Ιεράρχα σοφὲ Διονύσιε, διὰ παντός, πρέσβευε ῥυσθῆναι ἐκ πειρασμῶν, τοὺς εὐσεβῶς ὑμνοῦντας σε "

O Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης εγεννήθηκε στην Αθήνα περί τα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 1ου αιώνος μ.Χ., από γονείς ειδωλολάτρες με ευγενική καταγωγή. Η παιδεία του πρέπει να υπήρξε όντως εξαιρετική. Όπως είναι γνωστο, από τους εννέα άρχοντες των Αθηνών, διάλεγαν τους εννέα σοφούς και αδέκαστους Αρεοπαγίτες, που πρώτα ήσαν εννέα και αργότερα έφθασαν τους πενήντα ένα. Η φήμη του Αγίου έλεγε πώς ήταν «ὁ δίκης ἀρρεπεστάτῃ τρυτάνῃ κεχρημένος, καί τῶν ἐν Ἀθήναις θεμιστευόντων εὐθύτατος». Και έχει μεγάλη σημασία, που ποτέ δέν ευρέθηκε κανένας να πει ότι «ἐν αὐτῷ ἀδίκως ἐδικάσθησαν τά κριθέντα». Η αρχαία παράδοση θέλει τον Άγιο ως κορυφαίο δικαστή και πρόεδρο του Αρείου Πάγου.

Ο Άγιος Διονύσιος υπήρξε το πρώτο πνευματικό θήραμα του Αποστόλου Παύλου, όταν αυτός ήλθε στην Αθήνα. Όπως ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας αφηγείται, στις Πράξεις των Αποστόλων, όταν οι Αθηναίοι άκουσαν τον Απόστολο Παύλο να ομιλεί για ανάσταση νεκρών, άλλοι τον εχλεύαζαν και άλλοι του έλεγαν «ἀκουσόμεθά σου περί τούτου και πάλιν. Οὕτως ὁ Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ μέσου αὐτῶν. Τινές δέ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν καί Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, καί γυνή τις ὀνόματι Δάμαρις, καί ἕτεροι σύν αὐτοῖς». Και «τότε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀφοῦ ἀναγέννησε τόν ἅγιο αὐτό ἄνδρα μέ τό ἱερό βάπτισμα, τόν ἐστερέωσε στή θεία ἁγιωσύνη». Και επειδή ο Διονύσιος ήταν πολιτικός και θρησκευτικός άρχοντας της πόλεως των Αθηνών, γίνεται ο πρώτος οδηγός, επίσημα, του Ελληνισμού προς τον Χριστιανισμό. Αν οι καιροί εκείνοι έδειχναν πώς έρχονταν μεγάλες ταραχές και κατακλυσμός, ο Διονύσιος γίνεται ο δεύτερος Νώε, που θα δώσει πρώτος το σύνθημα στους Έλληνες να εισέλθουν στην κιβωτό του Χριστιανισμού και να σωθούν

Η πατερική παράδοση, με το στομα του Διονυσίου, Επισκόπου Κορίνθου, μάς βεβαιώνει πώς υπήρξε ο πρώτος Χριστιανός Επίσκοπος της πόλεως των Αθηνών, κατά τη μαρτυρία που διασώζει ο ιστορικός Ευσέβιος , ενώ άλλοι νεώτεροι δέχονται πώς εκεί, στην πόλη των Αθηνών, εγνώρισε τον δια πυράς θάνατο . Άλλοι αναφέρονται αορίστως σε μαρτυρικό θάνατο, χωρίς ν’ αναφέρουν είδος θανάτου-μαρτυρίου ή το χρόνο. Το πιθανότερο είναι, ότι ο Άγιος Διονύσιος εμαρτύρησε στην Αθήνα, κατά το έτος 95 μ.Χ., κατά τον επί Δομετιανού διωγμό (81-96 μ.Χ.).

Η ταύτιση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου με τον Άγιο Διονύσιο, Επίσκοπο Παρισίων, είναι εσφαλμένη και οφείλεται, κατά κοινή σχεδόν ομολογία, στη φιλοδοξία του ηγουμένου και των μοναχών της μονής του Αγίου Διονυσίου των Παρισίων, που ήθελαν ως προστάτη της μονής τους και της Εκκλησίας τους, όχι τον Μάρτυρα Διονύσιο, ιδρυτή της μονής και της Εκκλησίας τους, αλλά τον πολύ αρχαιότερο Διονύσιο των Αποστολικών χρόνων, μαθητή του Αποστολου Παύλου και συγγραφέα των Αρεοπαγιτικών συγγραμμάτων. Έτσι θα εμεγάλωνε η φήμη, η δόξα και η ιστορία της μονής. Το έργο αυτό, λοιπόν, ανέλαβε ο μεγαλοφάνταστος ηγούμενος Χιλδουίνος, ο οποίος εθεώρησε υποχρέωσή του να τιμήσει τον και προστάτη του πλέκοντας το εγκώμιό του και μεταφράζοντας τα υποτιθέμενα Αρεοπαγιτικά συγγράμματα. Έτσι ταυτίζει τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη του 1ου αιώνος με τον Μάρτυρα Διονύσιο του 3ου αιώνος μ.Χ.

πηγή:Πολιτιστικοί Θησαυροί της Εκκλησίας της Ελλάδος