Το χαροποιό πένθος κατά τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος

Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης στο έργο του Κλίμαξ, το οποίο αποτελεί πνευματικό καθοδηγητή των χριστιανών, παραθέτει διάφορους λόγους του, οι οποίοι αποτελούν βαθμίδες ανόδου προς την υπέρτατη βαθμίδα της κλίμακας στην οποία βρίσκεται η Βασιλεία του Θεού, στην οποία όλοι κατατείνουμε.

Ο έβδομος λόγος του είναι περί του χαροποιού πένθους. Ο Όσιος Ιωάννης ορίζει το πένθος ως μονιμοποιημένη κατάσταση οδύνης στην ψυχή του μετανοούντα. Το κατά Θεόν πένθος είναι, λέγει, η σκυθρωπότητα της ψυχής, το χρυσό καρφί που καρφώνει στην καρδιά η λύπη για να την φρουρεί. Χαρακτηριστικό εκείνων που προόδευσαν κάπως στο μακάριο πένθος είναι η εγκράτεια και η σιωπή των χειλέων, εκείνων που προόδευσαν περισσότερο, η αοργησία και η αμνησικακία, ενώ αυτών που έφθασαν στην τελειότητα, η ταπεινοφροσύνη.

Ο Όσιος Ιωάννης προτρέπει τους πενθούντες να κρατούν σφιχτά τη μακάρια χαρμολύπη, η οποία προέρχεται από την ευλογημένη κατάνυξη. Να προσπαθούν να αποκτήσουν το χάρισμα του εσωτερικού δακρύου, να μην συμπεριφέρονται σαν εκείνους που μετά την ταφή των νεκρών, άλλοτε θρηνούν και άλλοτε μεθούν. Αν πενθείς, λέγει, να αυξήσεις το πένθος σου και το θρήνο, διότι εξ αιτίας των αμαρτιών σου άφησες την άνετη ζωή και αναγκάσθηκες να ασπασθείς το σκληρό (πένθιμο μοναχικό) βίο.

Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από δάκρυα, ούτε επιθυμεί να πενθεί ο άνθρωπος από την οδύνη της καρδιάς του, αλλά μάλλον να τον βλέπει να αγάλλεται και να ευθυμεί εσωτερικά από αγάπη προς Αυτόν. Δεν κατέκτησε το κάλλος του πένθους εκείνος που πενθεί όταν θέλει, αλλά εκείνος που πενθεί για το λόγο που θέλει και όπως ο Θεός θέλει.

Κάθε Κληρικός, οποιαδήποτε μόρφωση και αν έχει και σε οποιαδήποτε διακονία της Εκκλησίας υπηρετεί, πόσο μάλλον στα ιερά κοιμητήρια, πρέπει πάντοτε να είναι πολύτιμος, ζηλωτής, εποικοδομητικός και ακαταπόνητος διάκονος του Εκκλησιαστικού έργου που του έχει εμπιστευθεί η Εκκλησία. Κύρια ευθύνη του είναι να μεριμνά με φλογερή πίστη για την σωτηρία των ψυχών του ποιμνίου, να είναι «τύπος των πιστών» και «μιμητής» των Αγίων Αποστόλων.

Με την δύναμη του Θεού και τη δική του προσπάθεια θα γίνει ικανός εργάτης στον αμπελώνα του Χριστού, άξιος να τύχει του ελέους Του κατά την ημέρα της κρίσεως.