Ο Άγιος Συμεών ο θεοδόχος που τιμά η Εκκλησία μας

Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ο άγιος Συμεών ονομάζεται Θεοδόχος, επειδή προϋπάντησε στον Ναό τον Χριστό και Τον δέχθηκε στην αγκάλη του. Σαράντα ημέρες μετά την Γέννηση του Χριστού, η Παναγία και ο Ιωσήφ Τον προσήγαγαν στον Ναό, σύμφωνα με τον Νόμο, και όταν ο Θεοδόχος Συμεών Τον εβάστασε στην αγκάλη του είπε: “Νύν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη· ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου ό ητοίμασας κατά πρόσωπον πάντων των λαών, φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ”.

Ο Θεοδόχος Συμεών περίμενε υπομονετικά τον Μεσσία μέχρι τα βαθειά του γεράματα με αταλάντευτη πίστη. Γνώριζε πολύ καλά, όπως του είχε προφητευθή από το Άγιον Πνεύμα, ότι δεν θα γευθή θάνατον πριν ιδή “τό σωτήριον του Θεού” και γι’ αυτό όταν εβάστασε στην αγκάλη του τον Χριστό ζήτησε την απόλυση από την ζωή, και ενώ απέθνησκε δεν ήταν ανήσυχος και ταραγμένος, αλλά αισθανόταν πνευματική αγαλλίαση και βαθειά ειρήνη. Χαρακτηριστικοί είναι και οι λόγοι του προς την Παναγία: “ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον και σού δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, όπως αν αποκαλυφθώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί”.

Ο βίος και οι λόγοι του Θεοδόχου Συμεών μας δίνουν αφορμή να τονίσουμε τα παρακάτω:

Πρώτον, ότι ο Θεοδόχος Συμεών εμαρτύρησε περί του Χριστού ότι δεν είναι άνθρωπος, έστω μεγάλος και σημαντικός, αλλά ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο σαρκωθείς Θεός Λόγος, το σωτήριον του Θεού. Ότι είναι όχι απλώς ένας φωτισμένος διδάσκαλος, αλλά το Φώς του κόσμου, “Φώς εις αποκάλυψιν εθνών”. Επροφήτευσεν ακόμη ότι ο Χριστός είναι προορισμένος για την πτώση και ανύψωση πολλών και “εις σημείον αντιλεγόμενον” και ότι την καρδιά της Παναγίας θα την διαπεράση η ρομφαία του πόνου, για να φανερωθούν οι λογισμοί πολλών καρδιών.

Πράγματι, ο Χριστός είναι το Πρόσωπο εκείνο, το οποίο εχώρισε στα δύο την ανθρώπινη ιστορία. Είναι σημείο αντιλεγόμενο ο Ίδιος, οι εντολές Του και οι λόγοι Του. Κάποιοι τον δέχονται και κάποιοι άλλοι τον απορρίπτουν. Αυτοί που Τον αγαπούν και αποδέχονται τον χρηστό ζυγό και το ελαφρύ φορτίο Του είναι συνήθως οι λίγοι. Οι πολλοί δεν αντέχουν το κήρυγμα της αγάπης και είναι απρόθυμοι για αυταπάρνηση. Κανείς όμως δεν μένει αδιάφορος μπροστά στο μυστήριο της εσταυρωμένης Αγάπης. Ο Σταυρός του Χριστού, που για την Παναγία ήταν ρομφαία, θα είναι πάντοτε η αιτία της αποκάλυψης των λογισμών των ανθρωπίνων καρδιών και θα αποτελή για μεν τους άγευστους της αυθεντικής αγάπης και προσκολλημένους στο γράμμα του νόμου που αποκτείνει, σκάνδαλο, για δε τους “λογικούς” και σοφούς του αιώνος τούτου, μωρία. Αλλά για όλους εκείνους που βιώνουν την αγάπη ως σταυρό και τον σταυρό ως αγάπη, για όσους έχουν αυτή την λογική τρέλλα, που όμως έχει την δύναμη να θεραπεύη των “λογικών” την άλογη τρέλλα, για τους σωζομένους, θα είναι πάντοτε “Θεού δύναμις και Θεού σοφία”.

Δεύτερον, όταν ο Πρεσβύτης Συμεών φωτισμένος από το Άγιον Πνεύμα αναγνώρισε στο πρόσωπο του παιδίου τον Σωτήρα πάντων των λαών, ζητούσε την έξοδο από την παρούσα ζωή. Και παρ’ όλον ότι απέθνησκε εν τούτοις διατηρούσε την εσωτερική ειρήνη της ψυχής του, γιατί ήξερε ότι θα συνεχίση να ζη και να έχη κοινωνία με τον Θεό σε μια άλλη διάσταση ζωής. Είχε υπερβή τον θάνατο στα όρια της προσωπικής του ζωής, παρά το ότι δεν είχε ακόμη καταργηθή οντολογικά ο θάνατος με την Ανάσταση του Χριστού. Αυτό είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των Αγίων. Δεν φοβούνται τον θάνατο, αντίθετα μάλιστα τον επιθυμούν, επειδή γνωρίζουν εμπειρικά ότι η εκδημία της ψυχής από το σώμα και η προς τον Θεόν ενδημία δεν είναι θάνατος, αλλά μετάβαση “εκ του θανάτου εις την ζωήν”. Φεύγουν από την πρόσκαιρη αυτή ζωή με την βεβαιότητα της αιωνίου ζωής “εν τω Φωτί” και γι’ αυτό έχουν στην ψυχή βαθειά ειρήνη. Κάποτε ένας Ορθόδοξος μοναχός απέθνησκε και τον ερώτησε κάποιος συνασκητής του: “πώς αισθάνεσαι, πάτερ, τώρα που φεύγεις από την πρόσκαιρη ζωή και πορεύεσαι στην αιωνιότητα”; Και εκείνος γεμάτος ηρεμία και γαλήνη απάντησε με τον δικό του χαρακτηριστικό και απλό τρόπο: “Και εδώ με τον Θεό και εκεί με τον Θεό, παντού καλά είναι”.

Όταν ο άνθρωπος είναι υποδουλωμένος στα πάθη, προσκολλημένος στα υλικά πράγματα και έχη άγνοια της αιωνίου Θείας ζωής, μπροστά στο φάσμα του θανάτου αισθάνεται φόβο και ταραχή. “Ψυχή αμαρτωλός, αιχμάλωτος των παθών, δεν δύναται να έχη ειρήνην και χαράν εν τω Κυρίω έστω και αν κατέχη όλα τα πλούτη της γής, έστω και αν βασιλεύη εφ’ όλου του κόσμου. Εάν εις τοιούτον βασιλέα, ενώ εύθυμος διασκεδάζει εις συμπόσιον μετά των πριγκήπων του, καθήμενος επί του θρόνου εις όλην την δόξαν του, είπωμεν αίφνης: "Βασιλεύ, αποθνήσκεις εντός ολίγου", τότε η ψυχή του θα εταράττετο και θα έτρεμεν από τον φόβον και θα έβλεπε την αδυναμίαν του...Υπάρχουν πτωχοί, οίτινες δεν φοβούνται τον θάνατον, αλλά συναντούν αυτόν εν ειρήνη, ως ο Συμεών ο Θεοδόχος... Οποία ειρήνη υπήρχεν εις την ψυχή του Δικαίου Συμεών, δύνανται να καταλάβουν μόνον εκείνοι, οι οποίοι απέκτησαν την ειρήνη του Θεού, ή τουλάχιστον εδοκίμασαν αυτήν” (Όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, έκδ. α', σελ. 318).

Η εσωτερική ειρήνη της ψυχής συνδέεται άμεσα με την υποδοχή και αποδοχή του Χριστού, με την τήρηση όλων των εντολών Του και την υπέρβαση του θανάτου στα όρια της προσωπικής ζωής.