Σάββατο 31 Ιουλίου 2010

Οι αόρατοι ερημίτες του Άθωνα


Οπωσδήποτε πολλοί εκ των αναγνωστών του παρόντος πονήματος θα έχουν ακούσει ή διαβάσει έστω και μια διήγηση για τους αόρατους Ερημίτες του Άθωνα. Άλλοι τους ονόμασαν «αόρατους ασκητές», άλλοι «γυμνούς ασκητές», άλλοι «μυστικούς γέροντες», άλλοι πάλι «αφανείς αναχωρητές».Πρόκειται για ομάδα ασκητών, οι οποίοι είναι εφτά, κατ' άλλους δώδεκα και κατ' άλλους δέκα, οι οποίοι διατρίβουν στις ερημικότερες περιοχές της αθωνικής ερήμου και είναι αόρατοι από τα μάτια των ανθρώπων.
Εμφανίζονται μόνο σ' όποιον αυτοί θέλουν ως επί το πλείστον απλό και απονήρευτο μοναχό ή και σε ευσεβή και ευλαβή προσκυνητή που έχει καθαρό και χριστιανικό βίο. Εδώ πρέπει να μεταφέρω κάποια υποσημείωση ενός σύγχρονου συγγραφέα μοναχού (Από το βιβλίο του μοναχού Ιωσήφ Διονυσιάτου «Ο Γέρων Αρσένιος ο Σπηλαιώτης», 2002) περί των μυστηριωδών αυτών ασκητών που την βρήκα την πιο κατάλληλη σε περιεκτικότητα και περιγραφή και την πιο σύντομη για το θέμα αυτό:
«Γυμνοί ασκητές: Κατά την μακραίωνη ιστορία του Αγίου Όρους υπάρχει η εξής παράδοσις. Μια ομάδα ασκητών τον αριθμόν επτά (κατ' άλλους δώδεκα), ζουν με άκρα άσκηση, με μοναδικό έργο την αδιάλειπτη προσευχή υπέρ όλου του κόσμου. Έχουν λάβει ειδική χάρη από τον Κύριο να ζουν άοικοι και γυμνοί και να είναι αόρατοι από τους οφθαλμούς των ανθρώπων».
Η φήμη των ασκητών αυτών, μάλλον η παράδοση αυτή διασώζεται τα τελευταία διακόσια χρόνια τουλάχιστον και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά στον αγιορείτικο μοναχισμό και ιδίως τον ασκητισμό, και όχι μόνο αλλά και σε ολόκληρη την ορθοδοξία ...
Συζήτησα με πολλούς αγιορείτες Γέροντες, Σκητιώτες, Κοινοβιότες, Κελλιώτες, Ερημίτες για το θέμα αυτό, δηλαδή την ύπαρξη και σήμερα των αοράτων γυμνών ασκητών και βρήκα πολλούς να πιστεύουν ότι υπάρχουν και σήμερα τέτοιοι ερημίτες. Συνάντησα πράγματι απλούς και ενάρετους και αγωνιστές Μοναχούς και Γέροντες οι οποίο πιστεύουν τη παράδοση αυτή. Δηλαδή ότι υπάρχουν και σήμερα τέτοιοι αναχωρητές σε άβατα αθωνικά μέρη, που ζουν πρωτόγονα, απλά, λιτά και τρέφονται από το Θεό με θαυμαστό τρόπο.Μάλιστα ένας τέτοιος απλός Γέροντας μου διηγήθηκε ότι γνωρίζει μερικούς τέτοιους μυστικούς αναχωρητές οι οποίοι ζουν στη ψηλότερη και αγριότερη περιοχή από αυτόν και ότι τους οικονομεί η θεία Πρόνοια τα προς το ζωή αναγκαία με θαυμαστό και ιδιαίτερο τρόπο. Και ότι τις νύχτες αγρυπνούν προσευχόμενοι όρθιοι. Και για να μην νυστάξουν και πέσουν κάτω - μετά τις μεσονύκτιες ώρες που αποκάμνουν - στηρίζονται με σχοινιά δεμένοι από τις μασχάλες και που κρέμονται από δοκάρια. Και δεν θέλησε να μου πει ούτε τον τόπο που μένουν, ούτε τα περαιτέρω της θαυμαστής ασκητικής των πολιτείας.
Υπάρχουν πάλι άλλοι μοναχοί που πιστεύουν ότι υπάρχει μέχρι σήμερα η ομάδα αυτή των εφτά ασκητών και αναπληρώνεται όταν πεθάνει κάποιος απ' αυτούς με άλλον ενάρετο από τους Αγιορείτες Μοναχούς, ο οποίος προσφεύγει κοντά τους με θαυμαστό τρόπο και γίνονται πάλι εφτά. Υπάρχει και παράδοση μάλιστα, που υποστηρίζει ότι αυτοί οι Εφτά ερημίτες (κατ' άλλους δώδεκα) θα επιτελέσουν την τελευταία Λειτουργία στη κορυφή του Άθωνα στο ναϊδριο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού. Και μετά θα έρθει η συντέλεια του κόσμου, δηλαδή η Δευτέρα Παρουσία. Αυτοί οι εφτά (ή δώδεκα) δεν θα γευθούν θάνατο, αλλά θα μεταμορφωθούν. Δηλαδή θα αλλάξουν μορφή και τα σώματά τους θα γίνουν άφθαρτα και αθάνατα όπως όλων των ευρισκομένων εν ζωή τότε ανθρώπων. Υπάρχουν βέβαια και μερικοί οι οποίοι θεωρούν την παράδοση αυτή των «αοράτων Ερημιτών» σαν θρύλο.
Οι αόρατοι ερημίτες του Άθωνα,
Βλασίου μοναχού Αγιορείτου,
Εκδόσεις ΤΕΡΤΙΟΣ,
Σελίδες 18,19,21,22

Παρασκευή 30 Ιουλίου 2010

H ορθόδοξη φωνή της Ενορίας μας σε όλο τον κόσμο


Η Ορθόδοξη φωνή της ενορίας
του Iερού Ναού Αγίου ενδόξου Αποστόλου Φιλίππου
Γραμματικούς Αιτωλοακαρνανίας
στο διαδίκτυο
 

Πρόγραμμα Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ ΚΟΣΜΑ



Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, αύριο το πρωί Σάββατο 30 Ιουλίου 2010, θα ιερουργήσει στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ στο χωριό Αμβρακιά στο Θέρμο Τριχωνίδος όπου θα κηρύξει και τον θείο λόγο στο Εκκλησίασμα.
Το χωριό Αμβρακιά Θέρμου

Την Κυριακή 01 Αυγούστου 2010, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας θα ιερουργήσει στον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων στο χωριό Αγρίδι επαρχίας Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας όπου θα κηρύξει και εκεί τον Θείο Λόγο κατά την διάρκεια της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας
Το χωριό Αγρίδι Βάλτου

Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

Ποιοί είναι οι κυριότεροι συμβολισμοί που υπάρχουν στην Εκκλησία; Γιατί επικράτησε ο βυζαντινός ρυθμός στην ορθόδοξη ναοδομία;


Ο σχεδιασμός ιερού ναού, ασφαλώς, αποτελεί μείζον συνθετικό πρόβλημα για την αρχιτεκτονική τέχνη. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης αναρωτιέται για το θείον και, στην ουσία, στοιχειοθετεί και το πρόβλημα της ναοδομίας: "Πώς παραστήσω το άυλον; Πώς να δείξω το αιδές; Πώς διαλάβω το αμέγεθες, το άποσον, το άποιον, το ασχημάτιστον, το μήτε τόπω, μήτε χρόνω ευρισκόμενον, το εξώτερον παντός πειρασμού, και πάσης οριστικής φαντασίας; Όμως, δίνει την απάντηση οραματιζόμενος έναν νέο τύπο ναού τον οποίο, σε επιστολή που απευθύνει στον επίσκοπο Ικονίου Αμφιλόχιον στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., με ακρίβεια περιγράφει και με σοφία αντιμετωπίζει την κατασκευή του.
Πιστεύεται ότι ο ιερός αυτός ναός, κατά τις αρχές σχεδιασμού του και ορισμένους τύπους κατασκευών του, ιστορικά, αποτελεί το αρχαιότερο υπόδειγμα ορθόδοξης ναοδομίας.Αφότου βεβαίως επεκράτησε στην Ορθόδοξη Ανατολή ο τέλειος σταυροειδής ναός, δηλαδή ο βυζαντινός ρυθμός, παγιώθηκαν σχεδόν όλα τα στοιχεία στον χριστιανικό ναό, όπως για παράδειγμα τα μέρη του ναού, η θέση των διαφόρων αντικειμένων, οι εικονογραφικοί κύκλοι και άλλα.. Εσωτερικά δεν έχουμε σημαντικές αλλαγές καθότι ο χριστιανικός ναός σε όλους τους ρυθμούς παραμένει ο ίδιος, χωρισμένος, στο ιερό Βήμα, τον κυρίως ναό και το νάρθηκα. Εκείνο που άλλαξε στον βυζαντινό ρυθμό ήταν η εσωτερική διακόσμηση και κυρίως η θαυμάσια βυζαντινή ζωγραφική, η οποία παραμένει και αυτή, όπως η βυζαντινή ναοδομία, αξεπέραστη μέχρι σήμερα.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο στον χριστιανικό ναό. Το κάθε τι έχει μελετηθεί σχολαστικά και έχει τη δική του χρησιμότητα και σημασία. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν οι πιστοί μπαίνοντας στο ναό, για να συμμετάσχουν στην λατρεία και την ευχαριστιακή σύναξη, να εγκαταλείπουν προς ώρας τα εγκόσμια και να εισέρχονται στη σφαίρα του υπεραισθητού. Γι’ αυτό τα πάντα μέσα στο ναό έχουν το βαθύτερο συμβολισμό τους, ώστε να δίνονται στους πιστούς σωστικά μηνύματα.

Ο ορθόδοξος ναός είναι μια μικρογραφία του σύμπαντος κόσμου (ορατού και αοράτου). Είναι κατά τον καθηγητή Γ. Αντουράκη “ένα ορατό σημείο - σύμβολο- εκείνου που δεν μπορούν να δουν τα ανθρώπινα μάτια. Η μυστική σημασία του ναού αποκαλύπτεται μόνο στους μυημένους, στους πιστούς”
Ο τρούλος συμβολίζει τον ουρανό

Τα κανδήλια και οι πολυέλαιοι συμβολίζουν τα άστρα του ουρανίου θόλου.
Το άγιο Βήμα συμβολίζει τον Παράδεισο, την Άνω Ιερουσαλήμ (Αποκ.21:2), μέσα στον οποίο τελείται ακατάπαυτα η ουράνια Θεία Λειτουργία, με λειτουργούς τους αγγέλους
Η αγία Τράπεζα συμβολίζει το Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου (Αποκ. Αποκ.22:3).
Τα καλύμματα, της αγίας Τραπέζης συμβολίζουν τα ιερά σάβανα και τη σινδόνα, με την οποία τυλίχθηκε το άχραντο Σώμα του Χριστού κατά την θεία ταφή Του
Οι ιερείς συμβολίζουν τους αγίους αγγέλους, τα λειτουργικά πνεύματα του Θεού (Εβρ.1:14),
Τα ιερά τους άμφια έχουν και αυτά το συμβολισμό τους. Η λαμπρότητα και η καθαρότητά τους συμβολίζουν την ιερατική χάρη, που είναι ενδεδυμένοι.
Η γη συμβολίζεται δια του δαπέδου του ναού. Εκεί στέκονται οι πιστοί, οποίοι απαρτίζουν την επί γης στρατευόμενη Εκκλησία και ατενίζουν τον ουρανό (θόλο), τον Παράδεισο (ιερό βήμα) και τους εικονιζόμενος αγίους
Η αγία Τράπεζα στηρίζεται συνήθως σε έναν στύλο, ο οποίος συμβολίζει τον ασάλευτο στύλο της Εκκλησίας, το Χριστό, ή σε τέσσερις στύλους που συμβολίζουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές.
Πάνω στην αγία Τράπεζα υπάρχει το ιερό Ευαγγέλιο, το οποίο συμβολίζει την πραγματικό παρουσία του Χριστού στην Εκκλησία και το γεγονός ότι η Εκκλησία διαφυλλάσει την Αλήθεια.
Υπάρχει ακόμα ο Σταυρός ευλογίας, ο οποίος συμβολίζει την ανίκητη δύναμη της Εκκλησίας κατά του κακού.
Tα κηροπήγια, τα οποία συμβολίζουν το ανέσπερο φως της χριστιανικής διδασκαλίας.
Πίσω από την αγία Τράπεζα υπάρχουν τα εξαπτέρυγα, μεταλλικά λάβαρα με παραστάσεις αγγελικών μορφών που ακτινοβολούν. Συμβολίζουν ασφαλώς το αγγελικό τάγμα των εξαπτερύγων αγγέλων, το οποίο παραστέκεται τιμητικά στο Θεό (Ησ.6:1-2, Αποκ.4:6-8).
Στη βορειοανατολική πλευρά του ιερού βήματος υπάρχει η κόγχη της ιεράς Προθέσεως, η οποία συμβολίζει το ιερό σπήλαιο της Γεννήσεως του Κυρίου.
O άμβωνας συμβολίζει τον τάφο του Χριστού και ο διάκονος τον άγγελο της Αναστάσεως (Μάρκ.16:6). Φέρει παραστάσεις των ιερών Ευαγγελιστών και υπάρχει ανάγλυφο περιστέρι, πάνω στο οποίο τοποθετείται το ιερό Ευαγγέλιο και συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα.
Στο μπροστινό μέρος του σολέα βρίσκονται τα μεγάλα μανουάλια, τα οποία μαζί με τα κανδύλια του τέμπλου, εκτός από το φως που εκπέμπουν, συμβολίζουν το νοητό φως του Χριστού, το οποίο «φαίνει πάσι». Το ίδιο και οι πολυέλαιοι ή ο συνδυασμός οι οποίοι κρέμονται από την οροφή και συμβολίζουν το φως του Χριστού και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, που κατέρχεται από τον ουρανό.
Τα κεριά συμβολίζουν την ψυχή μας, η οποία θα πρέπει να είναι καθαρή όπως το φως και να καίει σαν τη φωτιά από λαχτάρα για την ένωσή της με το Χριστό
Οι εύηχες καμπάνες καλούν τους πιστούς να προσέλθουν στην Εκκλησία. Έχουν πάρει την ονομασία τους από την Καμπανία, περιοχή της Ιταλίας, στην οποία πρωτοκατασκευάστηκαν. Συμβολίζουν δε τις σάλπιγγες των αγγέλων για εκγρήγορση
Ο ορθόδοξος ναός αποτελεί το κέντρο της ενοριακής ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά κανόνα, κτίζεται στο κέντρο της συνοικίας, ή του χωριού και οι τρούλοι και το καμπαναριό προεξέχουν των παρακείμενων κτιρίων. Παλαιότερα όταν υπήρχε έντονο το στοιχείο της κοινωνικότητας και δεν είχε υπεισέλθει το μικρόβιο της αστικής απομόνωσης, ο περίβολος του ναού ήταν τόπος συγκέντρωσης και επίλυσης των προβλημάτων των ενοριτών με κοινή συμμετοχή όλων. Ο ναός είναι το δεύτερο σπίτι του πιστού. Βρέφος όντας εκεί οδηγείται για τον σαραντισμό. Στο ναό λαμβάνει το άγιο Βάπτισμα και αναγεννάται σε νέα εν Χριστώ ύπαρξη. Εκεί στεφανώνεται και μοιράζεται τη χάρα του γάμου του με όλη την τοπική εκκλησία. Εκεί απολαμβάνει τις χαρές των μεγάλων γιορτινών ημερών. Στο ναό χαίρεται τη βάπτιση των παιδιών του. Εκεί μετέχει των ιερών μυστηρίων και λαμβάνει τη λυτρωτική χάρη του Θεού. Μέσα σ’ αυτόν σπεύδει να προσευχηθεί για τις δυσκολίες της ζωής και να αντλήσει δύναμη για την πορεία της ζωής του. Εκεί οδηγείται με το πέρας της επί γης ζωής του, για την εξόδιο ακολουθία του. Στο ναό θα αναπέμπονται εσαεί επιμνημόσυνες δεήσεις γι’ αυτόν και για όλους τους κεκοιμημένους πιστούς.

Βασική πηγή άντλησης απάντησης: http://www.apostoliki-diakonia.gr/

Τί είναι η Επιλύχνιος Ευχαριστία (Φως Ιλαρόν) και ποια η ερμηνεία της;


Φως ιλαρόν άγίας δόξης αθανάτου Πατρός, ουρανίου, άγίου, μάκαρος,
Ιησού Χριστέ, ελθόντες επί την ήλίου δύσιν, ίδόντες φως εσπερινόν
υμνούμεν Πατέρα, Υίόν και Άγιον Πνεύμα, Θεόν.
Άξιον σε εν πάσι καιροίς υμνείσεσθαι φωναίς αισίαις,
 Υιέ Θεού, ζωήν ο διδούς διό ο κόσμος σε δοξάζει.

Κύριε 'Ιησού Χριστέ, πού είσαι το γλυκό φως τής αγίας δόξας του αθανάτου, του ουρανίου, του αγίου, του μακάριου Πατέρα σου, τώρα πού φτάσαμε στη δύση του ήλιου και είδαμε το εσπερινό φως, υμνούμε τον Πατέρα, εσένα τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, τον ένα Θεό. Πρέπει σε κάθε ώρα και στιγμή να σε υμνούμε με καθαρές ψυχές και χαρούμενες φωνές, Υιέ Θεού, γιατί εσύ δίνεις τη ζωή και γι' αυτό ο κόσμος σε δοξάζει.
Η Επιλύχνιος Ευχαριστία (Φως Ιλαρόν) είναι αρχαίος ύμνος, που συνδέθηκε με την ακολουθία του Εσπερινού από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Η ύπαρξη του ύμνου αυτού μαρτυρείται ήδη από τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Μάλιστα, ο Μέγας Βασίλειος αναφέρεται στην ύπαρξή του και τον χαρακτηρίζει ως «αρχαίαν φωνήν». Από τη μαρτυρία αυτή συνάγεται, ότι η Επιλύχνιος Ευχαριστία απηχεί λατρευτική παράδοση πολύ αρχαιότερη του 4ου μ.Χ. αιώνος. Η σύνθεση του ύμνου αποδίδεται στον μάρτυρα Αθηνογένη, ο οποίος, κατά την παράδοση, τον εκφώνησε, την ώρα που τον οδηγούσαν στο μαρτύριο. Ο ύμνος, με ποιητική γλώσσα, απευθύνεται προς το Χριστό, τον οποίο και ονομάζει Φως Ιλαρόν. Το Ιλαρόν, όμως, αυτό Φως, είναι διαφορετικό, ως προς τη φύση Του, από το κτιστό φως του ήλιου, γιατί είναι το «(Φως) της Αγίας Δόξης του Αθανάτου, Ουρανίου και Μάκαρος Θεού Πατρός». Σε αυτό το Άκτιστο Φως της Αγίας Δόξης, που είναι ο Χριστός, ανάγουν οι χριστιανοί λατρευτικά το νου και την καρδιά τους, κάθε φορά, που, «επί την ηλίου δύσιν», βλέπουν το «εσπερινόν φως» του φυσικού ήλιου, και μέσα από αυτή τη μυσταγωγική αναγωγή αισθάνονται την ανάγκη να υμνήσουν «Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Θεόν». Ο επίλογος του ύμνου, απευθυνόμενος, όπως και ο υπόλοιπος ύμνος, προς το Χριστό, δικαιολογεί την πνευματική αυτή αντίδραση των χριστιανών στη θέα του εσπερινού φωτός, γιατί «...Άξιον Σε εν πάσι καιροίς υμνήσθαι φωναίς οσίαις, Υιέ Θεού, ζωήν ο διδούς, διό ο κόσμος Σε δοξάζει».

Από την ιστοσελίδα Απαντήσεις Ορθοδοξίας

Τι σημαίνει ομολογία πίστεως, ποιές είναι οι απαράβατες προϋποθέσεις που πρέπει να έχει κατά νου ένας ορθόδοξος χριστιανός;


Παραθέτουμε κείμενο του Αγίου Νικοδήμου που απαντά με σαφήνεια στην ερώτηση αυτή:
(από ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΦΙΛΟΙ ΙΕΡΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ ΆΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ).

Πρώτα-πρώτα, λοιπόν, ομολογούμε και κηρύττουμε και αποδεχόμαστε τα δώδεκα άρθρα πού Βρίσκονται στο κοινό Σύμβολο της Πίστεως, δηλαδή αυτά πού περιέχονται στο «Πιστεύω εις ένα Θεόν», τα οποία καθημερινά τα διαβάζουμε και ό καθένας μόνος του και από κοινού, και στα κελλιά μας και στις άγιες εκκλησίες του Θεού, στις όποιες θα τύχει να παρευρεθούμε. Διότι ακούμε τον θείο Χρυσόστομο να λέγει: «Είναι δόγματα πού κατέβηκαν από τον Ουρανό οι φρικτοί κανόνες πού βρίσκονται στο Σύμβολο» (στην Ομιλία Μ' στην Α' προς Κορινθίους).
Δεύτερο, ομολογούμε και ενστερνιζόμαστε όλα τα αλλά δόγματα, όσα ή Καθολική και Ανατολική Αγία Εκκλησία του Χριστού ομολογεί και κηρύττει. Τόσο αυτά πού αφορούν την υψηλή και Τριαδική θεολογία, δηλαδή τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, των οποίων ή Θεότητα είναι μία, σύμφωνα με τον Ε' Κανόνα της δευτέρας Οικουμενικής Συνόδου, όσο και αυτά πού έχουν σχέση με την βαθιά και ένσαρκη Οικονομία του Θεού Λόγου. Και για να πω αυτό πού λέει ό Μέγας Βασίλειος: «Πιστεύουμε σύμφωνα με όσα ομολογήσαμε ατό βάπτισμα μας και φρονούμε σύμφωνα με' όσα έχουμε πιστεύσει» (στον Α' Ασκητικό Λόγο).
Τρίτο, ομολογούμε και αποδεχόμαστε με ευσεβές φρόνημα τα επτά θεία και ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας, τα οποία είναι: Το άγιο Βάπτισμα, το άγιο Μύρο, ή θεία Ευχαριστία, ή Ιεροσύνη, ό νόμιμος Γάμος, ή Μετάνοια και το Ευχέλαιο. Και αυτά τα τιμούμε και τα σεβόμαστε με κάθε πίστη και ευλάβεια, ως αναγκαιους συντελεστές στη σωτηρία της ψυχής μας• και αποδεχόμαστε την χάρη και τον αγιασμό αυτών των Μυστηρίων, σύμφωνα με το (ιεροτελεστικό) τυπικό πού τηρείται και διαφυλάσσεται στην Ανατολική (Ορθόδοξη) του Χριστού Εκκλησία.
Τέταρτο, κρατάμε τίς αποστολικές παραδόσεις, πού διδαχθήκαμε είτε προφορικά είτε με' Επιστολή των θείων και ιερών Αποστόλων και μένουμε (σταθεροί) σ' αυτά πού μάθαμε και επιβεβαιώσαμε, όπως ό απόστολος Παύλος παραγγέλλει σ' εμάς και σ' όλους τους χριστιανούς και στην Α' προς Κορινθίους Επιστολή και στην Β' προς Θεσσαλονικείς και στην Β' προς Τιμόθεο.
Πέμπτο, μαζί με τις παραδόσεις των αποστόλων κρατούμε και αποδεχόμαστε και τις παραδόσεις της Εκκλησίας, δηλαδή αυτές που ορίσθηκαν από τους διαδόχους των αποστόλων -ήταν φρόνημα του κακόδοξου Μοντανού, ό όποιος άκμασε κατά τον δεύτερο αιώνα, το να αθετεί τις παραδόσεις και τις συνήθειες της Εκκλησίας, σύμφωνα με τον Ευσέβιο, βιβλίο Ε', κεφ. ΙΕ' της Εκκλησιαστικής Ιστορίας-, γιατί τα δόγματα και οι παραδόσεις της Εκκλησίας δεν είναι αντίθετα μεταξύ τους• μη κάτι τέτοιο! Άλλα μάλλον το ένα είναι συστατικό του άλλου. Γιατί, αφενός τα δόγματα της Πίστεως συνιστούν (συγκροτούν) τις παραδόσεις της Εκκλησίας• και αφετέρου οϊ παραδόσεις της Εκκλησίας θεμελιώνονται επάνω στα δόγματα της Πίστεως. Έτσι και τα δύο μαζί έχουν την ίδια σπουδαιότητα για την ευσέβεια (των πιστών). Γι' αυτό και ό μέγας Βασίλειος είπε ότι «αυτά τα δύο έχουν την ίδια ισχύ για την ευσέβεια» (Κανόνας 91ος). Γιατί, όπως οί μεγάλες πέτρες στέκονται με τίς μικρές, και οϊ δύο μαζί συγκροτούν την οικοδομή -επειδή αν θελήσει κανείς να γκρεμίσει τίς μικρές, γκρεμίζει ταυτόχρονα και τίς μεγάλες-, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και τα δόγματα της Πίστεως στέκονται μαζί με τίς παραδόσεις της Εκκλησίας• και αν θελήσει κανείς να αθετήσει τίς παραδόσεις της Εκκλησίας, αθετεί μαζί και τα δόγματα της Πίστεως. Για αυτό είπε πάλι ό Μέγας Βασίλειος: «Γιατί αν επιχειρούσαμε να εγκαταλείψουμε τίς άγραφες συνήθειες, επειδή τάχα δεν έχουν μεγάλη σπουδαιότητα, χωρίς να το είχαμε αντιληφθεί θα ζημιώναμε στα πιο σημαντικά σημεία το Ευαγγέλιο• και μάλλον θα καταντούσαμε το κήρυγμα (του Ευαγγελίου) απλό όνομα (Κανόνας 91ος).
Έκτο, κρατούμε και αποδεχόμαστε όλους τους ιερούς κανόνες των πανευφήμων αποστόλων, των επτά Οικουμενικών Συνόδων, των τοπικών Συνόδων και των κατά μέρος αγίων και θεοφόρων πατέρων, πού επικυρώθηκαν από την Έκτη Οικουμενική Σύνοδο στον β κανόνα της και από την Έβδομη στον α' κανόνα της. Και μαζί με τους κανόνες αποδεχόμαστε και τα πρακτικά των ίδιων αγίων Συνόδων, γιατί και τα δύο αυτά έχουν την ίδια εγκυρότητα.
Έβδομο, και για να ολοκληρώσουμε, όλα όσα αποδέχεται και ομολογεί ή Αγία, Καθολική, Αποστολική και Ανατολική Εκκλησία του Χριστού, ή κοινή και πνευματική μας μητέρα, αυτά και εμείς αποδεχόμαστε και ομολογούμε μαζί της. Και όσα αυτή αποστρέφεται και αποκηρύττει, αυτά παρόμοια κι' εμείς τα αποκηρύττουμε και τα αποστρεφόμαστε μαζί της σαν παιδιά της και ειλικρινή και γνήσια.

Σχετικά με την καύση ή ταφή των νεκρών, τί έχει υποχρέωση να γνωρίζει ο κάθε ορθόδοξος χριστιανός;


"Η Εκκλησία καταδικάζει την καύση των νεκρών και τη θεωρεί ως αντίθετη προς τη δογματική της διδασκαλία και ως πράξη αποκρουστική, η οποία προσβάλλει βάναυσα τους κεκοιμημένους".
1) Η ταφή του νεκρού ως θεία εντολή, «γη ει και εις γην απελεύση» (Γεν. 3, 19), είναι πράξη τιμής και σεβασμού προς το ανθρώπινο σώμα και ταυτόχρονα σύμβολο ελπίδας και αναστάσεως. Στην Παλαιά Διαθήκη ο πατριάρχης Ιακώβ ζήτησε από τον υιό του Ιωσήφ όταν πεθάνει να τον θάψει και μάλιστα στον τάφο των πατέρων του (Γεν. 47, 30).
2) Στην Καινή Διαθήκη ο ίδιος ο Κύριος δέχθηκε τον ενταφιασμό του σώματός του, λέγοντας στον Ιούδα: «Άφες αυτήν, εις την ημέραν του ενταφιασμού μου τετήρηκεν αυτό» (Ίωάν. 12, 7). Η θεόσωμη ταφή του Κυρίου ύπηρξε το αποκορύφωμα της επί γης κενώσεώς του. Το άψυχο σώμα του Χριστού ενωμένο με τη Θεότητα ενταφιάζεται. Ο αρχηγός της ζωής τίθεται εν τάφω. Ο ενταφιασμός του σαρκωθέντος Λόγου μάς υποδεικνύει τον τρόπο και της δικής μας εξόδου από τον πρόσκαιρο αυτό βίο. Κατά τον απόστολο Παύλο το ανθρώπινο σώμα «σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία» ( Α’ Κορ. 15, 42).
3) Ο Μέγας Αντώνιος εκφράζων την παράδοση της Εκκλησίας ζήτησε από τους μαθητές του να τον ενταφιάσουν. «Θάφτε, λοιπόν το σώμα μου σεις και κρύψτε το υπό την γην... διότι εγώ κατά ταν ανάστασιν των νεκρών θα το πάρω πάλι από τον Σωτήρα άφθαρτο» ( Ο Μέγας Αντώνιος, Βίος καί Πολιτεία, εκδόσεις Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη, 2000, σ. 150).
4) Ο 7ος Κανόνας της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου επιτάσσει όπως ο καθαγιασμός της Αγίας Τράπεζας γίνεται με την τοποθέτηση σ’ αυτή λειψάνων αγίων μαρτύρων (Πηδάλιον, έκδοση “ Αστέρος” , Αθήνα, 1970, σ. 328). Είναι δε αυτονόητο ότι η ύπαρξη των λειψάνων προϋποθέτει την προηγηθείσα ταφή τους. Η καύση λοιπόν των νεκρών αντιστρατεύεται το θείο θέλημα, γιατί στερεί τους πιστούς της δυνατότητας να αγιάζονται από τα αδιάφθορα και χαριτόβρυτα λείψανα των αγίων.
5) Ο άγιος Συμεών, αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης και μεγάλος λειτουργιολόγος, αναφέρει ότι η έκχυση του ελαίου πάνω στο ένταφιασμένο λείψανο ανάγει την αρχή του στους αγίους αποστόλους (Ρ.G. 166, 686).
6) Από τις αρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές, τις κατακόμβες, τους τάφους των αγίων μαρτύρων και τα πλήθη των κοιμητηρίων μαρτυρείται η συνείδηση των πιστών και το αρχαίον έθος της Εκκλησίας στην ταφή των νεκρών.
7) Η ταφή των νεκρών εκφράζει την πίστη της Εκκλησίας προς την Ανάσταση καί τήν αιώνιο ζωή. Ο σεβασμός προς τα λείψανα των κεκοιμημένων αποδεικνύει την πίστη μας στην αθάνατη ψυχή. Η ταφή λοιπόν των νεκρών αποτελεί αρχαία και αδιάκοπη παράδοση της Εκκλησίας, η οποία στηρίζεται στο σεβασμό του ανθρωπίνου σώματος ως «ναόν του Θεού» (Πρβλ. Α’ Κορ. 3, 16).
8) Η καύση των νεκρών αποτελεί ασέβεια προς τον Πλάστη και Δημιουργό, διότι αποδεικνύει απιστία προς τη μέλλουσα ζωή καί συμβολίζει τον αφανισμό και την ανυπαρξία. Είναι ταυτόχρονα αντίθετη προς τους υπό του Δημιουργού τιθέντας νόμους της φύσεως, oι οποίοι προνοούν φθορά και αποσύνθεση και όχι καύση. Η καύση των νεκρών είναι βιασμός της φύσεως, όπως ακριβώς οι πυρκαγιές των δασών φέρνουν την οικολογική καταστροφή.

9) Οι υπέρμαχοι της καύσης των νεκρών επικαλούνται κυρίως ως λόγους, την εξοικονόμηση χώρου και τη μόλυνση του υπεδάφους. Οι δικαιολογίες όμως αυτές δεν ευσταθούν καί είναι «προφάσεις εν αμαρτίαις». Αφού oι άνθρωποι έχουν μολύνει την ατμόσφαιρα και απειλούν το όλο οικοσύστημα με τις καταχρήσεις και την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των πόρων της Γης, υποκριτικά ισχυρίζονται ότι κινδυνεύει η υγεία τους από τους νεκρούς. Ακριβώς το αντίθετο θα συμβεί με την καύση των νεκρών. Τα αποτεφρωτήρια θα είναι εστίες οχληρίας και θα επιβαρύνουν την ήδη μολυσμένη ατμόσφαιρα. Επί πλέον, θα υπάρχει ο κίνδυνος συγκάλυψης εγκληματικών ενεργειών με την καταστροφή των τεκμηρίων.
10) Τα βαθύτερα αίτια της επιθυμίας για την καύση των νεκρών είναι ο αγνωστικισμός, η αθεΐα και η έλλειψη πίστεως στη μετά θάνατο ζωή. Η καύση των νεκρών είναι αποτέλεσμα της μηδενιστικής αντίληψης της ζωής και δουλικής υποταγής σε συνθήκες ξένες προς τη λειτουργία της φύσεως. Μόνο ελάχιστοι άθεοι, oι όποιοι τρέμουν με την ιδέα ότι είναι «κατ’ εικόνα Θεού» πλασμένοι, λόγω του εσωτερικού κενού της ψυχής τους και της διχασμένης προσωπικότητάς τους, ίσως να θελήσουν να εκφράσουν την επιθυμία να αποτεφρωθεί η σωρός τους, εκδιπλώνοντας έτσι την εωσφορική εγωκεντρική ιδιορρυθμία τους.  Με την αλαζονική αυτή συμπεριφορά τους, αποκαλύπτουν την άσέβειά τους προς τον Θεό και την έλλειψη πίστεως στην ύπαρξη της αιωνίου ζωής. Φανερώνουν ακόμη το φόβο που τους διακατέχει και την απεγνωσμένη προσπάθειά τους να φιμώσουν την εξεγειρόμενη συνείδησή τους. Έχουν την ψευδαίσθηση ότι με την αποτέφρωση του σώματός τους θα καταλήξουν στην ανυπαρξία και το μηδενισμό. Με τον τρόπο όμως αυτό αποκόπτουν τους εαυτούς τους από την Εκκλησία δείχνοντας ότι δεν πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών και στον παντοδύναμο Θεό, ο οποίος δύναται στους έσχατους καιρούς να αναστήσει όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως του τρόπου του θανάτου τους. Με μόνη διαφορά ότι θα αναστηθούν «οι τα αγαθά ποιήσαντες εις ανάστασιν ζωής», «οι δε τα φαύλα πράξαντες εις ανάστασιν κρίσεως» (Ίωάν. 5, 29).
11) Όσοι από τους ορθοδόξους χριστιανούς επιθυμούν την καύση των νεκρών σωμάτων τους, ας γνωρίζουν ότι αποκόπτουν τους εαυτούς τους από το θεανθρώπινο σώμα του Χρίστου. Η Εκκλησία, συνεπής προς τη διδασκαλία του ιερού Ευαγγελίου, έχει κάθε δικαίωμα να αρνηθεί την τέλεση της εκκλησιαστικής κηδείας και των εκκκλησιαστικών μνημοσυνών, σε όσους θελήσουν νά αποτεφρωθούν μετά το θάνατο τα σώματά τους. Ουδείς δύναται να εξαναγκάσει την Εκκλησία να ενεργήσει αντίθετα προς τις πεποιθήσεις της.

του Μητρ. Κυρηνείας κ. Παύλου

Γιατί αποκαλούμε τον θάνατο μυστήριο; είναι φυσικό φαινόμενο ή όχι;

Γιατί αποκαλούμε τον θάνατο μυστήριο; είναι φυσικό φαινόμενο ή όχι; Ο σωματικός θάνατος του ανθρώπου είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Για την ακρίβεια είναι ένα βιολογικό φαινόμενο. Επίσης ο θάνατος διαδέχεται τη ζωή και αντίστροφα. Αφού λοιπόν είναι φυσικό φαινόμενο – δηλαδή βρίσκεται στην φύση μας – τότε γιατί αποκαλείται μυστήριο του θανάτου;Γιατί ο βιολογικός θάνατος δεν επηρεάζει το πνευματικό μέρος του ανθρώπου, δηλαδή την ψυχή

Στο περιοδικό ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ, δημοσιεύεται άρθρο του π. Κων/νου Στρατηγοπούλου, από το οποίο τα παρακάτω αποσπάσματα:
Ποιος μπορεί να γνωρίζει την ώρα του χωρισμού της ψυχής από το σώμα; Ποιος μπορεί να ορίσει το μυστήριο του θανάτου; Η επιστήμη τόσο γνωρίζει. Ξέρει που πεθαίνει το σώμα. Μπορεί να δη τι ώρα φεύγει η ψυχή; Απλώς, διαπιστώνει πως ο άνθρωπος είναι ζωντανός ακόμα, και ότι θα πεθάνει σύντομα. Η θεολογία ξέρει πότε φεύγει η ψυχή από το σώμα; Όχι. Ούτε αυτή το ξέρει. Αφού μιλούν τα τροπάρια περί «του μυστηρίου του θανάτου»Ε, λοιπόν, πρόκειται περί μυστηρίου. Αυτή είναι η ιστορία. Η ώρα που χωρίζεται το σώμα από την ψυχή είναι μυστήριο. Ποιος μπορεί να μπει στο μυστήριο; Η επιστήμη; Αδύνατον. Η θεολογία; Αδύνατον.
Εφ' όσον, λοιπόν, πρόκειται περί μυστηρίου, οποιοσδήποτε λόγος είναι περιττός, περί (εγκεφαλικού) θανάτου. Οποιοιδήποτε άλλοι μιλούν, (τί κάνουν); Πάνε να ερευνήσουν το μυστήριο. Αλλά, «ου φέρει το μυστήριον έρευναν».Αυτό πήγε να κάνη ο Βαρλαάμ, και αντιτάχθηκε ο Παλαμάς. (Ο Βαρλαάμ) πήγε να ερευνήση το μυστήριο της γνώσεως της ουσίας του Θεού. Είναι δυνατόν να γίνη; Και εκεί χτυπήθηκαν οι δύο πολιτισμοί. Του εγκεφαλισμού, και του μυστηρίου του Θεού, πριν από επτά αιώνες. Εμείς, δεν μπορούμε να επανέλθωμε σε Νεοβαρλααμισμούς... Να ερευνούμε το μυστήριο. Ό,τι και να πουν, ό,τι και να βρουν, όπως και αν ορίσουν τον θάνατο, ο θάνατος θα παραμένη μυστήριο. Το τι ώρα φεύγει η ψυχή από το σώμα. Ξέρω, πως είναι μυστήριο ο θάνατος. Και, επειδή θα περάσω από το μυστήριο του θανάτου, προτρέχω (και προσπαθώ να μπω) μέσα στο μυστήριο της παρουσίας του Χριστού, για να ζήσω τον θάνατο ως μυστήριο χριστοειδές, και όχι ως μυστήριο χαμού. Προσεγγίζω το μυστήριο βιωματικά πια.
Και, πραγματικά, εκεί φθάνει όλη αυτή η αναζήτηση, για τον εγκεφαλικό θάνατο, κ.λπ. Δεν μπορούμε πια να πούμε τίποτε. Η επιστήμη χίλια να πει, δεν μπορεί να εισέλθη (στο μυστήριο). Θα λέη πάντα πως είναι το σώμα. Βλέπει την ψυχή; Έχει όργανα (για να την ανιχνεύσει); ...Η ψυχή, κατά τους Πατέρες, διαχέεται σ' όλο το σώμα. Σταμάτησε (έστω) ο εγκέφαλος. Η ψυχή, δεν είναι στα άλλα μέρη του σώματος; Δεν μπορώ να το αγνοήσω αυτό το πράγμα. Ο άγιος Νικόδημος, λέει, ότι μαζεύεται στα μέσα στοιχεία του σώματος. Συγκεντρώνεται μέσα, ακόμη και αν δεν υπάρχη ψυχή στον εγκέφαλο, και (ο άνθρωπος) δεν κινείται. Πέθανε ο άνθρωπος; Όχι. Να, η δογματική της Εκκλησίας: Ότι διαχέεται παντού η ψυχή. Σ' όλο το σώμα. Πότε φεύγει οριστικά, τελευταία-τελευταία, δεν ξέρομε.
Άκουσα, προχθές, έναν καθηγητή να χρησιμοποιεί, ανοήτως, το πείραμα του βατράχου, που κάνουν όλοι οι πρωτοετείς φοιτητές της Ιατρικής (στο μάθημα της Βιολογίας), (για να δώσει λύση στο θέμα του εγκεφαλικού θανάτου). Μα, αυτά, είναι ανόητα πράγματα... Παίρνουν τον βάτραχο, του κόβουν το κεφάλι (κατά ακρίβειαν, του νεκρώνουν τον εγκέφαλο με μία βελόνα) και παρατηρούν, ότι ο βάτραχος ακόμη κινείται. Είναι ο μυϊκός τόνος. Και, λένε: «Κοίταξε, δεν έχει εγκέφαλο σε λειτουργία, αλλά κινείται». Είναι ο μυϊκός τόνος. Αλλά, ξεχνάνε, ότι ο βάτραχος δεν έχει ψυχή, που έχει εικόνα του Θεού επάνω της.

Τι εννοούμε όταν λέμε "πνευματικός αγώνας" και πως βοηθάτε ο άνθρωπος από αυτόν;


Ο ΑΓΙΟΣ Νεκτάριος Πενταπόλεως, ο θαυμα­τουργός, αποτελεί, στις πενιχρές μέρες του εικοστού αιώνα, ένα δώρο του Θεού στον κόσμο. Απαύγασμα της οσιακής του βιοτής αποτελούν τα γραπτά του κείμενα.Από την "ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ" της Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής παραθέτουμε το παρακάτω κείμενο του Αγίου Νεκταρίου:
Σκοπός της ζωής μας είναι να γίνουμε τέλειοι και άγιοι. Να αναδειχθούμε παιδιά του Θεού και κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών. Ας προσέξουμε μήπως, για χάρη της παρούσας ζωής, στερηθούμε τη μέλλουσα, μήπως, από τις βιοτικές φροντίδες και μέριμνες, αμελήσουμε το σκοπό της ζωής μας.Η νηστεία, η αγρυπνία και η προσευχή από μόνες τους δεν φέρνουν τους επιθυμητούς καρπούς, γιατί αυτές δεν είναι ο σκοπός της ζωής μας, αποτελούν τα μέσα για να πετύχουμε το σκοπό.Στολίστε τις λαμπάδες σας με αρετές. Αγωνιστείτε ν’ αποβάλετε τα πάθη της ψυχής. Καθαρίστε την καρδιά σας από κάθε ρύπο και διατηρήστε την αγνή, για να έρθει και να κατοικήσει μέσα σας ο Κύριος, για να σάς πλημμυρίσει το Αγιο Πνεύμα με τις θείες δωρεές.Παιδιά μου αγαπητά, όλη σας η ασχολία και η φροντίδα σ’ αυτά να είναι. Αυτά ν’ αποτελούν σκοπό και πόθο σας ασταμάτητο. Γι’ αυτά να προσεύχεστε στο Θεό.
Να ζητάτε καθημερινά τον Κύριο, αλλά μέσα στην καρδιά σας και όχι έξω από αυτήν. Και όταν Τον βρείτε, σταθείτε με φόβο και τρόμο, όπως τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, γιατί η καρδιά σας έγινε θρόνος του Θεού. Αλλά για να βρείτε τον Κύριο, ταπεινωθείτε μέχρι το χώμα, γιατί ο Κύριος βδελύσσεται τους υπερήφανους, ενώ αγαπάει και επισκέπτεται τους ταπεινούς στην καρδιά.Αν αγωνίζεσαι τον αγώνα τον καλό, ο Θεός θα σε ενισχύσει. Στον αγώνα εντοπίζουμε τις αδυναμίες, τις ελλείψεις και τα ελαττώματά μας. Είναι ο καθρέφτης της πνευματικής μας καταστάσεως. Όποιος δεν αγωνίστηκε, δεν γνώρισε τον εαυτό του.Προσέχετε και τα μικρά ακόμα παραπτώματα. Αν σας συμβεί από απροσεξία κάποια αμαρτία, μην απελπιστείτε, αλλά σηκωθείτε γρήγορα και προσπέστε στο Θεό, που έχει τη δύναμη να σάς ανορθώσει.Μέσα μας έχουμε αδυναμίες και πάθη και ελαττώματα βαθιά ριζωμένα, πολλά είναι και κληρονομικά. Όλα αυτά δεν κόβονται με μια σπασμωδική κίνηση ούτε με την αδημονία και τη βαρειά θλίψη, αλλά με υπομονή και επιμονή, με καρτερία, με φροντίδα και προσοχή.
Η υπερβολική λύπη κρύβει μέσα της υπερηφάνεια. Γι’ αυτό είναι βλαβερή και επικίνδυνη, και πολλές φορές παροξύνεται από το διάβολο, για ν’ ανακόψει την πορεία του αγωνιστή.Ο δρόμος που οδηγεί στην τελειότητα είναι μακρύς. Εύχεστε στο Θεό να σάς δυναμώνει. Να αντιμετωπίζετε με υπομονή τις πτώσεις σας και, αφού γρήγορα σηκωθείτε, να τρέχετε και να μη στέκεστε, σαν τα παιδιά, στον τόπο που πέσατε, κλαίγοντας και θρηνώντας απαρηγόρητα.Αγρυπνείτε και προσεύχεστε, για να μην μπείτε σε πειρασμό. Μην απελπίζεστε, αν πέφτετε συνέχεια σε παλιές αμαρτίες. Πολλές απ’ αυτές είναι και από τη φύση τους ισχυρές και από τη συνήθεια. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, και με την επιμέλεια νικιούνται. Τίποτα να μη σας απελπίζει.

Τι εννοούμε όταν λέμε σεβασμός στους Πατέρες της Εκκλησίας;

Όσοι ομιλούν περί Εκκλησίας χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψει τους Πατέρας δεν είναι ορθόδοξοι.
Όσοι διδάσκουν, βασιζόμενοι μόνον εις την Αγίαν Γραφήν και δεν ακολουθούν την ερμηνείαν αυτής υπό των Αγίων Πατέρων, προτεσταντίζουν.
Όσοι υπευθύνως ενεργούν, ανατρέποντες όσα άχρις ημών η πολιά αρχαιότης διέσωσε, πλήττουν εις τα καίρια την Εκκλησίαν.
Όσοι δεν έπονται εις την ποικίλην διδασκαλίαν των Αγίων Πατέρων, αντιπίπτουν εις το Πνεύμα το Άγιον.
Όσοι ανατρέπουν τας Παραδόσεις της αγιωτάτης Εκκλησίας μας, ομοιάζουν με τον ρωμαίον στρατιώτην, ο οποίος εράπισε εις την σιαγώνα τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν.

Αντιθέτως,
Όσοι ομιλούν περί Εκκλησίας και νοούν Πατέρας, αυτοί είναι όντως Ορθόδοξοι.
Όσοι διδάσκουν θεολογίαν και με την μεν δεξιάν κρατούν την Αγίαν Γραφήν, εις δε την ευώνυμον την ερμηνείαν των Πατέρων, αυτοί ευρίσκονται εντός της πνευματικότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Όσοι υπευθύνως ενεργούν βάσει των Πατερικών Παραδόσεων, αυτοί δοξάζουν αληθώς τον Θεόν.
Όσοι αποδέχονται την Παράδοσιν της Εκκλησίας ως ισόκυρον με τας Αγίας Γραφάς και αγωνίζονται δι' αυτήν, είναι μάρτυρες τη προαιρέσει.

Εκ του περιοδικού "Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία"
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Πηγή: http://www.impantokratoros.gr/

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Τι λέγει ο π Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος για τις προγαμιαίες σχέσεις, μια κατάθεση ψυχής


Πολλοί είναι οι ευλαβείς χριστιανοί που θέτους το ερώτημα: Αν κάνουμε έρωτα 5 λεπτά πριν το γάμο είναι αμαρτία, ενώ αν κάνουμε έρωτα 5 λεπτά αργότερα είμαστε εντάξει;
Ακριβώς αυτή είνε η φύσις και η δύναμις και η αξία των Μυστηρίων. Να μεταβάλλουν πράγματα, να αλλοιώνουν καταστάσεις, να μεταμορφώνουν γεγονότα, να καθιστούν το αμαρτωλόν άγιον, το απηγορευμένον ευλογημένον, να υψώνουν το γεώδες εις τον ουρανόν. Ναι, «πέντε λεπτά» προ του γάμου είνε αμαρτία η σαρκική συνάφεια του ζεύγους· «πέντε λεπτά αργότερα» δεν είνε αμαρτία.

       «Πέντε λεπτά» προ της ευλογίας του Ιερέως έχομεν επί της αγίας Τραπέζης «ψωμάκι» και «κρασάκι» «πέντε λεπτά (γράφε, εν δευτερόλεπτον,) αργότερα» έχομεν αυτό τούτο το τεθεωμένον Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας!
      «Πέντε λεπτά» προ της βαπτίσεως του κατηχουμένου είνε βαρύτατη αμαρτία ή μετάδοσις εις αυτόν της θείας Ευχαριστίας· «πέντε λεπτά αργότερα» η μετάδοσις είνε πράξις επιβεβλημένη και αγία.   
       «Πέντε λεπτά» προ της χειροτονίας του εις Επίσκοπον ο «εψηφισμένος» είνε Πρεσβύτερος και δεν δύναται να τελέση χειροτονίαν Κληρικού· «πέντε λεπτά αργότερα», συνεχιζόμενης της δια την ιδικήν του χειροτονίαν τελούμενης θείας Λειτουργίας, χειροτονεί Πρεσβύτερον και Διάκονον.
        Αλλά διατί να μείνωμεν εις τα θειότατα και υπερφυσικά, τουτέστιν εις τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας; Μήπως και εις τα «καθ' ημάς», δηλ. τα ανθρώπινα, παρόμοια δεν ισχύουν;
      «Πέντε λεπτά» προ της υπογραφής του Συμβολαίου υπό του συμβολαιογράφου και των συμβαλλομένων και της σφραγίσεώς του, είνε τούτο απλούς χάρτης· «πέντε λεπτά αργότερα» είνε δημόσιον έγγραφον δημιουργούν αναμφισβήτητους νομικάς συνεπείας (δικαιώματα και υποχρεώσεις) απροσμετρήτου ενίοτε εκτάσεως.
       «Πέντε λεπτά» προ της υπογραφής της η διαθήκη ουδέν διαφέρει χάρτου περιτυλίγματος· «πέντε λεπτά αργότερα» έχει την δύναμιν να καθορίση την τύχην περιουσίας εκατοντάδων εκατομμυρίων.       
     «Πέντε λεπτά» προ της ορκωμοσίας του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είνε απλούς πολίτης, εστερημένος οιασδήποτε ειδικής εξουσίας, «πέντε λεπτά αργότερα» δύναται να απολύση την Κυβέρνησιν και να διαλύση την Βουλήν...
Αρχιμ. π. Επιφανίος Θεοδωρόπουλος

Σε ποιές κατηγορίες χωρίζει η Εκκλησία μας τους Αγίους της και γιατί;


Η Εκκλησία μας χωρίζει τους Αγίους της σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με την ιδιότητα τους.
Οι κατηγορίες λοιπόν είναι οι εξής:

Προφήτες: Λέγονται όλοι εκείνοι όλους τους αγίους εκείνους άνδρες και γυναίκες που κατά την προ Χριστού περίοδο μέχρι και τον Ιωάννη τον βαπτιστή κήρυξαν στον Ιουδαϊκό λαό τον λόγο του Θεού και προφήτευσαν την έλευση του Μεσσία όπως ο Μωυσής, ο Ηλίας, ο Ησαίας και άλλοι.
Προπάτορες: Λέγονται κυρίως οι πρόγονοι του Χριστού από του Αδάμ μέχρι και των αμέσων κατά σάρκα προγόνων Του και ευρύτερα και όλοι οι άνδρες της Παλαιάς Διαθήκης που έζησαν πριν από το Χριστό οι «Δίκαιοι» όπως ο Ενώχ, ο Νωε, ο Έσδρας κλπ.
Απόστολοι: Λέγονται οι άμεσοι μαθητές του Χριστού οι δώδεκα και οι εβδομήκοντα όπως ο Πέτρος και Παύλος, ο Ανδρέας, ο Κλεώπας αλλά και οι πρώτοι μαθητές των Αποστόλων που εκήρυξαν και αυτοί το Ευαγγέλιο όπως ο Τίτος, ο Τιμόθεος ο Σίλας κ.α. Στην ίδια κατηγορία έχουμε τους τέσσερεις Ευαγγελιστές που έγραψαν τα ισάριθμα κανονικά ευαγγέλια, και οι Ισαπόστολοι οι Άγιοι δηλαδή που δεν ήταν μεν Απόστολοι αλλά πρόσφεραν τόσες μεγάλες υπηρεσίες στον Χριστιανισμό, που από ευγνωμοσύνη τους αναγνωρίστηκε από την Εκκλησία ίση αξία με τους Αποστόλους όπως ο Κων/νος και η μητέρα του Ελένη, η Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, η Όλγα των Ρώσων κλπ.
Μάρτυρες είναι οι πιστοί εκείνοι χριστιανοί που από τον Πρωτομάρτυρα Στέφανο μέχρι και τους σύγχρονους μας νεομάρτυρες προτίμησαν τον Θάνατο και τον πιο φρικτό ακόμη αρκεί να μην αρνηθούν τον Χριστό και προδώσουν την πίστη Εκείνου, που πρώτος εμαρτύρησε για την Σωτηρία όλων μας. Σ’αυτούς υπάγονται και οι Ιερομάρτυρες οι κληρικοί δηλαδή μάρτυρες όπως ο Χαραλάμπης, ο Βλάσσιος, ο Ερμόλαος κ.α.,
οι Οσιομάρτυρες , οι μοναχοί δηλαδή μάρτυρες, όπως ο Νίκων και η Ευγενία, οι Μεγαλομάρτυρες που υπέφεραν πριν πεθάνουν τα πιο φρικτα βασανιστήρια για να ξαναγυρίσουν στην ειδωλολατρία όπως είναι ο Γεώργιος, ο Δημήτριος, οι Θεόδωροι κ.α., οι Παρθενομάρτυρες, οι γυναίκες Παρθένοι που μαρτύρησαν για τον Χριστό, όπως η Βαρβάρα, η Αικατερίνη κ.α.,
οι Οσιοπαρθενομάρτυρες οι μοναχές δηλαδή μάρτυρες όπως η Παρασκευή και τέλος οι Νεομάρτυρες οι σύγχρονοι μας δηλαδή μάρτυρες, που βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν από τους Τούρκους γιατί αρνήθηκαν να αλλάξουν την πίστη τους (κάπου αναφέρει ο Φώτης Κόντογλου ότι οι Νεομάρτυρες εκτιμώνται περί τους 35.000!) όπως ο Γεώργιος εξ Ιωαννίνων, Θεόδωρος ο Βυζάντιος, Γεώργιος ο Χιοπολίτης κ.α.
Ομολογητές: Λέγονται οι χριστιανοί που στην εποχή των διωγμών σύρθηκαν στα ειδωλολατρικά δικαστήρια, ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό, τους υπέβαλλαν σε μαρτύρια για να Τον αρνηθούν, αλλά για τον ένα ή τον άλλο λόγο δεν θανατώθηκαν όπως οι μάρτυρες πχ ο Μάξιμος, ο Χαρίτων κ.α.
Όσιοι: Λέγονται οι μοναχοί και Οσίες μοναχές που έζησαν υποδειγματική μοναχική ζωή και δεν πρόσφεραν μεν το αίμα τους αλλά θυσίασαν την ζωή τους και με καθημερινό «μαρτύριο της συνειδήσεως» κέρδισαν τον ουρανό. Πχ Αντώνιος, Ευθύμιος, Αθανάσιος ο εν τω Άθω, Ευφροσύνη κ.α.
Ιεράρχες και Διδάσκαλοι: Λέγονται οι μεγάλοι εκείνοι επίσκοποι που με αγιότητα και φρόνηση ποίμαιναν τον λαό του Θεού και δίδαξαν γραπτά ή προφορικά τον Λόγο της αληθείας όπως οι τρεις Ιεράρχες Βασίλειος, Γρηγόριος και Ιωάννης, ο Αθανάσιος κ.α.
Πατέρες: Λέγονται –κυριολεκτικά- οι κληρικοί εκείνοι που διακρίθηκαν για την αγιότητα του βίου τους και την ορθή τους διδασκαλία που διατύπωσαν στα σοφά τους συγγράμματα, αλλά και γενικά όλοι οι άγιοι κληρικοί και μοναχοί.

Ποιές είναι οι εορτές που έχει καθιερώσει η Εκκλησία μας, για να τιμά τους Αγίους Της;

Του πρ. Γεωργ. Κουγιουμτζόγλου

Η Εκκλησία μας, μας προτρέπει να μιμηθούμε τους Αγίους μας, στο φρόνημα και τη ζωή τους, υπενθυμίζοντας μας το «Αγιοι γίνεσθε ότι εγώ Άγιος ειμί» (Α' Πέτρ. α', 16) και ότι «Μνήμη Αγίου, μίμηση Αγίου» (Πατέρες της Εκκλησίας).Σ' αυτή τη μίμηση διευκολύνει ή Εκκλησία τους πιστούς με τηνκαθιέρωση εορτών προς τιμή τους. Και υπάρχουν:
α. Επέτειοι του Μαρτυρίου ή της κοιμήσεως των Αγίων.Ή ήμερα αυτή ονομάζεται «μνήμη Αγίου» ή «γενέθλιος ήμερα» του Αγίου(εισήλθε - γεννήθηκε στην αιώνια ζωή).
β. Συνάξεις.Πρόκειται για εορτές πού τελούνται την επόμενη ήμερα μιας Δεσποτικής ή Θεομητορικής εορτής. Συνάζονται οί πιστοί για να τιμήσουν το πρόσωπο το όποιο συμμετείχε ή συνέβαλε στην εορτή. "Ετσι έχουμε; Σύναξη της Θεοτόκου στίς 26 Δεκεμβρίου (αυτή έγέννησε τον Χριστό), Σύναξη του Προδρόμου στίς 7 Ιανουαρίου (αυτός βάπτισε τον Χριστό), Σύναξη του αρχαγγέλου Γαβριήλ στίς 26 Μαρτίου κ,λπ.
γ. Ευρέσεις καί άνακομιδές ή μετακομιδές αγίων λειψάνων.
δ. Επέτειοι θαυμάτων καί σπουδαίων γεγονότων από τη ζωή της Εκκλησίας ή των Αγίων.
ε. Έπι πλέον για να τιμηθούν όλοι μαζί οί Αγιοι, γνωστοί καί άγνωστοι, θεσπίστηκε καί ή εορτή «Των Αγίων Πάντων», πού εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την Πεντηκοστή. Καί οί πιστοί ανταποκρινόμενοι στη φροντίδα αυτή καί αγάπη της Εκκλησίας προστρέχουν στους Ναούς για να τους τιμήσουν, αλλά καί για να ζητήσουν την πρεσβεία καί μεσιτεία τους: «Αγιε του Θεού... πρέσβευε υπέρ ημών». Αυτό το πνεύμα εκφράζει καί το τροπάριο του Μεγάλου Αποδείπνου; «Κύριε, εί μη τους αγίους σου εϊχομεν πρεσβευτάς καί την αγαθότητα σου συμπαθούσαν ύμιν, πώς έτολμώμεν, Σωτήρ ύμνήσαι σε...».

Κυριακή 25 Ιουλίου 2010

Τι σημαίνει η φράση : Τας θύρας, τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν ;

Mέχρι τον 10ο περίπου αιώνα όταν ο Ιερέας έλεγε «τας θύρας τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν» έμεναν μέσα στον Ναό μόνον οι μυημένοι, οι πιστοί χριστιανοί και ετελείτο το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Όσοι έμεναν, στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, κοινωνούσαν όλοι.
Αυτή η προτροπή (τας Θύρας τας Θύρας…) είναι η ανδιαφισβήτητη απόδειξη ότι δεν ήταν πάντα ετσι τα πράγματα όπως σήμερα, ότι δεν ήταν όλοι οι ανθρωποι αυτονόητα μέλη της Εκκλησίας, ότι υπήρχε σαφής διάκριση ανάμεσα στους χριστιανούς και τους μή χριστιανούς και ότι για να γίνει κάποιος δεκτός ως χριστιανός και πλήρες μέλος της Εκκλησίας επρεπε να πληροί συγκεκριμμένες προϋποθέσεις.
Αυτό το δεύτερο μέρος της θείας Λειτουργίας, στη Λειτουργία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, συμμετέχουν μόνο οι βαπτισμένοι πιστοί. Οι κατηχούμενοι που δεν βαπτίστηκαν, οι εχθροί και οι αμύητοι στα δεδομένα της Εκκλησίας αποκλείονται. «Οι κατηχούμενοιι προέλθετε» «τάς θύρας, τάς θύρας εν σοφία. Πρόσχωμεν»! Γιατί;Διότι οι αβάπτιστοι, οι εχθροί και γενικά οι αμύητοι δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να κατανοήσουν και να συμμετάσχουν στα υπό της Εκκλησίας τελούμενα και ιδίως στο Μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Η Θ. Λειτουργία, ιδίως το Β΄ μέρος είναι μόνο για τους πιστούς. Οι εχθροί και οι αμύητοι χρειάζονται κατήχηση, βάπτισμα και μεγάλη προετοιμασία προκειμένου να κατανοήσουν τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Αυτή τη σημασία έχουν οι λόγοι του Χριστού: «Μή δώτε το άγιον τοίς κυσί (σκυλιά) μηδέ βάλητε τοίς μαργαρίτες υμών (ό,τι πολύτιμο έχετε) έμπροσθεν των χοίρων» (Μάτθ. ζ΄ 6).
      Όμως αυτή η φράση, πέρα από την κυριολεκτική και πρακτική της προσταγή, κρύβει (για τους πιστούς) και έναν βαθύτατο συμβολισμό. Ο ιερός Καβάσιλας ερμηνεύοντας την Θ. Λειτουργά αναφέρει:«Τας θύρας, τας θύρας’ εν σοφία πρόσχωμεν», συμπληρώνει ο λειτουργός. Μ’ αυτό θέλει να πει: «Ανοίξτε διάπλατα όλες τις πόρτες, δηλαδή τα στόματα και τα αυτιά σας, στην αληθινή σοφία, δηλαδή σε όσα υψηλά μάθατε και πιστεύετε για το Θεό. Αυτά συνεχώς να λέτε και να ακούτε, και μάλιστα με ζήλο και προσοχή».Τότε οι πιστοί απαγγέλλουν δυνατά το Σύμβολο της Πίστεως («Πιστεύω εις έναν Θεόν…»).

Τι είναι το αντίδωρον, ποια η ερμηνεία του και πως πρέπει να το παίρνουμε από το αγιασμένο χέρι του Ιερέα μας


Ο Ιερός Καβάσιλας μας λέει: «Ο άρτος που διανέμεται ως αντίδωρο, έχει από πριν αγιασθεί, επειδή προσφέρθηκε στον Θεό. Όλοι οι εκκλησιαζόμενοι χριστιανοί τον δέχονται με ευλάβεια μέσα στην δεξιά κυρτή τους παλάμη και ασπάζονται το δεξί χέρι του Ιερέως που πριν από λίγο ακούμπησε και κομμάτιασε το πανάγιο Σώμα του Σωτήρος Χριστού. Επειδή αγιάσθηκε ολόκληρο, γιαυτό πιστεύεται από την Εκκλησία μας ότι το χέρι του λειτουργού μεταδίδει αυτόν τον αγιασμό σε όσους το αγγίζουν και το ασπάζονται»
Βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για το αντίδωρο:Πρέπει να μοιράζεται μέσα σε ησυχία και τάξηΤο παίρνουμε από το χέρι του Ιερέα και όχι από το παγκάριΤοποθετούμε το δεξί μας χέρι πάνω στο αριστερό και με ανοιχτή την παλάμηΟι ιεροψάλτες ψάλλουν ύμνους κατά την διάρκεια της διανομής.Πρέπει να είμαστε νηστικοί για να το φάμε.Το καταναλώνουμε όλο και δεν το πετάμε πουθενά.Μην ξεχνάμε ότι δίνεται αντί-δώρου δηλαδή αντί για το μεγάλο δώρο που είναι η Θεία Κοινωνία, αλλά και ως επιπλέον δώρο για αυτούς που κοινώνησαν

Πιο αναλυτικά :
α. Το αντίδωρο βγαίνει από τα πρόσφορα, που προσεκόμισαν και προσέφεραν οι πιστοί, προκειμένου να τελεσθεί η Θ.Λειτουργία. (γι'αυτό και η ονομασία "πρόσφορο", από το ρήμα προσφέρω). Το πρόσφορο ζυμώνεται με προσευχές και θυμιάματα και σφραγίζεται με τα σύμβολα του Χριστού μας ΙC XC ΝΙΚΑ. Γι'αυτό ήδη από την παρασκευή του ενέχει ευλογία, δεν είναι κοινός άρτος. Με το που προσφέρεται στο Αγιο Βήμα, αποκτά ακόμη μεγαλύτερο αγιασμό. Τελικά, αμέσως μετά τον Καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, όπου το τμήμα του προσφόρου, που προσκομίσθηκε στο Αγιο Δισκάριο και την Αγία Τράπεζα, έγινε Σώμα και Αίμα Χριστού, παίρνει ο Λειτουργός τα κάνιστρα με το Αντίδωρο ένα-ένα και τα υψώνει εμπρός από την Αγία Τράπεζα λέγοντας "Μέγα το Όνομα της Αγίας Τριάδος". Αυτό είναι μιά προσομοίωση της πράξεως που προηγήθηκε στο "τα σα εκ των σων", όπου ο Λειτουργός ύψωσε και σχημάτισε στον αιθέρα το σχήμα του Τιμίου Σταυρού, δοξολογώντας ευγνωμονικά τον Πλαστουργό μας. Έτσι το Αντίδωρο αποκτά και μιά ακόμη ευλογία. Επίσης ωρισμένοι Ιερείς λέγουν και μιά άλλη σύντομη ευχή (όχι απαραίτητη - η ευλογία κατέρχεται με τη Δοξολόγηση του εν Τριάδι Προσκυνητού και Λατρευτού Θεού μας): "ευλόγησον, Κύριε, τους άρτους τούτους και τους εξ αυτών μεταλαμβάνοντας αγίασον". Ομοίως, άλλοι Λειτουργοί προσθέτουν έναν Θεομητορικό Ύμνο: "η το Χαίρε δι'Αγγέλου δεξαμένη και τεκούσα τον Κτίστην τον ίδιον, Παρθένε σώζε τους σε μεγαλύνοντας". Και κάπου συνάντησα έναν ευσεβέστατο Εφημέριο (σε χωριό των Καλαβρύτων) που λειτουργεί καθημερινώς! να λέει "η το Χαιρε δι'Αγγέλου δεξαμένη και τεκούσα τον Κτίστην τον ίδιον, Παρθένε Υπερένδοξε, Απειρόγαμε, Υπερευλογημένη, σώζε τους σε μεγαλύνοντας". Τούτο, πραγματικά, έχει τη θέση του, διότι το Αντίδωρο συμβολίζει το σώμα της Αειπαρθένου. Είναι τμήμα του προσφόρου, απ'όπου προήλθε ο Αμνός του Θεού. Και άκουσα κάποτε ένα παιδάκι που κοινώνησε να προσέρχεται στο Αντίδωρο και να λέει, "μαμά, να πάρουμε τώρα και την Παναγία μας".
β. Καλό είναι το Αντίδωρο να υπάρχει σε ένα κάνιστρο κοντά σε όσους κοινωνούν, ώστε αμέσως μετά τη Θ.Μετάληψη να λαμβάνουν ένα κομμάτι και να σπογγίζουν τα χείλη και το στόμα τους.
γ. Μερικοί αποζητούν το λεγόμενο "Ύψωμα". Αυτό είναι Αντίδωρο, αλλά τέτοιο κομμάτι που να διατηρεί τη σφραγίδα του Κυρίου (IC XC ΝΙΚΑ) πάνω του. Και το θεωρούμε πιό τιμητικό. Το προσφέρει ο Ιερεύς σε όσους ήδη είχαν προσκομίσει πρόσφορο γιά την τέλεση της Θ.Λειτουργίας, ή σε όσους τιμώνται (πχ Δήμαρχος του τόπου) ή σε συγγενείς ανθρώπου, του οποίου τελούμε Μνημόσυνο, προς παρηγορίαν τους μεγαλυτέρα. Τούτο όμως δεν πρέπει να καταλήγει να γίνεται αφορμή ξεσυνέργιας ή παρεξηγήσεων. Ίδια είναι η ευλογία που παίρνουμε. Ακόμη και με τα ψίχουλα που απέμειναν στο κάνιστρο!! Κι'όσο πιό ευλαβική και κατανυκτική και ανώτερη και εύτακτη είναι η ψυχή μας, τόσο πιό πολύ ωφελούμεθα..
δ. Παίρνοντας το αντίδωρο από το χέρι του Ιερέα, συγχρόνως και επικοινωνούμε μαζί του. Τον προσεγγίζουμε. Έκείνος λουσμένος στην ιερότητα και τη θεΪκή Χάρη (και στον ιδρώτα συχνά, έναν ξεχωριστό ιδρώτα κατανύξεως) κι'οι εκκλησιαζόμενοι, που μέχρι τώρα ήταν απέναντι, κάπως απόμακροι, να έρχονται και να τον εγγίζουν, σα να εγγίζουν τον ίδιο το Χριστό μας. Εκείνη τη στιγμή και ο Ιερέας θα δείξει μιά διακριτική οικειότητα προς κάθε ψυχή της Ενορίας του, θα τους χαιρετήσει με το όνομά τους, θα τους ευχηθεί, θα στείλει χαιρετίσματα σε κάποιον κατάκοιτο της οικογενείας κοκ. Λιτά όμως. Και χωρίς διαχύσεις ή πληθωρικά χαμόγελα ή άσχετα θέματα και καθυστερήσεις. Μέσα στο κλίμα της Λειτουργίας!.
ε. Αρκετές φορές από τα πρόσφορα που έφεραν οι πιστοί περίσσεψαν πολλά. Είναι ευλογία αυτό. Δείχνει πόσο οι πιστοί συμμετέχουν στο μεγάλο γεγονός της Θ.Λειτουργίας. Οι Ιερείς κρατούν ωρισμένα, γιά να λειτουργήσουν ενδιαμέσως της εβδομάδος, και τα υπόλοιπα είναι επιτρεπτό να τα διοχετεύσουν σε σπίτια ευσεβών χριστιανών. Σκεφθείτε μάλιστα όταν υπάρχει πανηγύρι, πόσα περισσεύουν!.. Δεν είναι άτοπο να τα παραλάβουν οι πιστοί, αλλά πρέπει να παρατεθούν στο τραπέζι, όπου καθόμαστε κανονικα΄και κάνουμε προσευχή, τραπέζι οικογενείας, όπου όλα είναι ευλογημένα και ιερά, και έτσι το πρόσφορο, που το λαμβάνουμε ως ψωμί, προσθέτει στην ιερότητα του τραπεζιού μας. Υπάρχει και η περίπτωση να το φρυγανίσουμε λίγο, ώστε να διατηρηθεί και να το λαμβάνουμε με το τσάϊ μας. Ομοίως και ευλογημένο τμήμα Αντιδώρου μπορούμε να φρυγανίζουμε (γιά να διατηρηθεί πολλές μέρες), ώστε να λαμβάνουμε το πρωϊ κατά την προσευχή μας..

Ποια η σημασία του χορού του Ησαία στο Ιερό Μυστήριο του Γάμου ;

      «Ησαΐα χόρευε...». Το πρώτο από τα τρία χαρμόσυνα Τροπάρια που ψάλλονται κατά τη διάρκεια της κυκλικής περιστροφής των νεονύμφων «περί το τραπεζίδιον» αναφέρεται στην Παρθένο Μαρία. Είναι ένας ύμνος προς την Παναγία που αξιώθηκε για την ταπεινοσύνη της και την αρετή της να συλλάβει με τρόπο θαυματουργικό και να γεννήσει τον Ιησού Χριστό, το Θεάνθρωπο και Σωτήρα μας. Η Θεοτόκος, κατά την ορθόδοξη διδασκαλία, είναι των «βροτών η σωτηρία» (δ´ τροπ. η´ ωδής Ακαθ. ύμνου), η «τον αχώρητον Θεόν εν γαστρί χωρήσασα» (θ´ ωδή Μ. Τρίτης), το «δοχείον του αστέκτου» και το «χωρίον του απείρου Πλαστουργού» (θ´ καταβ. Πεντηκοστής), «η μόνη άμωμος εν γυναιξί» (γ´ τροπ. θ´ ωδής Ακαθ. ύμνου), η «γέφυρα» η «μετάγουσα τους εκ γής προς ουρανόν» (γ´ οίκος Ακαθ. ύμνου), «του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις», «των δακρύων της Εὔας η λύτρωσις» (α´ οίκος Ακαθ. ύμνου), είναι αυτή από την οποία σαρκώθηκε, «εξ ής Θεός εσαρκώθη» (κάθισμα Θεοτοκίο του Όρθρου πλαγ. Δ´ ήχου), ο Λόγος του Θεού και πάμπολλα άλλα. Γι᾿ αυτό κάθε δοξολογία προς τον Υιό της Παρθένου είναι ταυτόχρονα μακαρισμός προς την Παναγία Μητέρα.
        Η μνεία του Προφήτη Ησαΐα στο τροπάριο έχει φυσικά το λόγο της. Ο Ησαΐας προφήτευσε αρκετούς αιώνες πρό Χριστού τη σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού με τα εξής λόγια· «Ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει· και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ» (7,14). Το όνομα Εμμανουήλ είναι εβραϊκό και σημαίνει «μεθ᾿ ημών ο Θεός». Η λέξη Ανατολή στους Εβραίους είχε και θρησκευτικό χαρακτήρα· «Ιδού ανήρ, Ανατολή όνομα αυτώ», λέγει ο προφήτης Ζαχαρίας (6,12). Ανατολή, λοιπόν, είναι ο ίδιος ο Θεός, «η άναρχος Θεότης» κατά τον Ισίδωρο τον Πηλουσιώτη. «Επεσκέψατο ημάς ανατολή εξ ύψους» λέει ο ευαγγελιστής Λουκάς (α´ 78) και εννοεί το Χριστό που κατέβηκε από τον ουρανό με τη θεία του ενανθρώπηση. Στην υμνογραφία των Χριστουγέννων ῾ο Χριστός αποκαλείται «Ήλιος της Δικαιοσύνης», «εξ ύψους ανατολή» και «ανατολή ανατολών» (βλ. απολυτ. και εξαποστειλ. της εορτής).

       Τί μπορεί να σημαίνει όμως το τροπάριο αυτό για τους νεονύμφους; Οπωσδήποτε πέρα από το χαρμόσυνο τόνο του που διαχέεται και αντανακλάται στα πρόσωπα των νεονύμφων που αξιώθηκαν κι αυτοί να «χορέψουν το χορό του Ησαΐα», κατά τη λαϊκή έκφραση, και πέρα από την ενδόμυχη προσμονή να χαρούν κι αυτοί τη χαρά της τεκνογονίας, το σπουδαιότερο μήνυμα του τροπαρίου προς τους νεονύμφους, κατά την ταπεινή μας γνώμη, είναι άλλο. Η σεμνή κόρη της Ναζαρέτ, αυτή «η δούλη Κυρίου», ήταν η ενσάρκωση της απόλυτης υπακοής στο Θεό· ήταν η ταπεινή και αθόρυβη εργάτρια των εντολών του Θεού· απέπνεε το άρωμα της ανεπιτήδευτης και πραγματικής ευλάβειας· ήταν ολοκληρωτικά αφοσιωμένη στο Θεό· ήταν κατά κυριολεξία «κεχαριτωμένη», την είχε δηλαδή επισκιάσει πέρα για πέρα η χάρη του Θεού. Γι᾿ αυτό και κρίθηκε άξια της ύψιστης τιμής να κυοφορήσει το Σωτήρα του κόσμου, να γίνει βοηθός του Θεού στο έργο της αποκατάστασης και της δικαίωσης του ανθρώπου, να γίνει «η πύλη της σωτηρίας» (ιθ´ οίκος Ακαθ. ύμνου) για το ανθρώπινο γένος. Γι᾿ αυτό τη μακαρίζουν «πάσαι αι γενεαί».
      Υπόδειγμα προς μίμηση, λοιπόν, άριστο η Παναγία για όλους μας. Υπογραμμός και οδοδείκτης για την πορεία των νεονύμφων. Αν γνήσια είναι η προσπάθειά τους προς την κατεύθυνση αυτή, προς το δρόμο που μάς υπέδειξε εκείνη, τότε πλούσια θα είναι η αμοιβή και η «ανταπόδοση» του Θεού, τότε ευλογημένη θα είναι η συμβίωσή τους και ολοκληρωμένη η οικογενειακή τους χαρά και ευτυχία.
Θα ήθελα επιπροσθέτως να σημειώσω και τα εξής σχετικά με το τροπάριο τούτο και τη σημασία του στην όλη Ακολουθία του στεφανώματος. Με το «Ησαΐα χόρευε...» η Ακολουθία του στεφανώματος φτάνει στο αποκορύφωμά της. Η στιγμή αυτή είναι επισημότατη. Μετά το «χορό του Ησαΐα» είναι αδύνατο πιά να προσβληθεί νομικά το έγκυρο του γάμου και κατασφαλίζεται μια για πάντα και αμετάθετα η ένωση, ο δεσμός των νεονύμφων. Ο θρησκευτικός αυτός χορός -παρόμοιο χορό έχουμε και κατά την τέλεση των μυστηρίων του βαπτίσματος και της ιεροσύνης- ερμηνεύεται ως έκφραση πνευματικής και ουράνιας ευθυμίας για τη μυστική ένωση των νεονύμφων και πνευματικής αγαλλίασης για την έκχυση σ᾿ αυτούς «άνωθεν» της θείας χάρης και δωρεάς.
       Με το «χορό του Ησαΐα» διαλαλείται ακόμη, κατά τον παραστατικότερο τρόπο, ο σκοπός του γάμου, ο οποίος βέβαια αποβλέπει στη δημιουργία οικογένειας, στη γέννηση δηλαδή και στη μόρφωση νέων μελών της Εκκλησίας του Χριστού· εξασφαλίζεται έτσι, με την ενεργό συμμετοχή του ανδρόγυνου, η συνέχεια στο απολυτρωτικό έργο του Εμμανουήλ. Με τη μνεία εξάλλου του ονόματος της Παρθένου τονίζεται πώς και σ᾿ αυτόν ακόμη το γάμο υπάρχει παρθενία και εγκράτεια, υπό ευρύτερη βέβαια έννοια και υπό το πνεύμα της χριστιανικής διδασκαλίας εννοούμενη, η οποία διδασκαλία δεν πάει κόντρα προς τη φύση και δεν απαγορεύει τις χαρές του έγγαμου βίου, αλλά δεν επιδοκιμάζει και την κάθε είδους διαστροφή και ηθική παρεκτροπή (βλ. Α´ Κορ. ζ´ 4–5).
     
(Η ιερολογία του θρησκευτικού ορθοδόξου Γάμου Θωμά Ν. Ζήση, Φιλολόγου-Γυμνασιάρχου)

Πως πρέπει να τιμούμε και πως να εορτάζουμε τον Άγιο που φέρνουμε το όνομά του; Πως εορτάζουμε κατά Θεόν τον Άγιό μας;

Μελέτη τῆς ζωῆς τῶν Ἁγίων
Ἡ ἀγάπη μας πρός τούς Ἁγίους, καί ἰδιαίτερα πρός αὐτόν, πού ἀξιωθήκαμε νά φέρουμε τό ὄνομά του, φανερώνεται καί μέ τή μελέτη τῆς ζωῆς του.Πρώτη καί βασική πηγή γιά τή ζωή τους, εἶναι οἱ ἱερές Ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας. Οἱ ὑμνωδοί, φωτισμένοι ἀπό τό Θεό, ἔψαλλαν ὁλόκληρη τή ζωή τους, ἀπό τή γέννηση μέχρι τό θάνατό τους.Μέσα στά Μηναῖα, βρίσκουμε ἀρκετές πληροφορίες γιά τούς Ἁγίους ἐκείνους, πού εἶναι περισσότερο γνωστοί· τά Ἀπολυτίκια, τά Κοντάκια, τά Καθίσματα, οἱ Κανόνες, ἐξυμνοῦν τήν ἅγια ζωή τους.Τά Συναξάρια ἀποτελοῦν τό βασικό ἀνάγνωσμα.Οἱ Ὁμιλίες τῶν Πατέρων συμπληρώνουν τό βίο τους. Ὑπάρχουν ὅμως κι ἄλλες ἀξιόλογες πηγές.Ὁ Συναξαριστής, ἕνας τόμος γιά κάθε μήνα, ὅπου ὁ πιστός βρίσκει τούς Ἁγίους πού γιορτάζουν κάθε μέρα.Βιβλία, πού παρουσιάζουν τή ζωή ἀρκετῶν ἁγίων, κι ἐμεῖς προτιμοῦμε αὐτό, πού ἔχει τόν ἅγιό μας.Τεύχη, καί Φυλλάδια, πού προβάλλουν σύντομα, τή ζωή καί τή διδασκαλία ἑνός Ἁγίου.

Πῶς ἑορτάζουμε τούς Ἁγίους;
Οἱ γιορτές τῶν μαρτύρων δικαιώνονται, ὄχι μόνο γιά ἐκείνους πού γιορτάζουν, ἐπειδή φέρνουν τό ὄνομά τους, ἀλλά καί μέσα στίς ψυχές ὅλων ἐκείνων πού τίς γιορτάζουν.Νά τί σημαίνει αὐτό πού σᾶς εἶπα· Μιμήθηκες τό μάρτυρα; Ζήλεψες τήν ἀρετή του; Ἀκολούθησες τά ἴχνη τῆς καθαρῆς ζωῆς του; Ἄν πράγματι τά ἔκανες ὅλα αὐτά, τότε ἐσύ τίμησες θεάρεστα τό μάρτυρα, κι ἄν ἀκόμη δέν εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς γιορτῆς του. Γιατί τιμή ἁγίου σημαίνει μίμηση ἁγίου.Ἦρθες σήμερα στό ναό, γιά νά δεῖς ἀνθρώπους, πού ἀρνήθηκαν τήν παρούσα ζωή καί πέταξαν γιά τήν αἰώνια. Γίνε κι ἐσύ ἀντάξιος τῶν ἀγώνων τους. Περιφρόνησαν ἐκεῖνοι τήν ἐπίγεια ζωή; Περιφρόνησε κι ἐσύ τίς ἐφήμερες ἀπολαύσεις.
Μάζεψε μές στήν ψυχή σου τό κέρδος, πού ἀπόλαυσες ἀπό τή γιορτή τοῦ μάρτυρα. Γύρισε πίσω στό σπίτι σου, δείχνοντας σ’ ὅλους μέ τό φωτεινό πρόσωπό σου, ὅτι εἶδες μάρτυρες. Ἔτσι ἄς ἐπιστρέφουμε πάντοτε ἀπό τούς μάρτυρες, ἀπό τά πνευματικά μύρα, ἀπό τά οὐράνια λιβάδια, ἀπό τά παράδοξα θεάματα.Τότε, ἀφοῦ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι προγευτοῦμε τήν αἰώνια χαρά, θά τήν μεταδώσουμε καί σ’ ἄλλους. Κι ὅλοι μαζί, θά πετύχουμε τά μελλοντικά ἀγαθά μέ τή χάρη καί τή φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Πῶς τιμοῦμε τούς Ἁγίους;
Τί δέ θά ἔδινες, γιά νά βρεῖς ἕνα πρόσωπο, πού θά ἀναλάμβανε νά μιλήσει γιά χάρη σου, μπροστά σέ ἐπίγειο βασιλιά;Ἐμεῖς τώρα, δέν πρέπει νά τιμοῦμε τούς Ἁγίους, τούς προστάτες ὁλόκληρου τοῦ γένους, πού γιά χάρη μας παρακαλοῦν τό Θεό; Καί βέβαια, πρέπει νά τούς τιμοῦμε. Γι’ αὐτό χτίζουμε ναούς, ἀφιερωμένους στό ὄνομά τους· προσφέρουμε προσφορές· ὑμνοῦμε τίς μνῆμες τους· συμμετέχουμε μέ χαρά στίς γιορτές τους.Ἄν θελήσουμε σήμερα νά τούς τιμήσουμε, μέ ὅποιονδήποτε ἄλλο τρόπο, ἔξω ἀπό τό πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας, καί δέν κάνουμε ἐκεῖνα, πού εὐαρεστοῦν τό Θεό, σίγουρα θά τούς δυσαρεστήσουμε.Ἄς τούς τιμήσουμε, «ἐν ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ὠδαῖς πνευματικαῖς»· αὐτοί μέ τίς μεσιτεῖες τους, ἐπιζητοῦν γιά χάρη μας, τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ἄς χτίσουμε γι’ αὐτούς ναούς κι ἄς ὑψώσουμε εἰκόνες ἱερές· ἄς γίνουμε οἱ ἴδιοι, ἔμψυχοι ναοί καί εἰκόνες ζωντανές, μιμούμενοι τίς ἀρετές τους.Ἄς ἐξετάσουμε τή ζωή τους· ἄς ἀντιγράψουμε τήν πίστη, τήν ἀγάπη, τήν ἐλπίδα, τήν ὑπομονή τους. Πολοί ἔφτασαν μάλιστα μέχρι τό μαρτυρικό θάνατο.
Ἄς τούς μιμηθοῦμε, γιά ν’ ἀπολαύσουμε μαζί τους, τά ἀμάραντα στεφάνια τῆς αἰώνιας δόξας τοῦ Θεοῦ.\

Ἡμέρα γενεθλίων ἤ Ὀνομαστική ἑορτή;
Μέσα στό πλαίσιο τῆς οἰκογένειας, τῆς Ἐκκλησίας τοῦ οὐρανοῦ, ἔχω μόνο ἕνα ὄνομα· ὅλοι μας ἔχουμε ἕνα μόνο ὄνομα. Τό αἰώνιο ὄνομά μας, πού πήραμε κατά τή βάπτισή μας. Κι εἶναι ἅγιο, γιατί δόθηκε ἀπό τό Θεό καί καταγράφτηκε ἀπό τούς ἀγγέλους. Γι’ αὐτό λοιπόν, ἐμεῖς οἱ πιστοί πρέπει, νά ἑορτάζουμε τήν ὀνομαστική μας ἑορτή κι ὄχι τήν ἡμέρα τῆς γέννησής μας, ὅπως γιορτάζουν σήμερα οἱ περισσότεροι κάτοικοι τῆς γῆς. Ἐκτός ἀπό αὐτό, ὑπάρχει κι ἄλλος λόγος, γιά τόν ὁποῖο πρέπει νά τιμοῦμε τήν ὀνομαστική μας ἑορτή. Ὁ ἅγιος, πού φέρουμε τό ὄνομά του, εἶναι ἕνα ἀδιάσπαστο κομμάτι τῆς οἰκογένειάς μας καί τῆς καθημερινῆς ζωῆς μας.Μετά τή βάπτισή μας, παίρνουμε τήν εἰ κόνα τοῦ ἁγίου προστάτη μας. Τήν φυλάγουμε κρεμασμένη στό εἰκονοστάσι τοῦ σπιτοῦ μας, σ’ ὅλη μας τή ζωή.Μά κι ὅταν πεθάνουμε, θά μᾶς βάλουν τήν εἰ κόνα του στό στῆθος μας. Γιατί κι ἄν ἐμεῖς πεθάνουμε, οἱ Ἅγιοι παραμένουν ζωντανοί, ὄχι μόνο στόν οὐρανό, ἀλλά καί στή γῆ.Ὁ ἅγιος πού φέρουμε τό ὄνομά του, εἶναι συγχρόνως κι ὁ πρεσβευτής μας στόν οὐρανό. Θά εἶναι ἕνας ἀπό τούς ὑπερασπιστές μας στήν τελική κρίση· θά εἶναι πολύ κοντά στήν κυρία Θεοτόκο, τή Μητέρα τοῦ Θεοῦ μας καί πλάι στό φύλακα ἄγγελό μας.

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΠΡΕΣΠΩΝ κ ΕΟΡ∆ΑΙΑΣ
Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΟΣ
Πῶς ἑορτάζομεν «κατά Θεόν»
Φ 099ο, 01η Ἰανουαρίου 2006

Τι είναι τα Χερουβείμ, τι είναι τα Σεραφείμ; Πόσες είναι οι Αγγελικές δυνάμεις ;

Του Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα.

       Οι άγγελοι δημιουργήθηκαν πρίν από τον ορατό κόσμο και τον άνθρωπο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Θεός «έπλασε τούς αγγέλους πρίν από εμάς για χάρη μας για να αποστέλλονται ως διάκονοι, όπως λέγει ο Παύλος, στούς μέλλοντας να κληρονομήσουν την σωτηρία» (Ε.Π.Ε., τόμ. 9ος, σελ. 80, 81)Σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία, όπως συνοψίζεται στην διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, οι άγγελοι είναι υπάρξεις πνευματικές, αεικίνητες, ελεύθερες, ασώματες, που υπηρετούν τον Θεόν και είναι κατά χάριν αθάνατες. Τό σχήμα και την κατάσταση των υπάρξεων αυτών, μόνον ο Θεός τα γνωρίζει. Είναι όμως ασώματοι και αεικίνητοι οι άγγελοι σε σχέση με τούς ανθρώπους. Σέ σύγκριση με τον Θεό, τον μόνον ασώματο, είναι δυσκίνητοι και υλικοί. Είναι πλασμένοι από λεπτή ύλη. Μόνον ο Θεός είναι αληθινά άϋλος και ασώματος. Δέν έχουν ανάγκη από γλώσσα και ακοή, αλλά πληροφορούνται μεταξύ τους τα προσωπικά διανοήματα και τις αποφάσεις τους, χωρίς τον προφορικό λόγο. Όταν επικοινωνούν με τούς ανθρώπους, τότε λαμβάνουν σχήμα και μορφή για να μπορούν οι άνθρωποι να τούς βλέπουν. Η θέα τους είναι φωτεινή και τα ρούχα τους είναι συνήθως λευκά, πράγμα που φανερώνει την καθαρότητά τους. Τροφή τους είναι η θέα του Θεού, τον Οποίο βλέπουν, κατά το μέτρο της δυνατότητός τους.
     Οι άγγελοι και οι αρχάγγελοι, διαφυλάττουν τα μέρη της γής, είναι άρχοντες των λαών και των χωρών, όπως τούς όρισεν ο Δημιουργός, τακτοποιούν τα ανθρώπινα και προστατεύουν όσους τούς επικαλούνται, κυρίως από το μίσος και την μανία του διαβόλου. «Όπου επισκιάσει η χάρις σου Αρχάγγελε, εκείθεν του διαβόλου διώκεται η δύναμις, ου φέρει γάρ τώ φωτί σου προσμένειν ο πεσών εωσφόρος...». (Δοξαστικό των αίνων, 8ης Νοεμβρίου). Σέ κάθε θεία Λειτουργία, η οποία είναι Σύναξη ουρανού και γής, συλλειτουργούν με τον Αρχιερέα ή τον Ιερέα άγγελοι. Στήν μικρή είσοδο, ο Λειτουργός παρακαλεί τον Κύριο να στείλη αγγέλους, για να συλλειτουργήσουν μαζί του και θα συνδοξολογήσουν την αγαθότητα του Θεού. Ο Διάκονος, επίσης, δέεται: «άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών παρά του Κυρίου αιτησώμεθα».

"Εννέα είναι τα ουράνια τάγματα και τρείς τάξεις ή τρία συστήματα, που το καθένα αποτελεί τριάδα".
      Η πρώτη τριάς είναι αυτή που είναι πάντοτε γύρω από τον Θεό και είναι έτοιμη να ενωθή με αυτόν αμέσως, χωρίς την μεσολάβηση κανενός. Είναι η τάξη των εξαπτερύγων Σεραφίμ και των πολυομμάτων Χερουβίμ και των αγιοτάτων Θρόνων.   
      Δευτέρα τάξη είναι εκείνη των Κυριοτήτων, των Δυνάμεων και των Εξουσιών. Έργο της είναι οι διευθετήσεις των μεγάλων πραγμάτων, οι ενέργειες των θαυμάτων και ο Τρισάγιος ύμνος, το Άγιος, Άγιος, Άγιος.
     Τρίτη και τελευταία είναι η τάξη των Αρχών, των Αρχαγγέλων και των Αγγέλων, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της οποίας είναι το "λειτουργικόν εν διακονίαις και τέλος ο ιερός ύμνος του Αλληλούϊα"» (Φιλοκαλία, τόμ. 3ος, σελ. 354, 355).
      Από την ώρα που βγήκαμε από την μήτρα της Εκκλησίας, την Κολυμβήθρα του βαπτίσματος, μάς παραστέκει ένας άγγελος, ο οποίος είναι φύλακας των ψυχών και των σωμάτων μας. Δέν φεύγει από κοντά εάν εμείς δεν τον διώξουμε με την αμαρτωλή ζωή μας. Εκείνο που τον ξαναφέρνει κοντά μας είναι η αληθινή μετάνοια. Οι άγγελοι χαίρονται και πανηγυρίζουν, όταν κάποιος μετανοή ειλικρινά. Στό τέλος του «Μικρού Αποδείπνου», μιάς κατανυκτικής ακολουθίας που θα πρέπει να την διαβάζουμε όλοι μας κάθε βράδυ, υπάρχει μιά θαυμάσια προσευχή στον φύλακα άγγελό μας.
      Ο π. Παΐσιος έλεγε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε φιλία με τούς αγίους και τούς αγγέλους. Ιδαίτερα, με τον άγιο του οποίου φέρουμε το όνομα και με τον φύλακα άγγελό μας. Καί αυτό μπορεί να γίνη με την οργανική ένταξή μας στην πνευματική ατμόσφαιρα της Εκκλησίας, με την αδιάλειπτη προσευχή, την μυστηριακή ζωή και την άσκηση, ήτοι την βίωση των εντολών του Χριστού.

Σάββατο 24 Ιουλίου 2010

H τραγικότητα των αιρέσεων και των αιρετικών, του πρωτ Γεωργίου Μεταλληνού

   
 Πολλές ερμηνείες έχει λάβει ο όρος «αιρετικός» από τους ερμηνευτές, και μάλιστα τους νεωτέρους, στο χώρο της Κ. Διαθήκης. Υπάρχει όμως και η συγκεκριμένη σημασία, που έλαβε ο όρος στη γλώσσα των Αγίων Πατέρων, στη γλώσσα της Ορθοδοξίας. Για τους αγίους Πατέρας μας «αιρετικός» σημαίνει: διαστρεβλωτής της πίστεως, της αποκεκαλυμμένης Αληθείας, του θεόθεν δεδομένου τρόπου σωτηρίας. Αίρεση δε, είναι αλλοτριωμένη εκδοχή του Προσώπου του Σωτήρος Χριστού, που δεν μπορεί να οδηγήσει στη σωτηρία, στη θέωση, τον άνθρωπο και να λυτρώσει από το κακό τον κόσμο....
     Για να κατανοήσουμε την τραγικότητα, μέσα στην οποία ζουν και κινούνται οι αιρετικοί, πρέπει να δούμε το διαμετρικά αντίθετό τους μέγεθος, δηλαδή τους αγίους Πατέρες, στο κύριο έργο τους, την θεολογία. Βέβαια ο εγκλωβισμένος στα κοινωνιολογικά σχήματα των καιρών μας θα σπεύσει εδώ να διαμαρτυρηθεί, μη μπορώντας να εννοήσει, ότι όλο το έργο των Πατέρων, σε κάθε εποχή, είναι θεολογία. Γιατί ενωμένοι με το Θεό αντιμετωπίζουν οι Πατέρες όχι μόνο τα προβλήματα της πίστεως, αλλά και όλης της ζωής. Θεό - Αλήθεια προσφέρουν, αντιμετωπίζοντας κρίσεις δογματικές, αλλά Θεό - Αλήθεια προσφέρουν ποιμαίνοντας τα πνευματικά τους τέκνα και οδηγώντας τα στα πλαίσια της εν Χριστώ ζωής, που είναι η αγιοπνευματική κοινωνία. Οι Άγιοι Πατέρες θεολογούν πάντα με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Γίνονται πρώτα δοχεία και Ναοί του Πνεύματος, με την άσκησή τους και τον πνευματικό τους αγώνα, και καταξιώνονται να γίνουν Πνευματοκίνητοι, Θεοκίνητα στόματα του Λόγου και χείρες του Πνεύματος. Η θεολογία τους είναι, έτσι, έκφραση των μυστικών εμπειριών τους. Εκφράζουν αυτό, που το Πνεύμα αποκαλύπτει μέσα τους, σκορπίζουν γύρω το φως Του. Λέγουν αυτό, που βλέπουν, στη φωτισμένη και θεοφόρο καρδιά τους. Δεν είναι, λοιπόν, οι στοχαστές και φιλόσοφοι του κόσμου, οι διανοητές - όπως λέμε. Ο στοχασμός μας δεν μπορεί ποτέ να γίνει Θεολογία. Μένει φιλοσοφία, μεταφυσική, αναζήτηση ανθρώπινη.
      Η Θεολογία των Πατέρων είναι το αποτέλεσμα της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος μέσα τους. Αυτό ομολογεί ένας από τους λίγους, που δίκαια πήραν το όνομα του Θεολόγου της Εκκλησίας, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Δεν είναι του καθενός, να φιλοσοφεί γύρω από το Θεό. Δεν είναι του καθενός. Αυτό το πράγμα δεν είναι τόσο φθηνό και ταπεινό... Δεν είναι του καθενός, παρά μόνο των δοκιμασμένων και όσων έχουν προχωρήσει στη θεωρία (δηλαδή στη θέα του Θεού) και που προηγουμένως έχουν καθαρισθεί και στην ψυχή και το σώμα, ή τουλάχιστον καθαρίζονται τώρα». Οι άγιοι Πατέρες έχουν κάθε δικαίωμα να λέγουν: «έδοξε τω Πνεύματι τω Αγίω και ημίν» χωρίς τον παραμικρό κίνδυνο να κατηγορηθούν για έπαρση.

     Όπως εντελώς φυσικά και απροσποίητα διεκήρυξαν οι Αγιορείτες Ησυχαστές στον Τόμο του 1341: «Ταύτα υπό των Γραφών εδιδάχθημεν, ταύτα παρά των ημετέρων Πατέρων παρελάβομεν, ταύτα δια της μικράς εγνώκαμεν πείρας...». Η ταπεινοφροσύνη τους φαίνεται στο «μικράς». είναι όμως αναγκασμένοι να μιλήσουν και για την δική τους θεοπτική εμπειρία.Η αίρεση δεν είναι απλά λογικό λάθος, ούτε οι αιρετικοί απλώς αστοχούν στην εύρεση της αλήθειας. Στην περίπτωσή τους συμβαίνει κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο. Κατά το γράμμα γνωρίζουν την Γραφή, κατά τρόπο -πολλές φορές- εκπληκτικό. Τους λείπει όμως κάτι ουσιαστικό και η έλλειψή του τους διαφοροποιεί ριζικά από τους Πατέρες. Τους λείπει η αγιοπνευματική εμπειρία των Πατέρων. Ο εσωτερικός φωτισμός του Πνεύματος. Γιατί δεν έχουν περάσει την θεραπεία της Εκκλησίας. Μπορεί ηθικά να είναι (εξωτερικά) ανεπίληπτοι. Δεν έχουν όμως μέσα τους το Πνεύμα. Δεν βλέπουν, λοιπόν, όσα βλέπουν εν Πνεύματι οι Πατέρες. Μπορεί διανοητικά να είναι εκπληκτικά ανεπτυγμένοι. Είναι πράγματι γεγονός, ότι όλοι οι μεγάλοι αιρετικοί εντυπωσιάζουν με την πολυγνωσία και «σοφία» τους! Ακόμη και σήμερα... Δεν έχουν όμως καθαρή την καρδιά, ούτε έχουν μεταβληθεί σε ναούς του Αγίου Πνεύματος. Η αίρεση προϋποθέτει κακή ή ανύπαρκτη θεραπεία. Γι’ αυτό για τους αιρετικούς η Θεολογία είναι διανοητική - επιστημονική υπόθεση, λογικό και συλλογιστικό παιχνίδι. Η εμπειρία της θεώσεως, που καταξιώνει τους Πατέρες, είναι αυτό, που τους λείπει. Γι’ αυτό ο αιρετικός δεν μπορεί να διακρίνει στο κρίσιμο σημείο την αλήθεια από την πλάνη. Γιατί δεν βλέπει μέσα του την αλήθεια, δεν την γνωρίζει στην καρδιά του. Δεν έχει το όχημα της «νοεράς προσευχής» και γι’ αυτό δεν μπορεί να φτάσει στον «δοξασμό», που είναι η αποκάλυψη της «πάσης αληθείας» από το Άγιον Πνεύμα. Εδώ ακριβώς αποκαλύπτεται και η τραγικότητα όλων των αιρετικών, και προ πάντων των αιρεσιαρχών. Αφώτιστοι οι ίδιοι, ζητούν να φωτίσουν. Αθεράπευτοι οι ίδιοι, ζητούν να θεραπεύσουν. Άθεοι οι ίδιοι, ζητούν να θεολογήσουν. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τους αιρετικούς με ψευτογιατρούς και τσαρλατάνους, που απατούν. Αλλ’ είναι κάτι χειρότερο: είναι γιατροί, που προσφέρουν δολοφονική θεραπεία, που σκοτώνει τον άνθρωπο αιώνια. Είναι φαρμακοποιοί, που κυκλοφορούν φάρμακα δηλητηριασμένα - αλλοιωμένα, που είναι επικίνδυνα για την δημόσια υγεία, και όχι την σωματική, αλλά την πνευματική και αιώνια.
      Ακολουθώντας την πατερική θεώρηση της αιρέσεως, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την φθοροποιό δύναμή της στην ιερή υπόθεση της σωτηρίας μας. Μέσα στην άμβλυνση των πνευματικών μας αισθητηρίων, πολύ συχνά τοποθετούμε τη διαφορά Ορθοδοξίας και αιρέσεων σε επίπεδο λεκτικών ή τυπικών παραλλαγών. Αυτό οδηγεί στην ελαχιστοποίηση της διαφοράς και στην εντύπωση, ότι η διαφωνία είναι για ασήμαντα πράγματα, που μπορούν εύκολα με κάποια καλή διάθεση να θεραπευθούν. Και τούτο συμβαίνει, γιατί συνήθως νοούμε τους εαυτούς μας ως Ορθοδόξους και παραβάλλουμε τους ετεροδόξους προς τους εαυτούς μας. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι διακρίνουμε περισσότερες ομοιότητες από διαφορές! Αν δούμε όμως τις αιρέσεις από πλευράς πραγματικότητος πατερικής και αντιπαραθέσουμε στην ετεροδοξία της εποχής μας τους Αγίους μας Πατέρες, τότε θα διαπιστώσουμε, ότι πρόκειται για διαφορά πραγμάτων και όχι λέξεων. Πρόκειται για διαφορά πρωταρχικά θεραπευτικής μεθόδου. Η πνευματικότητα της Ορθοδοξίας γεννά Αγίους Πατέρες, ενώ η «πνευματικότητα» των αιρέσεων σπείρει τον όλεθρο. Γι’ αυτό οι Άγιοι Πατέρες θα μένουν πάντα τα «πάγχρυσα στόματα του Λόγου», που θα καλούν όχι μόνο τους αιρετικούς και ετεροδόξους, αλλά και μας τους κατ’ όνομα μόνο ορθοδόξους, στην γνήσια εν Χριστώ θεραπεία, που οδηγεί στον δοξασμό και την αληθινή Θεολογία.

H πίστη που σώζει, κύρηγμα της Κυριακής Θ΄ Ματθαίου

       
 «Λέγει αυτώ ο Ιησούς, ολιγόπιστε, εις τί εδίστασας;» Προκαλεί σίγουρα μεγάλο θαυμασμό η τόλμη και το θάρρος που επέδειξε ο απόστολος Πέτρος, όταν ζήτησε να περπατήσει πάνω στην ταραγμένη θάλασσα. Βέβαια, από το επάγγελμα που ασκούσε πριν ακολουθήσει το Διδάσκαλό του, δηλαδή εκείνο του ψαρά, φαίνεται ότι ήταν αρκετά εξοικειωμένος με το υγρό στοιχείο ο μαθητής του Χριστού. Ωστόσο, δεν έπαυσε να φοβάται τη θάλασσα, γιατί είχε πικρή πείρα από τους θυμούς και τις φουρτούνες της. Άλλωστε, θα μπορούσαμε ν΄ ανακαλέσουμε στη μνήμη μας το περιστατικό εκείνο, σε άλλη περίπτωση, που οι μαθητές ζητούσαν απεγνωσμένα τη βοήθεια του Διδασκάλου τους: «Κύριε, σώσον ημάς, απολλύμεθα».
       Εκείνο, λοιπόν, που τον έκανε τώρα να αψηφήσει με τόση περιφρόνηση τον φόβο των κυμάτων και τον κίνδυνο του καταποντισμού, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η μεγάλη αγάπη που έτρεφε απέναντι στο Διδάσκαλό του, τον Χριστό. Γι΄ αυτό και έντονη ήταν η επιθυμία του να σπεύσει προς συνάντησή Του, έστω και αν χρειαζόταν να περπατήσει πάνω στα κύματα. Να σημειώσουμε ακόμα ότι η ίδια λαχτάρα και θέληση, τον έσπρωξαν να πέσει στο νερό για να πάει κολυμπώντας γρηγορότερα στον Κύριο σε κάποιο πρωινό που ο Ιησούς περίμενε το πλοίο στην παραλία με τους μαθητές Του. Τώρα όμως, η ολιγοπιστία του παραλίγο να του στερήσει την ευτυχία να βρεθεί κοντά στο Χριστό. Ξεκίνησε με μεγάλη πίστη και πέτυχε κάτι που φαντάζει αδύνατο στην ανθρώπινη λογική. Αλλά στην περίπτωση αυτή, δεν έμεινε σταθερός μέχρι τέλους στην πίστη του, με αποτέλεσμα να εκτεθεί σοβαρά στον κίνδυνο του καταποντισμού. Δίπλα μας ο Χριστός Πόσο αλήθεια, μας διδάσκει η ιστορία αυτή που τόσο όμορφα ξετυλίγεται μέσα από τις σελίδες της σημερινής ευαγγελικής περικοπής; Γιατί κι εμείς πολλές φορές, με αυτή τη λαχτάρα ξεκινάμε στη ζωή μας. Να πάμε κοντά στον Χριστό. Και παίρνουμε το δρόμο, άλλος το πρωί, άλλος το μεσημέρι και άλλος αργά το απόγευμα της ζωής μας. Ξεκινάμε με πόθο, γεμάτοι χαρά και όχι λίγες φορές με ενθουσιασμό για να βρεθούμε κοντά σ΄ Αυτόν, που είναι η ζωή, το φως και τα πάντα. Να παραδοθούμε στις δικές του αγκάλες.
       Ας μή νομίσουμε, αδελφοί, ότι στην πορεία μας αυτή είμαστε μόνοι, κατάμονοι. Τι και αν συναντούμε καταιγίδες; Τι και αν μας κτυπούν οι φουρτούνες; Θα πρέπει να γνωρίζουμε και να είμαστε σίγουροι ότι στο τιμόνι του καραβιού της ψυχής μας στέκει πάντοτε ο Χριστός, μόνιμος οδηγός. Έτοιμος να απλώσει το προστατευτικό και πανίσχυρο χέρι Του. Γιατί, λοιπόν, να κλονιζόμαστε και να δειλιούμε, όταν κοντά μας έχουμε τον ευσπλαχνικό, γεμάτο αγάπη και παντοδύναμο Κύριο; Είναι δυνατό να μας αφήσει αβοήθητους σ΄ ένα τόσο ωραίο αγώνα που εμπνέει μάλιστα ο Ίδιος; Άλλωστε, Εκείνος υπόσχεται: «Ου μή σε ανώ, ουδ΄ ου μή σε εγκαταλείπω».
       Η ολιγοπιστία παρά τις ισχυρές όμως διαβεβαιώσεις που μας δίνει ο Κύριος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η ολιγοπιστία καταλαμβάνει ακόμα και ανθρώπους που κατά τα άλλα διαθέτουν διάθεση για ν΄αναλάβουν πνευματικούς αγώνες και να κατακτήσουν κορυφές της αρετής. Να ατενίσουν τις παρυφές της αιωνιότητας. Φαίνεται ότι ο άνθρωπος δεν στηρίζεται πάντοτε στην αγάπη και την προστασία του Θεού, ούτε ενθυμείτε αδιάλειπτα την παντοδυναμία Του. Ακολουθεί συνήθως, ό,τι του υπαγορεύει η ανθρώπινη λογική ή οι προσωπικές του αντιλήψεις, που είναι αποτέλεσμα των παθών και του εγωισμού του. Αφήνει τον εαυτό του να εκφυλισθεί στο έρεβος χαμερπών αναζητήσεων και επιδιώξεων. Όπως είδαμε και πιο πάνω, ασθένεια ή καλύτερα αδυναμία πίστεως, παρουσίασε και ο Απόστολος Πέτρος, γι΄ αυτό και ο Κύριος τον αποκάλεσε ολιγόπιστο. Το πρώτο του βήμα, να περπατήσει στα κύματα, το κατάφερε με την πίστη που διέθετε. Στο δεύτερο όμως που βυθίστηκε στα βαθιά νερά, απέτυχε, επειδή φοβήθηκε τον ισχυρό άνεμο. «Ώστε, εάν δεν είχε ασθενήσει η πίστη του, θα αντιστεκόταν εύκολα και στον άνεμο», επισημαίνει εύστοχα ο ιερός Χρυσόστομος.
       Ο τολμηρός μαθητής δεν είχε σκεφθεί ότι Εκείνος που τον ενίσχυσε και περιπάτησε στα κύματα, θα τον ενίσχυε να αντισταθεί και στον ισχυρό άνεμο. Η πίστη και η εμπιστοσύνη στον Χριστό, είναι το σωσίβιο που οδηγεί στην κιβωτό της σωτηρίας και της γαλήνης. Αυτά τα εφόδια είχε και η Αγία Άννα, την κοίμηση της οποίας εορτάζουμε σήμερα. Η υποταγή της στο θέλημα του Θεού φανέρωσε τα κρυμένα χαρίσματά της. Η ατεκνία της, ως αδυναμία της φύσεως, παραδόθηκε διά της υπακοής και της αγάπης στο θέλημα του Θεού. Έτσι, με την πίστη που επέδειξε, ο ψυχικός της πλούτος στο χώρο της θαυματουργίας του Κυρίου, πρόσφερε ως τέλειο καρπό τη γέννηση της Θεοτόκου Μαρίας.
       Αδελφοί, είναι καιρός, να ριχθούμε όλοι με πραγματική πίστη στον αγώνα για να φθάσουμε στο Χριστό. Ο φόβος και η ολιγοπιστία είναι εκδηλώσεις ανθρώπων που τους διακρίνει επιφανειακή και όχι η βιωματική πίστη. Κάθε φορά που διαπιστώνουμε κάποιο φόβο, ας είμαστε πραγματικοί χριστιανοί, ας φέρουμε στο νου μας τα λόγια του Ιησού: «Θαρσείτε, μή φοβείσθε». Και όταν αντιλαμβανόμαστε κάποιο είδος ολιγοπιστίας, ας θυμόμαστε το ελεγκτικό ερώτημά Του: «Ολιγόπιστε, γιατί δείλιασες;». Όταν συμπορευόμαστε με τον Χριστό και ακολουθούμε πάντοτε το θέλημά Του, θα αισθανόμαστε ό,τι και ο απόστολος Παύλος όταν έγραφε: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ».

Παρασκευή 23 Ιουλίου 2010

H Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας ανέλαβε έργο κατασκευής Ορθοδόξου Ιερού Ναου στο Τιμόρ της Ινδονησίας

     Η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, με τις ευλογίες του σεπτού Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου κκ ΚΟΣΜΑ, ανέλαβε να ενισχύσει οικονομικά ένα τεράστιο φιλανθρωπικό-ιεραποστολικό έργο που γίνεται στις χώρες τις Άπω Ανατολής, στην Ιερά Μητρόπολη Χονγκ Κόνγκ και Άπω Ανατολής. Με την χάρη του Θεού και την ευγενή βοήθεια της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας ξεκίνησε και συνεχίζεται η ανοικοδόμηση του πρώτου Ορθοδόξου Ιερού Ναού στο Τιμόρ.

      Ο Ιερός Ναός θα τιμάται επ᾽ονόματι του Αγίου ενδόξου Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού και πρόκειται να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της Ορθοδόξου Κοινότητος στην πόλη Kupang. Στο Τιμόρ εργάζεται ιεραποστολικά ο Ινδονήσιος Κληρικός π.Στέφανος Boik, ο οποίος εφημερεύει στον Ιερό Ναό Αγίων Πάντων της Ορθοδόξου Κοινότητος Σινγκαράγιας, Ινδονησίας.   Στην Σινγκαράγια ο π.Στέφανος είναι υπεύθυνος και για την λειτουργία Οικοτροφείου για ορφανά καί άπορα παιδιά. 
    Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χονγκ Κόνγκ κκ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ σε δήλωσή του, μεταξύ άλλων ανέφερε: Δοξάζουμε τον Θεό γιατί η Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας ανέλαβε αυτό το έργο της κατασκευής Ορθοδόξου ναού στο Τιμόρ. Ελπίζουμε, προσευχόμαστε και άλλες Ορθόδοξες Μητροπόλεις και μεγάλες ενορίες, μοναστήρια, αδελφότητες, σύλλογοι κλπ να “υιοθετήσουν” κάποια Ορθόδοξη Ιεραποστολή και να την στηρίζουν σε μόνιμη βάση.
      Συγχαίρουμε και επαινούμε την Ιερά μας Μητρόπολη για την θεάρεστη αυτή πρωτοβουλία, να ακούσουν και να γνωρίσουν τον Σταυρωμένο Χριστό μας και τα δόγματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και άλλες ψυχές που μέχρι τώρα ζούσαν στο έρεβος και στην πλάνη.Ο Θεός να ευλογεί και να ενισχύει όλες αυτές τις ψυχές που δίνουν το είναι τους και όλες τους τις δυνάμεις ώστε η Ορθή Δόξα= Ορθοδοξία να ακουμπήσει και να γαληνέψει ψυχές. Ψυχές που θα είναι δωσμένες στον Ιησού Χριστό και τους Αγίους της Εκκλησίας μας.