Ο σεμνός, δραστήριος και ακάματος εργάτης του Ευαγγελίου, επίσκοπος Ανδρούσης Αναστάσιος Γιαννουλάτος (καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πολυγραφότατος συγγραφέας), για πολλά χρόνια έσπειρε ως απλός ιεραπόστολος, το Λόγο του Θεού, στη Μαύρη Ήπειρο. Τον Ιανουάριο του 1991 και ευρισκόμενος στο Nairobi της Κένυας, ενημερώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ότι διορίσθηκε Πατριαρχικός Έξαρχος στην Αλβανία. Η αποστολή του ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και λεπτή: να μεταβεί στη γειτονική άθεη χώρα και να μεριμνήσει για την ανασύσταση και αναδιοργάνωση της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας.
Η πολυσχιδής προσωπικότητα του Αναστάσιου
Ο Αναστάσιος, υπάκουσε στο κέλευσμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και στα μέσα Ιουλίου του ιδίου έτους εισήλθε στη χώρα. Στις αρχές Αυγούστου συγκάλεσε την 1η Γενική Κληρικολαϊκή Συνέλευση, της από δεκαετιών διαλυθείσης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας και εξέλεξε το Γενικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τους 4 Αρχιερατικούς Επιτρόπους. Η πολυσχιδής προσωπικότητα του εκκλησιαστικού αυτού ανδρός, η πλούσια θεολογική – και όχι μόνον – μόρφωσή του, οι διεθνείς εμπειρίες και επαφές του από τις θεολογικές επιτροπές του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στις οποίες συμμετείχε και η εκκλησιαστική διοικητική του ικανότητα, τον κατέστησαν άξιο να αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο. Η Αφρική πρώτα και η Αλβανία μετέπειτα έγιναν για αυτόν η χώρα του, ο γενέθλιος τόπος του. Η Εκκλησία της Ελλάδος, τόσο τον ίδιο όσο και κάποιους άλλους συγχρόνους του, τους είχε θέσει εδώ και αρκετά χρόνια σχεδόν εκτός της ενεργής εκκλησιαστικής δράσης...!
Διεθνής αναγνώριση και τιμητικές διακρίσεις
Τα σπάνια προσόντα με τα οποία τον είχε προικίσει η Θεία Χάρη της Αγίας Τριάδος, φάνηκαν χρήσιμα σε Ορθόδοξες Εκκλησίες που διψούσαν για το Λόγο του Θεού και επιθυμούσαν να έχουν έναν άξιο οιακοστρόφο στο πηδάλιό τους, όπως τον Αναστάσιο. Δεν είναι βέβαια καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο σεμνός αυτός Ιεράρχης, για το πλούσιο ποιμαντικό, επιστημονικό και κοινωνικό του έργο έτυχε πολλών, υψηλών και διεθνών αναγνωρίσεων και τιμητικών διακρίσεων. Τιμήθηκε με τα βραβεία: «Athenagoras Human Rights Award» (Nέα Υόρκη), «Prο Humanitaire» (Γερμανία), ενώ η Ακαδημία Αθηνών τον εξέλεξε Αντεπιστέλλον μέλος της. Ανακηρύχθηκε Eπίτιμος Dιδάκτορας: του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Αθηνών, της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, των τμημάτων Φυσικής, Ιατρικής, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, του τμήματος Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, κ.α... Τιμήθηκε με ανώτατα κρατικά και εκκλησιαστικά παράσημα όπως: με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας (από τον Πρόεδρο Κ. Στεφανόπουλο), με το Μεγαλόσταυρο της Ρουμανικής Δημοκρατίας, με το Σταυρό του Αποστόλου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, με τον Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου Α΄ τάξεως του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, με το Σταυρό του Ισαποστόλου Βλαδιμήρου Α΄ τάξεως του Πατριαρχείου Ρωσίας, με το Μεγαλόσταυρο του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος (από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο), με το Σταυρό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Τσεχοσλαβακίας, με το Σταυρό της Αγίας Αικατερίνης της Ιεράς Μονής Σινά, με το χρυσό Σταυρό μετά δαφνών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, με το Αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών, με το χρυσό μετάλλιο τιμής της πόλεως των Αθηνών, με το χρυσό κλειδί της πόλεως της Θεσσαλονίκης, με το χρυσό κλειδί της πόλεως της Λαμίας, κ.α...
Η Ανάσταση της Ορθοδοξίας στην Αλβανία
Στις 24 Ιουνίου 1992, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εξέλεξε παμψηφεί τον Αναστάσιο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας και τους 3 Έλληνες Μητροπολίτες: Κορυτσάς Χριστόδουλο, Αργυροκάστρου Αλέξανδρο και Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης Ιγνάτιο. Στις 4 Ιουλίου του ιδίου έτους, Πατριαρχική Εξαρχία αποτελούμενη από Αρχιερείς του Οικουμενικού Θρόνου, επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Αλβανίας, ο οποίος αποδέχθηκε την εκλογή του Αναστάσιου, αλλά αρνήθηκε οι υπόλοιποι ιεράρχες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας να είναι Έλληνες...! Στις 12 Ιουλίου ο Αναστάσιος έδωσε το Μέγα Μήνυμα στο Φανάρι και την Κυριακή 2 Αυγούστου 1992, έγινε η ενθρόνισή του στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Τιράνων. Οι υπόλοιποι εψηφισμένοι Μητροπολίτες χειροτονήθηκαν στο Φανάρι το καλοκαίρι του 1996, αλλά και τότε δεν κατέστη δυνατή η μετάβαση στις έδρες τους. Το 1998 παραιτήθηκαν και στη θέση τους εξελέγησαν Αλβανοί ορθόδοξοι Αρχιερείς. Η προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας είχε ξεκινήσει και χρειαζόταν υπομονή, επιμονή, όρεξη για δουλειά και πολλά χρήματα, για την ανακαίνιση των ερειπωμένων ναών, για την ίδρυση νέων και για την ανάπτυξη του πολλαπλού ποιμαντικού και φιλανθρωπικού της έργου. Οι παλαιοί συνεργάτες του Αναστάσιου από την εποχή της ιεραποστολής στην Αφρική, ενεργοποιήθηκαν για το νέο ιεραποστολικό έργο που πραγματοποιούνταν στη γειτονική χώρα, ενώ πολλοί επώνυμοι και ανώνυμοι δωρητές υποστήριξαν ένθερμα την προσπάθειά του.
Πνοή ζωής στην Ορθοδοξία της Αλβανίας
Το ανθρώπινο δυναμικό με το οποίο ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος κλήθηκε να ανασυστάσει την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αλβανία, ήταν 12 υπερήλικες πρεσβύτεροι και 3 ασθενείς διάκονοι...!! Όμως ο ακούραστος Ιεράρχης δεν πτοήθηκε και συνέχισε την προσπάθειά του, για να συνεχίσει απρόσκοπτος το έργο του. Ίδρυσε Ιερατική Σχολή, την Ορθόδοξη Θεολογική Ακαδημία «Ανάστασις του Χριστού» (στους χώρους της Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου Δυρραχίου), το Εκκλησιαστικό Λύκειο – οικοτροφείο «Τίμιος Σταυρός» (στο Αργυρόκαστρο) και χειροτόνησε όλα αυτά τα χρόνια περισσότερους από 125 μορφωμένους νέους γηγενείς κληρικούς. Ίδρυσε εκκλησιαστικό τυπογραφείο, εξέδωσε στην αλβανική γλώσσα τη μηνιαία εφημερίδα «Ngjallja», το φοιτητικό δελτίο «Fjala», το παιδικό περιοδικό «Gezoju», το νεανικό περιοδικό «Kambanat», 64 λειτουργικά, θεολογικά βιβλία ενώ από το 1998 λειτουργεί ο ορθόδοξος ραδιοφωνικός σταθμός της Αρχιεπισκοπής με εποικοδομητικές θεολογικές και ενημερωτικές εκπομπές. Τα 15 χρόνια που ανέλαβε το πηδάλιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας ο Αναστάσιος, έχει ανασυστήσει τις ορθόδοξες ενορίες στις περισσότερες πόλεις και κωμοπόλεις με ορθόδοξο πληθυσμό και σε εκατοντάδες χωριά. Ανέπτυξε πλούσιο ορθόδοξο λειτουργικό, κηρυκτικό και κατηχητικό έργο με τη συμμετοχή κληρικών και λαϊκών. Οργάνωσε Συνδέσμους: Ορθοδόξων Γυναικών, Ορθοδόξου Νεολαίας και Ορθοδόξων Διανοουμένων που βοηθούν σημαντικά στην επίτευξη του εκκλησιαστικού έργου. Ανέγειρε εκ θεμελίων περισσότερους από 80 νέους Ιερούς Ναούς, αναστήλωσε 5 Ιερές Μονές και 70 Ναούς και επισκεύασε άλλους 130..!! Ανέγειρε 20 μεγάλα κτηριακά συγκροτήματα για να στεγάσει τη Θεολογική Ακαδημία, το Εκκλησιαστικό Λύκειο, την Αρχιεπισκοπή, τα μητροπολιτικά οικήματα, κλινικές, ξενώνες, κηροπλαστεία, σχολεία, ξυλουργικά εργαστήρια, αγιογραφεία, εργαστήρια συντήρησης εικόνων τυπογραφεία, κ.α... Ίδρυσε Ορθόδοξα νηπιαγωγεία: στα Τίρανα, στο Δυρράχιο, στην Καβάγια, στη Λούσνια, στο Αργυρόκαστρο, στους Αγίους Σαράντα, στο Ελμπασάν, στο Πόγραδετς, στη Σκόδρα, στην Πρεμετή και στην Κορυτσά. Ίδρυσε κατασκηνώσεις για τους νέους στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου, Σβερνέτς, Γλυκομήλι και στην Ιερά Μονή Αγίου Βλαδιμήρου και στο Ελμπασάν. Ίδρυσε το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης «Πνοή Αγάπης» με τμήματα εκμάθησης: πληροφορικής, στελεχών επιχειρήσεων, βοηθών μικρoβιολογικών εργαστηρίων, λογιστών μηχανογράφησης, αγιογραφίας και συντηρητών έργων τέχνης. Το Ίδρυμα «Ορθόδοξοι Κλινικαί Ευαγγελισμού», στεγάζεται σε επταόροφο κτήριο, εντός του οποίου λειτουργούν ιατρικά διαγνωστικά εργαστήρια και θάλαμοι ανάρρωσης ασθενών. Το ιατρικό προσωπικό καλύπτει περισσότερες από 43 ειδικότητες ενώ ιατρεία – παραρτήματα του Κέντρου, λειτουργούν στην Καβάγια, στη Λούσνια, στο Γεωργουτσάτι, στο Αργυρόκαστρο, στο Ελμπασάν, στην Κορυτσά, ενώ κινητή μονάδα οδοντιατρικής περιθάλψεως περιοδεύει σχεδόν σε όλη τη χώρα. Παράλληλα με την εσωτερική ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο Αναστάσιος ανέπτυξε ευρύτατο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο, ιδιαίτερα σε περιόδους πολιτικο – κοινωνικών κρίσεων της χώρας (1992, 1994, 1997), όπου μέσω του ιδρύματος «Διακονία Αγάπης» συγκέντρωσε και διένειμε χιλιάδες τόνους τροφίμων, ρουχισμού, φαρμάκων και προσέφερε ιατρικό υλικό σε πολλά κοινωφελή ιδρύματα της Αλβανίας. Ανέπτυξε προγράμματα αγροτικά, υδρεύσεως, υγιεινής και οικιακής οικονομίας, κατασκευής και επιδιορθώσεως δρόμων. Προσέφερε βοήθεια σε κρατικά σχολεία, ορφανοτροφεία, νοσοκομεία, συνέβαλε στην επισκευή των καταστραφέντων κτηρίων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Τιράνων, προμήθευσε με έπιπλα το νέο κτήριο του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου και με ηλεκτρονικούς υπολογιστές την Ακαδημία Επιστημών των Τιράνων. Το 1999 όταν η Αλβανία δέχθηκε τα μεγάλα κύματα προσφύγων από το Κοσσυφοπέδιο ο Αναστάσιος σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, οργάνωσε ευρύτατο ανθρωπιστικό πρόγραμμα ύψους 12 εκατομμυρίων δολλαρίων, που συγκεντρώθηκε σε 3 μήνες και συμπαραστάθηκε σε 33 χιλιάδες ανθρώπους που είχαν καταφύγει σε διάφορες πόλεις της χώρας.
Από το χθές στο αύριο
Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, συμμετέχει σε όλες τις δραστηριότητες των ανα τον κόσμο Ορθοδόξων Εκκλησιών και είναι μέλος της Συνελεύσεως των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Π.Σ.Ε). Ο ποιμενάρχης της κατατάσσεται στους πιο λαοφιλείς ιεράρχες της Ορθόδοξης Εκκλησίας που ελκύει την αγάπη και τη συμπάθεια του παγκόσμιου Ορθόδοξου ποίμνιου. Μετά από 15 «πέτρινα» χρόνια, γεμάτα σκληρή δουλειά και αγώνες, με κινδύνους και κατά της ίδιας της ζωής του Αρχιεπισκόπου, ο Αναστάσιος μπορεί να καυχάται εν Κυρίω, για το θαύμα που επιτεύχθηκε στην Αλβανία. Όταν τον Απρίλιο του 1992 στη λεωφόρο Καβάγια των Τιράνων, στο προαύλειο ενός γυμναστηρίου μιά χούφτα φοβισμένοι Ορθόδοξοι χρισταινοί έψελναν στα αλβανικά και στα ελληνικά το «Χριστός Ανέστη», σήμερα η ακολουθία της Αναστάσεως γίνεται με την παρουσία περισσοτέρων από 60.000 πιστούς και μεταδίδεται απευθείας από την κρατική τηλεόραση..! Το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας μεταβαίνει στο μέγαρο της Αρχιεπισκοπής για να εκφράσει τις εόρτιες ευχές του στο Μακαριώτατο..!! Από αυτό και μόνο το γεγονός μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της προσφοράς του εκκλησιαστικού αυτού ανδρός και να εκτιμήσουμε το έργο ζωής που προσέφερε στην Εκκλησία της Αλβανίας και στην Ορθοδοξία. Ευχόμαστε στον άξιο εργάτη του Αμπελώνος του Κυρίου Έτη Πολλά, μεστά υγείας και πλούσιων Ορθοδόξων πνευματικών καρπών.
Στοιχεία για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου λάβαμε από τα κατωτέρω βιβλία:
1.Αθανάσιου Ι. Δεληκωστόπουλου, «Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων & πάσης Αλβανίας, ο ποιμένας του στοχασμού, της δημιουργίας και της ειρήνης», εκδόσεις «Επτάλοφος», Αθήνα 2005
2.Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος, έκδοση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 2010
3.Botim I Kishes Orthodhokse Autoqefale te Shqiperise, Kalendari Orthodhoks 2000.
4.Ημερήσια πολιτική εφημερίδα «Η Καθημερινή», Μ. Σάββατο 7 – Κυριακή του Πάσχα 8 Απριλίου 2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου