Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου

Μή προσευξώμεθα φαρισαϊκώς, αδελφοί,

 ο γάρ υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ταπεινωθώμεν έμπροσθεν τού Θεού,  

κράζοντες, Ιλάσθητι ημίν ο Θεός, τοίς αμαρτωλοίς.

Νέα πνευματική περίοδος ανοίγει τις πύλες σήμερα αγαπητοί αδελφοί μέσα στη ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Είναι η ευλογημένη από τον Τριαδικό μας Θεό  περίοδος του Τριωδίου. Η πιο κατανυκτική, η κατεξοχήν περίοδος μετανοίας και συντριβής του ανθρώπου. Το Τριώδιο δηλαδή, είναι η περίοδος των εβδομήντα ημερών από σήμερα μέχρι το Μεγάλο Σάββατο και καθιερώθηκε από την Εκκλησία μας, για να καλέσει η Εκκλησία ως στοργική και πονεμένη μάνα τα παιδιά της, σε μια εθελοντική επιστράτευση αφού αυτή είναι το στράτευμα του Χριστού , σε μια εγρήγορση σε μια ετοιμότητα, σε μια πνευματική ανάβαση, σε μια βαθύτερη περισυλλογή, σε μια αυτοσυγκέντρωση… σε μια συνεχή και αδιάκοπη επαγρύπνηση, ώστε πνευματικά αναγεννημένοι και κατάλληλα προετοιμασμένοι να υποδεχθούμε τα Σωτήρια και Σεπτά Πάθη του Χριστού και την ένδοξο και λαμπροφόρο Ανάστασή Του.

Έτσι από σήμερα 28 Iανουαρίου μέχρι τις 7 Απριλίου ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου, με τις ιερές ευαγγελικές περικοπές και τα θαυμάσια κατανυκτικά τροπάρια των αγίων αυτών ημερών του Τριωδίου, με τα οποία είναι γεμάτες οι Ιερές Ακολουθίες, προετοιμάζονται οι ψυχές μας… για να ζήσουμε θεάρεστα την πιο μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας, την Λαμπροφόρο Ανάσταση του Χριστού μας.

Εκείνο που τονίζει ευθύς εξ αρχής το Τριώδιο, είναι η συντριβή, το χτύπημα του εγωισμού μας, αλλά ταυτόχρονα και η συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας, όπως αυτό φαίνεται πολύ παραστατικά με την Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου που μόλις πριν λίγη ώρα ακούσαμε. Πολλά τα μηνύματα του σημερινού Ευαγγελίου αγαπητοί αδελφοί. Ωστόσο όμως στον ελάχιστο χρόνο που μας απομένει, θα σταθούμε μόνο σε ένα. Στο διαβολικό πάθος του εγωισμού του σύγχρονου και άστατου ανθρώπου. Και θα σταθούμε μόνο στον εγωισμό, διότι το πάθος του εγωισμού, είναι αυτό το οποίο εμποδίζει τη χάρη του Θεού να μας επισκιάσει. Ο εγωισμός είναι αυτός ο οποίος φράζει τον αγωγό της χάριτος του Θεού προς την ψυχή μας. Και χωρίς την χάρη του Θεού δεν είμαστε ικανοί να νικήσουμε τα πάθη, τις αδυναμίες μας, τα ελαττώματά μας. Διότι το ίδιο είπε και ο Κύριός μας προς τους μαθητές του « Χωρίς εμού, ού δύνασθε ποιείν ουδεν »

Και βλέπουμε δυστυχώς στις μέρες και ανθρώπους έξω… αλλά κυρίως και μέσα στον χώρο της Εκκλησίας, να πνίγονται από το πάθος του εγωισμού. Κληρικοί αλλά και λαϊκοί έχουν εγκλωβιστεί στα πλοκάμια αυτού του πάθους και δυστυχώς έχουν απεμπολήσει την χάρη του εν Τριάδι Θεού μας. Ερχόμαστε στην Εκκλησία, κάνουμε μετάνοιες, κάνουμε μεγάλους σταυρούς, διακονούμε την Εκκλησία, ανάβουμε λαμπάδες, φτιάχνουμε αρτοκλασίες, κάνουμε αγιασμούς ευχέλαια και τόσα άλλα και δυστυχώς παραμένει το πάθος του εγωισμού φωλιασμένο μέσα στις καρδιές μας…. και φτάνουμε να αναζητούμε μέσα μας το Χριστό… και αυτός ν απουσιάζει από την ζωή μας, από τα έργα μας και από τις πράξεις μας. Η προσευχή με εγωισμό και  χωρίς ταπείνωση καλύτερα να μη γίνεται, γιατί στο τέλος όχι μόνο δεν μας ωφελεί, αλλά μας ζημιώνει πνευματικά. Αλλά και η ζωή μας ολόκληρη, όταν στερείται ταπεινοφροσύνης, όσο κι αν προσπαθούμε να την κάνουμε να φαίνεται σύμφωνη με τις εντολές του Θεού …το μόνο που καταφέρνει είναι να μας κάνει σαν τον Φαρισαίο, όμορφους εξωτερικά αλλά κενούς εσωτερικά. Γιατί αν θεωρήσουμε, όπως εκείνος, τους εαυτούς μας τέλειους,… τότε μοιραία θα κατακρίνουμε όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους, θα τους βάλουμε απέναντί μας ως ανεπαρκείς και αμαρτωλούς. Και μέσα από μια τέτοια στάση δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να καλλιεργηθεί η συμπόνοια, η συγγνώμη, η αγάπη. Ο άνθρωπος που θεωρεί τον εαυτό του τέλειο… καταλήγει ουσιαστικά μόνος, εγκλωβισμένος στο Εγώ του, και πάντως μακριά από την αγάπη και την κοινωνία με τον Θεό και με τον πλησίον.

Αυτό έπαθε και ο Φαρισαίος του σημερινού Ευαγγελίου. Ενώ πρόσεχε τη ζωή του και τηρούσε όλες τις διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου, νήστευε, έκανε φιλανθρωπίες, εκκλησιαζόνταν τακτικά δυστυχώς άφησε απολέμητο και ελεύθερο το θηρίο του εγωισμού μέσα του και δυστυχώς τα έχασε όλα, όλους τους κόπους και τις θυσίες. Αντίθετα ο Τελώνης επειδή ζητούσε ταπεινά το έλεος του Θεού δικαιώθηκε.

Γι αυτό η Εκκλησία μας βάζει στην αρχή της περιόδου του Τριωδίου αυτό το αρνητικό παράδειγμα του Φαρισαίου και το προς μίμηση παράδειγμα του Τελώνη. Για να μας παρακινήσει έντονα.. να αγωνιζόμαστε συστηματικά με τη βοήθεια του Θεού εναντίον του εγωισμού μας και να καλλιεργούμε την ταπείνωση, μη λησμονώντας την αμαρτωλότητα μας και να καταφεύγουμε στο έλεος του Θεού προβάλλοντας  η Αγία μας Εκκλησία και μεγάλα παραδείγματα μετανοίας, όπως  του Ασώτου Υιού της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας αλλά και ο σπουδαίος ύμνος μετανοίας που είναι ο περίφημος Μεγάλος Κανόνας του Αγίου Ανδρέου Κρήτης που μας δείχνει ότι ποτέ δεν είναι αργά για μετάνοια για τον αμαρτωλό, όταν υπάρχει όμως ειλικρινής μετάνοια.

Μέσα από τη σημερινή παραβολή ο Χριστός θέλει να μας διδάξει τη σημασία της ταπείνωσης για τη ζωή μας … γιατι η  ταπείνωση στην πραγματικότητα είναι έκφραση αγάπης,  έχει τη δύναμη να ζεστάνει και να μαλακώσει τις καρδιές μας, να μας φέρει πιο κοντά τόσο με τους συνανθρώπους μας όσο και στην προσωπική μας λύτρωση. Ας μη ξεχνάμε άλλωστε ότι μέσα από την άκρα Ταπείνωση του Θεού, που συνέστειλε την θεότητά Του και καταδέχτηκε να γίνει άνθρωπος και να θανατωθεί από αμαρτωλούς ανθρώπους, συντελέστηκε και το έργο της Αναστάσεως και της λύτρωσής μας. ΑΜΗΝ