Άφιέρωμα στο Μακαριστό Μητροπολίτη Λευκαδος & Ιθάκης κκ ΝΙΚΗΦΟΡΟ επί τη συμπληρώσει 2 ετών από την κοίμησή του

     Miα από τις πιό ασκητικές μορφές ελλήνων Ιεραρχών είναι και αυτή του μακαριστού Μητροπολίτου Λευκάδος και Ιθάκης κκ Νικηφόρου Δεδούση. Μια ασκητική μορφή που πέρασε και έδρασε στην Λευκάδα επί μισό περίπου αιώνα, οδηγώντας πλειάδα πιστών στον ουρανό και στον θρόνο του Θεού. Το ιστολόγιό μας αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα μικρό αφιέρωμα στον μακαριστό αυτόν Επίσκοπο, επί τη συμπληρώσει 2 ετών από την Κοίμησή του , τον Ιανουάριο του 2007.

Δημοσιεύουμε το παρακάτω αρθρο του αγαπητού π Ιωαννικίου Ζαμπέλη, νυν διακόνου της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος & Ιθάκης προς τον αγαπημένο επίσκοπο της Λευκάδας

Με βαθιά συγκίνηση ο πιστός λαός της Λευκάδας και της Ιθάκης προέπεμψε την περασμένη Τετάρτη τον πνευματικό του πατέρα προς την αιωνιότητα. Ο επί σαράντα συναπτά έτη επίσκοπος της τοπικής μας Εκκλησίας παρεδρεύει πλέον στο ουράνιο Θυσιαστήριο, μαζί με την μακρά σειρά των προκατόχων του αρχιερέων από τον άγιο Σωσίωνα, πρώτο επίσκοπο Λευκάδος μέχρι και τον Γέροντα Μητροπολίτη Δωρόθεο. Από την περασμένη Δευτέρα, ημέρα της προς Κύριον εκδημίας του, στέκεται μπροστά στον Θρόνο του Δικαιοκρίτη Θεού, έτοιμος από καιρό. Βρίσκεται όμως πλέον και στο αλάνθαστο κριτήριο της Ιστορίας, που τον καταγράφει ως μια από τις σημαντικότερες μορφές που πέρασαν από την Λευκάδα του 20ου και 21ου αι. Με πολύπλευρο έργο και σημαντική προσφορά στην πνευματική πρόοδο του λαού, που τόσο αγάπησε. Τον παρακολουθήσαμε να βουρκώνει λέγοντας «να είστε καλά, αγαπητοί μου Λευκαδίτες» στην τελευταία Θ. Λειτουργία που τέλεσε, στο πανηγύρι της Κυρα-Φανερωμένης, όπως έλεγε, το καλοκαίρι του 2006.
Ο λαός της κατʼ επιλογήν πατρίδας του, του νησιού όπου έζησε τα 2/3 της επίγειας ζωής του, εκφράστηκε γιʼ αυτόν στο τριήμερο προσκύνημα του σεπτού σκηνώματός του. Εγκωμίασαν την ιερή μνήμη του οι τοπικές αρχές, εκ μέρους των Λευκαδιτών όλων. Επαίνεσαν την εκούσια φτώχεια του, τη λιτότητα, το ασκητικό του ήθος, την αγάπη για τον πλησίον, την πίστη του και τα τόσα χαρίσματά του? Εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους τα πνευματικά του παιδιά. Πολλοί απʼ αυτούς, πρεσβύτες λελευκασμένοι μπροστά στην Αγία Τράπεζα σήμερα, δάκρυσαν ανυπόκριτα, αποχαιρετώντας τον χειραγωγό τους προς την ιερωσύνη.
Η Λευκάδα ομολογεί πόσα του οφείλει και για πόσα τον ευχαριστεί: για την αγάπη και την στοργή του, για την αγωνία του για τον καθένα μας χωριστά, για την υποδειγματική βιοτή του, για το άγιο παράδειγμά του, για την ακατηγόρητη πολιτεία του!
Έφυγε πλήρης ημερών, έχοντας συμπληρώσει τα ενενήντα έτη του, για να αναπαυθεί επιτέλους από τους κόπους και τις ασθένειες. Αφήνει ανάμνηση αγαθή, μνήμη αγία! Οι υπόλοιποι Ιεράρχες τον σέβονταν κι ας μην είχε ο ίδιος επιδοθεί σε δημόσιες σχέσεις. Εκτιμούσαν την κρίση και τις επιλογές του -κι ας παρέμενε συνήθως σιωπηλός και προσευχόμενος κατά τις θυελλώδεις συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου. Οι αδελφοί του αρχιερείς, όχι μόνον οι δέκα που τον συνόδευσαν στην εξόδιο ακολουθία, αναγνωρίζουν την αγιότητά του και τη διακηρύσσουν.

Λιτή η ζωή του. Ασκητική η διατροφή του. Πενιχρή η ενδυμασία του. Άδειο το πορτοφόλι του. Δίχως τραπεζικές καταθέσεις και υλικά αγαθά. Χωρίς πολυτελή άμφια. Δε δεχόταν δεσποτικές τιμές, μήτε τις προβλεπόμενες από την τάξη της αρχιερατικής χοροστασίας. Ένοιωθε την αρχιερωσύνη ως ευθύνη και σταυρό, ζυγό που είχε επιθέσει στους ασθενικούς του ώμους ο Αρχιποίμενας Χριστός.

Διατηρούσε την πόρτα της καρδιάς και του γραφείου του ανοιχτή. Στεκόταν πάνω από τους κομματικούς διαχωρισμούς του ποιμνίου του. Απέφευγε τις συγκρούσεις. Τηρούσε ίσες αποστάσεις από τα πνευματικά του παιδιά, κληρικούς και λαϊκούς. Μοχθούσε για να χειροτονεί καταρτισμένους κληρικούς, με βασικό προσόν την έξωθεν καλή μαρτυρία και φόβο Θεού.
Ήξερε από σκληρή δουλειά. Στα φοιτητικά του χρόνια, παρόλο που προερχόταν από ευκατάστατη οικογένεια της Καλαμάτας, αναγκάστηκε να εργάζεται με πλήρες οκτάωρο ως εργάτης στο τυπογραφείο της αδελφότητας ΖΩΗ και να παρακολουθεί παράλληλα τις παραδόσεις των πανεπιστημιακών καθηγητών, μέχρι να λάβει το πτυχίο της Θεολογίας.
Περιόδευσε στην ελληνική επαρχία (Μεσσηνία, Λαχανάς, Λαγκαδάς, Φωκίδα κ.ά.) ως λαϊκός και κληρικός ιεροκήρυκας.Εκάρη μοναχός στο μοναστήρι της Φανερωμένης. Αγαπούσε τον μοναχικό βίο και όσο μπορούσε ακολουθούσε τους τρόπους της μοναχικής πολιτείας. Λυπόταν που δεν μπόρεσε ποτέ να προσκυνήσει τον Αγιώνυμο Άθωνα. Με ιερή νοσταλγία θυμόταν τους μοναχούς της ιδιαίτερης πατρίδας του κι έναν τυφλό, κατανυκτικό ψάλτη του ασκητηρίου Παναγουλάκη. Αναπαυόταν κατά διαστήματα στα μοναστήρια του Ελικώνα Βοιωτίας, Προφ. Ηλία Παρνασσίδος, Αγ. Τεσσαράκοντα Σπάρτης και κάθε καλοκαίρι στην πολυαγαπημένη του Μονή της Φανερωμένης.

Tα κελιά και η αίθουσα του Συνοδικού στην Ι.Μ Φανερωμένης

Η κεντρική πύλη της Ιεράς Μονής Φανερωμένης

Η Θαυματουργή εικόνα της ΄΄ Κυράς  ΄΄  Φανερωμένης

 Πόθος του ανεκπλήρωτος να ταφεί στη μονή της μετανοίας του. Θελγόταν η ψυχή του από αγιασμένες μορφές του αιώνα μας. Οι φωτογραφίες των γερόντων Πορφυρίου, Παϊσίου, Ιακώβου κ.ά. κοσμούσαν το γραφείο του. Το ίδιο και το πορτραίτου του «Πατριάρχη της αγάπης», μακαριστού Δημητρίου.
Νεότατος ήρθε στο νησί μας και αγκάλιασε τους νέους της μετεμφυλιακής Λευκάδας. Ο λόγος του ιεροκήρυκα τραβούσε σαν μαγνήτης μικρούς και μεγάλους. Ενθρονίστηκε σύντομα στις καρδιές όλων. Μια απλοϊκή γριούλα της Νεάπολης, η κυρα-Κωστάντω, είχε την φωτογραφία του πλάι στα εικονίσματα. Με πόνο οι Λευκαδίτες τον αποχωρίστηκαν, όταν μετατέθηκε ως ιεροκήρυκας στην Άμφισσα.

Ο Ιερός Ναός Αγ Μηνά στην Λευκάδα

Ο προκάτοχος και Γέροντάς του, Δωρόθεος πρότεινε αυτόν για διάδοχό του στον μεγάλο Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, αφουγκραζόμενος την διάχυτη επιθυμία του λευκαδίτικου λαού. Και από τις 21 Ιουλίου 1968 οι Λευκαδίτες του ξαναείπαν το «καλώς ήλθατε στο νησί του Βαλαωρίτη και του Σικελιανού». Οι πολλοί ανακουφίστηκαν με τον ερχομό του και στάθηκαν δίπλα του, στην υλοποίηση των ιεραποστολικών σχεδίων του. Υποστήριξαν υλικά και ηθικά τα βήματά του. Φοβήθηκαν πως θα τον χάσουν από κοντά τους το 1974, όταν ο αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ εκθρόνιζε τους «ιερωνυμικούς» Μητροπολίτες. Τον είδαν να παραμένει κοντά τους και να απομακρύνεται σπάνια από το νησί. Μετρημένες οι φορές που έκανε χρήση της κανονικής άδειάς του. Περιόδευε κάθε χρόνο, δυο και τρεις φορές, σε όλα τα χωριά της Λευκάδας και της Ιθάκης. Το Πάσχα γιόρταζε τον ένα χρόνο στο ένα νησί και τον επόμενο στο άλλο. Το Μεγανήσι, ο Κάλαμος και ο Καστός δε βρίσκονταν μακριά από το πεδίο της ποιμαντικής του έγνοιας. Γνώριζε τους Λευκαδίτες και τους Ιθακησίους με τα μικρά τους ονόματα.

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ιερού Ναου Αγ Νικολάου Λευκαδος

Το έργο του μακαριστού Νικηφόρου

Για τα δεδομένα της εποχής και της ηλικίας του δημιούργησε έργο αξιοζήλευτο:

- Λειτούργησε το Γηροκομείο που ανήγειρε ιδίαις δαπάνες ο προκάτοχός του, όπου και ο ίδιος περιθάλφθηκε στα τέλη του.
- Έθεσε τις βάσεις για την αναστήλωση και τον εξωραϊσμό της Μονής Φανερωμένης, ώστε να γίνει πανελλήνιο προσκύνημα με συνεχιστή της μέριμνάς του το πνευματικό του ανάστημα και μέχρι σήμερα ηγούμενο Νικηφόρο.
- Ίδρυσε τις Εκκλησιαστικές Μαθητικές Κατασκηνώσεις, με πολύχρονη προσφορά στη νεολαία μέχρι σήμερα.
- Το Οικοτροφείο που έχτισε φιλοξένησε και ανέθρεψε εκατοντάδες μαθητών από τα χωριά μας, που φοιτούσαν στα σχολεία της πόλης.
- Ευλόγησε τη δημιουργία Σχολής Βυζαντινής Μουσικής.
 Ίδρυσε Κατηχητικά Σχολεία, Ομάδες Εργαζομένων Νέων, Κύκλους Μελέτης Αγίας Γραφής, ομάδες Κοινωνικής Πρόνοιας. Αλληλογραφούσε με τα πνευματικά του παιδιά, που είχαν ξενιτευθεί για σπουδές και εργασία.
- Αγωνίσθηκε για να χειροτονήσει κληρικούς υψηλής πνευματικής στάθμης, 49 συνολικά, και ομολογουμένως τα κατάφερε. Είναι το μεγαλύτερο δώρο του στην τοπική μας Εκκλησία!
- Μερίμνησε για την μεταφορά τεμαχίου του λειψάνου του Αγ. Ραφαήλ από τη Λέσβο στη γενέτειρά του, Ιθάκη.

- Επί των ημερών του έγινε η ανακομιδή του λειψάνου και η αγιοκατάταξη του Οσίου Ιωακείμ του Ιθακησίου.

- Καλλιέργησε το γραπτό και το προφορικό θείο κήρυγμα.
- Παρευρισκόταν στις περισσότερες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις.
- Φρόντιζε να συναντά κάθε χρόνο τους εκπαιδευτικούς, τους ψάλτες, τους επιτρόπους, τους οδοκαθαριστές.
- Λειτουργούσε για τους απόδημους Λευκαδίτες και Ιθακησίους κάθε χρόνο στην Αθήνα.
- Ενίσχυε από το υστέρημά του και από το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο τους ενδεείς.
- Επισκεπτόταν τακτικά στο νοσοκομείο τους ασθενείς, μέχρι και το περασμένο καλοκαίρι, παρά τις δυσκολίες της δικής του υγείας.
Διατηρούσε κοινωνικές επαφές, με αγάπη και διάκριση, με ευάριθμους συμπολίτες μας. Αγαπούσε τη φύση. Απολάμβανε τους περιπάτους στη Γύρα και τις άλλες λευκαδίτικες εξοχές. Καμάρωνε για τους αγαπητούς του Λευκαδίους, με την υψηλή επτανησιακή κουλτούρα, τη φιλόξενη διάθεση και τα ευγενή αισθήματα.Φύση ποιητική, μελετούσε την ελληνική και την ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Εμπνεόταν από κορυφαίους στοχαστές. Ο λόγος του είχε πάντα λογοτεχνική φρεσκάδα, ρητορική δειότητα, φιλολογική αρτιότητα. Μιλούσε τη δημοτική, τη γλώσσα του λαού, χωρίς πομφόλυγες και λεκτικές ακροβασίες. Ήταν ο πρώτος Επίσκοπος που εκφώνησε τον ενθρονιστήριο λόγο του στη δημοτική διάλεκτο. Έγραψε βιβλία,άρθρα, δοκίμια, κηρύγματα...
Μοχθούσε για την εξύψωση του πνευματικού επιπέδου του κλήρου και του λαού της επαρχίας του. Μετακαλούσε διακεκριμένους ομιλητές, οργανώνοντας διαλέξεις στο τότε ΠΑΝΘΕΟΝ, επετειακές εκδηλώσεις, εποικοδομητικές ομιλίες. Επαινούσε κάθε πνευματική και φιλοπρόοδη προσπάθεια των σωματείων μας. Οργάνωσε τη δεκ. 1970 «Ειδική Σχολή Ιερατικής Επιμόρφωσης» για τους ολιγογράμματους κληρικούς. Συγκαλούσε τακτικά ιερατικές συνάξεις και συνέδρια.Διέθετε την αίσθηση του χιούμορ, με διάθεση φλεγματική πολλές φορές, πάντα όμως προσεκτικός και μετρημένος.
Φρόντισε για τη δενδροφύτευση γύρω από το μοναστήρι της Φανερωμένης. Νουθετούσε τους κληρικούς και τους πιστούς για την πρόληψη των πυρκαγιών.
Πρόσεχε πολύ να μη δίνει αφορμές σκανδαλισμού στο ποίμνιό του. Αυστηρός πρώτα με τον εαυτό του και κατόπιν με τους άλλους, δε συγχωρούσε πολυτέλειες και επιδείξεις, πολύ δε περισσότερο ηθικής φύσεως εκτροπές. Πλήρωνε ο ίδιος τους λογαριασμούς των τηλεφώνων του, τις κυρίες που μαγείρευαν και τον φρόντιζαν. Για να μην προκαλεί τους φτωχούς του ποιμνίου του δεν χρησιμοποιούσε στη Λευκάδα το υπηρεσιακό όχημα, αλλά επιβιβαζόταν σε ΙΧ αυτοκίνητα, αγροτικά, «κλούβες», σαν ένας απλός κληρικός. Λιτά τα ιερά άμφιά του τα «πανιά», που έλεγε κι ίδιος γελώντας. Δεν έμενε μόνος με γυναίκες ούτε επέτρεπε να επιβαίνουν στο ίδιο αυτοκίνητο μʼ αυτόν. Λεπτομέρειες που φαίνονται αστείες στους ανυποψίαστους. Ήταν όμως εκδηλώσεις άκρας προσοχής και ευαισθησίας για να μην πληγώσει τις πνευματικές αντοχές των χλιαρών και ευκολόπιστων. Αυτά τον προφύλαξαν από εύκολες κατηγορίες. Όταν η Εκκλησία κλυδωνιζόταν πρόσφατα από ηθικές παρεκτροπές κληρικών, τον Επίσκοπο που γνωρίσαμε από μικρά παιδιά βλέπαμε και στηριζόταν η πίστη και η αφοσίωσή μας στον υπερανθρώπινο και ιερό θεσμό της Εκκλησίας.Ευαίσθητος και ευσυγκίνητος, συνέπασχε με τους πάσχοντες. Δάκρυζε μπροστά στον ανθρώπινο πόνο. Δεν αδιαφορούσε για την ορφάνια, για τον χαμό των νέων παιδιών, για τον πρόωρο θάνατο συνεργατών του. Φλογερές οι δεήσεις του ανέβαιναν τότε στον Ουρανό και φρόντιζε να παρηγορεί τα εμπερίστατα παιδιά του.Μετά την οσιακή τελευτή του, λησμονούμε τις όποιες ατέλειες του χαρακτήρα του και ενδεχόμενες παραλείψεις στο έργο του ?υπαγορευμένες στην πλειονότητά τους από την απροθυμία του να συγκρουσθεί με τα πνευματικά του παιδιά- και διαπιστώνουμε ότι «τοιούτος ημίν έπρεπεν αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμίαντος, κεχωρισμένος από των αμαρτωλών...»

Ας είναι αιωνία του η μνήμη και ας πρεσβεύει στον Ζωοδότη Κύριο για εμάς τους ταπεινούς και αναξίους δούλους