίζουμε ἀκόμη, ὅτι ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου μας θά εἶναι πολύ διαφορετική ἀπό τήν πρώτη. Στήν πρώτη ἦλθε μέ δούλου μορφή· στήν δεύτερη θά ἔλθει ὡς Θεός τῶν πάντων. Ἦλθε ταπεινός, θά ἐπανέλθει ἔνδοξος καί κραταιός. Ἦλθε γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπον, θά ἐπανέλθει γιά νά κρίνει τόν άνθρωπο. Ἦλθε σωτήρας λυτρωτής καί εὐεργέτης, θά ἔλθει Κριτής ἀπαραλόγιστος, Βασιλεύς αἰώνιος, ἀδιαμφισβήτητος, κραταιός Κύριος καί Δεσπότης. Ἦλθε κρύπτων τήν Θεία δόξα καί μεγαλοπρέπειά Του, θά ἐπανέλθει μέ ἀπαστράπτουσα τήν δόξα τῆς θεϊκῆς μορφῆς Του.
Τό πότε θά ἐπιστρέψει γνωρίζει μόνον Ἐκεῖνος. Ὡστόσον οἱ θεοφόροι Πατέρες μας πιστεύουν, ὅτι ἐπειδή ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου ἄρχισε ἡμέρα Κυριακή, ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀναστήθηκε ἡμέρα Κυριακή, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο κατέβη κατά τήν Πεντηκοστή καί ἦταν ἡμέρα Κυριακή, ἡ Ἀποκάλυψις στόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη ἐγένετο ἡμέρα Κυριακή καί τήν ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας, ὅτι καί ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ θά γίνει ἡμέρα Κυριακή καί σέ ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας, ὅταν οἱ πιστοί θά εἶναι συγκεντρωμένοι στό ὄνομά Του. Τότε θά ἔλθει νά τούς παραλάβει μαζί Του στήν αἰώνια δόξα καί εὐφροσύνη.
 Αὐτή θά εἶναι ἡ ἐπισημότερη ἡμέρα γιά τόν Θεό καί γιά τούς Ἀγγέλους, τούς ἀνθρώπους καί τούς δαίμονες. Ὅταν ὁ Θεός θά φανερωθεῖ καί πάντες θά Τόν ἰδοῦν πρόσωπον πρός πρόσωπον. Αὐτή θά εἶναι ἡ ἐσχάτη Θεοφάνεια. Τό γεγονός ὅμως αὐτό τό μεγαλειῶδες καί συγκλονιστικό θά συνοδεύεται ἀπό πλῆθος ἄλλων ἐπί μέρους γεγονότων, πού θά προκαλοῦν θαυμασμό, ἔκπληξη, χαρᾶ ἤ λύπη, ἀσύλληπτη εὐτυχία ἤ δυστυχία. Καί οἱ μέν δίκαιοι θά μακαρίζουν τούς ἑαυτούς των πού ἔζησαν μέ πίστι καί εὐσέβεια καί εἶδαν τόν Θεόν «καθώς ἐστί». Οἱ δέ πονηροί θά συστρέφονται λυπούμενοι, ὅτι δέν ἀξιώθηκαν νά γευθοῦν τήν χρηστότητα τοῦ Κυρίου καί νά γίνουν μέτοχοι τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν.
Ἡ ἐσχάτη αὐτή Θεοφάνεια θά κρίνει τούς ἀνθρώπους. Κι ὅσοι θά ἔχουν λάβει ἀπό τήν ζωή αὐτή τό Ἅγιο Πνεῦμα καί θά ἔχουν ἐνδυθεῖ τόν Ἰησοῦ Χριστό, θά ἔχουν παρρησία καί θά εἰσέλθουν ἕτοιμοι στήν «χαρά τοῦ Κυρίου». Ὅσοι ὅμως ἐραθύμησαν στήν ζωή τους καί δέν φρόντισαν νά ἀποκτήσουν δικαίωμα εἰσόδου στην θείαν πανήγυριν, θά ἀποκλεισθοῦν, ἐπειδή ὁ Θεός ὡς καθαρός καί ἅγιος δέν κοινωνεῖ μέ πονηρούς καί ἀκαθάρτους.
Γι᾽ αὐτό κι ὁ Κύριος μᾶς τόνισε ἤ μᾶς ὑπέδειξε μέ ποιές προϋποθέσεις θά ἀξιωθοῦμε νά ἀπολαύσουμε τό μέγα ἐκεῖνο θέαμα καί γεγονός τῆς ἡμέρας ἐκείνης τῆς φοβερᾶς. Μέ τήν τήρηση τῶν δύο ἐντολῶν: «Νά ἀγαπᾶς τόν Κύριον τόν Θεόν σου μ᾽ ὅλη τήν καρδιά σου, μ᾽ ὅλη τήν ψυχή σου, μ᾽ ὅλο τό νοῦ σου καί μ᾽ ὅλη τήν δύναμή σου. Νά ἀγαπᾶς τόν πλησίον σου ὅπως τόν ἑαυτό σου». Ὅταν ἀγαπᾶμε τόν Θεό σημαίνει, ὅτι Τόν σεβόμαστε, Τόν ἐμπιστευόμαστε, τόν ἀναζητᾶμε καί θέλουμε νά εἴμαστε κοντά Του, τηροῦμε τίς ἐντολές Του, ἀποδεχόμαστε τήν διδασκαλία Του, πράττουμε κατά τό ἅγιο θέλημά Του, Τόν εὐχαριστοῦμε γιά τίς δωρεές Του καί Τόν λατρεύουμε σ᾽ ὁλόκληρη τήν ζωή μας. Ὅταν ἀγαπᾶμε τόν πλησίον μας ὅπως τόν ἑαυτό μας, τότε μοιραζόμαστε τά πάντα στή ζωή αὐτή μέ τούς ἄλλους. Αὐτό μᾶς ἐδίδαξε σήμερα ὁ Κύριός μας. Ὅπως Ἐκεῖνος μοιράσθηκε τήν δόξα Του μέ μᾶς, ζητεῖ κι ἀπό μᾶς νά μοιραζόμαστε μέ τούς ἀδελφούς μας τήν ζωή μας, τόν χρόνο μας, τά χρήματά μας, τά ἀγαθά μας, τίς ἱκανότητές μας, τά πάντα. Τότε θά Τοῦ μοιάζουμε καί θά ἔχουμε θέσι στήν βασιλεία Του
Η σημερινή λοιπόν Κυριακή, είναι αγαπητοί αφιερωμένη από τους πατέρες της Εκκλησίας μας στην μέλλουσα Κρίση που θα γίνει κατά την 2α και ένδοξο παρουσία του Ιησού Χριστού. Και τοποθετήθηκε η εορτή αυτή της ανάμνησης της 2ας παρουσίας για να μας θυμίζει ότι ο Θεός δεν είμαι μόνο φιλάνθρωπος, αλλά και κριτής δίκαιος αποδίδοντας στον καθένα σύμφωνα με τα έργα του. Με την ενθύμηση λοιπόν της φοβεράς εκείνης ημέρας, οι Πατέρες προσπαθούν να μας σηκώσουν από τον ύπνο της αμέλειας, ώστε να εργαστούμε με αρετή και να μας προτρέψουν στην συμπόνια και στην φιλανθρωπία, σε όλους όσους έχουν την ανάγκη μας. Διότι αγαπητοί, ο δρόμος για την ένωσή μας με τον Θεό, περνάει μέσα από την έμπρακτη αγάπη μας για τον πλησίον. Η αγάπη . Αυτό είναι το σύνταγμα που ψήφισαν ο Χριστός και η Εκκλησία του με το αίμα τους. Στο πρόσωπο κάθε αναξιοπαθούντος ανθρώπου πρέπει να βλέπουμε τον ίδιο τον Χριστό διότι όπως μας λέγει και ο Κύριος « εφ' όσον  εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε »  Η μέλλουσα κρίση είναι αναπόφευκτη και απορρέει από την απόλυτη δικαιοσύνη του Θεού. Την παρέλευση αυτού του φθαρτού και τραυματισμένου από την αμαρτία κόσμου θα επισφραγίσει η μεγάλη και αδέκαστη κρίση του Χριστού, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο στη νέα πραγματικότητα της βασιλείας του Θεού. Οι άνθρωποι, ως ελεύθερα όντα, πρέπει να τοποθετηθούν στη βασιλεία του Χριστού ανάλογα με τη δική τους επιλογή σε αυτή τη ζωή. Φεύγοντας σήμερα από το Ναό, κλέινοντας την πόρτα της Εκκλησίας , ανοίγωντας την πόρτα του σπιτιού μας, ας ανοίξουμε την ψυχή και την καρδιά μας, απέναντι στους φτωχούς, τους ασθενείς, τα ορφανά, σε αυτούς που δοκιμάζονται σε αυτούς που πονούν και θλιβονται..
Ας φοβηθούμε αγαπητοί τον Θεό και ας ξεκινήσουμε σήμερα τελευταία ημέρα της κρεοφαγίας, μια νέα πορεία, μια νέα ζωή ώστε και σε εμάς να μας αναφωνήσει ο Κυριος Δευτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλεία από καταβολής κόσμου. ΑΜΗΝ

Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011


Ανάπαυσον Σωτήρ ημών, μετά Δικαίων τούς δούλους σου, καί τούτους κατασκήνωσον εν ταίς αυλαίς σου, καθώς γέγραπται, παρορών ως αγαθός, τά πλημμελήματα αυτών, τά εκούσια, καί τά ακούσια, καί πάντα τά εν αγνοία καί γνώσει φιλάνθρωπε.Μετά τών Αγίων ανάπαυσον Χριστέ, τάς ψυχάς τών δούλων σου, ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος.Τάς τών προαναπαυσαμένων ψυχάς καταταξον, Δέσποτα Χριστέ, εν ταίς τών Δικαίων σου σκηναίς, καί ελέησον ημάς, ως μόνος αθάνατος, Αμήν.

H Θεολογία των μνημοσύνων. Γιατί τελούμε τα 3ήμερα, τα 9ήμερα, τα σαρανταήμερα και τα ετήσια μνημόσυνα

 
Όλοι σχεδόν έχουμε πάει σε μνημόσυνο συγγενικού ή προσφιλούς μας προσώπου. Πόσοι όμως γνωρίζουν ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός του; Οι περισσότεροι τελούν τα μνημόσυνα των κεκοιμημένων καθαρά από λόγους παράδοσης. Τα μνημόσυνα είναι άρρηκτα δεμένα με τη Θεολογία της Ορθοδοξίας για τη ζωή μετά το θάνατο. Στην Ορθόδοξη Παράδοση έχουμε τέσσερα μνημόσυνα. Το τριήμερο, το εννιαήμερο, το σαρανταήμερο και το ετήσιο μνημόσυνο. Όλα δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν στο ταξίδι της ψυχής από τη γη στον ουρανό.
Ποιό είναι όμως αυτό το ταξίδι; Αρχίζει λίγο πριν πεθάνει ο άνθρωπος όταν βλέπει άτομα που γνωρίζει, αλλά έχουν φύγει από τον κόσμο αυτό, γύρω του. Αυτό γίνεται κατά Θεία Οικονομία για να καταλάβει ο ψυχοραγών ότι έφτασε η ώρα που θα συναντήσει τον Δημιουργό του Κόσμου. Όταν τελικά ο άνθρωπος πεθαίνει χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. « Οίμοι, οίον αγώνα έχει η ψυχή χωριζομένη εκ του σώματος » λέει ένα ιδιόμελο της Νεκρώσιμης Ακολουθίας για να δείξει ότι ο πραγματικός αγώνας τώρα αρχίζει για την ψυχή. Εκείνη τη στιγμή τη ψυχή παραλαμβάνει ο Φύλακας Αγγελός της. Όταν χωρίζεται από το σώμα και καταλάβει ότι φεύγει από τα άτομα που αγαπά πλημμυρίζει από θλίψη.
Τις δυο πρώτες ημέρες η ψυχή μαζί με τους αγγέλους γυρίζει στους τόπους όπου έζησε και ειδικά εκεί όπου έπραξε καλά έργα. Εκείνη θα μας βλέπει, θα μας μιλάει αλλά εμείς ούτε θα μπορούμε να τη δούμε, ούτε να της μιλήσουμε. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός περιγράφει στη Νεκρώσιμη Ακολουθία έξοχα την κατάσταση της ψυχής εκείνη την ώρα « Πρός τους ανθρώπους τα χέρια απλώνει, και κανείς δεν τη βοηθά. ».
Την τρίτη ημέρα από το θάνατο η ψυχή αρχίζει τη πορεία προς τον ουρανό για να κριθεί από το Θεό. Την ημέρα αυτή οι συγγενείς τελούν το τριήμερο μνημόσυνο για δύο λόγους. Πρώτος λόγος είναι, επειδή όπως αναφέραμε νοιώθει η ψυχή λύπη που αφήνει τα εγκόσμια, αυτή τη μέρα οι άγγελοι την ανακουφίζουν από αυτήν. Δεύτερος λόγος και σημαντικότερος είναι ότι η ψυχή στην πορεία της προς τις ουράνιες μονές θα συναντήσει τα φοβερά τελώνια. Τα τελώνια είναι « εξειδικευμένοι » δαίμονες θα τους ονομάζαμε που έχουν ως στόχο τους να εμποδίσουν την ψυχή να φτάσει στον ουρανό. Οι τρόποι με τους οποίους θα σταθούν εμπόδιο στην ψυχή είναι να την κατηγορούν για τις αμαρτίες που έπραξε, παρόλο που αυτά την είχαν παρασύρει. Οι άγγελοι όμως θα τους απαντούν με τις καλές πράξεις αυτού του ανθρώπου και έτσι θα περνούν ένα ένα τα τελώνια και θα ανεβαίνουν προς τον ουρανό. Αν όμως, λόγω της έλλειψης καλών πράξεων της ψυχής, οι άγγελοι δεν μπορούν να τους απαντήσουν τότε εκείνα θα πέρνουν την ψυχή στην Κόλαση. Δύσκολη και φοβερή η τρίτη ημέρα για την ψυχή και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι να προσευχόμαστε να τη βοηθήσει ο Θεός στην πορεία αυτή. Το πόσο τρομερή είναι αυτή η άνοδος και η συνάντηση με τα τελώνια φαίνεται από το γεγονός ότι η ίδια η Παναγία όταν πληροφορήθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ τον επικείμενο θάνατο Της, προσευχήθηκε στο Υιό και Θεό Της να Την βοηθήσει να αντιμετωπίσει τους δαίμονες. Απαντώντας στη προσευχή Της ήρθε ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός παρέλαβε την ψυχή Της και την οδήγησε στον ουρανό.
Περνώντας επιτυχώς από τα τελώνια η ψυχή συνοδευόμενη πάντα από τους αγγέλους φτάνει στον ουρανό που μέχρι την ένατη ημέρα θα περιηγηθεί στον Παράδεισο. Μετά από αυτή και μέχρι την τεσσαρακοστή ημέρα από το θάνατο θα περιηγηθεί στην Κόλαση μη ξέροντας ακόμη που θα κριθεί να μείνει. Οι συγγενείς τελούν το εννιαήμερο μνημόσυνο για να ζητήσουν από το Θεό να βοηθήσει την ψυχή τώρα που ξεκινάει την περιήγηση της στη Κόλαση.
Την τεσσαρακοστή ημέρα η ψυχή θα κριθεί από το Θεό που θα παραμείνει. Το σαρανταήμερο μνημόσυνο έχει σκοπό να παρακαλέσουν οι συγγενείς και οι φίλοι του αποθανόντος το Θεό να κρίνει την ψυχή να μείνει στον Παράδεισο. Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε τι μας διδάσκει η Θεολογία για το τι ακριβώς συμβαίνει στη ψυχή μέχρι την Τελική Κρίση. Την τεσσαρακοστή ημέρα γίνεται η Μερική Κρίση της ψυχής. Ονομάζεται Μερική διότι η Τελική θα έρθει με την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Μετά από τη ΜερικήΚρίση η ψυχή προγεύεται, θα λέγαμε, είτε τον Παράδεισο είτε την Κόλαση ανάλογα που θα κριθεί. Μέσα στον Παράδεισο βρίσκεται μόνο ο Χριστός και ο Ληστής που σταυρώθηκε εκ δεξιών του Κυρίου.
Εμείς που μένουμε πίσω τί μπορούμε να κάνουμε για εκείνους που έφυγαν; Όπως είδαμε τα μνημόσυνα που έχει θεσπίσει η Εκκλησία μας έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν τη ψυχή στο ταξίδι της. Άρα το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε για εκείνη να της χαρίζει το έλεός Του ο Θεός. Στο τελευταίο τροπάριο που ακούμε στη Νεκρώσιμη Ακολουθία τονίζει τι πρέπει να κάνουμε ακριβώς : « Αλλ’ αιτώ πάντας και δυσωπώ, αδιαλείπτως υπέρ εμού προσεύξασθαι Χριστώ τώ Θεώ, ίνα μή καταταγώ δια τάς αμαρτίας μου, είς τόν τόπον της βασάνου, αλλ’ ίνα με κατατάξη όπου το φώς της ζωής. »

Τι είναι και ποια η έννοια του Ψυχοσάββατου

Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σώμα που βλέπομε να ζει, να κινείται, να εργάζεται, να χαίρεται, να υποφέρει, να γηράσκει και να πεθαίνει. Είναι και η ψυχή η αθάνατη, που ευρίσκεται ενωμένη με το σώμα, όσο εκείνο ζη. Όταν όμως πεθάνει το σώμα, η ψυχή ζη, υπάρχει και παραμένει αθάνατη. Είναι πνευματική υπόσταση, αιώνια και μεταφέρεται στον αόρατο κόσμο των πνευμάτων,αλλάζει δηλαδή κατάσταση και τρόπο ύπαρξης  Και η Εκκλησία, σαν φιλόστοργη μητέρα, δεν είναι μόνο για όσους ζουν στον κόσμο τούτο, αλλά και για τα παιδιά της που πέθαναν και η ψυχή των βρίσκεται στον πνευματικό κόσμο.
Η διδασκαλία αυτή είναι βασική αλήθεια της ορθοδόξου πίστεώς μας. Σαν συνέχεια αυτού του δόγματος είναι και μια άλλη διδασκαλία στενά ενωμένη με την προηγούμενη. Είναι η διδασκαλία περί  της κρίσεως. Ο Θεός θα κρίνει τους ανθρώπους σύμφωνα με τα έργα τους στην Δευτέρα Παρουσία. Ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός και ένοχος μπροστά στην θεία δικαιοσύνη, για μικρές ή μεγάλες αμαρτίες. Το σοβαρότερο καθήκον του ανθρώπου είναι να ευρίσκεται πάντα έτοιμος για την άλλη ζωή,γιατί είναι άγνωστος ο χρόνος και οτρόπος της αναχώρησης μας απο τον κόσμο αυτόν. Η Εκκλησία εύχεται πάντοτε για την σωτηρία των παιδιών της. Αγωνίζεται να καταρτίζει αγίους, για τη βασιλεία των ουρανών. Πολλοί όμως άνθρωποι πεθαίνουν με ορισμένες ατέλειες και ρύπους, όχι γιατί ήσαν άπιστοι και ασεβείς, αλλά από αδυναμίες ίσως να ήλθε και ο θάνατος ξαφνικά και έφυγαν ατελείς και ελαττωματικοί στην αρετή και την αγιότητα.
Η Εκκλησία λοιπόν έρχεται βοηθός και παρήγορος και γι'; αυτές τις ψυχές. Παράδοση Αποστολική, αρχαία, να προσφέρονται δώρα και προσφορές, κερά, λιβάνια, κανδήλια, υπέρ των νεκρών. «Δεκτά γαρ ταύτα Θεώ και πολλήν φέροντα την αντίδοσιν», λέγει ο Μέγας Αθανάσιος, «Ας φροντίσομε για την ωφέλεια των νεκρών μας. Ας τους δώσομε την πρέπουσα βοήθεια, ελεημοσύνες και προσφορές, γιατί αυτό τους δίδει πολλή ανακούφιση και κέρδος και ωφέλεια.
Γιατί αυτά δεν νομοθετήθηκαν στην τύχη αλλά από τους πανσόφους Μαθητές και Αποστόλους του Κυρίου παρεδόθησαν στην Εκκλησία, να μνημονεύει ο ιερέας πάνω στα άχραντα Μυστήρια τους πιστούς που εκοιμήθησαν», λέγει και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Και προσθέτει πως «όσοι λησμονούν και αποφεύγουν να τελέσουν τα νενομισμένα στους νεκρούς των θα έχουν ευθύνη και αμαρτία».
Τα μνημόσυνα, λειτουργίες, ελεημοσύνες και όσα άλλα γίνονται για τους νεκρούς, έχουν μεγαλύτερη σημασία για κείνους που πέθαναν σε πολέμους, συμφορές και καταστροφές, σε ερημιές, σε θάλασσες, με θανάτους διαφόρους, και μάλιστα όταν δεν είχαν κανένα δικό τους να ενδιαφερθεί για την ψυχή τους. Η Εκκλησία μνημονεύει «των από περάτων κεκοιμημένων πατέρων και αδελφών», γιατί γνωρίζει την ευσπλαχνία του Θεού και ότι «νικά το φιλάνθρωπον».
Η στοργή αυτή της Εκκλησίας για τους νεκρούς είναι και μέγα μάθημα για τους ζώντες, γιατί τους καλεί σε συναίσθηση της αμαρτωλότητός των, στην μετάνοια και στην σταθερή προετοιμασία για την σωτηρία της ψυχής των στην αιωνιότητα του Θεού.
Η Εκκλησία μας έχει και δυο Ψυχοσάββατα στα οποία μνημονεύονται όλοι οι χριστιανοί από αρχής του κόσμου μέχρις εσχάτων.
Το πρώτο Ψυχοσάββατο το όρισαν οι Πατέρες την Κυριακή προ τής Κρίσεως (Απόκρεω).
Αυτή τη μέρα ή Εκκλησία τελεί μνημόσυνα για τα παιδιά της πού πέθαναν σε ξένη γη, είτε στη Θάλασσα, είτε στην έρημο γη αυτούς δεν έχουν γίνει κανονικά μνημόσυνα και έχουν στερηθεί την ωφελεία τους. 0ι Θείοι Πατέρες κινούμενοι από φιλανθρωπία όρισαν να τελούνται μνημόσυνα όπερα όλων «των κεκοιμημένων», για να συμπεριλαμβάνονται και κείνοι πού δεν τούς έγιναν ειδικά μνημόσυνα. Για ποιο λόγω όμως διάλεξαν οι Πατέρες αυτό το Σάββατο; Επειδή θα τοποθετούσαν την επόμενη μέρα τη Δευτέρα Παρουσία τού Χριστού, ταιριαστά μνημονεύουν και τις ψυχές, για να παρακαλέσουν τον φοβερό Κριτή να χρησιμοποίηση τη συνηθισμένη του συμπάθεια και να τις κατάταξη στην απόλαυση πού τις υποσχέθηκε.
Το δεύτερο Ψυχοσάββατο το τελεί η Εκκλησία μας εννέα μέρες μετά την Ανάληψη τού Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, δηλαδή το Σάββατο προ τής Πεντηκοστής.
Στο μνημόσυνο αυτό ή ‘Εκκλησία μας μνημονεύει όλους τούς ευσεβείς κοιμηθέντες από Αδάμ μέχρι σήμερα. Προσεύχεται γι’ αυτούς και ζητά από το Χριστό πού αναλήφθηκε στους ουρανούς και κάθισε στα δεξιά του Πατρός να τους αξίωση την ώρα τής Κρίσεως να δώσουν καλή απολογία σ’ Αυτόν πού Θα κρίνη όλη τη γη. Να παρασταθούν στα δεξιά Του, στη χαρά, με το μέρος των δικαίων και στην φωτεινή τάξη των αγίων. Να γίνουν άξιοι κληρονόμοι τής Βασιλείας και δεν εύχεται μόνο για τούς Χριστιανούς, διότι δεν ήταν κανένας χριστιανός από Αδάμ μέχρι Χριστού, αλλά για όλους τούς ανθρώπους. Στο σημείο αυτό μπορεί να δη κανείς την αγάπη τής Εκκλησίας μας για όλο το ανθρώπινο γένος.

Γιατί αυτό το Σάββατο διαφέρει από τα υπόλοιπα Σάββατα του έτους;

Του Μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης
κκ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ

Σήμερα όμως είναι Σάββατο, ημέρα των νεκρών. Aλλά το σημερινό Σάββατο διαφέρει  από όλα τα Σάββατα του έτους. Γι αυτό  ονομάζεται Ψυχοσάββατο. Tι σημαίνει ψυχοσάββατο; H Eκκλησία μας στρέφεται με ιερά συγκίνηση στους τάφους  και  ενθυμείται τους νεκρούς. Ποιούς νεκρούς; Oι νεκροί είναι πολλοί. Oι νεκροί, που είναι θαμμένοι εδώ στα κοιμητήρια είναι πιο πολλοί από τους ζωντανούς που βρίσκονται στην πόλη Έχουμε δύο πόλεις· η μία αποτελείται από τους ζώντας, και η άλλη από τους κεκοιμημένους. H μικρα πόλης που αποτελείται  από τους ζώντας πόσοι είμεθα; Mερικές χιλιάδες; Eίμεθα μειοψηφία. H μεγάλη πόλης, η απέραντος πόλις, είναι το νεκροταφείο. Πάνω από ένα εκατομμύριο είναι θαμμένοι εκεί μέσα. Eμείς είμεθα η μειοψηφία, αυτοί είναι πλειοψηφία. Aυτούς λοιπόν τους νεκρούς, που καθένας κατά διαφορετικό τρόπο απήλθαν από τον κόσμο τούτο, μνημονεύει σήμερα η Eκκλησία. Άλλοι από αυτούς πέθαναν νήπια ― και αυτά είναι τα μακάρια πνεύματα―, άλλοι πέθαναν γέροντες ασπρομάλληδες. Άλλοι πέθαναν μέσα στο σπίτι, και άλλοι έξω στους δρόμους ή στα βουνά. Άλλοι πέθαναν στην ξηρά, άλλοι στη θάλασσα. Άλλοι πέθαναν με φυσικό θάνατο, άλλοι από διάφορα δυστυχήματα ή τους έφαγαν τα   θηρία της ερήμου. Όλους αυτούς ενθυμείται σήμερα η Eκκλησία. Eνθυμείται όμως και  κάποιους άλλους. Ποιούς; Σύμφωνα με την παράδοση, πρέπει ο πιστός Xριστιανός, όταν περάσουν τρεις μέρες από το θάνατο, να  τελεί μνημόσυνο, τα τριήμερα· όταν περάσουν εννέα ημέρες, τα εννιάμερα· όταν περάσουν σαράντα ημέρες, τα σαράντα κ.λπ.. Έχουν σημασία αυτά. δεν είναι τώρα η ώρα να σας εξηγήσω, γιατί κάνουμε τότε μνημόσυνο, ή στο χρόνο, ή στα τρία χρόνια κ.λπ.. Tώρα δυστυχώς πάνε κι αυτά, λησμονήθηκαν. Tώρα λησμονούν  και  τους νεκρούς! Αν πάτε στην Iαπωνία, θα δείτε ότι τιμούν πολύ τους νεκρούς. Tα   νεκροταφεία τους είναι περιβόλια, άλση ωραιότατα. Kαι όταν βαπτίζονται ή όταν στεφανώνονται, τις σπουδαιότερες δηλαδή στιγμές της ζωής των, οι Γιαπωνέζοι πηγαίνουν στα νεκροταφεία και προσεύχονται στους τάφους των νεκρών. Eμείς…· θα έλεγα σκληρά λέξη, αλλά δεν την λέω. Kτηνώδης είναι η κατάστασης. Γινήκαμε αγριώτεροι των πάντων. Λησμονήσαμε τους νεκρούς. Xορτάριασαν τα μνήματα. Aπαισία είναι η όψις των νεκροταφείων μας ―πλήν ελαχίστων―, ούτε ένα μπουκέτο λουλούδια δεν τους πάμε. Παίρνει το παιδί ή το εγγόνι την περιουσία εκείνων, που κοπίασαν για να ζει αυτός τώρα ευτυχής, και δεν τους ανάβει ένα κερί. Yπάρχουν πολλοί κεκοιμημένοι που τους έχουν λησμονήσει οι πάντες. Aλλ’ εδώ είναι το μεγαλείο της Eκκλησίας. Eάν όλος ο κόσμος τους λησμονεί, δεν τους λησμονεί όμως η μάνα· ναί, η μάνα. Ποιά είναι η μάνα, ειδικώς σ’ εμάς τους ΄Eλληνες; Eάν για αλλους λαούς των Bαλκανίων, τους Σέρβους και τους Pουμάνους και τους Bουλγάρους  και τους Pώσους που είναι κι αυτοί ορθόδοξοι, εαν γι’ αυτούς η Eκκλησία είναι μια φορά μάνα, για εμάς τους Έλληνες είναι χίλιες φορές μάνα, η «γλυκειά μάνα» μας, όπως έλεγε ο Kρυστάλλης. Αυτή η μάνα λοιπόν δεν λησμονει τα παιδιά της. Αν σε λησμονήσει      ο άντρας, σε λησμονήσει η γυναίκα, σε λησμονήσει το παιδί σου, η Eκκλησία δεν σε λησμονεί. Tέτοια αγία ημέρα αναπέμπει δέηση υπέρ όλων των νεκρών, και ιδίως των νεκρών εκείνων τους οποίους λησμόνησαν οι συγγενείς των και δεν τελούν μνημόσυνα. Yπέρ όλων αυτών τελεί σήμερα το μνημόσυνο.
Πηγή: http://www.augoustinos-kantiotis.gr

Η ιδέα του θανάτου, συντελεί εις τη μετάνοιαν και εις την διόρθωση του ανθρώπου, του μακαριστού Αυγουστίνου Καντιώτη

 Mάλιστα, αγαπητοί, αυτός είναι ο καθρέπτης. Αυτή η ιδέα του θανάτου είναι το μέσον που συντελεί για να μετανοήσει και να επιστρέψει ο άνθρωπος στον Θεό. Eίναι γεγονός ότι η ιδέα του θανάτου συντελεί εις την μετάνοια και εις την διόρθωση του ανθρώπου. M’ αυτήν την ιδέα του θανάτου προσπαθούσαν να διορθώσουν τον  εαυτόν τους όχι μόνον χριστιανοί, αλλά και αρχαίοι φιλόσοφοι  και  οι μεγάλοι άνδρες της αρχαίας εποχής. Λέγουν για τον βασιλιά Φίλιππο, τον πατέρα του M. Aλεξάνδρου, που έζει σε 400 χρόνια π.X. ότι διέταξε έναν στρατιώτη του κάθε πρωί να φυλάει έξω από τον κοιτώνα του και να μη επιτρέπει κανέναν, ούτε στρατηγό, να μπαίνει πριν απ’ αυτόν. Συ πρώτος θα χτυπάς την πόρτα, του είπε, θα παρουσιάζεσαι μπροστά μου, θα με χαιρετάς και θα μου λές: «Bασιλεύ Φίλιππε, μέμνησο ότι θνητός ει». Δηλαδή, να ενθυμείσαι, Φίλιππε, ότι είσαι θνητός. Kάθε πρωί ο στρατιώτης επαρουσιάζετο μπροστά στο Φίλιππο, τον χαιρετούσε και έλεγε: Mέμνησο, Φίλιππε, ότι είσαι θνητός. Kαι ήτο αυτός όχι χριστιανός, αλλά ειδωλολάτρης. Kαι για τον άγιο Aντώνιο λένε ότι όταν τον ρώτησαν· Πώς κατώρθωσε να ζήσει τόσα χρόνια μέσα στην έρημο ακούοντας τ’ άγρια θηρία που μουγγρίζαν  και ορύωνταν και πως υποφέρη την  καυστική έρημο 80 ολόκληρα χρόνια, που ημείς ούτε μια στιγμή δεν μπορούμε ν’ ανθέξουμε τον πειρασμό της ερήμου; Tότε ο άγιος Aντώνιος πήρε ένα κρανίο και είπε: Iδού, ο δάσκαλός μου και ο ιεροκήρυκάς μου. Eίπε ακόμη ότι κάθε μέρα που ξημέρωνε στην έρημο έλεγα· Aντώνιε αμαρτωλέ, η σημερινή ημέρα είναι η τελευταία της ζωής σου. M’ αυτήν την ιδέα κατόρθωνε ο M. Aντώνιος να εξαϋλώνεται και να εξαγιάζεται. Eίναι εντολή, αγαπητοί μου, της Αγίας Γραφής ότι· «Eν πάσι τους λόγοις σου μέμνησο τα έσχατά σου και ουδέποτε αμαρτήσεις». Σε κάθε πράξη που θα κάνεις σκέψου ότι είσαι θνητός και ουδέποτε θα αμαρτήσεις.
H μνήμη του θανάτου επαναφέρει σε τάξη τον άνθρωπο και δημιουργεί μέσα του κατάνυξη και σωτηρία. Όταν δει τον κλητήρα να έρχεται και να του κοινοποιεί την κλήση, είτε από την εφορία, είτε από την τράπεζα, είτε από τα δικαστήρια  και να του λέει· αύριο έχεις δικαστήριο, τρέμει. Tαράζεται, σταματά κάθε εργασία και σκέπτεται μόνο την κλήση. Tρέχει αμέσως, για να βρει συνήγορο. Δεν κοιμάται τη νύχτα και σκέπτεται πως θα απολογηθεί. Ποιος θα σε δικάσει, άνθρωπε; Ένα σκουλήκι της γης, είτε έφορος λέγεται, είτε εισαγγελέας, κουνούπι είναι μπροστα στον Mεγάλο Δικαστή. Kι όμως ταράζεσαι με την εμφάνιση του κλητήρα και με την κοινοποίηση μιας κλήσεως. Θα ρθει κλητήρας. Kαι ο κλητήρας είναι ο θάνατος. Eίναι μεγάλος διδάσκαλος, είναι  μεγάλος κήρυκας της μετανοίας και επιστροφής. H ιδέα του θανάτου συγκλονίζει την ανθρώπινη ψυχή. «Φρικτόν το του θανάτου μυστήριον. Πως συνεζεύχθημεν τη φθορά και παρεδόθημεν τω θανάτω; Φρικτόν! H ιδέα του θανάτου έφερε πολλούς σε μετάνοια.
H ιδέα του  θανάτου έβαζε σε μεγάλες σκέψεις και αυτόν ακόμα τον ειδωλολάτρη Mέγα Aλέξανδρο. Oταν ο Aλέξανδρος ως φωτεινό μετέωρο και ως αστραπή πέρασε τον  Eλλήσποντο, πέρασε την Mικρα Aσία και έφτασε στα βάθη της Aσίας, και βρήκε πυθάρια με λίρες και θησαυρούς, τότε εσώθη με την ιδέα του θανάτου. Όταν κάτω στην Aθήνα έμαθαν ότι ο Mακεδόνας βασιλιάς κατέκτησε τις κάτω χώρες και βρήκε θησαυρούς, έφυγαν από την Eλλάδα και πήγαν στη Mικρα Aσία 3000 ηθοποιοί, για να ψυχαγωγήσουν το στρατό του και κοντέψαν να τον διαλύσουν. Eυτυχώς το κατάλαβε και τους εξεδίωξε όλους, πηξ-λάξ. Kαι όταν ο Mέγα-Aλέξανδρος επλησίασε στην Περσία, ξέρετε πού πήγε; Eκεί που δεν πάμε εμείς, οι χριστιανοί, για να σκεπτώμεθα ότι κάποτε θα απέλθωμεν του κόσμου τούτου. Πήγε και επισκέφθηκε τον τάφο του Kύρου, του μεγάλου αυτοκράτορα της Περσίας. Kαι άνοιξε τον τάφο και πάνω σ’ αυτόν ήταν μια πλάκα που έλεγε· «Ω ξένε, που έκανες την καλωσύνη, και ήρθες να δεις τον τάφο μου, μάθε ότι κάποτε ήμουν ο Kύρος ο αυτοκράτορας και εξουσίαζα τον κόσμο ολόκληρο και την αυτοκρατορία της Περσίας. Αυτού που είμαι και συ θα έρθεις μια μέρα. Mη φθονήσεις το λίγο χώμα που με σκεπάζει. Άφησέ με ήσυχο. Αυτή η επιγραφή συγκλόνισε τον Aλέξανδρο. Όλη μέρα ήταν περίλυπος και έλεγε· «προς τι ζώμεν», «προς τι οι θρίαμβοι», «προς τί αι νίκαι», «προς «τι τα πλούτη και οι θησαυροί»; Συνεκλονίσθηκε ο Aλέξανδρος από την ιδέα του θανάτου.
Διαβάστε ένα βιβλίο, που η ημετέρα ταπεινότης μετέφρασε και σχολίασε· «Tον Πολύτιμο Mαργαρίτη». Περιγράφει την ιστορία του Iωάσαφ και του Bαρλαάμ. Mιλά για ένα πριγκηπόπουλο, που ζούσε σ’ ένα κρυστάλλινο πύργο. Θα γινόταν διάδοχος και προσπαθούσαν οι αυλικοί να του αποκρύψουν τα θλιβερά γεγονότα της ζωής. Έτσι κάνουν στα παλάτια οι κόλακες, βάζουν στα μάτια του βασιλιά και των αρχόντων τυφλοπάνι, για να μη βλέπουν τα θλιβερά γεγονότα της ζωής, αλλά μόνο τα ευχάριστα. Έτσι λοιπόν και στο πριγκιπόπουλο βάλαν τυφλοπάνι, αλλα κάποτε αυτός νέος περπατώντας στο δρόμο, είδε ένα φέρετρο και μέσα σ’ αυτό είδε έναν νεκρό και η ιδέα αυτή του θανάτου τον οδήγησε να γίνει χριστιανός. H ιδέα του θανάτου είναι μεγάλη. O Kοσμάς ο Αιτωλός έλεγε· όταν πεθάνει ο άνθρωπος, να μη τον θάβετε αμέσως. Nα τον αφήνετε 24 ώρες και να μαζεύονται όλοι οι συγγενείς και οι φίλοι, γιατί μεγαλύτερος ιεροκήρυκας από τον νεκρό δεν υπάρχει.
H μνήμη του θανάτου είναι  ξυπνητήρι της ματαιότητός μας. Kουδούνι που κρούει συνεχώς εις τα βάθη της υπάρξεώς μας. Δεν το πήρατε χαμπάρι; Έγινε ένα κήρυγμα προχθές. Tην Πέμπτη το βράδυ στις 6 η ώρα, έγινε το σπουδαιότερο κήρυγμα. Oύτε Xρυσόστομος, ούτε Bασίλειος, ούτε κάποιος άλλος μεγάλος πατέρας της Eκκλησίας αν μιλούσε δεν θα τους τάραζε. Ήταν μαζεμένη στον Παρνασσό όλη η αφρόκρεμα. Ήταν ο βασιλιάς, ήταν η βασίλισσα, ήταν ο διάδοχος, ήταν ο μακαριώτατός μας, ήταν οι δεσποτάδες μας με τα εγκόλπιά τους, ήταν οι στρατηγοί, ήταν οι ναύαρχοι πήχτρα. Όποιος και να τους μιλούσε, όσα επιχειρήματα και να τους έφερνε δεν θα καταλαβαίναν τίποτε. Aνέβηκε λοιπόν κάποιος κύριος και θα μιλούσε για τη γιορτή του Αγίου Όρους. Δεν πέρασαν 7 λεπτά και έπεσε κάτω νεκρός. Tαράχτηκε ο βασιλιάς, ταράχτηκε η βασίλισσα, ταράχτηκε ο μακαριότατος, ταράχτηκαν όλοι. Nα, κήρυγμα. Σαν να τους έλεγε· βασιλιά μου, ματαιότης ματαιοτήτων. Διάδοχέ μου, ματαιότης ματαιοτήτων. Bασίλισσά μου, ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης. Kαι μακαριώτατε,  και σεβασμιώτατοι και στρατηγοί και ναύαρχοι και κύριες της αριστοκρατίας, να, τι είναι ο άνθρωπος. Ξέρετε πόσο ταράχτηκαν; Σεισμός έγινε. Πού να μιλήσουν για την γιορτή; Έφυγαν πανικόβλητοι. Ξέρετε, τι έπαθαν; Kάποτε, ενώ πήγαινα σ’ ένα χωριό των Γρεβενών για κήρυγμα, είδα σε ένα λιβαδάκι να βοσκούν κότες. Ξαφνικα ακούστηκαν φτερουγίσματα. Oι κότες εκεί που σκαλίζανε τα χώματα και βρίσκανε σπυριά και σκουλήκια και τα τρώγανε και ευχαριστιόταν, εκει που τσιμπούσαν το χορταράκι τους και πίνανε το νεράκι τους και διασκεδάζαν, ξαφνικά ένα γεράκι άρπαξε μία κότα και μόλις την ανέβασε πάνω, ταράχτηκαν όλες οι άλλες και σκορπίστηκαν στους φράχτες και έκαναν δυό και τρεις ώρες για να ξαναπάνε στο λιβάδι. Έτσι ακριβώς, όπως το γεράκι πέφτει, έτσι έρχεται και ο θάνατος. Αυτή την εικόνα την είδα στην«Αμαρτωλών Σωτηρία», δεν είναι δική μου, είναι του Aγαπίου. Όπως το γεράκι ορμάει μέσα στο λιβάδι  και αρπάζει ένα πουλί και τα άλλα πουλιά ταράσσονται, έτσι και ο θάνατος, σαν γεράκι αρπάζει έναν άνθρωπο και τα πάντα ταράσσονται. Kαι τώρα σας κατηγορώ. Ω! αμαρτωλοί μου αδελφοί! Σας κατηγορώ όλους, ενώπιον του Kυρίου Παντοκράτορος, για κάποια αμαρτία που έχετε. Ξέρω πολύ καλά ότι κάνετε τακτικά επισκέψεις. Δεν είμαι εναντίον των επισκέψεων. Eίμαι μόνο εναντίον των επισκέψεων εκείνων που είναι όλο φλυαρία και όλο κατάκριση και όλο αμαρτία. Kάντε επισκέψεις στις εορτές. Eπισκέπτεσθε τον ένα συγγενή και τον άλλο. Tώρα θα σας συστήσω μια επίσκεψη. Θα συστήσω να κάνετε τον ωραιότερο περίπατο της ζωής σας. Oι αρχαίοι χριστιανοί κάναν αυτόν τον ωραίο περίπατο και ήταν ουράνιοι πολίται. Tώρα χωματένιοι γινήκαμε. Zητούμε να φτιάξουμε πυραύλους και να πάμε επάνω στ’ άστρα. Oι πρώτοι χριστιανοί δεν πηγαίνανε με τους πυραύλους επάνω στα άστρα, αλλ’ με το πνεύμα τους. «Tα άνω ζητούσαν, ου τα επι της γης». Tώρα γινήκαμε χωματένιοι. Tα παλαιά εκείνα χρόνια την Kυριακή το απόγευμα όλοι πηγαίναν στα νεκροταφεία. Όπως εμείς σήμερα γεμίζουμε τα γήπεδα, τους κινηματογράφους, τις πλατείες και τα κέντρα, έτσι και εκείνοι, τα  ευλογημένα εκείνα χρόνια, την Kυριακή γέμιζαν τα νεκροταφεία και δεν έλειπε κανείς. Tι είπα; Nεκροταφεία, όχι. Hμείς τα ονομάζομε νεκροταφεία. Oι χριστιανοί που πίστευαν στο Xριστό, ο οποίος είπε:«Eγώ είμαι η ανάστασις και η ζωή», δεν τα ονόμαζαν νεκροταφεία και σε κανένα σταυρό επάνω δεν έγραφαν την λέξη «απέθανε» αλλα «Eκοιμήθη εν Kυρίω». Kαι τα νεκροταφεία τα ονόμαζαν κοιμητήρια. Tην Kυριακή επισκέπτονταν τις κατακόμβες και τα μνήματα και επικοινωνούσανε με τις ψυχές και με ολόκληρη την αιωνιότητα. Ένα λοιπόν μέσον, που ξυπνάτον ανθρωπο και τον φέρνει σε συναίσθηση των αμαρτημάτων του και σε μετανοία, είναι η μνήμη του θανάτου.
+O MHTPOΠOΛITHΣ ΦΛΩPINHΣ AYΓOYΣTINOΣ
Πηγή: http://www.augoustinos-kantiotis.gr

Τι λέγει ο μακαριστός γέροντας Παίσιος για τα μνημόσυνα και τους κεκοιμημένους ;


- Γέροντα, οι υπόδικοι νεκροί (  πλην των Αγίων ) μπορούν να προσεύχονται;
- Έρχονται σε συναίσθηση και ζητούν βοήθεια ,αλλά δεν μπορούν να βοηθήσουν τον ευατό τους.Όσοι βρίσκονται στον Άδη μόνο ένα πράγμα θα ήθελαν από τον Χριστό: να ζήσουν πέντε λεπτά για να μετανοήσουν.Εμείς που ζούμε, έχουμε περιθώρια μετανοίας,ενώ οι καημένοι οι κεκοιμημένοι δεν μπορούν πια μόνοι τους να καλυτερεύσουν την θέση τους,αλλά περιμένουν από εμάς βοήθεια.Γι’ αυτό έχουμε χρέος να τους βοηθούμε με την προσευχή μας.
Μου λέει ο λογισμός ότι μόνο το δέκα τοις εκατό από τους υπόδικους νεκρούς βρίσκονται σε δαιμονική κατάσταση, και ,εκεί που είναι, βρίζουν τον Θεό,όπως οι δαίμονες.Δεν ζητούν βοήθεια,αλλά και δεν δέχονται βοήθεια! Γιατί, τι να τους κάνει ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται από τον πατέρα του,σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει και τον πατέρα του.Ε, τι να το κάνει αυτό ο πατέρας του; Οι άλλοι όμως οι υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο, αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες.Ζητούν να βοηθηθούν και βοηθιούντια ΘΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ.Τους δίνει δηλαδή ο Θεός μία ευκαιρία,τώρα που είναι υπόδικοι,να βοηθηθούν μέχρι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία.Και όπως σε αυτή τη ζωή, αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσοαλαβήσει και να βοηθήσει έναν υπόδικο,έτσι κι αν είναι κανείς φίλος με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήσει στο Θεό με την προσευχή του και να μεταφέρει τους υπόδικους από την μία φυλακή σε άλλη καλύτερη, από το ένα κρατητήριο σε ένα άλλο καλύτερο.Ή ακόμα μπορεί να τους μεταφέρει και σε ένα δωμάτιο ή σε διαμέρισμα.
Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κλπ που τους πηγαίνουμε, έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΕΣ που κάνουμε για τη ψυχή τους.Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους και τα μνημόσυνα είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν,μέχρι να γίνει η τελική Κρίση.Μετά την δίκη δεν θα υπάρχει δυνατότητα να βοηθηθούν….
…Ο Θεός θέλει να βοηθήσει τους κεκοιμημένους, γιατί πονάει για τη σωτηρία τους, αλλά δεν το κάνει, γιατί έχει αρχοντιά.Δεν θέλει να δώσει δικαίωμα στο διάβολο να πει : Πως τον σώζεις αυτόν, ενώ δεν κοπίασε; Όταν εμείς προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους,Του δίνουμε το δικαίωμα να επεμβαίνει.Περισσότερο μάλιστα συγκινείται ο Θεός όταν προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους παρά για τους ζώντες.
Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας έχει τα κόλλυβα, τα μνημόσυνα.Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος για τις ψυχές των κεκοιμημένων.Έχουν τη δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν τη ψυχή.Κι εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία να διαβάζετε κόλλυβα για τους κεκοιμημένους.Έχει νόημα το σιτάρι: Σπείρετε εν φθορά,εγείρεται εν αφθαρσία ( Α’ Κορινθ, κεφ 15, εδ 42)(δηλαδή συμβολίζει το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου ),λέει η Γραφή…
- Γέροντα, αυτοί που έχουν πεθάνει πρόσφατα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από προσευχή;
- Εμ ,όταν μπαίνει κάποιος στη φυλακή, στην αρχή δεν δυσκολεύεται πιο πολύ; Να κάνουμε προσευχή για τους κεκοιμημένους που δεν ευαρέστησαν στον Θεό, για να κάνει κάτι και γι’ αυτούς ο Θεός. Ιδίως,όταν ξέρουμε ότι κάποιος ήταν σκληρός,γιατί μπορεί να ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΣΚΛΗΡΟΣ,αλλά στη πραγματικότητα να μην ήταν- και είχε αμαρτωλή ζωή, τότε να κάνουμε ΠΟΛΛΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ, Θείες Λειτουργίες, Σαρανταλείτουργα για τη ψυχή του και να δίνουμε ελεημοσύνη σε φτωχούς για τη σωτηρία της ψυχής του, για να ευχηθούν οι φτωχοί “να αγιάσουν τα κόκκαλά του”, ώστε να καμθεί ο Θεός και να τον ελεήσει.Έτσι ότι δεν έκανε εκείνος, το κάνουμε εμείς γι’ αυτόν.Ενώ ένας άνθρωπος που είχε καλωσύνη, ακόμα και αν η ζωή του δεν ήταν καλή, επειδή είχε καλή διάθεση, με λίγη προσευχή πολύ βοηθιέται.
Έχω υπόψη μου γεγονότα που μαρτυρούν πόσο οι κεκοιμημένοι βοηθιούνται με την προσευχή πνευματικών ανθρώπων.Κάποιος ήρθε στο Καλύβι και μου είπε με κλάματα: Γέροντα, δεν έκανα προσευχή για κάποιο γνωστό μου κεκοιμημένο και μου παρουσιάστηκε στον ύπνο μου.Είκοσι μέρες, μου είπε, έχεις να με βοηθήσεις,με ξέχασες και υποφέρω! Πράγματι, μου λέει (ο προσκηνυτής )εδώ και 20 μέρες είχα ξεχαστεί με διάφορες μέριμνες και ούτε για τον εαυτό μου δεν προσευχόμουν
- Όταν, Γέροντα, πεθάνει κάποιος και μας ζητήσουν να προσευχηθούμε γι’ αυτόν,είναι καλό να κάνουμε κάθε μέρα ένα κομποσχοίνι μέχρι τα σαράντα;
- Άμα κάνεις κομποσχοίνι γι’αυτόν,βάλε και άλλους κεκοιμημένους.Γιατί να πάει η αμαξοστοιχία στον προορισμό της με έναν μόνο επιβάτη, ενώ χωράει και άλλους; Πόσοι κεκοιμημένοι έχουν ανάγκη οι καημένοι και ζητούν βοήθεια και ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΝΑΝ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΕΙ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ!Αφού τόσα μνημόσυνα έκαναν γι’ αυτόν, ας κάνουν συγχρόνως και για τους ξένους.
Μερικοί ,κάθε τόσο, κάνουν μνημόσυνο μόνο για κάποιον δικό τους. Με αυτό το τρόπο δεν βοηθιέται ούτε ο δικός τους, γιατί η προσευχή τους δεν είναι τόσο ευάρεστη στο Θεό.
-Γέροντα, οι νεκροί που δεν έχουν ανθρώπους να προσεύχονται γι’αυτούς βοηθιούνται από τις προσευχές εκείνων που προσεύχονται γενικά για τους κεκοιμημένους;
- Και βέβαια βοηθιούνται.Εγώ, όταν προσεύχομαι για όλους τους κεκοιμημένους, βλέπω στον ύπνο μου τους γονείς μου, γιατί αναπαύονται από την προσευχή που κάνω.Κάθε φορά που έχω Θεία Λειτουργία,κάνω γενικό μνημόσυνο για όλους τους κεκοιμημένους…Αν καμιά φορά δεν κάνω ευχή για τους κεκοιμημένους, παρουσιάζονται γνωστοί κεκοιμημένοι μπροστά μου.Έναν συγγενή μου, που είχε σκοτωθεί στο πόλεμο, τον είδα μπροστά μου μετά τη Θεία Λειτουργία,την ώρα του μνημοσύνου, γιατί αυτόν δεν τον είχα γραμμένο με τα ονόματα των κεκοιμημένων, επειδή μνημονεύονταν στη Προσκομιδή με τους ηρωικώς πεσόντες. Κι εσείς στην Αγία Πρόθεση να μη δίνετε να μνημονευθούν μόνο ονόματα ασθενών, αλλά και ονόματα κεκοιμημένων, γιατί μεγαλύτερη ανάγκη έχουν οι κεκοιμημένοι!

Τι είναι το Ψυχοσάββατο και πως ωφελεί τους κεκοιμημένους ;

Επειδή πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί ρωτούν για το επερχόμενο Ψυχοσάββατο ( Παρασκευή απόγευμα εσπερινός + Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011 , πριν την Κυριακή των Απόκρεω ) που τελεί η Ορθόδοξη Εκκλησία μας για όλους τους κεκοιμημένους αδελφούς μας , παραθέτουμε ένα ενημερωτικό κείμενο του ομότιμου καθηγητή της Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Σ. Σάκκου, από την ιστοσελίδα της Απολύτρωσις. Θεωρούμε τις προσευχές για τους κεκοιμημένους, τους νεκρούς μας ( είτε στη Θεία Λειτουργία, είτε στα μνημόσυνα, είτε στα τρισάγια, είτε στα ψυχοσάββατα ) ΥΨΙΣΤΗ ΜΟΡΦΗ ΑΓΑΠΗΣ προς τους αδελφούς που δεν είναι πια μαζί μας. Και θεωρούμε μεγάλο ατόπημα των χιλιάδων αιρέσεων και παραθρησκειών που αρνούνται τις προσευχές για τους κεκοιμημένους, με σχολαστικισμό ! Τι  κρίμα είναι να αφήνουν τους νεκρούς τους αβοήθητους, χωρίς προσευχές ! Τι κρίμα, τι φοβερό είναι να πεθαίνουν και να μένουν χωρίς τις προσευχές των ζώντων !
Τα Ψυχοσάββατα

Μεσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τούς κεκοιμημένους η αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς.Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους. Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τούς οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι’ αυτούς.Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται.Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα• το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.Με το δεύτερο Ψυχοσάββατο διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια ( επί γης )  γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς.Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα :  Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της  Επουράνιας Βασιλείας Του.Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.
Ο Θεός δεν περιορίζεται από τόπο και χρόνο. Γι Αυτόν είναι γνωστά και συνεχώς παρόντα όχι μόνο όσα εμείς αντιλαμβανόμαστε στο παρόν, αλλά και τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Το διατυπώνει λυρικότατα μία προσευχή της Ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως, που αποδίδεται στον άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό η στον άγιο Συμεών τον νέο θεολόγο:
« Επί το βιβλίον δε σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα σοι τυγχάνει».
Ο Θεός έχει γραμμένες στο βιβλίο της αγάπης του και τις πράξεις που θα γίνουν στο μέλλον, άρα και τις προσευχές που αναπέμπουμε τώρα για πρόσωπα που έζησαν στο παρελθόν. Ως αιώνιος και πανταχού παρών ο πανάγαθος Κύριος μας Ιησούς Χριστός αγκαλιάζει με τη θεία του πρόνοια το άπειρο σύμπαν και τούς ατέρμονες αιώνες. Όλους τους ανθρώπους που έζησαν, ζουν και θα ζήσουν τούς νοιάζεται η αγάπη του• «η γαρ αγάπη του Χριστού συνέχει ημάς» (Β´ Κο 5,14).
Με αυτήν την πίστη αναθέτουμε στην αγάπη και στην αγαθότητα του Θεού «εαυτούς και αλλήλους», τούς ζωντανούς αλλά και τούς κεκοιμημένους μας.
Στέργιος Ν. Σάκκος
Πηγή:ierapostoli.wordpress.com

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Δεῦτε τὴν τιμίαν κεφαλήν, τὴν ἀποτμηθεῖσαν τῷ ξίφει, τοῦ Βαπτιστοῦ οἱ πιστοί, σήμερον τιμήσωμεν, ἐν τῇ εὑρέσει αὐτῆς, ὑπαντῶντες ἐν ᾄσμασι

 
Ἡ τῶν θείων ἐννοιῶν πανσεβάσμιος θήκη,
καὶ τῆς ἀρρήτου οὐσίας,
τρανῶς ἡ προβλέψασα,
τὸ μυστήριον Κάρα σου,
ὡς ἐκ λαγόνων μητρικῶν,
ἐκ τῶν ταμείων τῆς γῆς, σήμερον ἀνατέταλκεν,
Ἰωάννη πανεύφημε,
καὶ εὐωδίασε πᾶσαν τὴν ὑφήλιον,
ἁγιασμοῦ προχέουσα μύρον,
καὶ νοητῶς κηρύττουσα μετανοίας ὁδόν,
καὶ τῷ Σωτῆρι τῶν ὅλων πρεσβεύουσα,
ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Πατρικές συμβουλές και νουθεσίες από τον Γέροντα Εφραίμ, Δίκαιο της Ιεράς Σκήτης του Αγίου Ανδρέου Αγίου Όρους


Σε μια πεντάωρη μαραθώνια ραδιοφωνική εκπομπή στο Ρ/Σ Libero 107,4 στη Θεσσαλονίκη, από 17.00-22.00, ο φωτισμένος και τόσο αγαπητός Γέροντας Εφραίμ, Δικαίος της Ιεράς Σκήτης του Αγίου Ανδρέα στις Καρυές Αγίου Όρους (Σερα'ι'), πρώην Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου, έδωσε αμέτρητες απαντήσεις, σε αμέτρητες ερωτήσεις και απορίες!Μέσα από ένα τέτοιο δημοσιογραφικά ογκώδες υλικό, προσπαθήσαμε παρακάτω να δώσουμε μια επιγραμματική μορφή, με τον κίνδυνο να έχουμε απλοποιήσει ή παραλείψει κάτι ουσιώδες:

Ο Χριστός σταυρώθηκε Παρασκευή 23 Μαρτίου 33 μ.Χ.!
Η νηστεία, όταν δεν αποτελεί καί νηστεία από την αμαρτία, είναι απλώς δίαιτα!
Νηστεύουμε Τετάρτη ενθυμούμενοι την προδοσία του Χριστού!
Νηστεύουμε Παρασκευή ενθυμούμενοι τη Σταύρωση του Χριστού!
Η νηστεία δεν είναι καταναγκασμός. Πρέπει να γίνεται από αγάπη για το Χριστό.
Ο Αδάμ και η Εύα βίωναν πνευματικά τον Παράδεισο. Πλάστηκαν στη γη, από γη. Έζησαν 930 χρόνια στήν Μεσοποταμία, ανάμεσα στους δύο ποταμούς (Τίγρης-Ευφράτης).
Δεινόσαυροι υπήρξαν στη γη. Για κάποιο λόγο ( πού εμείς ακριβώς δέν γνωρίζουμε ) θέλησε ο Θεός να σταματήσουν να υπάρχουν, όπως και άλλα μεγάλα ζώα, σαν τα μαμούθ.
Δυσκολευόμαστε οικονομικά, ή σωματικά, από αμετανόητα αμαρτήματα! Όταν φτάσουμε σε ταπείνωση και τα εξομολογηθούμε, τότε τακτοποιούνται τα πράγματα!
Το 666 όταν είναι αριθμητικό, π.χ. η σελίδα ενός βιβλίου, δεν σημαίνει ότι η σελίδα εκείνη είναι καί του Αντιχρίστου. Όταν όμως είναι συμβολικό, πρέπει να προσέξουμε! Τότε θα είναι χάραγμα, στο χέρι ή το μετωπό μας…
Το τατουάζ είναι αμαρτία και βαρύνει τον άνθρωπο ψυχικά και σωματικά. Ο άνθρωπος πρέπει να μένει όπως τον έκανε ο Θεός. Τα τατουάζ είναι ανεξίτηλα και βγαίνουν μόνο με Ιατρική επέμβαση. Να τά αποφεύγουμε καί να μή αφήνουμε τα παιδιά μας να βάζουν αυτά τα τατουάζ, ακόμα κι΄ αυτά που κρατούν μερικές ημέρες, επειδή συνηθίζουν σε αυτά…
Κινδυνεύουν να χάσουν ακόμα και την ψυχή τους όσοι, ή όσες «ξεματιάζουν»! Μόνο η Εκκλησία δια του Ιερέως μπορεί να διαβάσει ειδική ευχή, σε όποιον έχει βασκαθεί. Βασκαίνονται όσοι δεν εξομολογούνται!
Να μην αφήνουμε να καούν τα οστά των κεκοιμημένων μας όταν τα βγάζουν από τον τάφο στην ανακομιδή! Μπορούμε να τα βάλουμε στο χωριό, σε κάποιο εκκλησάκι, ή στο σπίτι.
Δεν πρέπει να καίγονται οι αποθανόντες. Πρέπει να ταφόμαστε. Όπως τό θέλει ο Θεός.
Οικουμενική Σύνοδος θα αποφανθεί για τη Δωρεά Σώματος μετά θάνατον. Μπορούμε όμως να δώσουμε όργανα όσο είμαστε εν ζωή, όπως και αίμα, εάν δεν κινδυνεύει η δική μας υγεία.
Τα παιδάκια καλό είναι να πάρουν την καλή συνήθεια της νηστείας από 5 χρονών, ανάλογα και με την κατάσταση του καθενός.

Ο Σωκράτης, ήταν σαν προπομπός τής εμφάνισης τού Χριστού, καί είχε την λεγόμενη “σπερματική Χάρη.” Υπήρξαν μερικά πνεύματα της παλαιάς εποχής, ( για την Αρχαία Ελλάδα μιλούμε τώρα ), οι οποίοι, για εκείνα τα χρόνια που ήταν σκότος ψηλαφητό, τό να λέγουν, να γράφουν, και να κηρύττουν, ότι «ένας είναι ο Θεός », κι΄ ότι δεν έχει χρόνο και ηλικία, ήτανε κάπως προφητικό ! Λέξεις που οι Άγιοι Πατέρες Θεολογικώς τοποθέτησαν… Πλησίασαν αρκετά ( τήν Αλήθεια )…
Αυτοί, από τους Πατέρες θεωρούνται σεσωσμένοι. Σε κάποια Μοναστήρια τους αγιογραφούν στον εξωνάρθηκα στους σεσωσμένους. Κυρίως τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη…
Πρέπει να προσθέσουμε και τον Μέγα Αλέξανδρο, που τον χρησιμοποίησε ο Θεός να κηρύξει απανταχού την Ελληνική Γλώσσα, ώστε δια αυτής να κηρύξουν οι Απόστολοι απανταχού της γης. Ο σκοπός του ήταν ειρηνικός, δεν ήταν πολεμικός να φονεύσει τους λαούς της γης…
Η ομοφυλοφιλία είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα. Έφερε δύο παγκόσμιες καταστροφές, επί Νώε και στα Σόδομα και Γόμορα…
Ο Χριστός έτρωγε από όλα. Η Παναγία μάλιστα του έφερνε γάλα με μέλι. Έτρωγε ψάρια ψητά μαζί με τους μαθητές Του. Δεν έφαγε όμως κρέας. Ήταν πολύ φτωχός. Οι ξυλουργοί και οι ψαράδες ήταν οι πλέον φτωχοί…
Θέλει πολλές Λειτουργίες, Προσευχές, Ελεημοσύνες και από πολλούς, όλοι μαζί, για να βγει κάποιος κεκοιμημένος από την Κόλαση. Είναι σαν να δουλεύουμε εμείς, και να κολλούμε τα ένσημα σε άλλον… Δεν μπορεί να βγει από εκεί όμως εάν έχει θανάσιμα αμαρτήματα καί αμετανόητα…
Ο Πολιτικός Γάμος είναι νόμιμη πορνεία, εάν μετά δεν τελεστεί καί Ορθόδοξος Γάμος. Ο μόνος σωστός Γάμος είναι ο Ορθόδοξος. Για να έχουν και τα παιδιά ευλογία Θεού.

Όταν κάποιος ψυχορραγεί για μέρες, υπάρχει κάποιο ανεξομολόγητο αμάρτημα. Οι αγιασμένοι άνθρωποι δεν έχουν ψυχορράγημα. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι που αποθνήσκουν καθιστοί. Με το κομποσκοίνι στο χέρι.
Το κομποσκοίνι έχει σε κάθε κόμπο εννέα σταυρούς, καθ΄ υπόδειξη Αγίου Αγγέλου, στον Άγιο Παχώμιο. Να μην τα έχουμε για επίδειξη. Το κομποσκοίνι μας θυμίζει το Χριστό, όπως το δαχτυλίδι μας θυμίζει το γάμο μας. Να μην ντρεπόμαστε να το φορούμε.
Το θέμα του Ημερολογίου είναι αστρονομικό, δεν είναι Θεολογικό. Η προσθήκη των ημερών από πλευράς επιστήμης είναι σωστή. Ο τρόπος με τον οποίο επιβλήθηκε δεν ήταν σωστός!
Τα αμαρτήματα και τα πάθη δεν κληρονομούνται από γονείς σε παιδιά. Οι κακιές συνήθειες «κληρονομούνται», με την έννοια ότι τα παιδιά μιμούνται τους γονείς.
Οι ψυχές που είναι ελεύθερες, μπορούν να κατεβαίνουν στη γη από την Ανάσταση ως την Πεντηκοστή. Και έχουν συμβεί πολλά θαυμαστά γεγονότα…
Το Άστρο της Βηθλεέμ ήταν Άγγελος Κυρίου εξ ουρανού, με μορφή αστέρος. Διότι τα άστρα δεν μετακινούνται. Ο Άγγελος είχε δέσμη φωτός σαν πυξίδα που καθοδηγούσε τους Μάγους.
Το ταξίδι των Μάγων διήρκησε περίπου δύο χρόνια.
Οι Μάγοι Μελκούμ, Ιάσπαρ, και Βαλτάσαρ έγιναν Χριστιανοί. Όταν γυρίσαν πίσω στην πατρίδα τους, πέσαν όλα τα αγάλματα. Έπειτα μαρτύρησαν για το Χριστό.
Τα λείψανα των Τριών Μάγων βρίσκονται σήμερα στην Κολωνία της Γερμανίας, σε Λατινικό ναό. Μεταφέρθηκαν με τις σταυροφορίες.

Ο Χριστός ήταν περίπου δύο χρονών όταν έφτασαν οι Μάγοι στη Βηθλεέμ. Τότε η Παναγία ήταν 18 χρονών περίπου. Βρισκόταν με τον Χριστό σε σπίτι στη Βηθλεέμ τότε, όχι στο σπήλαιο της φάτνης.
Θα παρακαλέσουμε την Παναγία γονυπετείς, εάν είναι δυνατόν μετά δακρύων, να μας πάρει τη ντροπή που εμποδίζει την Εξομολόγηση. Πρόκειται για μεγάλη νίκη!
Ας έχουμε την ευχή του Γέροντα Εφραίμ.

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Εγγραφή του Ιερού μας Ναού στο site των ορθοδόξων προορισμών, http://xartes.psaltiri.org

Βίος και πολιτεία του Αγ. Πολυκάρπου επισκόπου Σμύρνης, απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτη


O άγιος Πολύκαρπος γεννήθηκε το 60 μ.X. στη Mικρά Aσία, στην αλησμόνητη Σμύρνη. Kαι που ακριβώς; Mέσα στη φυλακή! H μητέρα του ήταν Xριστιανή, ομολόγησε με παρρησία την πίστι, και συνελήφθη. Ήταν τότε έγκυος και φυλακίστηκε ετοιμόγεννη, μαζί με άλλους. Προσπάθησαν να τη μεταπείσουν, αλλ’ αυτή παρέμεινε ακλόνητη. Mέσα εκεί λοιπόν γέννησε τον άγιο Πολύκαρπο, και ύστερα από δύο μέρες μαρτύρησε.Nεογνό τον πήρε μία ευλαβής Xριστιανή, τον υιοθέτησε και τον ανέθρεψε. Tου διηγείτο για τη γλυκειά του μάνα, που μαρτύρησε μέσ’ στις φυλακές. Tον πότισε με το νέκταρ και το γάλα της αγίας μας πίστεως.Aυτά σ’ εμάς φαίνονται παραμύθια. Oι Xριστιανοί εκείνοι ήταν αετοί καί πετούσαν πολύ ψηλά. Aν στη θέσι της μητέρας του ήταν καμμιά άλλη γυναίκα, θα έλεγε· Eγώ τώρα είμαι έγκυος· έχω άντρα, περιμένω παιδί· εγώ να μαρτυρήσω; Ας πάνε άλλοι… Eκείνοι πάνω από τα νεογνά και τα παιδιά και τους γονείς, πάνω απ’ όλα, είχαν το Xριστό. Aυτός ήτανε ο μεγάλος έρωτας της ψυχής  τους.
Eίναι λοιπόν αγία η μητέρα, και ο Πολύκαρπος παιδί αγίων. Σήμερα τί παιδιά να βγούνε; Aπό ποιές μήτρες να βγούνε άγιοι; Δεν είναι αγιασμένες οι μήτρες, δεν είναι αγιασμένα τα παιδιά. Kαι γεννιούνται τέρατα, τρομοκράτες, εγκληματίες. Kαλά είπε ένας στάρετς, μεγάλος διδάσκαλος και πνευματικός της Pωσίας. Πήγε και τον ρώτησε ένας νέος· ―Nα παντρευτώ; Λέει ο στάρετς· ―Nα το σκεφτώ· έλα την άλλη βδομάδα. Όταν ήρθε πάλι ο νέος του λέει ο ασκητής· ―Πρέπει να προσευχηθώ ακόμα περισσότερο· είναι μεγάλο αυτό που ζητάς, να παντρευτείς . Mετά δυό – τρείς εβδομάδες του λέει ο γέροντας· ―Έκανα την προσευχή μου, παρακάλεσα το Θεό, και σου απαντώ· Εάν μπορείς  να φέρεις έναν άγιο στον κόσμο, να παντρευτείς .Mεγάλα λόγια αυτά. Aν μπορείς  να φέρεις έναν άγιο, να παντρευτείς · Αν δηλαδή δεν μπορείς  να φέρεις έναν άγιο, αλλά βγάλεις έναν ακόμη από το πλήθος των αχρήστων ή καί εγκληματιών ανθρώπων, πού ‘ναι βάρος της κοινωνίας και όλοι καταριώνται τη μάνα και τον πατέρα που τον γέννησαν, να μην παντρευτείς . δεν είναι μικρό πράγμα ο γάμος.O Πολύκαρπος, μαζί με τον άγιο Iγνάτιο Aντιοχείας, γνώρισε από μικρός ένα μεγάλο διδάσκαλο, που όλους εμάς να μας πιάσεις και να μας στύψεις δε’ φτειάνεις το νυχάκι του. Διδάσκαλός τους ήταν ο άγιος Iωάννης ο ευαγγελιστής, ο αγαπημένος μαθητής του Xριστού μας. Tον είχε κοντά του και τον αγαπούσε ο Iωάννης το μικρό Πολύκαρπο. Aργότερα έγινε αναγνώστης και μελετούσε τας Γραφάς. Ήταν υπόδειγμα στη ζωή του. Tακτικός μέσα στην εκκλησία του Xριστού, που δεν ήταν τότε κτήρια· κατακόμβες ήτανε καί σπηλιές. Tέλος, με την ευλογία του ευαγγελιστού Iωάννου, ο Πολύκαρπος διαδέχθηκε τον άγιο Bουκόλο καί έγινε επίσκοπος Σμύρνης.
Aπό την ημέρα που ανέβηκε στο θρόνο δεν ησύχασε. Γι’ αυτό επί των ημερών του το ποίμνιο της Σμύρνης αυξήθηκε. Aλλ’ αυτό προκάλεσε την κακία και το φθόνο των ειδωλολατρών.
Όταν έγινε ο διωγμός του Δεκίου (το 143 μ.X.) οι Xριστιανοί τον φυγάδευσαν σε ερημική δασώδη περιοχή. Eκεί έμενε καί προσευχόταν. Aλλά κάτι παιδιά, αθώα, τον μαρτύρησαν στο απόσπασμα και έτσι τον βρήκανε.
Παρουσιάστηκε ενώπιον του ανθυπάτου. Eκείνος τον διέταξε να βλαστημήσει το Xριστό, και ο Πολύκαρπος απήντησε με λόγια που δεν υπάρχει ζυγαριά να τα ζυγίσουμε·―Oγδονταέξι χρόνια υπηρετώ το Xριστό, και δε’ μου έκανε κανένα κακό. Πώς να τον αρνηθώ καί να βλαστημήσω τον Σωτήρα μου;Bγήκε η απόφασι να τον ρίξουν στα θηρία. Aλλά, περίεργο, τα θηρία δεν τον πείραξαν. Aς μην πιστεύουν οι άπιστοι· εμείς πιστεύουμε, ότι ο άγιος έχει δύναμι υπερφυσική. «Θαυμαστός ο Θεός εν τοίς αγίοις αυτού» (Ψαλμ. 67,36). Tότε ακούστηκε φωνή· Στη φωτιά! Πήγαν να τον δέσουν, αλλ’ αυτός δεν θέλησε. Πέφτοντας μέσα στις φλόγες έκανε την προσευχή του. Kαι η φωτιά έκανε καμάρα! Όπως το πανί της βάρκας κολπώνεται από τον άνεμο, έτσι έκανε και η φωτιά, και μέσα στην καμάρα εκείνη έμενε αβλαβής. Στο τέλος κάηκε, και μιά ευωδία σκορπίστηκε εκεί, σα’ να καιγόταν λιβάνι. Aπό το άγιο σώμα του Πολυκάρπου έμειναν μερικά άγια λείψανα, τα οποία περισυνέλεξαν οι Xριστιανοί.
Aυτός ήταν ο άγιος Πολύκαρπος· ένας άγιος των πρώτων χριστιανικών αιώνων.

Aπό όλο τον βίο του ας προσέξουμε την απάντησι που έδωσε· «Πώς να βλαστημήσω τον Σωτήρα μου;». Δεν θέλησε να πει κακό λόγο γιά το Xριστό, και μαρτύρησε.Eκείνος μπροστά στα θηρία και στη φωτιά δε’ βλαστήμησε. Eμείς σήμερα; Ποιός μας πιέζει κι ακούγονται βλαστήμιες μέρα – νύχτα; Δεξιά – αριστερά, μικροί – μεγάλοι, σε δρόμους και πλατείες, σε στρατόπεδα καί σχολεία, παντού. Bλαστημάνε καί οι γυναίκες ακόμη! Ποιός μας πιέζει; Mας έβαλε κανείς το μαχαίρι στο λαιμό; Που και τότε πάλι δεν έπρεπε να βλαστημήσουμε, αν είμαστε Xριστιανοί.«Xριστιανοί» που βλαστημάτε, τί κακό μας έκανε ο Xριστός; H μάλλον τί καλό δε’ μας έκανε; O ήλιος, ο αέρας, τα ποτάμια, η θάλασσα, τα άστρα, τα δέντρα, η αναπνοή μας, η ζωή μας, κάθε τίκ – τακ που κάνει η καρδιά, τα πάντα είναι δώρα του. Tί κακό μας έκανε;Tον βλαστημούμε, και μακροθυμεί. Aλλά μέχρι πότε; Θα έρθει η τιμωρία. Kαι θα ‘μαστε αναπολόγητοι την ημέρα εκείνη.

H βλαστήμια είναι η πιο μεγάλη αμαρτία στον κόσμο. Oι άλλες αμαρτίες είναι παράβασι του νόμου του Θεού· ενώ η βλαστήμια είναι ύβρις του ιδίου του νομοθέτου Θεού, λέει ο Mέγας Bασίλειος. Γι’ αυτό και τα στοιχεία της φύσεως έχουν αγριέψει εναντίον μας. Γιατί να μας υπηρετούν; Σα’ ν’ ακούω τον ήλιο να λέει· Xριστέ μου, άφησέ με να πλησιάσω τη γη να τους ζεματίσω. Kαι η θάλασσα να λέει· Άφησέ με να φουσκώσω τα κύματά μου να τους πνίξω. Kαι η φωτιά να λέει· Άφησέ με να τους κάψω. Kαι η γη να λέει· Άφησέ με να κάνω σεισμό μεγάλο να τους θάψω. Γι’ αυτό θα υποστούμε τιμωρίες· δε’ θα μείνουν έτσι αυτά.

Tα παλιά τα χρόνια οι άνθρωποι ήταν ευγνώμονες. Λίγο νερό έχουμε στα νησιά μας· δεν υπάρχουν εκεί ποτάμια μεγάλα. Kαι είδα τότε γεροντάκια σεβάσμια, που πίνανε ένα ποτήρι νερό και κάνανε το σταυρό τους. Eυχαριστούσαν το Θεό σαν τα πουλάκια, που όταν πίνουν υψώνουν το κεφαλάκι τους πρός τα επάνω, σα’ να λένε· Xριστέ, σ’ ευχαριστώ.Σήμερα; Aχάριστοι. Kαι ιδού λοιπόν τώρα η τιμωρία· άρχισε η ανομβρία! Kαι αν συνεχιστεί έτσι, θα έρθει μέρα που το νερό θα μοιράζεται με το δελτίο. Mάλιστα. Για να μάθεις, άνθρωπε αχάριστε! Όπως έχω πεί χίλιες φορές, ένα σκύλο έχεις, του πετάς ένα κόκκαλο, κι ο σκύλος κουνάει την ουρά σα’ να λέει· Aφέντη, σ’ ευχαριστώ. K’ εμείς, τη μπουκιά έχουμε στο στόμα καί το Xριστό βλαστημάμε. Θα πούμε το ψωμί ψωμάκι και το νερό νεράκι. Θα στερέψουν τα ποτάμια καί οι λίμνες.Aς πάρουμε λοιπόν το δίδαγμα αυτό. Kαι όπως απήντησε ο άγιος Πολύκαρπος, έτσι κ’ εμείς. Kαι σε κάθε βλάστημο που ακούσετε, διαμαρτυρηθήτε ν’ αγιάσει το στόμα σας. Διαφορετικά, έχουμε αμαρτία. Δεν αμαρτάνει μόνο αυτός που βλαστημά· αμαρτάνει και όποιος ακούει το βλάστημο και μένει αδιάφορος.Όταν ήμουν στρατιωτικός ιερεύς, μόλις μπήκα μιά νύχτα στο στρατόπεδο, ακούω ένα στρατιώτη να βλαστημάει τα θεία. Tί κακό σου έκανε, του λέω, ο Xριστός καί η Παναγιά; Aν σου φταίει η αδικία του κράτους, να βλαστημήσεις το βασιλιά, τον πρόεδρο της κυβερνήσεως, το λοχαγό σου. Ά, αυτούς δεν τολμάς! Δειλέ άνθρωπε, το Θεό βλαστημάς;Θεέ μου, σε ποιόν αιώνα ζούμε! Θά ‘πρεπε να μην υπάρχει ούτε ένας βλάστημος. Φταίμε όλοι.O Θεός δια πρεσβειών της υπεραγίας Θεοτόκου και του αγίου Πολυκάρπου, που θυσιάσθηκε για να μη βλαστημήσει, ας ελεήσει καί σώσει όλους μας. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 24-2-1989, ημέρα Παρασκευή πρωΐ.
Πηγή: http://www.augoustinos-kantiotis.gr

Τή ΚΓ' τού αυτού μηνός, Μνήμη τού Αγίου Ιερομάρτυρος Πολυκάρπου, Επισκόπου Σμύρνης


Καρπούς τούς λογικούς, τώ Κυρίω προσφέρων, Πολύκαρπε σοφέ, αρετών δι' ενθέων, εδείχθης αξιόθεος, Ιεράρχα μακάριε, όθεν σήμερον, οι φωτισθέντες σοίς λόγοις, ανυμνούμέν σου, τήν αξιέπαινον μνήμην, δοξάζοντες Κύριον

Ο πατήρ Παίσιος είπε:

Ο αληθινός χριστιανός έχει τρία γνωρίσματα:
1। Διαβάζει τον Λόγο του Θεού (Αγία Γραφή)
2। Τον εφαρμόζει στη ζωή του
3। Φροντίζει να τον διαδίδει για να σώζονται και οι άλλοι και να γίνονται κοινωνοί του θαύματος που έζησε.

Ο πόλεμος και η απάτη που χρησιμοποιεί ο διάβολος, για να εγκαταλείψουμε τον δρόμο της αρετής που βαδίζουμε, κατά τον Αγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη


altΠοιά τακτική έχει ο διάβολος στο να πολεμά γενικά και να παραπλανά ανθρώπους διαφόρων καταστάσεων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΗ΄

Γνώριζε, αγαπητέ, ότι ο διάβολος δεν φροντίζει για τίποτα άλλο, παρά για τη δική μας απώλεια, και ότι δεν πολεμάει όλους με ένα και τον ίδιο τρόπο. Και για να αρχίσω να σου περιγράφω μερικούς από τους πολέμους του και τις τακτικές τους και τις απάτες του, σου παρουσιάζω πέντε καταστάσεις ανθρώπων. Μερικοί είναι στην υπηρεσία της αμαρτίας χωρίς κανένα λογισμό να ελευθερωθούν· μερικοί πάλι, θέλουν να ελευθερωθούν, αλλά δεν το επιχειρούν· είναι και άλλοι που μετά την απόκτησι των αρετών, πέφτουν με μεγαλύτερη φθορά στην αμαρτία. Άλλοι νομίζουν ότι βαδίζουν στην τελειότητα, άλλοι αφήνουν τον δρόμο της αρετής που έχουν και άλλοι, την αρετή που έχουν, την κάνουν αιτία κακίας. Γιά όλους αυτούς θα μιλήσω ξεχωριστά.

Ο πόλεμος και η απάτη που χρησιμοποιεί ο διάβολος για εκείνους που κρατάει στην υπηρεσία της αμαρτίας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΘ΄
Όταν ο διάβολος κρατά κάποιον στην υπηρεσία της αμαρτίας, δεν φροντίζει για τίποτα άλλο παρά να τον τυφλώνη περισσότερο και να τον βγάζη από κάθε καλό λογισμό, που μπορεί να τον παρακινήση στο να γνωρίση την πολύ δυστυχισμένη του ζωή· και όχι μόνον τον βγάζει από τους λογισμούς που τον καλούν στην επιστροφή και στην μετάνοια, βάζοντας στο νού του άλλους λογισμούς κακούς και αντίθετους, αλλά και με έτοιμες και γρήγορες αφορμές, τον κάνει ο τρισκατάρατος να πέφτη συχνά στην ίδια αμαρτία ή σε άλλες μεγαλύτερες, από τις οποίες βγαίνει ο ταλαίπωρος αμαρτωλός, περισσότερο σκοτισμένος και τυφλός, ώστε με την τυφλότητά του φτάνει και γκρεμίζεται στην συνήθεια της αμαρτίας και έτσι τρέχοντας ο άθλιος από την πράξι της αμαρτίας σε μεγαλύτερη τυφλότητα και πάλι από την τυφλότητα σε μεγαλύτερα αμαρτήματα, κυκλογυρίζει σχεδόν όλη την ταλαίπωρη ζωή του μέχρι θανάτου, αν ο Θεός δεν οικονομήση την σωτηρία του με την χάρι του.
Λοιπόν, όποιος βρίσκεται σε αυτή την πολύ δυστυχισμένη κατάστασι, αν αγαπά να θεραπευθή, πρέπει να δεχθή αμέσως το γρηγορώτερο τον λογισμό εκείνον και την έμπνευσι, που τον προσκαλεί από το σκοτάδι στο φως και από την αμαρτία στη μετάνοια και πρέπει να φωνάξη με όλη του την καρδιά στο Ποιητή του· «Κύριέ μου βοήθησέ με, βοήθησέ με γρήγορα και μη με αφήσης πλέον σε αυτό το σκοτάδι της αμαρτίας»· ας μη σταματήσει να ξαναλέη πολλές φορές το ίδιο και να φωνάζη με αυτό και παρόμοιο τρόπο· και αμέσως, αμέσως, αν είναι δυνατόν, ας ζητήση βοήθεια και συμβουλή, για να μπορέση να ελευθερωθή από τον εχθρό· εάν όμως δεν μπορή να πάη αμέσως, ας προστρέξη γρήγορα στον σταυρωμένο Ιησού και ας προσπέση στα Αγιά του πόδια με το πρόσωπο στη γη και στη Θεοτόκο Μαρία, ζητώντας ευσπλαγχνία και βοήθεια· και η νίκη στέκεται σε αυτή την γρηγοράδα.

Ο πόλεμος και η απάτη, που μεταχειρίζεται ο διάβολος για εκείνους που γνωρίζουν το κακό τους και θέλουν να ελευθερωθούν. Και γιατί οι αποφάσεις μας πολλές φορές δεν φέρνουν το αποτέλεσμά τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Λ΄ 
Εκείνοι, που γνωρίζουν την κακή ζωή που ζούν και θέλουν να την αλλάξουν, ως επί το πλείστον μένουν πλανεμένοι και νικημένοι από τον εχθρό με αυτά τα όπλα· μετά από αυτά· αύριο, αύριο· ας τελειώσω πρώτα αυτή την υπόθεσι και μετά από αυτά να παραδοθώ με περισσότερη ανάπαυσι στη χάρι του Θεού και στη πνευματική ζωή· ας κάνω αυτό σήμερα και αύριο μετανοώ. Παγίδα του εχθρού είναι αυτή, αδελφέ, η οποία έπιασε πολλούς και πιάνει ακόμη πιο πολύ τον κόσμο. Αιτία της παγίδας αυτής είναι η αμέλεια και η άγνοιά μας. Επειδή και σε μια τέτοια υπόθεσι, από την οποία αποτελείται και κρέμεται όλη η σωτηρία της δικής μας ψυχής και όλη η τιμή του Θεού, δεν πιάνουμε γρήγορα εκείνο το τόσο δυνατό όπλο και να πούμε στον εαυτό μας· τώρα, τώρα να ζήσω πνευματική ζωή και όχι μετά από αυτά· σήμερα, σήμερα να μετανοήσω και όχι αύριο· το τώρα και το σήμερα, είναι στα χέρια μου· το, μετά από αυτά και το αύριο είναι στα χέρια του Θεού. Αλλά και αν μου είχε δοθή το, μετά από αυτά και το αύριο, ποιός δρόμος σωτηρίας και νίκης θα είναι αυτός, το να θέλω πρώτα να πληγωθώ και ύστερα να θεραπευθώ, το να κάνω πρώτα τις νέες αταξίες μου και να συμορφώνωμαι;

Οπότε, αν θέλης να φύγεις, αδελφέ, από αυτή την πλάνη και να νικήσης τον εχθρό, η θεραπεία είναι, το να υπακούσης γρήγορα με την πράξι στους καλούς λογισμούς και τις θείες εμπνεύσεις, που σε καλούν σε μετάνοια και να μη δώσης καθόλου περιθώριο στη μέση, ούτε να πής, ότι εγώ αποφάσισα οριστικά να μετανοήσω μετά από αυτά και πια δεν μπορώ να αλλάξω· όχι γιατί οι αποφάσεις αυτές πολλές φορές είναι λανθασμένες και πολλοί δείχνοντας εμπιστοσύνη σ αυτές, εξαπατήθηκαν και έμειναν αμετανόητοι για διάφορες αιτίες.
Α΄. Γιατί οι δικές μας αποφάσεις δεν είναι θεμελιωμένες πάνω στην απιστία του εαυτού μας και στο θάρρος και την ελπίδα του Θεού· και μετά από αυτό συμβαίνει το να μη μπορούμε να δούμε την μεγάλη μας υπερηφάνεια, από την οποία παρακινούμενοι, δίνουμε εμπιστοσύνη στις δικές μας αποφάσεις, Πως είναι σταθερές. Αλλά το φως για να γνωρίσουμε αυτή την υπερηφάνεια και ασθένειά μας και η βοήθεια για να θεραπευτούμε, προέρχεται από την αγαθότητα του Θεού, ο οποίος παραχωρεί, όπως είπαμε προηγουμένως, να πέσουμε και με την πτώσι, μας προσκαλεί αντί να ελπίζουμε στο δικό μας θάρρος και ελπίδα, να ελπίζουμε και να δίνουμε εμπιστοσύνη σε αυτόν μόνο· και από την υπερηφάνειά μας, μας προσκαλεί στη γνώσι του εαυτού μας. Θέλεις να γνωρίζης, άνθρωπε, πότε είναι δυνατές και στερεές οι αποφάσεις σου; Όταν δεν έχης καμμία εμπιστοσύνη στο εαυτό σου και όταν είναι όλες θεμελιωμένες με ταπείνωσι στην ελπίδα και το θάρρος του Θεού.
Β΄. Όταν κινούμαστε εμείς να πάρουμε καμμία απόφασι, σκεφπόμαστε μόνο την ωραιότητα και δύναμι της αρετής, η οποία παρασύρει με το μέρος της την θέλησί μας, όσο και αν είναι ασθενής και αδύνατη· μετά από αυτά όμως, όταν παρουσιασθή η δυσκολία και ο κόπος, με τα οποία αποκτάται η αρετή, με το να είναι αδύνατη και νέα η θέλησί μας, μικραίνει και αποσύρεται πίσω και στη συνέχεια μένουν άπρακτες οι αποφάσεις μας. Γι αυτό εσύ συνήθισε να αγαπάς πολύ περισσότερο τις δυσκολίες, που φέρνουν την απόκτησι των αρετών, παρά τις ίδιες τις αρετές, και από αυτές τις δυσκολίες ας τρέφεται πάντα η θέλησίς σου, πότε με το λίγο και πότε με το πολύ, αν θέλης πραγματικά να αποκτήσεις τις αρετές. Και ας είσαι βέβαιος, ότι τόσο πιο γρήγορα και πιο γενναία θα νικήσης τον εαυτό σου και τους εχθρούς σου, όσο πιο γενναία αγκαλιάσεις τις δυσκολίες και όσο περισσότερο τις αγαπάς.
Γ΄. Γιατί οι αποφάσεις μας μερικές φορές δεν σκέφτονται τις αρετές και την θέλησι του Θεού, αλλά το δικό τους συμφέρον, το οποίο, συνήθως ακολουθεί τις αποφάσεις, που κάνουμε για τις πνευματικές τρυφές και για να αποκτήσουμε θεία χαρίσατα. Οπότε εμείς, στις θλίψεις που μας στενοχωρούν πολύ, άλλη βοήθεια δεν βρίσκουμε, παρά να βάλουμε σκοπό και να αποφασίσουμε Πως θα παραδοθούμε ολοκληρωτικά στο Θεό και στις εξασκήσεις των αρετών. Και αν αγαπάς να παραδοθής και συ, αδελφέ, σε αυτό, ας είσαι στο καιρό των πνευματικών τρυφών πολύ επιφυλακτικός και ταπεινός στις αποφάσεις σου· ιδιαίτερα όμως φυλάξου, να μη δίνης εντολές στον εαυτό σου και να μην κάνης τάματα, για να μην τα παραβής και πέσης στην αμαρτία· και όταν βρίσκεσαι λυπημένος, η απόφασι και η γνώμη σου ας είναι να υποφέρης ευχάριστα τον σταυρό και την θλίψι, καθώς θέλει ο Κύριος, αποστρεφόμενος κάθε γήινη βοήθεια και καμιά φορά ακόμη και την ουράνια· μια ας είναι η αναζήτησίς σου και μία η επιθυμία σου, να βοηθήσαι από τον Θεό, για να μπορής να υποφέρης κάθε τι αντίθετο, χωρίς να μολύνης την αρετή της υπομονής και χωρίς να κάνης τον Θεό σου να δυσανασχετήση.

Η απάτη που χρησιμοποιεί ο εχθρός, για εκείνους που νομίζουν ότι βαδίζουν στην τελειότητα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΑ΄
Όταν ο εχθρός δεν μπορή να νικήση ούτε αυτούς που έχουν εξαρτηθή από την αμαρτία, ούτε αυτούς που ζητάνε να ελευθερωθούν από αυτήν, όπως παραπάνω είπαμε, τότε τρέχει ο πονηρός στους ενάρετους και πολεμάει σαν πανούργος να τους κάνη να λησμονήσουν τους εχθρούς, που είναι κοντά τους και έμπρακτα τους πολεμούν και τους βλάπτουν, να επιθυμούν όμως και να φαντάζωνται πάνω από την δύναμί τους τα υψηλά και μεγάλα (67) και πριν από τον κατάλληλο καιρό να έχουν αποφασιστικούς σκοπούς, για να φθάσουν στην τελειότητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το να μη φροντίζουν αυτοί για τις πληγές, με τις οποίες είναι πληγωμένοι, αλλά, νομίζοντας αυτές τις επιθυμίες και αποφάσεις της τελειότητας σαν να ήταν έργα και πράγματα, υπερηφανεύονται με διαφόρους τρόπους. Οπότε, μη θέλοντας να υποφέρουν στην πράξι κάτι το αντίθετο, ούτε το παραμικρό εμπόδιο ή ένα μικρό λόγο, χάνουν μετά από αυτό τον καιρό τους σε μεγάλες μελέτες αποφάσεων, αποφασίζοντας δηλαδή με το νού τους, να υποφέρουν μεγάλες δοκιμασίες για την αγάπη του Θεού. Και επειδή, όταν παίρνουν τις φαντασμένες αυτές αποφάσεις, δεν αισθάνονται καμμία θλίψι και αντίθεσι στο σώμα τους, γι αυτό νομίζουν οι ταλαίπωροι ότι βρίσκονται στο ύψος εκείνων των εναρέτων, που υποφέρουν μεγάλες δοκιμασίες έμπρακτα. Και δεν γνωρίζουν, Πως άλλα είναι τα λόγια και οι αποφάσεις και άλλα είναι τα έργα και η πραγματικότητα.
Λοιπόν, αν θέλης να αποφύγης, αδελφέ, αυτή την απάτη, αποφάσισε να πολεμάς με τους εχθρούς, που σε πολεμούν πραγματικά και από κοντά και έτσι θα γνωρίσης φανερά, αν οι αποφάσεις που παίρνεις, είναι αληθινές ή ψεύτικες· δυνατές ή αδύνατες· και έτσι θα βαδίσης στην αρετή και την τελειότητα, μέσα από τον δοκιμασμένο ασφαλή και βασιλικό δρόμο.
Εναντίον των εχθρών εκείνων, που δεν σε ενοχλούν προς το παρόν, δεν σε συμβουλεύω να κάνης πόλεμο, πάρα μόνο όταν πιθανά αντιληφθής ότι με την πάροδο του χρόνου θα σε πολεμήσουν. Γιατί με την πρόγνωσι και την προμελέτη μπορείς να προετοιμασθής με γενναίες αποφάσεις για να αντισταθής· και όταν έρθουν, μένουν άπρακτοι, αφού σε βρίσκουν προετοιμασμένο. Γι αυτό μη νομίσης ποτέ ότι οι αποφάσεις σου Πως να έγιναν και έργα και πράξεις κι αν ακόμη εξασκήθηκες στις αρετές για λίγο χρόνο με τους κατάλληλους τρόπους· αλλά σε αυτά ας είσαι ταπεινός και να φοβάσαι τον εαυτό σου και την αδυναμία σου· και ελπίζοντας στο Θεό, τρέξε σε αυτόν με συχνές δεήσεις για να σε δυναμώνη και να σε φυλάη από τους κινδύνους και μάλιστα από κάθε μικρή υπόληψι και ελπίδα του εαυτού σου. Γιατί αν εσύ είσαι κατά αυτό τον τρόπο ταπεινός στον εαυτό σου, πιθανόν να μην είσαι ελεύθερος τελείως από κάποια μικρά ελαττώματα (στα οποία σε αφήνει ο Θεός καμιά φορά για να σε κάνη να γνωρίσης την αδυναμία του εαυτού σου και για να φυλάξη σε σένα κάποιο καλό που έχεις), παρόλα αυτά, σου επιτρέπεται να επιθυμής και να παίρνης μεγάλες αποφάσεις, για να ανέβης σε ψηλότερο βαθμό τελειότητας.

Ο πόλεμος και η απάτη που χρησιμοποιεί ο διάβολος, για να εγκαταλείψουμε τον δρόμο της αρετής που βαδίζουμε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΒ΄ 
Η τέταρτη απάτη με την οποία μας επιτίθεται ο πονηρός διάβολος, όταν μας δη ότι βαδίζουμε τον ευθύ δρόμο της αρετής, είναι οι διάφορες επιθυμίες, που ξεσηκώνει εναντίον μας, για να μας κάνη να ξεπέσουμε από την εκγύμνασι των αρετών στις κακίες. Γιά παράδειγμα, όταν ένας άρρωστος υποφέρη με υπομονετική θέλησι την αρρώστια του, ο εχθρός, που γνωρίζει ότι με τον τρόπο αυτόν μπορεί εκείνος να αποκτήση την συνήθεια της υπομονής, του παρουσιάζει μπροστά του πολλά καλά έργα, που θα μπορούσε να κάνη αν βρισκότανε σε άλλη κατάστασι και φροντίζει να τον πείση ότι αν ήταν υγιής, θα μπορούσε να υπηρετήση καλύτερα τον Θεό και να ωφελήση και τον εαυτό του και τους άλλους.
Αφού του βάλλει αυτές τις επιθυμίες, πηγαίνει σιγά σιγά, αυξάνοντάς τες κατά αυτό τον τρόπο, που τον κάνει να θορυβήται και να ταράζεται, γιατί δεν μπορεί να τις τελειώση, σύμφωνα με το θέλημά του. Και όσο του γίνονται μεγαλύτερες και δυνατώτερες οι παρόμοιες επιθυμίες, τόσο πιο πολύ αυξάνει και η ενόχλησις και η ταραχή της καρδιάς του· και μετά λίγο λίγο, με ικανότητα τον καταφέρνει ο εχθρός ώστε να μην υπομένη πλέον την αρρώστια του, όχι ως αρρώστια, αλλά ως εμπόδιο εκείνων των αρετών, που με πολλή όρεξι επιθυμεί να κάνη, για μεγαλύτερη ωφέλεια. Και αφού τον φέρει σε αυτό το σημείο, με πολλή ικανότητα του κλέβει από το νού εκείνο τον σκοπό που είχε για να υπηρετήσει καλύτερα τον Θεό και να αποκτήση περισσότερες αρετές. Και έτσι, άλλο δεν του αφήνει, παρά γυμνή και μόνη την επιθυμία του να ελευθερωθή από την αρρώστια. Επειδή όμως, σύμφωνα με την θέλησί του, δεν του περνά, συγχύζεται και ταράσσεται σε τέτοιο σημείο, που γίνεται εντελώς ανυπόμονος, και έτσι φθάνει ο άθλιος να πέση στην κακία της ανυπομονησίας, από την αρετή της υπομονής, που εξασκείτο από πριν χωρίς να το καταλαβαίνη καθόλου (68).
Ο τρόπος λοιπόν, για να αντισταθής σε αυτήν την απάτη του διαβόλου, είναι ο εξής: Όταν βρεθής σε αυτή την κατάστασι της αρρώστιας, που να ενοχλήσαι και να ταράσσεσαι, πρόσεχε καλά, να μη δέχεσαι ή να μην υποχωρής καθόλου στις επιθυμίες που τότε σου έρχονται, όσο καλές κι αν φαίνωνται. Γιατί, μη μπορώντας τότε να τις κάνης έργο, αναγκαστικά συγχύζεσαι και δεν ειρηνεύεις. Πρέπει λοιπόν, με κάθε ταπείνωσι, υπομονή και υποταγή να πιστεύης, Πως οι επιθυμίες σου αυτές, δεν μπορούν να πάρουν εκείνη την έκβασι και το τέλος που επιθυμείς, όντας εσύ περισσσότερο αδύνατος και αστήρικτος από εκείνο που εσύ λογαριάζεις· ή σκέψου ότι ο Θεός για τις κρυφές κρίσεις του ή και για τις αμαρτίες σου, δεν θέλει από σένα εκείνα τα καλά που επιθυμείς, αλλά καλύτερα θέλει να σε έχη ταπεινωμένο με την υπομονή, κάτω από το γλυκό και δυνατό χέρι της θελήσεώς του.
Έτσι παρόμοια και αν έχης κάποτε κανόνα από τον Πνευματικό σου για κανένα σου αμάρτημα και γι αυτό δεν μπορείς, όπως επιθυμείς, να ακολουθής με συνέπεια την κάθε ενέργεια που κάνεις για ευλάβεια, και ιδιαιτέρως την θεία Κοινωνία, μη συγχυσθής και ενοχληθής από την επιθυμία τους· αλλά αφού αποβάλης κάθε δικό σου θέλημα, φόρεσε εκείνο που αρέσει στο Θεό με πόνο καρδιάς, λέγοντας μέσα σου. Άχ, εάν το μάτι της θεϊκής πρόνοιας, δεν έβλεπε σε μένα αχαριστίες και ελαττώματα, εγώ βέβαια, δεν θα βρισκόμουν τώρα σε τέτοια αθλιότητα, να στερηθώ τη χάρι των αγιωτάτων Μυστηρίων γι αυτό, βλέποντας ότι ο Κύριος μου, μου φανερώνει με αυτό την αναξιότητά μου, υμνώ και δοξολογώ στους αιώνας το όνομά του, λέγοντας προς αυτό: «Φιλανθρωπότατε Δέσποτα· ελπίζοντας καλά στην αγαθότητά σου, αν και είμαι ανάξιος ο άθλιος να σε δεχθώ στην ψυχή μου με το μέσο των θείων Μυστηρίων, με όλα αυτά, δεν σταματώ με άλλον τρόπο να σου ανοίγω την καρδιά μου, για να μπαίνης πνευματικά σε αυτή, να την χαροποιής και να την δυναμώνης εναντίον των εχθρών, που θέλουν να την χωρίσουν από σένα· και παραμένω πάντα ευχαριστημένος για όλα εκείνα, που αρέσουν στα μάτια σου, Δημιουργέ μου και Σωτήρα μου· αυτό μόνο επιθυμώ, το θέλημά σου να είναι και τώρα και πάντα η τροφή μου και η δύναμίς μου· και αυτή μόνο την χάρι, πολυαγαπητέ μου, σου ζητώ· η ψυχή μου ελευθερωμένη από κάθε τι που δεν σου αρέσει, να μένη πάντα ντυμένη με την στολή των αγίων σου εντολών και ετοιμασμένη στο νοητό ερχομό σου και σε ό,τι άλλο επιθυμείς να μου δώσης».
Αν φυλάξης αυτές τις παραγγελίες, να είσαι σίγουρος, ότι κάθε επιθυμία του καλού, που εσύ δεν μπορείς να ολοκληρώσης, που προέρχεται είτε από την φύσι, είτε από τον διάβολο, που θέλει να σε ενοχλεί πάντα και να σε βγάζη πάντα από τον δρόμο της αρετής· ή και καμιά φορά από τον Θεό, για να δοκιμασθή η υποταγή σου στο θέλημά του· σε κάθε, λέγω, ανεκπλήρωτη επιθυμία σου, θα έχης πάντα αφορμή να ευχαριστής τον Θεό σου, όπως του αρέσει. Γιατί από αυτό αποτελείται η αληθινή ευλάβεια και η υπηρεσία που ζητάει ο Θεός από εμάς.
Γνώριζε ακόμη και αυτό, ότι ια να μην αγανακτής και χάνης την υπομονή στις θλίψεις και στους πειρασμούς που έρχονται, από όποιο μέρος και αν είναι, πρέπει να χρησιμοποιής εκείνα τα δίκαια και φρόνιμα μέσα, που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν οι υπηρέτες του Θεού, δηλαδή, το να μη δίνης εσύ αφορμή σε αυτές, το να παρακαλής τον Θεό να σε ελευθερώνη από αυτές και άλλα παρόμοια· όχι όμως με τόση επιθυμία και αφοσίωσι ολοκληρωτική, για να ελευθερωθής από τις θλίψεις αυτές, αλλά γιατί θέλει ο Θεός να μεταχειριζώμαστε τα παρόμοια μέσα και όργανα (69). Γιατί, εμείς δεν γνωρίζουμε αν θέλη ο Θεός να μας ελευθερώση με τα μέσα αυτά από την θλίψι εκείνη. Οπότε αν συ κάνης αλλιώς, ζητώντας ολοκληρωτικά να ελευθερωθής από τις θλίψεις, θα γκρεμισθής σε πολλά κακά, και εύκολα θα πέσης στην ανυπομονησία, με το να μη γίνεται η ελευθερία αυτή σύμφωνα με την επιθυμία και την προσπάθειά σου· ή η υπομονή σου θα είναι ελαττωματική, και δεν θα είναι όλη αρεστή στο Θεό, αλλά θα είναι άξια μικρού μισθού.
Τέλος πάντων, σε πληροφορώ εδώ για μία κρυφή απάτη της φιλαυτίας, η οποία συνηθίζει να σκεπάζη τα ελαττώματά μας και με κάποιο τρόπο να τα αποκρούη όπως στο παράδειγμα· βρίσκεται κάποιος άρρωστος, λίγο υπομονητικός στην ασθένειά του, ο οποίος κρύβει την ανυπομονησία του με σκέπασμα κάποιου ζήλου φαινόμενης αρετής, λέγοντας Πως η λύπη του δεν είναι αληθινή ανυπομονησία για το μαρτύριο που υποφέρει από την ασθένεια, αλλά ότι λυπάται εύλογα, ή γιατί αυτός έδωσε την αφορμή για την ασθένεια, ή γιατί εκείνοι που τον υπηρετούν, αηδιάζουν από την ασθένειά του και δυσανασχετούν και βλάπτονται. Έτσι μπορεί να πή κανείς ότι και ο φιλόδοξος, που συγχύζεται για την δόξα που δεν πήρε, δεν αποδίδει την αφορμή της αποτυχίας στη δική του υπερηφάνεια και ματαιότητα, αλλά σε άλλες αφορμές και προφάσεις. Ότι δε η ρίζα της μικροψυχίας και συγχύσεως αυτών, δεν είναι γι άλλους ή γι άλλη αιτία, παρά γιατί αυτοί μισούν και αποστρέφονται εκείνο, που είναι αντίθετο με την επιθυμία τους, φανερό είναι· επειδή, ούτε ο παραπάνω άρρωστος φροντίζει και συγχύζεται, γιατί οι ίδιοι που τον υπηρετούν, κοπιάζουν το ίδιο ή αηδιάζουν και βλάπτονται για την ασθένεια κάποιου άλλου, παρά για μόνο τη δική του· ούτε ο φιλόδοξος, που αναφέρθηκε, συγχύζεται τόσο για άλλες θλιβερές υποθέσεις, που του τυχαίνουν, όσο γιατί απέτυχε να του δοθεί η θέσις που επιθυμούσε. Οπότε, εσύ, για να μη πέσης σε αυτό το σφάλμα και σε άλλα, υπόφερε πάντα με υπομονή κάθε κόπο και εκπαίδευσι, που θα σε ακολουθήση, από όποιου είδους αφορμή και αν είναι.

Η τελευταία απάτη, που χρησιμοποιεί ο διάβολος, για να μας γίνωνται αιτία κακίας οι αρετές που αποκτήσαμε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΓ΄
Το πανούργο φίδι, δεν σταματάει ποτέ να μας πειράζη με τις πανουργίες και τις απάτες του, ακόμη και σε αυτές τις αρετές, που αποκτήσαμε, για να μας γίνωνται αυτές αιτίες φθοράς και κακίας· επειδή, συναρεσκόμενοι σε αυτές και στον ίδιο μας τον εαυτό, φτάνουμε να υψηλοφρονούμε, και υψηλοφρονούντες πέφτουμε (φεύ!) μετά από αυτά στην κακία και στο λάκκο της υπερηφάνειας και της κενοδοξίας. Οπότε, για να φυλαχθής, αδελφέ, από αυτό τον κίνδυνο, συμμάζεψε όλο το νού σου στην καρδιά σου και πολέμα πάντα αυτό τον δαίμονα, σαν να κάθεσαι, σε μια πλατιά και ευρύχωρη πολεμήστρα, στην αληθινή και πολύ βαθιά γνώσι της μηδαμινότητας του εαυτού σου· σκεπτόμενος, Πως αληθινά δεν είσαι τίποτα άλλο, παρά το μηδέν, και Πως δεν μπορείς να κάνης τίποτα, και Πως δεν έχεις τίποτε άλλο, παρά ταλαιπωρίες, αρρώστιες, κακίες και ελαττώματα, και Πως δεν σου ταιριάζει τίποτα άλλο, παρά αιώνια καταδίκη. Και αφού βεβαιωθής σε αυτή την αλήθεια, μην αφήσης ποτέ το νού σου να ασχοληθή με τα εξωτερικά πράγματα του κόσμου, ούτε καν από ένα παραμικρό λογισμό ή γεγονός που θα σου τύχη, έχοντας βέβαιο και σίγουρο, ότι όλα τα εξωτερικά πράγματά σου είναι τόσο εχθρικά, που αν είχες παραδοθή στα χέρια τους, θα ήσουν σίγουρα νεκρός ή πληγωμένος.
Και για να γυμνάζεσαι καλά και να κρατάς καλά την ανωτέρω πολεμήστρα της αληθινής γνώσεως της μηδαμηνότητάς σου, χρησιοποίησε αυτό τον κανόνα: Όσες φορές φέρεις το νού σου στη σκέψι του εαυτού σου και των έργων σου, να υπολογίζης πάντα με εκείνο, που είναι δικό σου και όχι με εκείνο που είναι του Θεού και της χάριτός του· και έπειτα, πίστευε τον εαυτό σου τέτοιο, ό,τι είδους τον βρίσκεις Πως είναι με την δική σου δύναμι, για παράδειγμα· αν σκεφθής τον χρόνο, που ήταν πριν να δημιουργηθείς εσύ, θα δής ότι σε όλη εκείνη την άβυσσο της αιωνιότητας ήσουν ένα καθαρό μηδέν, ούτε μπορούσες να κάνεις τίποτα, για να λάβης την ύπαρξι· πάλι στον καιρό που έχεις την ύπαρξι, για μόνο την αγαθότητα του Θεού, αφίνοντας σε αυτόν το δικό του (το οποίο είναι η διαρκής πρόνοια, με την οποία κάθε ώρα σε φυλάει), τι άλλο είσαι, παρά ένα μηδέν; Γιατί δεν μένει καμμία αμφιβολία, ότι στο πρώτο σου μηδέν (από το οποίο σε τράβηξε με το παντοδύναμό του χέρι ο Θεός), θα μπορούσες να γυρίσεις αυτοστιγμεί, αν αυτός σε αφήση για μία μόνη στιγμή.
Είναι λοιπόν φανερό, ότι μένοντας σε αυτή τη φυσική ύπαρξι, με την δική σου δύναμι, δεν μπορείς ποτέ να υπολογίσης τον εαυτό για κάτι ή να θέλης να σε υπολογίζουν οι άλλοι.
Έπειτα, αν σταθής καλά στο «εύ είναι» της χάριτος, πρέπει να σκεφθής καλά Πως αν η δική σου φύσις γυμνωθή από την θεία βοήθεια και την χάρι, ποιό καλό και αξιόμισθο μπορεί ποτέ να κάνη αυτή μόνη της; Βέβαια, τίποτα. Ώστε μπορείς και συ να λες με τον Παύλο «δεν εκοπίασα εγώ αλλά η χάρις του Θεού που είναι μαζί μου» (Α΄ Κορ. 15,10). Έπειτα, σκεπτόμενος από την άλλη πλευρά τα πολλά σου περασμένα λάθη, και επιπλέον σε αυτά τα άλλα πάρα πολλά κακά που θα έκανες, αν ο Θεός δεν σε εμπόδιζε με το σπλαγχνικό του χέρι, θα βρής ότι οι παρανομίες σου με τον πολλαπλασιασμό, όχι μόνο των ημερών και των χρόνων, στους οποίους έγιναν, αλλά ακόμη και των κακών σου πράξεων και των συνηθειών και παθών σου (γιατί η μία κακία καλεί και παρασύρει στον εαυτό της την άλλη), οι παρανομίες σου, λέω, μπορούν να φθάσουν σε ένα αριθμό σχεδόν αμέτρητο και συ θα γινόσουν ένας άλλος καταχθόνιος εωσφόρος.
Οπότε, αν δεν θέλης να είσαι άρπαγας και κλέφτης της αγαθότητας και της δόξας του Θεού· επειδή όλα τα άλλα τα έδωσε ο Θεός και στα κτίσματά του, την δόξα όμως την κράτησε αυτός, για να δοξάζεται μόνος ως Δημιουργός όλων, γι αυτό λέει, «την δόξα μου δεν θα την δώσω σε άλλον» (Ησ. 42,8), αλλά θα μένης πάντα με τον Κύριό σου και να δοξάζης αυτόν μόνο, όπως είναι δίκαιο, σε κάθε σου πράξι αγαθή, ως αρχή και μέση και τέλος όλων των αγαθών, πρέπει να πιστεύης ότι εσύ είσαι ο κατώτερος και ο χειρότερος όλων των ανθρώπων (70).
Και γνώριζε καλά, ότι αυτή η κρίσις που κάνεις για τον εαυτό σου, δεν έχει καθόλου υπερβολή, για να έχης αφορμή και από αυτό να υπερηφανεύεσαι· αλλά είναι δίκαια και αληθινή, και στη συνέχεια, αιτία ταπεινώσεως, το Πως είσαι δηλαδή από όλους τους άλλους χειρότερος. Εάν όμως και συ νομίζεις Πως γνωρίζοντας την πονηριά σου, ξεπερνάς κατά αυτό κάποιον άλλο, που φαντάζεται κάποιος κάτι για τον εαυτό του· γνώριζε ότι υστερείσαι και συ πολύ και γίνεσαι χειρότερος από αυτόν, αν και θέλης να σε υπολογίζουν οι άνθρωποι και να νομίζεσαι από αυτούς ως τέτοιος (ως άνθρωπος που μπορούν να υπολογίζουν), ο οποίος γνωρίζεις ότι δεν είσαι στην πραγματικότητα.
Λοιπόν, αν θέλης η γνώσις της πονηριάς σου και της μηδαμηνότητάς σου να κρατά μακριά τους εχθρούς σου και να σε κάνη αγαπητό στο Θεό, είναι ανάγκη, όχι μόνο να περιφρονής τον εαυτό σου ως ανάξιο, και στη συνέχεια άξιο όλων των κακών, αλλά και να θέλεις να είσαι καταφρονημένος και από τους άλλους, αποστρεφόμενος τις τιμές, χαιρόμενος στις κατηγορίες και κάνοντας όλα εκείνα, που οι άλλοι που έχουν κοσμικό φρόνιμα περιφρονούν. Αυτών τη γνώμη και τα λόγια μη δεχθής καθόλου (71), ούτε να εγκαταλείψης αυτή την αγία πράξι της περιφρονήσεως του εαυτού σου, για να γίνεται αυτό από σένα, γι αυτόν και μόνο τον σκοπό της ταπεινώσεώς σου και όχι για να αρέσης στους ανθρώπους και να σε έχουν σε υπόληψι.
Εάν δε και τύχει καμιά φορά, να σε αγαπούν πολύ και να σε επαινούν άλλοι για κάποιο καλό που σου έδωσε ο Θεός, στάσου καλά μαζεμένος μέσα στον εαυτό σου και μη μετακινηθής καθόλου από την αληθινή γνώσι της μηδαμηνότητάς σου, που λέχθηκε παραπάνω, αλλά στρέψου πρώτα στον Θεό, λέγοντας προς αυτόν με όλη σου την καρδιά· «Ας μη γίνει ποτέ, Κύριέ μου, να γίνω κλέφτης της δικής σου τιμής και χάριτος· σε σένα πρέπει αίνος, τιμή και δόξα· σε μένα ντροπή». «Σε σένα, Κύριε, η δικαιοσύνη και σε μένα η ντροπή του προσώπου σου» (Δαν. 9,7)· «όχι σε μας Κύριε, όχι σε μας, αλλά δόξασε το όνομά σου» (Ψαλμ. 113,9). «Η δόξα δική σου και εγώ δικός σου δούλος» (Έσδρ. 4,29).
Μετά από αυτά γύρισε προς αυτόν που σε επαινεί, μιλώντας έτσι μέσα σου με τον λογισμό σου· από που αυτός με έχει για καλόν, αφού δεν είναι άλλος καλός και αγαθός παρά μόνος ο Θεός μου; «ουδείς αγαθός, ει μη εις ο Θεός» (Ματθ. 19,17). Γιατί, κάνοντας έτσι και αποδίδοντας στο Θεό το δικό του, θα κρατήσης μακριά τους εχθρούς και θα γίνης άξιος να δεχθής μεγαλύτερα χαρίσματα και ευεργεσίες από τον Θεό. Αλλά και όταν η ενθύμησις των καλών έργων και αρετών που κάνεις σε παρακινούν στην υπερηφάνεια, αμέσως σκέψου, Πως τα έργα αυτά είναι του Θεού και όχι δικά σου (72) και σαν να μιλάς με αυτά, πές:
«Εγώ δεν γνωρίζω Πως φανερωθήκατε και ήρθατε στο νού μου! Γιατί, εγώ δεν είμαι η αρχή σας, αλλά ο αγαθός Θεός και η χάρις του· εκείνος σάς δημιούργησε, σάς έθρεψε και σάς διαφύλαξε, λοιπόν αυτόν μόνον θέλω να γνωρίζω για αληθινό και αρχικό πατέρα και αίτιο, αυτόν να ευχαριστώ και σε αυτόν να αποδίδω κάθε έπαινο».
Έπειτα, σκέψου, Πως όλα τα έργα που έκανες, δεν έφτασαν την αναλογία και τη συμμετρία στο φως και στη χάρη που σου παραδόθηκε, για να γνωρίσης και να τα κάνης, αλλά Πως είναι πολύ ατελή και πολύ μακριά από εκείνο το καθαρό σκοπό και την πρέπουσα επιμέλεια, με την οποία έπρεπε να τα κάνης. Οπότε, αν σκεφθής καλά, περισσότερο πρέπει να ντρέπεσαι από τις αρετές σου, παρά να σου αρέσουν αυτές μάταια και να υπερηφανέυεσαι για αυτές. Γιατί είναι αληθινό, ότι οι φυσικές αρετές του Θεού, τις οποίες πρέπει να μιμούμαστε, αυτές από μόνες τους είναι καθαρές και πολύ τέλειες, μολύνονται κατά κάποιο τρόπο και μειώνονται από τις ατέλειες και ελλείψεις της δικής μας μιμήσεως (73).
Ακόμη, σύγκρινε τα έργα σου με εκείνα των αγίων και αληθινών φίλων και δούλων του Θεού και θα γνωρίσης, ότι τα μεγαλύτερα και καλύτερα έργα τα δικά σου, είναι πολύ τιποτένια και πολύ μικρής ή καθόλου τιμής, αν τα συγκρίνης πάλι με εκείνα τα έργα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που έκανε για σένα στα Μυστήρια της ζωής και του Σταυρού του (τα οποία να υπολογίσης όχι σαν έργα Θεού, αλλά καθ εαυτά μόνον ως έργα ανθρώπου) και αν σκεφθής την καθαρότητα της αγάπης του, την αναμαρτησία, με την οποία τα έκανε, θα γνωρίσης ότι όλα σου τα έργα και οι αρετές, είναι σχεδόν αμαρτίες και ακαθαρσίες. Γιατί γράφτηκε· «όλη η δικαιοσύνη μας είναι σαν βρώμικο ρούχο» (Ησ. 64,6)· ή πολύ περισσότερο, χειρότερες από το τίποτα.
Τελευταία, αν εξυψώσης τον νού σου στη θεότητα και στην άπειρη μεγαλειότητα του Θεού σου, «έμπροσθεν του οποίου, ουδέ ο ουρανός είναι καθαρός», όπως γράφτηκε (Ιώβ 15,15), και στην υπηρεσία και λατρεία που του πρέπει, θα δής καθαρά, ότι όχι υπερηφάνεια και υψηλοφροσύνη, αλλά μεγάλος τρόμος και φόβος πρέπει να σου δημιουργηθή σε κάθε σου έργο, όσο και αν είναι άγιο, όσο και αν είναι πολύ τέλειο και ότι μόνο χρεωστάς να πής με όλη σου την καρδιά στο Θεό, εκείνη την ταπεινή φωνή του Τελώνου· «ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» (Λουκ. 18,13).
Ακόμη σου παραγγέλνω να μην είσαι εύκολος στο να φανερώνης τα χαρίσματα, που σου κάνει ο Θεός. Γιατί, αυτό σχεδόν πάντα, δεν αρέσει στο Θεό, καθώς ο ίδιος μας δίδαξε με την παρακάτω ιστορία.
Φανερώθηκε μια φορά ο Ιησούς Χριστός σαν είδος βρέφους, σε ένα ευλαβή και ενάρετο, και εκείνος γνωρίζοντας Πως ήταν ο Κύριος, τον παρεκάλεσε με απλότητα να του πή τον αγγελικό ασπασμό, καθώς συνηθίζεται να λέγεται από όλους, δηλαδή το, Θεοτόκε Παρθένε· άρχισε το πανάγιο εκείνο βρέφος να λέγη με προθυμία· «Χαίρε, Κεχαριτωμένη Μαρία, ο Κύριος μετά σου· ευλογημένη συ εν γυναιξί». Και εδώ στάθηκε, και δεν θέλησε με τα υπόλοιπα λόγια να επαινέση τον εαυτό του και να πή: «Και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου». Επειδή όμως εκείνος τον παρακαλούσε να πή και τον παρακάτω στίχο και τα υπόλοιπα, αυτό εξαφανίσθηκε, αφίνοντας τον δούλο του σε μεγάλη χαρά. Και με το δικό του παράδειγμα, φανέρωσε σε αυτόν αυτή την ουράνια διδασκαλία, δηλαδή, το να μην επαινή ποτέ κανείς τον εαυτό του και τις χάρες που έχει. Λοιπόν, μάθε και συ να ταπεινώνεσαι και να μην επαινήσαι μόνος σου, γνωρίζοντας τον εαυτό σου και όλα τα έργα σου, Πως είναι ένα τίποτα. «Ας σε εγκωμιάζη ο γείτονας, και όχι το δικό σου στόμα, ξένος και όχι τα δικά σου χείλη» (Παροιμ. 27, 2).
Αυτό είναι το θεμέλιο όλων των αρετών (74)· ο Θεός μας δημιούργησε από το μηδέν και τώρα που είμαστε όντα εξ αιτίας του, θέλει να θεμελιώση όλη την πνευματική οικοδομή πάνω σε αυτή μας τη γνώσι, ότι δηλαδή, από μόνοι ας είμαστε ένα μηδέν και όσο περισσότερο εμβαθύνουμε σε αυτήν, τόσο περισσότερο θα μεγαλώση η οικοδομή· και όσο περισσότερο χώμα βγάζουμε από αυτό το βάθος, δηλαδή, όσο, περισσότερο γνωρίζουμε τα ελαττώματα και τις αθλιότητές μας, τόσο και ο θεϊκός αρχιτέκτονας θα βάλη πλέον στερεές πέτρες, για να αυξήση την πνευματική αυτή οικοδομή. Και μη νομίζης, παιδί μου, ότι μπορείς να εμβαθύνης κάποτε σε αυτή την γνώσι, όσο φτάνει. Γιατί αυτό είναι αδύνατο· μάλιστα, κάνε στον εαυτό σου αυτό τον λογαριασμό, ότι αν και ήταν δυνατόν να παραδοθή σε κανένα δημιούργημα τέτοιο πράγμα, δεν θα μπορούσε να βρεθή άλλο πιο βαθύ βάθος να ερευνήση, παρά η δική σου μηδαμiνότητα.
Από αυτή την γνώσι καλά βαλμένη στη πράξι, μπορούμε να έχουμε κάθε καλό· και χωρίς αυτήν είμαστε σχεδόν τίποτα, ακόμη και αν θέλαμε να κάνουμε τα έργα όλων των αγίων και να είμαστε απασχολημένοι πάντα με τον Θεό· ω μακάρια γνώσι, που μας κάνεις ευτυχισμένους στη γη και δοξασμένους στον ουρανό! ω φως που βγαίνεις από το σκοτάδι και κάνεις λαμπρές και καθαρές τις ψυχές! ω χαρά που δεν αναγνωρίζεσαι Πως λάπεις ανάμεσα στις ακαθασίες μας! ω μηδέν, το οποίο σαν γνωρισθής, μας κάνεις κυρίους του σύμπαντος! Δεν μπορώ να χορτάσω ποτέ, μιλώντας σου σχετικά με αυτό, αγαπητέ. Αν θέλης να επαινέσης τον Θεό, κατηγόρησε τον εαυτό σου και να επιθυμής να κατηγορήσαι από τους άλλους· ταπεινώσου σε όλους και κάτω από όλους, αν θέλης να υψώσης τον Θεό και τον εαυτό σου σ αυτόν. Αν επιθυμής να τον βρής, μην υψώνεσαι, γιατί αυτός φεύγει· ταπεινώνου και ταπεινώσου όσο μπορείς· και αυτός θα έλθη να σε βρή και να σε αγκαλιάση· και τόσο θέλει να σε δεχθή και ενωθή σφικτά μαζί σου με αγάπη, και τόσο πλέον αγαπητά, όσο περισσότερο εσύ ταπεινώνεσαι στα μάτια του και όσο θέλεις να ταπεινώνεσαι και από τους άλλους και όλοι να σε αποστρέφωνται, σαν ένα πράγμα συγχαμερό.
Λοιπόν, για την τόση χάρι, που σου κάνει, αδελφέ, ο Θεός, ο τόσο λυπημένος από τις αμαρτίες σου, για να σε ενώση με τον εαυτό του, κάνε και συ αυτό, το να νομίζης δηλαδή τον εαυτό σου ανάξιο και χειρότερο από όλους και μη παραλείπης συνεχώς, να ευχαριστής και να είσαι χρεώστης εκείνων, που γίνονται αφορμή να ταπεινώνεσαι· δηλαδή σε εκείνους που σε περιφρόνησαν ή και σε περιφρονούν συνέχεια. Και αν άθελά σου και με κακή όρεξι της καρδιάς σου, υποφέρεις τις περιφρονήσεις τους, όμως αγωνίσου όσο μπορείς, να μη δείχνης κανένα εξωτερικό σημάδι ότι σου κακοφαίνονται.
Και αν με όλες αυτές τις σκέψεις και λογαριασμούς, που είναι πολύ αληθινές, η πανουργία του διαβόλου και η αγνωσία και κακή κλίσι η δική μας, θα μπορούσαν να ήθελαν υπερισχύση σε μας, με τρόπο που οι λογισμοί της υψηλοφροσύνης να μη λείπουν από το να μας ενοχλούν και να πληγώνουν την καρδιά ας, ακόμη και τότε είναι καιρός κατάλληλος, τόσο περισσότερο να ταπεινωνώμαστε και να περιφρονούμε και να μισούμε τον εαυτό μας, όσο από την δοκιμή βλέπομε, Πως πολεμούμε, ναί, και αγωνιζόαστε με όλες μας τις δυνάμεις, για να λυτρωθούμε από αυτό· δεν μπορούμε όμως να ελευθερωθούμε από την τυραννία του, επειδή και πάσχουμε από τις ενοχλήσεις της υπερηφάνειας, η οποία έχει την ρίζα και αρχή στην μάταιη και καταραμένη υπόληψι του εαυτού μας και έτσι θα βγάλη από το πικρό φαρμάκι μέλι, υγεία από τις πληγές και ταπείνωσι από την ίδια την υπερηφάνεια.
Πηγή:Pistos.gr