ΑΡΧΕΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ
ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ
i) H εκδήλωση αγάπης και συμπάθειας στους ασθενείς
Οι επισκέψεις των κατ ’οίκον ή στα νοσοκομεία για τον ιερέα , όχι απλά είναι ένα κοινωνικό καθήκον ή μια απλή και τυπική έκφραση αγάπης προς τον πλησίον αλλά είναι ένα καθήκον έξω από τα όρια της ενορίας ,μια ιδιάζουσα αποστολή. Τις εκδηλώσεις συμπαράστασης και συμπάθειας προς τους ασθενείς επιβάλλει το καθήκον της αγάπης προς τον πλησίον την οποία συνέστησε ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός στην διδασκαλία Του. Συμπληρώνοντας τις δυο πρώτες εντολές του Μωσαϊκού νόμου , καθόρισε την πλήρη έκταση και έννοια της αγάπης προς τον πλησίον. Έτσι καταργώντας τον παλαιό νόμο , στήριξε την καινή αυτού διδαχή στην εντολή της αγάπης , η οποία αποτελεί την συνισταμένη όλων των χριστιανικών αρετών. Χωρίς την τήρηση της αγάπης προς τον πλησίον , κανένας δεν δύναται να αγαπά τον Θεό. Η προς Αυτόν αγάπη είναι προϋπόθεση της τηρήσεως της αγάπης προς τον πλησίον. Αυτή επεκτείνεται προς φίλους και εχθρούς χωρίς να εξαίρει κανέναν άνθρωπο , χωρίς καμία διάκριση .
Στην Καινή Διαθήκη βρίσκουμε μια ευρύτερη διδασκαλία της αγάπης , αφού ο Ιησούς Xριστος είναι το μοναδικό πρότυπο της αγάπης . « Αυτήν εστίν η εντολή η εμη ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς …». Ο Χριστός είναι το αυθεντικό πρότυπο της αγάπης και απόδειξη είναι η σταυρική του θυσία , που υπήρξε το αποκορύφωμα της τέλειας αγάπης Του προς τους ανθρώπους. Η αξία του σταυρικού πάθους του Κυρίου , αποτελεί την συνισταμένη όλων των πνευματικών και ηθικών αξιών , το αρραγές θεμέλιο και τον γνώμονα της πορείας του ανθρώπου.
Από τα πιο πάνω συμπεραίνουμε ότι η ποιμαντική διακονία του κληρικού στον νοσηλευτικό χώρο , πρέπει να στηρίζεται – να έχει ως θεμέλιο την αγάπη και την συμπόνια προς τον άρρωστο.
Για να μπορεί όμως ένας ποιμένας να το κάνει αυτό πρέπει να έχει μια επαρκή κατανόηση για τι αισθάνεται ο άρρωστος μέσα στη ψυχή του και πρέπει να γνωρίζει πως ο ίδιος αντιμετωπίζει τον δικό του ανθρώπινο πόνο . Ο ιερέας επισκεπτόμενος τους ασθενείς στα νοσοκομεία πρέπει να γνωρίζει ότι ασκεί καθήκον θεραπευτού , καθήκον ιατρού. Για τον ιερέα , οάρρωστος δεν είναι μονάδα μεταξύ πολλών , αλλά μοναδική προσωπικότητα , με τα δικά της προβλήματα , τα οποία ως επί το πλείστον αποτελούν την ψυχική αιτία της σωματικής νόσου . Με την πολλή συμπάθεια και την τρυφερότητα, ο κληρικός πρέπει να εκδηλώνεται προς όλους τους ασθενείς , συμμεριζόμενος την κατάσταση αυτών Η τρυφερότητα της αγάπης στην Αγία Γραφή παρομοιάζεται είτε με την μητρική στοργή είτε με την πατρική αγάπη προς τα θεία τέκνα
Πρέπει δηλαδή όλα τα μέλη μιας ενορίας ( πάντα με την καθοδήγηση του πνευματικού ιερέα ) , όχι μόνο να αναλαμβάνουν την καταβολή των νοσηλειών , στην περίπτωση όπου οι ασθενείς είναι ανασφάλιστοι αλλά και να αναλαμβάνουν και την επιμέλεια αυτών έστω και μετά το νοσοκομείο. Ένας καλός λόγος , μια μικρή συντροφιά στο κρεβάτι του πόνου , μια καλή πράξη , ανεβάζουν πνευματικά τους ασθενείς θυμίζοντάς τους το λόγο του Κυρίου : « επείνασα γαρ ,και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα , και εποτίσατέ με , ξένος ημην και συνηγάγετέ με , γυμνός και περιεβάλετε με , ησθένησα και επεσκεψασθέμε , εν φυλακή ημην και ήλθετε προς με»
Ο ιερέας ως κοινός πατέρας των πιστών , ασχολείται με όλα και με όλους . Είναι ο γιατρός για τους αρρώστους ο « διαιτητής» για εκείνους που βρίσκονται σε σύγκρουση ή ψυχρότητα μεταξύ τους , ο παρηγορητής των θλιμμένων , ο προστάτης των αδυνάτων
Όσα αναφέρθηκαν έως εδώ υποδεικνύουν την σπουδαιότητα του ρόλου που καλείται να παίξει ο κληρικός στον ασθενή .Όσα επιτελεί ο ιερέας υποκινούνται από το ενδιαφέρον του και την αγάπη του .Η αγάπη του κληρικού προς τους ασθενείς , είναι αυτή που ανυψώνει τον άρρωστο και τον πηγαίνει πιο κοντά στην αγκαλιά του Θεού , δίνοντάς του την ευκαιρία να « συνομιλήσει » μαζί του.
Συμπερασματικά η παρουσία του ιερέα στα νοσοκομεία πρέπει να ανταποκρίνεται καταρχήν στις πνευματικές και υπέρλογες ανάγκες του ανθρώπου που ζητά παρηγοριά και ελπίδα .Δεν πρέπει να διαφύγει από την προσοχή μας ότι η παρουσία του ποιμένα θυμίζει την πραγματικότητα του πεπερασμένου της ανθρώπινης ύπαρξης και τις ατέλειες και τους περιορισμούς της ιατρικής επιστήμης. Ίσως αυτό να αποτελεί και ένα από τα εμπόδια στο να γίνει αποδεκτό ένας στενός συνεργάτης του προσωπικού ή και στενός συμπαραστάτης των αρρώστων .
Εκείνο λοιπόν που πρέπει να κάνει ο κληρικός είναι να αγαπά και παράλληλα να ποιμαίνει όσο πιο καλά μπορεί και να οδηγεί όσο περισσότερο μπορεί το ποίμνιό του μακριά από την αμαρτία, τα πλοκάμια της και τα δηλητηριώδη φυτά της αθεΐας. Αυτό μας παραγγέλλει ο Κύριος , και αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι ακολουθώντας πάντα τα χνάρια που μας χαράζει πνευματικός πατέρας μας και ποιμένας μας
ii) Τακτικές επισκέψεις προς τους ασθενείς
Οι επισκέψεις των ιερέων –ποιμένων στα νοσοκομεία πρέπει να γίνονται τακτικώς αφού μόνο τότε εκδηλώνουμε την αγάπη μας προς αυτούς. Με τις τακτικές επισκέψεις οι ασθενείς δεν αισθάνονται μόνοι στον αγώνα τους , αισθάνονται ότι υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται γι’αυτούς , που παρακολουθούν την ασθένειά τους και δεν είναι στερημένοι « προστασίας και αντιλήψεως ». Στις μέρες μας δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι λίγοι εκείνοι οι ιερείς που επισκέπτονται τα νοσοκομεία .Άλλωστε το ότι σε μερικά νοσοκομεία υπηρετούν μόνιμα κάποιοι ιερείς, αυτό δεν απαλλάσσει τους μη μόνιμους αυτής της υποχρέωσης. Και των μονίμων ιερέων είναι καθήκον η τακτική επίσκεψη των ασθενών –όπως προαναφέραμε – αλλά και όλων των κληρικών – και των τριών βαθμίδων της ιεροσύνης : αρχιερείς , ιερείς και διάκονοι. Ο ιερέας , όταν επικοινωνεί με τους ασθενείς , πρέπει να φέρετε προς αυτούς με μεγάλη ευγένεια. Ιεροπρεπής πάντοτε , ευπρεπώς ενδεδυμένος , συμπεριφέρεται ως φιλόστοργος πατέρας. Χαρούμενος στην μορφή αλλά και γλυκύς στους τρόπους , τους ανοίγει την καρδιά του , με στόχο οι δεύτεροι να ανοίξουν και σ ’αυτόν την καρδιά τους , να τους βοηθήσει και να τους ξεκουράσει πνευματικά. Πότε όμως πρέπει να γίνονται οι τακτικές επισκέψεις από τους ιερείς ; Η σύγχρονη νοσοκομειακή πραγματικότητα επιβάλλει να αναζητήσουμε πότε είναι οι καταλληλότερες χρονικές στιγμές , για την επιτέλεση των ποιμαντικών καθηκόντων μέσα στα νοσοκομεία. Οι επισκέψεις του ιερέα πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον σε χρόνο κατάλληλο για τους ασθενείς. Οι ιερείς δεν πρέπει να εισέρχονται απροειδοποίητα στους θαλάμους ή τα δωμάτια των ασθενών. Επίσης ο χρόνος της επισκέψεως των ιερέων πρέπει να ρυθμίζεται ανάλογα με την κλινική κατάσταση αλλά και την ηλικία του κάθε ασθενούς. Άλλη ώρα θα επισκεφθεί ένας ιερέας ένα άρρωστο μικρό παιδί ,άλλη έναν νέο και άλλη ένα ανήμπορο ηλικιωμένο. Άλλη ώρα θα επισκεφθεί ο κληρικός έναν ασθενή που πάσχει από κάποια παθολογικά αίτια , άλλη ώρα θα επισκεφθεί έναν εγχειρισμένο ,άλλη ώρα θα επισκεφθεί έναν τραυματισμένο κ.ο.κ Σε όλους οφείλει να δίνεται ολοκληρωτικά ο ποιμένας .Καμία απολύτως διάκριση δεν πρέπει να γίνεται μεταξύ των νοσηλευομένων πλουσίων ή φτωχών , μορφωμένων ή αγραμμάτων . Ο ιερέας βάση της εντολής της αγάπης του Χριστού και όσων διδάσκει η παραβολή του καλού Σαμαρείτη πρέπει να απευθύνεται σε όλους. Οφείλει δηλαδή ο ποιμένας να είναι διατεθειμένος να αναλάβει ένανεπιπλέον πνευματικό αγώνα , δηλαδή να συμμετάσχει στον πόνο των θλιμμένων ανθρώπων και όχι απλώς να προσπαθήσει « να ναρκώσει » τον πόνο με μια απρόσωπη προσευχή ή έναν καλό λόγο χωρίς καμία επικοινωνία με τον άρρωστο. Οι επισκέψεις όμως δεν πρέπει να γίνονται μόνο από τους ιερείς. Οφείλουν και οι ίδιοι οι επίσκοποι , οι προκαθήμενοι των τοπικών εκκλησιών , να επισκέπτονται τους ασθενείς και να δείχνουν το αμέριστο ενδιαφέρον τους γι ’ αυτούς. Κατ’ εξοχήν έργο των επισκόπων είναι η σωτηρία τρων ψυχών και για κανέναν λόγο δεν επιτρέπεται η παραμέληση του πνευματικού και ιεραποστολικού έργου τους. Εξ’ άλλου ο επίσκοπος είναι ο κατ’ εξοχήν πνευματικός ιατρός. « Ιατρός ουν ων της Εκκλησίας του Κυρίου , προσάγαγε την θεραπείαν κατάλληλον εκάστω νοσούντων , παντί τρόπω θεράπευε , υγίαζε σωους αποκαθίστα την εκκλησίαν … » Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε , οι απαιτήσεις των καιρών μας είναι πολλές , με αποτέλεσμα η παρουσία των επισκόπων στα νοσοκομεία σιγά- σιγά να μειώνεται με ταχύς ρυθμούς. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν μας και το ότι οι επίσκοποι πολλάκις χοροστατούν σε πανυγηρίζοντες ναούς , των πόλεων ή των επαρχιών , αντιλαμβανόμαστε ότι η ποιμαντική τους προσφορά στα νοσηλευτήρια απουσιάζει . Πολλοί είναι εκείνοι οι αρχιερείς οι οποίοι πραγματοποιούν τις επισκέψεις τους μόνο στις μεγάλες Δεσποτικές εορτές ( Χριστούγεννα . Πάσχα…) αδιαφορώντας για τους ασθενείς τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου .Πρέπει ο επίσκοπος να ενδιαφέρεται συνεχώς για τα άρρωστα μέλη του ποιμνίου του , να τα επισκέπτεται ,να συνομιλεί ώστε να απαλύνεται ο πόνος των ασθενών και να ανακουφίζονται πνευματικά ίσως δε και λίγο σωματικά.
iii) Προσέλευση των ασθενών στο μυστήριο της εξομολογήσεως και Θείας Κοινωνίας.
Το έργο και η αποστολή του ιερέως στο νοσοκομείο δεν εξαντλείτε στην απλή επίσκεψη στους θαλάμους των ασθενών , στην επαφή με τους αρρώστους για ενίσχυση και παραμυθία. Αυτά όλα αποτελούν μια γνωριμία και δείχνουν το δυνατό ενδιαφέρον του ιερέως του νοσοκομείου προς τους ασθενείς που υποφέρουν. Όλα αυτά αποτελούν προοίμιο , προεργασία για το κύριο και σημαντικότερο μέρος της αποστολής του κληρικού στα νοσοκομεία.
Χρέος του και βαθιά επιθυμία του ποιμένα είναι να βοηθά τους αρρώστους θετικά και ουσιαστικά , ώστε αφού ξεπεράσουν την περίπτωση της ασθένειάς τους , να γυρίσουν στο σπίτι καλύτεροι χριστιανοί. Αν όμως ο Θεός της αγάπης και της ευσπλαχνίας τους καλέσει για να αναχωρήσουν για την αιωνιότητα , πρέπει να είναι έτοιμοι με όλα τα απαραίτητα εφόδια που αποτελούν τα εισιτήρια για τον Παράδεισο . Σ’ αυτό θα συντελέσει η πνευματική εργασία του ιερέως στις ψυχές τους.
Είναι μοναδική η νοσοκομειακή θέση για τον ιερέα που θέλει να εργασθεί στις ψυχές των ασθενών με την δύναμη της ιεροσύνης του. Η αποστολή του κοντά στους πονεμένους είναι θεία αλλά και ιερά. Το έργο του μέσα στο νοσοκομείο είναι σωτήριο και άγιο. Ο εξομολόγος μέσα στο νοσοκομείο υπάρχει ως μάρτυρας της επανασύνδεσής μας με τον Θεό. Ο Πανάγαθος Θεός και πανοικτίρμων Πατέρας μας , επιτρέπει και παραχωρεί τον πόνο και την αρρώστια για μετάνοια , για πνευματική αφύπνιση και αναγέννηση του πάσχοντος και των συγγενών του.
Επιτρέπει την δοκιμασία για ωφέλεια ψυχική και εσωτερική , για να σωθεί ο άνθρωπος. Επομένως ο εφημέριος του νοσοκομείου καλείτε να δουλέψει , να « σκάψει , και να οργώσει , να διβολίσει , να σκαλίσει και να ποτίσει » με τα πλούσια και αποτελεσματικά μέσα της Εκκλησίας μας , τις άγονες και ακαλλιέργητες ψυχές των ασθενών.
Τον καλεί το καθήκον του μέσα στο νοσοκομείο να προσφέρει τον εαυτό του , σαν ένα πραγματικό επίγειο άγγελο και σαν ουράνιο άνθρωπο. Μοναδικός του στόχος είναι και πρέπει να είναι το πώς θα βοηθήσει τον άρρωστο να πλησιάσει και να γνωρίσει τον Χριστό. Πως θα επιτύχει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του και να τον οδηγήσει δια της μετανοίας και εξομολογήσεως κοντά στο Χριστό.
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να στέκεται περισσότερο ο ιερέας –εφημέριος του νοσοκομείου. Για την επιτυχία του αγίου αυτού σκοπού, θα ξεκινά πολύ προετοιμασμένος και καλά οπλισμένος. Με πολλή προσευχή από το δωμάτιό του ή την Εκκλησία , με συναίσθηση της ευθύνης του και με πλήρη πεποίθηση και εμπιστοσύνη στην αγάπη του Κυρίου , οι άρρωστοι θα τον αγαπήσουν και θα τον περιμένουν με λαχτάρα και ανυπομονησία να τους επισκεφθεί και να μείνει για λίγο κοντά τους. Και όταν με πολύ ενδιαφέρον και αγάπη σκύβει πάνω στον πόνο τους και τα λόγια που τους λέει βγαίνουν μέσα από την καρδία του , τότε ασφαλώς θα γίνονται δεκτά ως τα καλύτερα δώρα.
Με την εργασία λοιπόν που κάνει ο ιερέας στο νοσοκομείο επιστρέφουν οι άρρωστοι στα σπίτια τους , πράοι , ειρηνικοί , και συνεσταλμένοι . Δοξάζουν τον Θεό για το θαύμα που ενήργησε στη ζωή τους και ευγνωμονούν βαθιά την Εκκλησία του Χριστού για την Αγία και λίαν ανοικοδομητική προσφορά που δεχθήκανε στο νοσοκομείο κατά τις ημέρες της νοσηλείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου